3,274,919
edits
m (Text replacement - "μετὰ" to "μετὰ") |
m (Text replacement - "<br /><br />" to "<br />") |
||
Line 20: | Line 20: | ||
}} | }} | ||
{{DGE | {{DGE | ||
|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> -[[δέκομαι]] Hdt.3.80, 6.11 | |dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> -[[δέκομαι]] Hdt.3.80, 6.11<br /><b class="num">• Morfología:</b> [v. med. aor. opt. 3<sup>a</sup> plu. ἐνδεξαίατο Hdt.3.128]<br /><b class="num">A</b> tr.<br /><b class="num">I</b> c. suj. de pers.<br /><b class="num">1</b> [[aceptar]], [[admitir]], [[acoger favorablemente]] propuestas, ofrecimientos o razones ajenas εἴ οἱ ἐνδεξαίατο ἀπόστασιν ἀπὸ Ὀροίτεω por ver si acogía bien el abandonar a Oretes</i> Hdt.3.128, μευ συμβουλίην ἔνδεξαι Hdt.7.51, οὐκ ... ἐνεδέκοντο τοὺς λόγους ἀποφερομένους se negaron a aceptar las razones que se les presentaban</i> Hdt.5.96, cf. 1.60, 5.92α, Th.8.50, Moschio Trag.5, Plu.2.794d, τά τε ἀπὸ τῶν ἐναντίων ... λεγόμενα Th.3.82, ἀοιδαί θ' ἃς ... [[Ἀπόλλων]] οὐκ ἐνδέχεται E.<i>Supp</i>.976<br /><b class="num">•</b>abs. [[aceptar]], [[mostrarse de acuerdo]] περὶ τοῦ προσκαθῆσθαι οὐδ' ὁπωσοῦν ἐνεδέχετο Th.7.49, εἰ μὲν ἐνδέχεσθε καὶ βούλεσθέ μοι χρῆσθαι προθύμῳ E.<i>Heracl</i>.549.<br /><b class="num">2</b> [[atender a]], [[prestar oído a]], [[dar crédito a]] afirmaciones, opiniones, etc. μῦθο<ν> Mimn.12A, οὐδὲ [[ἐνδέκομαι]] τὸν λόγον ὅκως ... yo no puedo prestar oídos a la afirmación de que ...</i> Hdt.5.106, cf. 4.25, 7.237, Ar.<i>Eq</i>.632, τὰ τότε οὐκ ἐνεδεκόμεθα (maldiciones) que entonces no tuvimos en consideración</i> Hdt.3.73, διαβολάς Hdt.3.80, c. inf. οὔτε γὰρ [[ἔγωγε]] [[ἐνδέκομαι]] Ἠριδανόν τινα καλέεσθαι πρὸς βαρβάρων ποταμόν Hdt.3.115<br /><b class="num">•</b>abs. [[prestar oído]], [[atender]] ὧν δ' οὕνεκ' ἦλθον σημανῶ, σὺ δ' ἐνδέχου E.<i>Andr</i>.1238, θαρρῶν λέγε ... ὡς ἐμοῦ ἐνδεξομένου Pl.<i>Cra</i>.428a.<br /><b class="num">3</b> [[afrontar]], [[sobrellevar]], [[sufrir]] algo negativo ἢν μὲν βούλησθε ταλαιπωρίας ἐνδέκεσθαι si estáis dispuestos a afrontar penalidades</i> Hdt.6.11.<br /><b class="num">II</b> c. suj. de abstr. o cosa<br /><b class="num">1</b> [[admitir]], [[permitir]] ἁ φύσις θείαν γα καὶ οὐκ ἀνθρωπίνην ἐνδέχεται γνῶσιν Philol.B 6, οὐ γὰρ τὸ προμηθὲς ... ὁμοίως ἐνδέχεται λογισμόν pues la prudencia no admite un cálculo similar</i> en dos situaciones distintas, Th.4.92, καθ' ὅσον ἡμῶν ἡ φύσις ἐνδέχεται en la medida en que nuestra naturaleza lo permita</i> Pl.<i>Ti</i>.69a, cf. <i>Sph</i>.254c, c. inf. τὸ ναυτικὸν ... οὐκ ἐνδέχεται ἐκ παρέργου μελετᾶσθαι Th.1.142, οὐτε γέγονεν ὁ πᾶς οὐρανὸς οὔτ' ἐνδέχεται φθαρῆναι Arist.<i>Cael</i>.283<sup>b</sup>26<br /><b class="num">•</b>c. inf. del verbo [[εἰμί]] o equiv., sólo cuando está negado o modificado por un adv. [[poder]], [[admitir]] ἐπεὶ [[γάρ]] ἐστι τὰ μὲν ἀΐδια καὶ θεῖα τῶν ὄντων, τὰ δ' ἐνδεχόμενα καὶ εἶναι καὶ μὴ εἶναι puesto que de las cosas que existen unas son eternas y divinas y otras pueden ser o no ser</i> Arist.<i>GA</i> 731<sup>b</sup>24, cf. <i>Metaph</i>.1050<sup>b</sup>11, τὰ ἐνδεχόμενα [[ἄλλως]] ἔχειν Arist.<i>EN</i> 1134<sup>b</sup>31, cf. 1139<sup>a</sup>7, ταῦτα γὰρ ἐνδέχεται πλεοναχῶς γίνεσθαι Epicur.<i>Ep</i>.[3] 87.<br /><b class="num">2</b> c. suj. de partes del cuerpo, en sent. fís. [[admitir]], [[dar cabida]], [[recibir]] αἵ τε ἀρτηρίαι λεπταὶ ἐοῦσαι καὶ στεγναὶ οὐκ ἐνδέχονται τὸ πῦον Hp.<i>Morb</i>.1.22, τὸ ἐπίπλοιον ... ἀποπιέζει τὰς ὑστέρας καὶ τὴν γονὴν οὐκ ἐνδέχεται el epiplón oprime la matriz y ésta no recibe el semen</i> Hp.<i>Nat.Mul</i>.20.<br /><b class="num">B</b> impers.<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[es posible]], [[entra dentro de lo posible]], [[puede suceder]], [[ocurre]]<br /><b class="num">a)</b> c. inf. ταῖς τύχαις ἐνδέχεσθαι σφάλλεσθαι τοὺς ἀνθρώπους ocurre que los hombres sufren derrotas por causa del azar</i> Th.2.87, τροπὰς ἡλίου ... ἐνδέχεται ... γίνεσθαι ... Epicur.<i>Ep</i>.[3] 93, μ[η] δ' ἐνδ[έ] χεσθαι ταὐτὸ ἐπίστασθαί τε καὶ μὴ ἐπίστασθαι que no es posible conocer y no conocer una misma cosa</i> Epicur.<i>Nat</i>.28.13.9.14, cf. Aen.Tact.31.14, Str.7.3.6, c. dat. καθ' ὅσον δ' αὖ μετασχεῖν ἀνθρωπίνῃ φύσει ἀθανασίας ἐνδέχεται Pl.<i>Ti</i>.90c, cf. X.<i>Hier</i>.4.9, D.29.50;<br /><b class="num">b)</b> abs. ἃ πολλὰ ἐνδέχεται Th.4.18, ὅσα ἐνεδέχετο ἔπρασσον ὑπὲ[ρ τᾶς] ἰ[ρήνα] ς <i>ICr</i>.4.176.23 (Magnesia III a.C.), ὅπερ οὐ καλῶς ἐνδέχεται εἰ μὴ ... <i>POxy</i>.237.8.31 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b>en fil. aristotélica [[poder ser o existir]], [[poder darse]] ἐνδέχεσθαι γὰρ ἢ εἶναι οὐδὲν διαφέρει ἐν τοῖς ἀϊδίοις en las cosas eternas no hay diferencia alguna entre poder ser y ser</i> Arist.<i>Ph</i>.203<sup>b</sup>30, ἐν δὲ ταῖς ἄλλαις (πολιτείαις) ἐνδέχεται μέν, οὐ μὴν ἀναγκαῖον Arist.<i>Pol</i>.1275<sup>b</sup>6, τὸ ἀναγκαῖον καὶ τὸ μὴ ἀναγκαῖον καὶ τὸ δυνατὸν ἐνδέχεσθαι λέγομεν Arist.<i>APr</i>.25<sup>a</sup>38;<br /><b class="num">c)</b> c. ὅσον o en giros restrictivos καθ' ὅσον ἐνδέχεται en la medida de lo posible</i> Pl.<i>Phdr</i>.271c, εἰς ὅσον ἐνδέχεται Pl.<i>R</i>.501c, μέχρι οὗ ἐνδέχεται Arist.<i>Rh</i>.1355<sup>b</sup>13, ἢν ἐνδέχηται si fuese posible</i> Hp.<i>Vlc</i>.10, [[εἴπερ]] ἐνεδέχετο παρὰ τοὺς παρόντας καιρούς D.18.239, ὁσάκις ἂν ἐνδέχηται, ἐκμάσσεσθαι γῇ ἀργυρωματικῇ (τὰ ἀπεικονίσματα) <i>IEphesos</i> 27.541 (II d.C.), cf. Orib.4.9.1;<br /><b class="num">d)</b> c. adj. o adv. en sup. ὡς ἂν ἐνδέχηται τάχιστα a la mayor prontitud posible</i> Welles, <i>RC</i> 4.15 (Teos IV a.C.), ἡμᾶς ὡς ἐνδέχεται μάλιστα προθύμους ἕξετε <i>IIasos</i> 6.9 (II a.C.), cf. Plb.3.49.1, ὡς ἐνδέχεται ἀκριβέστατα con el mayor detalle posible</i>, <i>PFreib</i>.7.2 (III a.C.), δέδωκεν ἆθλα ... ὡς ἐνεδέχετο κάλλιστα <i>SEG</i> 48.1040.16 (Delos III a.C.), πλείστους καθ' ὅ[σ] ο[ν] ἐνδέχεται cuantos más posibles</i>, <i>IG</i> 7.2713.4 (Acrefia I d.C.).<br /><b class="num">2</b> en or. neg. [[es admisible]], [[aceptable]] οὐκέτι ἐνδέχεται ... τοὺς μὲν ἤδη βλάπτεσθαι Th.1.124, οὐκ ἐνδέχετε (l. -ται) μὴ εὑρεθῆναι τὸ χρυσίον <i>POxy</i>.1853.8 (VI/VII d.C.).<br /><b class="num">II</b> part. ἐνδεχόμενος, -η, -ον<br /><b class="num">1</b> [[posible]], [[admisible]], [[que puede suceder]]<br /><b class="num">a)</b> ταῦτα μὲν ὡς ἐνδεχόμενα ληπτέον διὰ τὸ σπάνιον hay que entender esto como una posibilidad debido a su rareza</i> Thphr.<i>HP</i> 9.2.3, cf. Diog.Oen.13.3.10, τὸ δὲ ἐνδεχόμενον ὡς δυνατὸν ληπτέον hay que considerar como posible aquello que es admisible</i> Thphr.<i>HP</i> 2.1.2, ὅσα τεράστιά ἐστι καὶ οὐδαμῶς ἐνδεχόμενα Artem.2.44, del futuro variable y sujeto a cambios op. al [[ἀναγκαῖος]] ‘forzoso’ τοῦ μέλλοντος ... τὴν ποιότητα ... ἀμφίβολον καὶ ἐνδεχομένην Aristid.Quint.131.25;<br /><b class="num">b)</b> neutr. como pred. ἐνδεχόμενόν ἐστι equiv. a ἐνδέχεται [[es posible]] καλῶς ἂν ποιήσαις, εἰ ἐνδεχόμενόν ἐστι, ἀποστείλας (τὸν μύλον) ... εἰ δὲ μὴ ἐνδέχεται κομίσασθαι, γράψον μοι <i>PLond</i>.2059.7, 11 (III a.C.), καθ' ὅ[σον] ἐνδεχόμενόν ἐστιν en la medida de lo posible</i>, <i>ISmyrna</i> 573.92 (III a.C.), ἔκριναν καθὼς [ἐνδ] εχόμενον ἦν [βέ] λτιστα <i>IG</i> 5(1).1336.9 (Gerenia II a.C.), c. inf. ὥσπερ ἐνδεχόμενον [[αἷμα]] εἶναι πᾶν ὁμοίως como si fuera posible que la sangre fuera toda igual</i> Arist.<i>GA</i> 765<sup>b</sup>23, cf. <i>de An</i>.407<sup>b</sup>21;<br /><b class="num">c)</b> en gen. abs. ἐνδεχομένου [[si es posible]] Arist.<i>PA</i> 683<sup>a</sup>20, <i>EE</i> 1245<sup>b</sup>28.<br /><b class="num">2</b> [[posible]], [[que está a la mano]], [[accesible]], [[alcanzable]]<br /><b class="num">a)</b> ἡ ἐνδεχομένη αὐτοῖς εὐδαιμονία Arist.<i>Pol</i>.1325<sup>a</sup>10, ἕνεκεν δὲ ζωῆς τῆς ἐνδεχομένης ἀρίστης para conseguir la mejor vida posible</i> Arist.<i>Pol</i>.1328<sup>a</sup>36, αἱ ἐνδεχόμεναι τιμωρίαι Lycurg.119, λαβεῖν τὰς ἐνδεχομένας πίστεις tomar todas las garantías posibles</i> Plb.8.1b.2, cf. D.S.4.52, τὴν ἐνδεχομένην ἐπιμέλειαν ποιῆσαι ὅπως ... <i>PTeb</i>.703.66 (III a.C.), cf. <i>IEryth</i>.28.7 (III a.C.), μετὰ τῆς ἐνδεχομένης προσοχῆς con toda la atención posible</i>, <i>UPZ</i> 110.41 (II a.C.), πρόνοιαν ποιεῖσθαι τὴν ἐνδεχομένην <i>SIG</i> 618.9 (Heraclea Latmia II a.C.);<br /><b class="num">b)</b> como pred. ἐνδεχόμενόν ἐστι equiv. a ἐνδέχεται [[es posible]], [[está permitido]] sólo en frase neg. οὐδὲ καταπλάσσειν ἐνδεχόμενόν ἐστιν ἔνια τῶν ἑλκέων Hp.<i>Vlc</i>.1, ὅπερ ἐπὶ τῆς ἱερᾶς χώρας οὐκ ἦν ἐνδεχόμενον <i>ICr</i>.3.4.9.81 (Itano II a.C.).<br /><b class="num">3</b> subst. τὸ ἐ. [[lo posible]], [[lo que está al alcance de la mano]] πεποήκαμεν τὰ ἐνδεχόμενα hemos hecho todo lo posible</i>, <i>NIS</i> 2.3.3 (Sardes III a.C.), cf. Hld.5.33.2<br /><b class="num">•</b>frec. en giros prep. [[en lo posible]], [[en la medida de lo posible]] εἰς τὸ ἐνδεχόμενον Hyp.<i>Epit</i>.41, κατὰ τὸ ἐνδεχόμενον Epicur.[1] 21, Origenes <i>Ep.Gr.Thaum</i>.1, πάντας ἐκ τῶν ἐνδεχομένων εὐηργήτει D.S.1.54, cf. Plu.2.468c. | ||
}} | }} | ||
{{Thayer | {{Thayer |