3,273,007
edits
δόρπον: Difference between revisions
m
LSJ1 replacement
m (LSJ1 replacement) |
|||
| (24 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=dorpon | |Transliteration C=dorpon | ||
|Beta Code=do/rpon | |Beta Code=do/rpon | ||
|Definition=τό, in Hom., | |Definition=τό, in Hom., [[evening meal]], Od.12.439; taken at [[sunset]], Il.19.208, Od.4.429, Pi.O.10(11).47; ἄριστα, δεῖπνα, δόρπα θ' [[αἱρεῖσθαι]] τρίτα A.Fr.182.3, cf. Sch.Od.2.20.—In later Ep., generally, [[meal]], [[food]], h.Ap.511, A.R.2.304, Q.S.4.278, Opp.H.1.26 (pl.); δόρποιο ποτοῦ θ' ἅλις Orph.A.406. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-ου, τό<br /><b class="num">• Morfología:</b> [gen. δόρποιο <i>h.Cer</i>.129, A.R.2.307, Orph.<i>A</i>.406]<br /><b class="num">1</b> [[cena]], [[ἅμα]] δ' ἠελίῳ καταδύντι τεύξεσθαι μέγα δ. <i>Il</i>.19.208, cf. 24.444, <i>Od</i>.4.429, 12.439, Pi.<i>O</i>.10.47, S.<i>Fr</i>.734, Hp. en Gal.19.93 (pero cf. [[δόρπιον]]), A.R.1.1173, ἄριστα, δεῖπνα, δόρπα θ' αἱρεῖσθαι τρίτα A.<i>Fr</i>.182.3, cf. Sch.<i>Od</i>.2.20, καλέσαι δε αὐτοὺς ἐπὶ τὸν δόρπον τὸν ἀποδεδειγμένον ὑπὸ τοῦ δήμου <i>IM</i> 82.40 (III/II a.C.).<br /><b class="num">2</b> gener. [[comida]] ἐμοὶ οὐ δόρποιο ... ἤρατο θυμός <i>h.Cer</i>.l.c., cf. D.P.1048, βούλει παραθῶ σοι δ. Ar.<i>Eq</i>.52, ἐπεὶ δόρποιο κορέσσαντ' ἠδὲ ποτῆτος A.R.2.307, cf. <i>h.Ap</i>.511, Call.<i>Fr</i>.312, Theoc.24.139, <i>AP</i> 11.9 (Leon.), 9.551 (Antiphil.), Lyc.471, Ath.12e, Opp.<i>H</i>.1.26, <i>C</i>.3.49, Q.S.4.278, <i>AP</i> 14.134 (Metrod.), Nonn.<i>D</i>.25.572, Orph.l.c., <i>AP</i> 11.60 (Paul.Sil.).<br /><b class="num">• Etimología:</b> Si mic. <i>do-qe-ja</i>, <i>do-qe-u</i>, <i>do-qo-no</i> son deriv. de esta palabra, podría proceder de *<i>dork<sup>u̯</sup>om</i> y rel. c. alb. <i>darkë</i> ‘(comida de la) tarde’. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0659.png Seite 659]] τό, Nebenform ὁ [[δόρπος]], s. unten besonders; das [[Abendessen]], und allgemeiner = die [[Mahlzeit]]; nach einer antiken Etymologie von [[δόρυ]] παύειν; besser vielleicht von [[δρέπω]], = das Abgebrochene, das Abgetheilte, die Portion, vgl. [[δαίς]]. Bei Homer, welcher das Wort [[δόρπον]] oft hat, finden sich folgende Formen: δόρποιο, δόρπου, δόρπῳ Odyss. 18, 44, [[δόρπον]] accusativ., δόρπα accusativ. Iliad. 8, 503. 9, 66. 88 (v. l. [[δόρπον]], Zenodot τίθεντο δὲ δαῖτα θάλειαν. Aristarch δόρπα, s. Scholl. Didym.). 24, 444. Dies δόρπα kann sowohl accus. plural. als accus. singular. sein. Als Neutrum erscheint der singular. deutlich Iliad. 19, 208 τεύξεσθαι μέγα [[δόρπον]]. Das Wort bezeichnet bei Homer das [[Abendessen]], die letzte der drei Mahlzeiten des Tages: [[ἄριστον]], [[δεῖπνον]], [[δόρπον]]. Die Attische Prosa nennt das Frühstück [[ἀκράτισμα]], das Mittagessen [[ἄριστον]], das Abendessen [[δεῖπνον]], und setzt so das Wort [[δόρπον]] außer Gebrauch. Vgl. z. B. Apollon. Lex. Homer. p. 60, 5 [[δόρπον]] τὸν καθ' ἡμᾶς [[δεῖπνον]]. Sehr schlechte Lesart [[δόρπον]] statt [[δεῖπνον]] Odyss. 9, 311; etwas zweifelhafter ist die Entscheidung zwischen den Lesarten [[δεῖπνον]] und [[δόρπον]] Odyss. 10, 116, vgl. Scholl.; über die Stellen Iliad. 11, 86. 730 Odyss. 4, 61 s. s. v. [[δεῖπνον]], welcher Artikel überhaupt im Allgemeinen zu vergleichen ist; Lehrs Aristarch p. 132. – Bei sp. D. übh. = [[Mahlzeit]]; Aristoph. Eq. 52; – Qu. Sm. 4, 277; Opp. H. 1, 26; sogar das [[Frühmahl]], H. h. A. 511; Opp. C. 1, 132; neben [[ποτής]] für [[Speise]], Ap. Rh. 3, 301; Orph. Arg. 408; Nie. öfter. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0659.png Seite 659]] τό, Nebenform ὁ [[δόρπος]], s. unten besonders; das [[Abendessen]], und allgemeiner = die [[Mahlzeit]]; nach einer antiken Etymologie von [[δόρυ]] παύειν; besser vielleicht von [[δρέπω]], = das Abgebrochene, das Abgetheilte, die Portion, vgl. [[δαίς]]. Bei Homer, welcher das Wort [[δόρπον]] oft hat, finden sich folgende Formen: δόρποιο, δόρπου, δόρπῳ Odyss. 18, 44, [[δόρπον]] accusativ., δόρπα accusativ. Iliad. 8, 503. 9, 66. 88 ([[varia lectio|v.l.]] [[δόρπον]], Zenodot τίθεντο δὲ δαῖτα θάλειαν. Aristarch δόρπα, s. Scholl. Didym.). 24, 444. Dies δόρπα kann sowohl accus. plural. als accus. singular. sein. Als Neutrum erscheint der singular. deutlich Iliad. 19, 208 τεύξεσθαι μέγα [[δόρπον]]. Das Wort bezeichnet bei Homer das [[Abendessen]], die letzte der drei Mahlzeiten des Tages: [[ἄριστον]], [[δεῖπνον]], [[δόρπον]]. Die Attische Prosa nennt das Frühstück [[ἀκράτισμα]], das Mittagessen [[ἄριστον]], das Abendessen [[δεῖπνον]], und setzt so das Wort [[δόρπον]] außer Gebrauch. Vgl. z. B. Apollon. Lex. Homer. p. 60, 5 [[δόρπον]] τὸν καθ' ἡμᾶς [[δεῖπνον]]. Sehr schlechte Lesart [[δόρπον]] statt [[δεῖπνον]] Odyss. 9, 311; etwas zweifelhafter ist die Entscheidung zwischen den Lesarten [[δεῖπνον]] und [[δόρπον]] Odyss. 10, 116, vgl. Scholl.; über die Stellen Iliad. 11, 86. 730 Odyss. 4, 61 s. s. v. [[δεῖπνον]], welcher Artikel überhaupt im Allgemeinen zu vergleichen ist; Lehrs Aristarch p. 132. – Bei sp. D. übh. = [[Mahlzeit]]; Aristoph. Eq. 52; – Qu. Sm. 4, 277; Opp. H. 1, 26; sogar das [[Frühmahl]], H. h. A. 511; Opp. C. 1, 132; neben [[ποτής]] für [[Speise]], Ap. Rh. 3, 301; Orph. Arg. 408; Nie. öfter. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ου (τό) :<br />[[repas du soir]], [[souper]].<br />'''Étymologie:''' R. Δερπ, cf. [[δρέπω]].<br /><i><b>Par.</b></i> [[ἀκράτισμα]], [[ἄριστον]]², [[δεῖπνον]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''δόρπον:''' τό<br /><b class="num">1</b> [[вечерняя трапеза]], [[ужин]] Hom., Aesch.;<br /><b class="num">2</b> [[трапеза]], [[еда]] HH. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''δόρπον''': τό, ([[ἴσως]] μεταφ. ἐκ τοῦ [[δρέπω]])· ― παρ’ Ὁμ. = τὸ ἑσπερινὸν φαγητὸν, Λατ. coena, ἴδε Ὀδ. Μ. 439, [[ὅπερ]] ἐλάμβανον κατὰ τὴν δύσιν τοῦ ἡλίου, Ἰλ. Τ. 201, πρβλ. Ὀδ. Δ. 429· ― ἐν Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 168 διακρίνεται ὡς τὸ τελευταῖον τῶν τριῶν φαγητῶν, ἄριστα, δεῖπνα, δόρπα θ’ αἱρεῖσθαι τρίτα, πρβλ. ἐπὶ πᾶσι τὸν Σχολ. Ὀδ. Β. 20. ― Παρὰ μεταγεν. Ἐπ., [[καθόλου]], [[τροφή]], [[φαγητόν]], Ὕμν.· Ὁμ. εἰς Ἀπόλλ. 511. Ἀπολλ. Ρόδ. Β. 301· [[συμπόσιον]] (ἴδε [[λύσις]] ΙΙΙ), Πίνδ. Ο. 10 (11). 57. ― Δὲν [[εἶναι]] ἐν χρήσει παρ’ Ἀττ. πιθανῶς [[διότι]] ἐν Ἀθήναις ἦτο [[συνήθεια]] νὰ λαμβάνωσι μόνον δύο τακτικὰ φαγητά, ἄριστον καὶ [[δεῖπνον]], ἴδε ἐν λ. [[δεῖπνον]]. | |lstext='''δόρπον''': τό, ([[ἴσως]] μεταφ. ἐκ τοῦ [[δρέπω]])· ― παρ’ Ὁμ. = τὸ ἑσπερινὸν φαγητὸν, Λατ. coena, ἴδε Ὀδ. Μ. 439, [[ὅπερ]] ἐλάμβανον κατὰ τὴν δύσιν τοῦ ἡλίου, Ἰλ. Τ. 201, πρβλ. Ὀδ. Δ. 429· ― ἐν Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 168 διακρίνεται ὡς τὸ τελευταῖον τῶν τριῶν φαγητῶν, ἄριστα, δεῖπνα, δόρπα θ’ αἱρεῖσθαι τρίτα, πρβλ. ἐπὶ πᾶσι τὸν Σχολ. Ὀδ. Β. 20. ― Παρὰ μεταγεν. Ἐπ., [[καθόλου]], [[τροφή]], [[φαγητόν]], Ὕμν.· Ὁμ. εἰς Ἀπόλλ. 511. Ἀπολλ. Ρόδ. Β. 301· [[συμπόσιον]] (ἴδε [[λύσις]] ΙΙΙ), Πίνδ. Ο. 10 (11). 57. ― Δὲν [[εἶναι]] ἐν χρήσει παρ’ Ἀττ. πιθανῶς [[διότι]] ἐν Ἀθήναις ἦτο [[συνήθεια]] νὰ λαμβάνωσι μόνον δύο τακτικὰ φαγητά, ἄριστον καὶ [[δεῖπνον]], ἴδε ἐν λ. [[δεῖπνον]]. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 23: | Line 29: | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[δόρπον]] | |sltr=[[δόρπον]] [[meal]] τὸ δὲ κύκλῳ [[πέδον]] ἔθηκε δόρπου λύσιν (''[[sc.]]'' [[Ἡρακλέης]]· τὸ [[χωρίον]] [[καταλυτήριον]] ἔταξεν [[εἶναι]] τῶν ἀγωνιζομένων εἰς εὐωχίαν. Σ. of the Olympic precinct) (O. 10.47) | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
| Line 33: | Line 36: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''δόρπον:''' τό, στον Όμηρ., βραδινό [[φαγητό]], που ονομαζόταν [[δείπνο]], Λατ. [[coena]]· [[έπειτα]], γενικά, [[γεύμα]], σε Ομηρ. Ύμν. (αμφίβ. προέλ.). | |lsmtext='''δόρπον:''' τό, στον Όμηρ., βραδινό [[φαγητό]], που ονομαζόταν [[δείπνο]], Λατ. [[coena]]· [[έπειτα]], γενικά, [[γεύμα]], σε Ομηρ. Ύμν. (αμφίβ. προέλ.). | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: | |etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[evening-meal]] (Il.).<br />Other forms: (hell. and late also <b class="b3">-ος</b> m.)<br />Dialectal forms: Myc. [[doqeja]] /[[dorkʷeja]]/?<br />Derivatives: [[δόρπιον]] <b class="b2">time for ..</b> (Hp. Epid. 5, 22 [[varia lectio|v.l.]]), [[δόρπιος]] <b class="b2">belonging to the δ.</b> (Nonn.); [[δορπήϊα]] n. pl. [[food]], [[meal]] (Nic.; cf. [[ξεινήϊα]]), [[Δορπία]] f. [[evening before a feast]], [[esp. the Apaturia]] (Hdt.). Denomin. [[δορπέω]] [[take the evening meal]] (Hom.), <b class="b3">δορπιάζειν δειπνεῖν</b> H. (cf. <b class="b3">συμποσι-άζειν</b>). - [[δορπηστός]] m. (scil. [[καιρός]]) <b class="b2">time for..</b> (Hp.), cf. [[δειπνηστός]] s. [[δεῖπνον]].<br />Origin: IE [Indo-European] [00] <b class="b2">*dorkʷo-</b> [[evening meal]]?<br />Etymology: [[δόρπον]] can be combined with Alb. <b class="b2">darkë</b> <b class="b2">evening(meal)</b> as <b class="b2">*dorkʷ̯-o-</b>, Mann Lang. 26, 384f., Porzig Gliederung 178. Further connections are unknown. Could the word be Pre-Greek? | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 44: | Line 44: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''δόρπον''': {dórpon}<br />'''Forms''': (hell. u. spät auch -ος m.)<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Abendessen]], [[Mahl]] (ep. poet. seit Il.).<br />'''Derivative''': Davon δόρπιον [[Zeit des Abendessens]] (Hp. ''Epid''. 5, 22 v. l.), [[δόρπιος]] ‘zum δ. gehörig’ (Nonn.); δορπήϊα n. pl. [[Speise]], [[Mahl]] (Nik.; vgl. ξεινήϊα), [[Δορπία]] f. ‘Vorabend eines Festes, insbes. des | |ftr='''δόρπον''': {dórpon}<br />'''Forms''': (hell. u. spät auch -ος m.)<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Abendessen]], [[Mahl]] (ep. poet. seit Il.).<br />'''Derivative''': Davon δόρπιον [[Zeit des Abendessens]] (Hp. ''Epid''. 5, 22 [[varia lectio|v.l.]]), [[δόρπιος]] ‘zum δ. gehörig’ (Nonn.); δορπήϊα n. pl. [[Speise]], [[Mahl]] (Nik.; vgl. ξεινήϊα), [[Δορπία]] f. ‘Vorabend eines Festes, insbes. des Apaturienfestes' (Hdt., Kom., Inschr.). Denominativa [[δορπέω]] [[zu Abend essen]] (Hom.), δορπιάζειν· δειπνεῖν H. (vgl. συμποσιάζειν u. ä.). — [[δορπηστός]] m. (scil. [[καιρός]]) [[Zeit des Abendessens]] (Hp., A., X. u. a.), vgl. δειπνηστός s. [[δεῖπνον]].<br />'''Etymology''': Unter Annahme einer gemeinsamen Grundform *''dorq<sup>u̯</sup>''-''o''- kann [[δόρπον]] mit alb. ''darkë'' [[Abendessen]], [[Abend]] identisch sein, vgl. Mann Lang. 26, 384f., Porzig Gliederung 178. Weitere Beziehungen (zu [[δρέπω]] usw., Bq s. v., WP. 1, 801f. mit älterer Lit.) schweben in der Luft.<br />'''Page''' 1,410-411 | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=ἐσπερινό φαγητό). Ἲσως ἀπό τό [[δρέπω]] μεταφορικά. Δές γιά ἄλλα παράγωγα στή λέξη [[δρέπανον]]. | |||
}} | }} | ||