περιβάλλω: Difference between revisions

|elnltext=περι-βάλλω, Ion. plqperf. med. 3 plur. περιεβεβλέατο om... heen werpen, om... heen leggen, met acc. van het voorwerp dat gelegd wordt en dat. of prep. bep. van de ontvanger act.; met acc.:; περὶ δ ’ ἄντυγα βάλλε φαεινήν eromheen (om het schild) bracht hij een schitterende band aan Il. 18.479; met acc. en dat.:; τῷδε δεσμὰ περιβαλεῖν hem hier de boeien aan te doen Aeschl. PV 52; θανάτου πέλας βεβῶσι περιβαλεῖν χέρας degenen die de dood nabij zijn, omhelzen Eur. Or. 1044; met acc. en prep. bep.:; ὥσπερ περὶ ἕρμα περιβάλῃ τὴν ναῦν dat men het schip als het ware op een klip vast zou laten lopen Thuc. 7.25.7; overdr. voorzien van:. τυραννίδ ’ αὐτῷ περιβαλεῖν ἔμελλε hij was van plan hem de alleenheerschappij te bezorgen Eur. Ion 829; μή... μοι περιβάλῃς ἀνανδρίαν bezorg mij geen lafheid Eur. Or. 1031. med. ((voor) zich) omdoen, aantrekken; met acc.:; περιβαλλομένους ἴδε τεύχεα hij zag dat zij hun wapenrusting omdeden Od. 22.148; met acc. en dat.:; ὅταν δὲ κόσμον περιβάλησθε σώμασιν wanneer jullie de fraaie kleding hebben aangetrokken Eur. HF 334; met acc. en prep. bep.:; ξίφος ὀξὺ περὶ στιβαροῖς βάλετ ’ ὤμοις hij wierp het scherpe zwaard om zijn stevige schouders Od. 14.528 (tmesis); rondom bouwen, ((voor) zich) omgeven:; ταῖς πόλεσι ἐρύματα περιβάλλονται zij leggen vestingwerken om hun steden aan Xen. Mem. 2.1.14; med.-pass..; τοῖς περιβεβλημένοις τείχη περὶ τὴν πόλιν degenen die muren hebben opgetrokken rond hun stad Aristot. Pol. 1331a8; met dubb. acc.. τεῖχος περιβαλέσθαι τὴν πόλιν (geld) om een muur om hun stad te leggen Hdt. 1.163.3. omringen met, rondom voorzien van, met acc. van wat omringd wordt en dat. instr. act..; Βόσπορον... πέδαις... π. de Bosporus in boeien slaan Aeschl. Pers. 748; βρόχῳ περὶ... ἔβαλε τὸν αὐχένα hij omvatte de nek met een strop Hdt. 4.60.2 (tmesis); overdr. doen terechtkomen in:; αὐτοὺς π. κακῷ τινι hen in een of andere ramp storten Eur. Or. 906; Σικελίαν πένθει π. μυρίῳ Sicilië in onmetelijk leed storten Plat. Epist. 351e; ook met alleen acc. rondom... gaan:; περὶ τέρμα βαλούσας om de keerzuil draaiend (met hun wagens) Il. 23.462 (tmesis); τὸν Ἄθων περιέβαλλον zij rondden Athos (met hun schepen) Hdt. 6.44.2; omhullen:; περιβάλλει με σκότος de duisternis omhult mij Eur. Phoen. 1453; kleden:; οὐ περιεβάλετέ με jullie hebben mij niet van kleding voorzien NT Mt. 25.43; omhelzen:; περιέβαλλον ἀλλήλους zij omhelsden elkaar Xen. An. 4.7.25; subst. ptc. perf. pass. τὸ περιβεβλημένον ommuurde ruimte. Hdt. 2.91.2. med. omringen, omsingelen:; χωρίον περιβάλλεσθαι een gebied omsingelen Xen. Cyr. 6.3.30; zich verhullen:; κομψῶς κύκλῳ περιβαλλόμενος je zo geraffineerd aan alle kanten verhullend Plat. Smp. 222c; zich voorzien van, zich meester maken van, verwerven:; πολλὰ καὶ αὐτὸς περιεβάλετο hij had ook zichzelf veel toegeëigend Hdt. 8.8.1; σωφροσύνης δόξαν περιβάλλεσθαι de reputatie van verstandigheid verwerven Xen. Mem. 4.2.6; med.-pass..; τοῖς μείζους... τὰς δυναστείας... περιβεβλημένοις degenen die grotere heerschappij bezitten Isocr. 4.184; overdr. zich eigen maken, begrijpen:. περιβάλλεσθαι τῇ διανοίᾳ τὰς πράξεις met zijn verstand de handelingen begrijpen Isocr. 5.118; πρὶν ἂν σύμπαντα τὰ οἰκεῖα... γένους τινὸς οὐσίᾳ περιβάληται voordat men alles wat op elkaar lijkt in een bepaalde klasse heeft ondergebracht Plat. Plt. 285b. overtreffen: alleen act..; ὁ γὰρ περιβάλλει ἅπαντας μνηστῆρας δώροισι want hij overtreft alle vrijers in geschenken Od. 15.17; ook abs. de beste zijn:. ἀρετῇ περιβάλλετον ἵπποι de beide paarden blinken uit in kwaliteit Il. 23.276.