ἡγέομαι: Difference between revisions

|lstext='''ἡγέομαι''': Δωρ. ἁγ-· παρατ. ἡγούμην Ἰλ. Μ. 28, κτλ., Ἰων. -εόμην ἢ εύμην Ἡρόδ. 2. 115, ἡγέοντο 9. 15· μέλλ. ἡγήσομαι Ἰλ. Ξ. 374, Ἀττ.· ἀόρ. ἡγησάμην Ὅμ., Ἀττ.· ἀόρ. ἡγήθην μεταγεν. (ἀλλὰ πρβλ. περιηγ-)· πρκμ. ἥγημαι Ἡρόδ., Ἀττ., ἐν χρήσει καὶ ἐπὶ παθ. σημασ. (ἴδε κατωτ. IV)· ἀποθ. (Ἐκ τῆς αὐτῆς ῥίζης, ἐξ ἧς καὶ τὸ ἄγω, ἂν καὶ ἐμποδίζει ὁ [[πνευματισμός]], Curt. Gr. Et. σ. 677). Προπορεύομαι, προηγοῦμαι, ὁδηγῶ, ὣς εἰπὼν ἡγεῖθ’, ἡ δ’ ἕσπετο Παλλὰς [[Ἀθήνη]] Ὀδ. Α. 125· ἂν [[παῖς]] ἡγήσαιτο [[νήπιος]] Ζ. 300, κτλ.· [[πρόσθεν]] δ’... [[Ἶρις]] ἡγεῖτ’ Ἰλ. Ω. 96· ([[οὕτως]], ἡγοῦ [[πάροιθε]] Εὐρ. Φοιν. 834)· ἡγ. ἐπὶ νῆα Ὀδ. Ν. 65· ἐς [[τεῖχος]] Ἰλ. Υ. 144· [[κλισίηνδε]] Ὀδ. Ξ. 48· οὕτω παρὰ πεζοῖς, Ἡρόδ. 2. 93, κτλ.· ἡγησόμενος οὐδεὶς ἔσται Ξεν. Ἀν. 2. 4, 5. β) μετὰ δοτ. προσ., Τρωσὶ [[ποτὶ]] πτόλιν ἡγήσασθαι Ἰλ. Χ. 101· ἐκ Δουλιχίου… ἡγεῖτο μνηστῆρσι Ὀδ. Π. 397· οὕτω παρ’ Ἀττ., οἱ γὰρ βλέποντες τοῖς τυφλοῖς ἡγούμεθα Ἀριστοφ. Πλ. 15· ἡγ. τινι πρὸς ἀρετὴν Ξεν. Ἀγησ. 10, 2. γ) προστιθεμένου τοῦ ὁδόν, ὁδὸν ἡγ., προπορεύομαι ἐν τῇ ὁδῷ, Λατ. praeire viam, Ὀδ. Κ. 263· οὕτω, ἡγ. τινι τὴν ὁδὸν Ἡρόδ. 9. 15 (ἴδε κατωτ.). δ) μετ’ αἰτ. τόπου, ἥ οἱ... πόλιν ἡγήσαιτο, ἥτις θὰ ἠδύνατο νὰ ὁδηγήσῃ αὐτὸν εἰς τὴν πόλιν, Ὀδ. Ζ. 114, πρβλ. Η. 22, Ο. 82· ἡγ. βωμοὺς ἀστικοὺς Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 501· [[ὡσαύτως]], ἡγ. ἐς φιλότητα, προηγοῦμαι, [[κάμνω]] τὸ πρῶτον βῆμα, τὴν ἀρχὴν [[πρός]], Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 710. 2) μετὰ δοτ. προσ. καὶ γεν. πράγμ., εἶμαι ὁ ἀρχηγὸς ἔν τινι πράγματι, [[θεῖος]] ἀοιδὸς... ἡμῖν ἡγείσθω... ὀρχηθμοῖο Ὀδ. Ψ. 134· ἡγ. τινι σοφίας, ᾠδῆς Πίνδ. Π. 4. 442, Πλάτ. Ἀλκ. 1. 125C, πρβλ. Εὐθυδ. 281Α· [[ἀλήθεια]] δὴ πάντων μὲν ἀγαθῶν θεοῖς ἡγεῖται πάντων δὲ ἀνθρώποις ὁ αὐτ. Νόμ. 730C· ἡγ. τοῦ χοροῦ Πέρσαις Ξεν. Κύρ. 8. 7, 1, πρβλ. Καλλ. εἰς Δῆλ. 313· καὶ [[συχνάκις]] μετὰ γεν. πραγμ. μόνον, ἡγ. νόμων, [[ἀρχίζω]] τὸ ᾆσμα, τὸ [[μέλος]], Πίνδ. Ν. 5. 44· [[φρόνησις]] ἡγ. τοῦ ὀρθῶς πράττειν Πλάτ. Μένωνι 97C· ἡγ. παντὸς καὶ ἔργου καὶ λόγου Ξεν. Ἀπομν. 2. 3, 15. 3) μετὰ δοτ. πράγμ., εἶμαι ὁδηγὸς ἔν τινι, εἶμαι πρῶτος εἴς τι, κερδοσύνῃ, νηπιέῃσι ἡγ. τινι Ἰλ. Χ. 247, Ὀδ. Ω. 469· ἔν τινι Πλάτ. Χαρμ. 172Α. 4) μετ’ αἰτ. πράγμ., ὁδηγῶ, [[διευθύνω]], ἡγ. τὰς πομπὰς Δημ. 571. 3 (ἀλλ’ ἴδε Δινδ.)· τήν ἀποδημίαν Δίνων παρ’ Ἀθην. 633D. 5) μετοχ., [[ἡγούμενος]], -η, -ον, ὡς ἐπιθ., σκέλη ἡγούμενα, ἀντίθ. ἑπόμενα, οἱ πρόσθιοι πόδες, Ἀριστ. Πορ. Ζ. 16, 2, κἑξ.· ὁ ἡγ. ποὺς ὁ αὐτ. Ἀποσπ. 64· - ἴδε κατωτ. ΙΙ. 2. ΙΙ. ὁδηγῶ στρατὸν ἢ στόλον, [[συχν]]. παρ’ Ὁμ., μετὰ δοτ., [[νῆες]] θοαί, ᾗσιν Ἀχιλλεὺς ἐς Τροίην ἡγεῖτο Ἰλ. Π. 169, πρβλ. Ὀδ. Ξ. 238· οὐ γὰρ ἔην [[ὅστις]] [[σφιν]] ἐπὶ στίχας ἡγήσαιτο, [[ὅστις]] θὰ ἠδύνατο νὰ ὁδηγήσῃ αὐτοὺς εἰς τὰς τάξεις, Ἰλ. Β. 687· ἡγ. Τρώεσσιν ἐς Ἴλιον Ε. 211· ἡγ. Μῄοσιν Β. 864· λόγχαισιν Εὐρ. Βάκχ. 1359· ἀκολούθως συχνὸν παρὰ Ξεν., κτλ. - συνηθέστερον μετὰ γεν… εἶμαι ὁ ἡγεμὼν ἢ ἄρχων καὶ [[κυβερνήτης]] τινός, Σαρπηδὼν δ’ ἡγήσατ’… ἐπικούρων Ἰλ. Μ. 101· ἡγήσατο λαῶν Ο. 311, πρβλ. Β. 567, 638, κτλ.· οὕτω παρὰ πεζοῖς, ἡγ. τῆς Ἀσίης, τῆς συμμαχίης Ἡρόδ. 1. 95., 7. 148· οἱ τῆς Θεσσαλίης ἡγεόμενοι, οἱ ἄρχοντες τῆς Θεσσ., ὁ αὐτ. 9. 1· ὅς ἡγεῖτο τῆς ἐξόδου Θουκ. 2. 10· [[ἡγούμενος]] τῶν ἡδονῶν ἀλλ’ οὐκ ἀγόμενος ὑπ’ αὐτῶν Ἰσοκρ. 198Α, κτλ.· ἐκ τῶν παραδειγμάτων τούτων γίνεται φανερὸν ὅτι μετὰ τῆς δοτ. τὸ [[ῥῆμα]] διασῴζει τὴν πρὼτην αὑτοῦ σημασίαν, τοῦ προπορεύεσθαι ἢ ὁδηγεῖν, ἥτις ἐν τῇ μετὰ γενικ. συντάξει ἀπώλετο. 2) ἀπολ., οἱ ἡγούμενοι, οἱ ἄρχοντες, οἱ κυβερνῶντες, Σοφ. Φ. 386, πρβλ. Αἰσχύλ. Ἀγ. 1363· ἡγ. ἐν τοῖς ἀδελφοῖς, πρόκριτοι μεταξὺ τῶν ἀδελφῶν, Πράξ. Ἀποστ. ιε΄, 22· πρβλ. [[ἡγούμενος]], ὁ. ΙΙΙ. μεθ’ Ὅμηρ., ὡς τὸ Λατ. ducere, [[νομίζω]], φρονῶ, Ἡρόδ. ([[ὅστις]] ἐπὶ τοιαύτης ἐννοίας μεταχειρίζεται τὸν πρκμ. ἥγημαι), κτλ.· ἡγ. τι [[εἶναι]] ὁ αὐτ. 1. 126, 136., 2. 69, 72· ἡγεῖσθε δὲ θεοὺς βλέπειν… πρὸς τὸν εὐσεβῆ βροτῶν Σοφ. Ο. Κ. 278. 2) προστιθεμένης λέξεως δηλούσης ἰδιότητα, ἡγ. τινα βασιλέα, [[νομίζω]] ἢ θεωρῶ ὡς βασιλέα, Ἡρόδ. 6. 52· μηδ’ αὐθαδίαν εὐβουλίας ἀμείνον’ ἡγήσῃ ποτὲ Αἰσχύλ. Πρ. 1035· ἅπαντας ἐχθροὺς τῶν θεῶν ἡγοῦ πλέον ὁ αὐτ. Χο. 902, πρβλ. 905· ἡγ. [[τἆλλα]] πάντα δεύτερα, θεωρῶ πάντα [[τἆλλα]] δευτερεύοντα, Σοφ. Φ. 1442· οὐκ αἰσχρὸν ἡγεῖ… τὰ ψευδῆ λέγειν; [[αὐτόθι]] 108, πρβλ. Ἀντ. 1167· ἀντίπαλον ἡγ. τί τινι Θουκ. 4. 10· [[οὕτως]], ἡγ. τι [[περί]] πολλοῦ Ἡρόδ. 2. 115· περὶ πλέονος Ἰσοκρ. 386Ε· περὶ πλείστου Θουκ. 2. 89· περὶ οὐδενὸς Λυσ. 110. 31· παρ’ οὐδεν Ψήφισμ. παρὰ Δημ. 282. 14. 3) [[συχν]]. ἐπὶ τῆς εἰς θεοὺς πίστεως, τὴν μεγίστην δαίμονα ἥγηνται [[εἶναι]] Ἡρόδ. 2. 40, πρβλ. 3. 8· ἡγ. θεούς, [[πιστεύω]] εἰς τὴν ὕπαρξιν αὐτῶν, κτλ. Εὐρ. Ἑκ. 800, Βάκχ. 1327, Ἀριστοφ. Νεφ. 32· δαίμονας ἡγ. Πλάτ. Ἀπολ. 27D, πρβλ. Πορσ. Ἑκ. 788, καὶ ἴδε [[νομίζω]] ΙΙ. 1. 4) ἡγοῦμαι [[δεῖν]], [[νομίζω]] ὅτι πρέπει, θεωρῶ καλὸν, μετ’ ἀπαρ., Ἀνδοκ. 4. 21, Δημ. 14. 26· - οὕτω καὶ [[ἄνευ]] τοῦ [[δεῖν]], παθεῖν [[μᾶλλον]] ἡγησάμενοι ἤ... Θουκ. 2. 42, [[ἔνθα]] ἴδε Ἀρνόλδ.· ἡγήσατο ἐπαινέσαι Πλάτ. Πρωτ. 346Β. IV. ὁ πρκμ. [[εἶναι]] [[εὔχρηστος]] ἐπὶ παθ. σημασίας, τὰ ἁγημένα = τὰ νομιζόμενα, Χρησμ. παρὰ Δημ. 1072, 25· [[ὡσαύτως]] μέλλ. ἡγηθήσομαι Ὠριγέν.· ἀόρ. τὸ περιηγηθὲν Πλάτ. Νόμ. 770Β· ἀλλ’ ἀντὶ τοῦ ἡγεόμενον, ὁδηγούμενον, Ἡρόδ. 3. 14, ὁ Ald. καί τινα χειρόγραφα ἔχουσιν ἀγεόμενον (ἀντὶ ἀγόμενον)· - τὸ ἐνεργ. ἡγέω, [[ὅπερ]] σημειοῖ ὁ Ἡρῳδιαν. π. μον. λέξ. σ. 45 καὶ ἕτεροι, φαίνεται ὅτι προῆλθε κατ’ εἰκασίαν ἐκ τῶν τοιούτων τύπων.