LSJ

νύξ: Difference between revisions

Page Discussion

νύξ (view source)

Revision as of 21:25, 1 October 2022

No change in size ,  1 October 2022
m
Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1"
m (Text replacement - "(==Translations==)(?s)(\n)(.*)($)" to "{{trml |trtx=$3 }}")
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
Line 9: Line 9:
|Beta Code=nu/c
|Beta Code=nu/c
|Definition=νυκτός, ἡ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[night]]: either generally, [[night season]] (opp. [[day]]), or a [[night]], ν. [[ἀμβροσίη]] <span class="bibl">Il.24.363</span>; ν. [[ἄμβροτος]] <span class="bibl">Od.11.330</span>; but <b class="b3">ν. ὀλοή</b> ib.<span class="bibl">19</span>, <span class="bibl">Il.16.567</span>, cf. infr. <span class="bibl">Il. 3</span>, III; [[νυκτός]] [[by night]], as adverb, <span class="bibl">Od. 13.278</span>, etc.; οὔτε ν. οὔτ' ἐξ ἡμέρας <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>780</span>; <b class="b3">νυκτὸς ἔτι</b> [[while it was]] still [[night]], <span class="bibl">Hdt.9.10</span>; also τῆς νυκτός <span class="bibl">Alex.78.3</span>, <span class="bibl">148</span>; ν. τῆσδε <span class="bibl">S. <span class="title">Aj.</span>21</span>; [[ἄκρας νυκτός]] = [[at dead of night]], ib.<span class="bibl">285</span> (but [[ἄκρῃ νυκτί]] at [[nightfall]], <span class="bibl">Arat.775</span>, [[ἀκρόθι νυκτός]] = [[on the verge of dawn]], <span class="bibl">Id.308</span>); <b class="b3">ἀωρὶ νυκτός, τῶν νυκτῶν</b>, v. [[ἀωρί]]: in plural, τῶν νυκτῶν = [[at nights]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>668</span>: rarely, νυκτί <span class="bibl">Hdt.7.12</span>; ν. τῇδε <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>644</span>; [[νύκτα]] = [[the night long]], [[νύκτα φυλάσσειν]] = to [[watch the night through]], <span class="bibl">Il.10.312</span>, <span class="bibl">Od.5.466</span>: pl., νύκτας [[ἰαύειν]] <span class="bibl">Il.9.325</span>, <span class="bibl">Od.5.154</span>, etc.; <b class="b3">δύω νύκτας, τρεῖς νύκτας</b>, ib.<span class="bibl">388</span>, <span class="bibl">17.515</span>: in Att., ὅλην τὴν ν. <span class="bibl">Pherecr.177</span>, <span class="bibl">Amphis20.4</span>; τὴν νύχθ' ὅλην <span class="bibl">Eub.3</span>; τὰς νύκτας <span class="bibl">Diph.32.14</span>; ὅλας γε καὶ πάσας τὰς νύκτας <span class="bibl">X.<span class="title">Smp.</span>4.54</span>; νύκτας τε καὶ ἦμαρ <span class="bibl">Il.5.490</span>; νύκτας τε καὶ ἡμέρας <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>151a</span>; οὔτε νύκτ' οὔθ' ἡμέραν <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>187</span>; τὴν νύχθ' ὅλην τήν θ' ἡμέραν <span class="bibl">Eub.53.1</span>; <b class="b3">νύκτα ἡμέραν ποιούμενος ἀπόστειλον (κατάπεμψον)</b>, i.e. [[without delay]], <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span>314.7</span>, <span class="bibl"><span class="title">PSI</span>5.514.3</span> (both iii B. C.); μέσαι νύκτες [[midnight]], Sapph.52, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>621b</span>; περὶ μ. νύκτας <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.8.12</span>; ἐν μέσῳ νυκτῶν <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyr.</span>5.3.52</span>; πρωΐτερον μέσων νυκτῶν <span class="bibl">Th.8.101</span>; ἔξω μέσων ν. <span class="bibl">D.54.26</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> freq. with Preps., [[ἀνὰ νύκτα]] = [[by night]], <span class="bibl">Il.14.80</span>; [[ἀνὰ πᾶσαν νύκτα]] = [[all night through]], <span class="bibl">Paus.1.32.4</span>; διὰ νύκτα <span class="bibl">Od.19.66</span>, etc.; [[εἰς νύκτα]], [[εἰς τὴν νύκτα]], [[towards night]], <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>11.4</span>, <span class="bibl"><span class="title">HG</span>4.6.7</span>; [[ἐν νυττί]] ([[ἐν νυκτί]]), opp. [[πεδ' ἀμέραν]], <span class="title">Leg.Gort.</span>2.14, <span class="title">SIG</span>527.40 (Dreros, iii B.C.); κατὰ νύκτα <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span> 561</span> (lyr.); [[ὑπὸ νύκτα]] = [[towards nightfall]], <span class="bibl">Th.4.67</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Ages.</span>2.19</span>; [[μετὰ νύκτας]] = [[by night]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>6.6</span>; [[μεθ' ἡμέραν καὶ διὰ νυκτός]] = [[all through the night]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Criti.</span>117e</span>; [[ἐκ νυκτός]] = [[after nightfall]], <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.4.2</span>, <span class="bibl">LXX<span class="title">Is.</span> 26.9</span>, etc.; ἐκ πολλῆς ἔτι νυκτός <span class="bibl">D.H.6.67</span>; ἐκ νυκτῶν <span class="bibl">Thgn.460</span>, <span class="bibl">A. <span class="title">Ch.</span>287</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Rh.</span>13</span>, <span class="bibl">17</span> (both anap.); ἐκ νυκτὸς εἰς νύκτα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ax.</span>368b</span>; [[πόρρω τῶν νυκτῶν]] = [[far into the night]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Smp.</span>217d</span>, <span class="bibl"><span class="title">Prt.</span>310c</span>; [[ἐπὶ νυκτί]] = [[by night]], <span class="bibl">Il.8.529</span>; ἐφ' ἡμέρῃ αἱ δ' ἐπὶ νυκτί <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>102</span>; ἐν νυκτί <span class="bibl">A. <span class="title">Ag.</span>653</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Smp.</span>1.9</span>, etc.; ὀψίᾳ ἐν νυκτί <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>4(3).36</span>; ἐν ν. τῇ νῦν <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span> 16</span>; νύκτεσσιν ἔν θ' ἁμέραις <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.130</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> in plural, [[watch]]es of the [[night]], ib.<span class="bibl">256</span>; three such, παροίχωκεν δὲ πλέων νὺξ τῶν δύο μοιράων, τριτάτη δ' ἔτι μοῖρα λέλειπται <span class="bibl">Il.10.252</span>; <b class="b3">τρίχα νυκτὸς ἔην</b>, for <b class="b3">τρίτον μέρος τῆς νυκτὸς ἦν</b>, it was the [[third]] [[watch]], i. e. [[next]] [[before]] [[morning]], <span class="bibl">Od.12.312</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> metaph. of [[darkness]], νυκτὶ καλύψαι <span class="bibl">Il.5.23</span>, cf. <span class="bibl">Od. 20.351</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> metaph. of death, ἀμφὶ δὲ ὄσσε κελαινὴ ν. ἐκάλυψε <span class="bibl">Il.5.310</span>, al.; ν. Ἅιδης τε <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>660</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> in Comparisons, of anything [[dark]] and [[direful]], [[νυκτὶ ἐοικώς]] = [[like night]], of [[Apollo]] in his [[wrath]], <span class="bibl">Il.1.47</span>, cf. <span class="bibl">12.463</span>, <span class="bibl">Od.11.606</span>; <b class="b3">τάδε νυκτὶ ἐΐσκει</b> what is here he [[liken]]s to [[night]], <span class="bibl">20.362</span>; <b class="b3">ὀλεθρία νύξ</b>, of a [[great]] [[calamity]], <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span> 1684</span>(lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[Νύξ]] as pr. n., [[Nyx]], the [[goddess of Night]], <span class="bibl">Il.14.259</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>17</span>,<span class="bibl"><span class="title">Th.</span>123</span>,<span class="bibl">211</span>; N. [[ὀλοή]] ib.<span class="bibl">224</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> the [[night-quarter of heaven]] or [[evening-quarter of heaven]], the [[West]], <b class="b3">πρὸς νυκτός</b> ib.<span class="bibl">275</span>. (Cf. Lat. [[nox]], Lith. naktis, Goth. nahts, etc.)</span>
|Definition=νυκτός, ἡ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[night]]: either generally, [[night season]] (opp. [[day]]), or a [[night]], ν. [[ἀμβροσίη]] <span class="bibl">Il.24.363</span>; ν. [[ἄμβροτος]] <span class="bibl">Od.11.330</span>; but <b class="b3">ν. ὀλοή</b> ib.<span class="bibl">19</span>, <span class="bibl">Il.16.567</span>, cf. infr. <span class="bibl">Il. 3</span>, III; [[νυκτός]] [[by night]], as adverb, <span class="bibl">Od. 13.278</span>, etc.; οὔτε ν. οὔτ' ἐξ ἡμέρας <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>780</span>; <b class="b3">νυκτὸς ἔτι</b> [[while it was]] still [[night]], <span class="bibl">Hdt.9.10</span>; also τῆς νυκτός <span class="bibl">Alex.78.3</span>, <span class="bibl">148</span>; ν. τῆσδε <span class="bibl">S. <span class="title">Aj.</span>21</span>; [[ἄκρας νυκτός]] = [[at dead of night]], ib.<span class="bibl">285</span> (but [[ἄκρῃ νυκτί]] at [[nightfall]], <span class="bibl">Arat.775</span>, [[ἀκρόθι νυκτός]] = [[on the verge of dawn]], <span class="bibl">Id.308</span>); <b class="b3">ἀωρὶ νυκτός, τῶν νυκτῶν</b>, v. [[ἀωρί]]: in plural, τῶν νυκτῶν = [[at nights]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>668</span>: rarely, νυκτί <span class="bibl">Hdt.7.12</span>; ν. τῇδε <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>644</span>; [[νύκτα]] = [[the night long]], [[νύκτα φυλάσσειν]] = to [[watch the night through]], <span class="bibl">Il.10.312</span>, <span class="bibl">Od.5.466</span>: pl., νύκτας [[ἰαύειν]] <span class="bibl">Il.9.325</span>, <span class="bibl">Od.5.154</span>, etc.; <b class="b3">δύω νύκτας, τρεῖς νύκτας</b>, ib.<span class="bibl">388</span>, <span class="bibl">17.515</span>: in Att., ὅλην τὴν ν. <span class="bibl">Pherecr.177</span>, <span class="bibl">Amphis20.4</span>; τὴν νύχθ' ὅλην <span class="bibl">Eub.3</span>; τὰς νύκτας <span class="bibl">Diph.32.14</span>; ὅλας γε καὶ πάσας τὰς νύκτας <span class="bibl">X.<span class="title">Smp.</span>4.54</span>; νύκτας τε καὶ ἦμαρ <span class="bibl">Il.5.490</span>; νύκτας τε καὶ ἡμέρας <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>151a</span>; οὔτε νύκτ' οὔθ' ἡμέραν <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>187</span>; τὴν νύχθ' ὅλην τήν θ' ἡμέραν <span class="bibl">Eub.53.1</span>; <b class="b3">νύκτα ἡμέραν ποιούμενος ἀπόστειλον (κατάπεμψον)</b>, i.e. [[without delay]], <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span>314.7</span>, <span class="bibl"><span class="title">PSI</span>5.514.3</span> (both iii B. C.); μέσαι νύκτες [[midnight]], Sapph.52, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>621b</span>; περὶ μ. νύκτας <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.8.12</span>; ἐν μέσῳ νυκτῶν <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyr.</span>5.3.52</span>; πρωΐτερον μέσων νυκτῶν <span class="bibl">Th.8.101</span>; ἔξω μέσων ν. <span class="bibl">D.54.26</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> freq. with Preps., [[ἀνὰ νύκτα]] = [[by night]], <span class="bibl">Il.14.80</span>; [[ἀνὰ πᾶσαν νύκτα]] = [[all night through]], <span class="bibl">Paus.1.32.4</span>; διὰ νύκτα <span class="bibl">Od.19.66</span>, etc.; [[εἰς νύκτα]], [[εἰς τὴν νύκτα]], [[towards night]], <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>11.4</span>, <span class="bibl"><span class="title">HG</span>4.6.7</span>; [[ἐν νυττί]] ([[ἐν νυκτί]]), opp. [[πεδ' ἀμέραν]], <span class="title">Leg.Gort.</span>2.14, <span class="title">SIG</span>527.40 (Dreros, iii B.C.); κατὰ νύκτα <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span> 561</span> (lyr.); [[ὑπὸ νύκτα]] = [[towards nightfall]], <span class="bibl">Th.4.67</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Ages.</span>2.19</span>; [[μετὰ νύκτας]] = [[by night]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>6.6</span>; [[μεθ' ἡμέραν καὶ διὰ νυκτός]] = [[all through the night]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Criti.</span>117e</span>; [[ἐκ νυκτός]] = [[after nightfall]], <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.4.2</span>, <span class="bibl">LXX<span class="title">Is.</span> 26.9</span>, etc.; ἐκ πολλῆς ἔτι νυκτός <span class="bibl">D.H.6.67</span>; ἐκ νυκτῶν <span class="bibl">Thgn.460</span>, <span class="bibl">A. <span class="title">Ch.</span>287</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Rh.</span>13</span>, <span class="bibl">17</span> (both anap.); ἐκ νυκτὸς εἰς νύκτα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ax.</span>368b</span>; [[πόρρω τῶν νυκτῶν]] = [[far into the night]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Smp.</span>217d</span>, <span class="bibl"><span class="title">Prt.</span>310c</span>; [[ἐπὶ νυκτί]] = [[by night]], <span class="bibl">Il.8.529</span>; ἐφ' ἡμέρῃ αἱ δ' ἐπὶ νυκτί <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>102</span>; ἐν νυκτί <span class="bibl">A. <span class="title">Ag.</span>653</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Smp.</span>1.9</span>, etc.; ὀψίᾳ ἐν νυκτί <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>4(3).36</span>; ἐν ν. τῇ νῦν <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span> 16</span>; νύκτεσσιν ἔν θ' ἁμέραις <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.130</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> in plural, [[watch]]es of the [[night]], ib.<span class="bibl">256</span>; three such, παροίχωκεν δὲ πλέων νὺξ τῶν δύο μοιράων, τριτάτη δ' ἔτι μοῖρα λέλειπται <span class="bibl">Il.10.252</span>; <b class="b3">τρίχα νυκτὸς ἔην</b>, for <b class="b3">τρίτον μέρος τῆς νυκτὸς ἦν</b>, it was the [[third]] [[watch]], i. e. [[next]] [[before]] [[morning]], <span class="bibl">Od.12.312</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> metaph. of [[darkness]], νυκτὶ καλύψαι <span class="bibl">Il.5.23</span>, cf. <span class="bibl">Od. 20.351</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> metaph. of death, ἀμφὶ δὲ ὄσσε κελαινὴ ν. ἐκάλυψε <span class="bibl">Il.5.310</span>, al.; ν. Ἅιδης τε <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>660</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> in Comparisons, of anything [[dark]] and [[direful]], [[νυκτὶ ἐοικώς]] = [[like night]], of [[Apollo]] in his [[wrath]], <span class="bibl">Il.1.47</span>, cf. <span class="bibl">12.463</span>, <span class="bibl">Od.11.606</span>; <b class="b3">τάδε νυκτὶ ἐΐσκει</b> what is here he [[liken]]s to [[night]], <span class="bibl">20.362</span>; <b class="b3">ὀλεθρία νύξ</b>, of a [[great]] [[calamity]], <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span> 1684</span>(lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[Νύξ]] as pr. n., [[Nyx]], the [[goddess of Night]], <span class="bibl">Il.14.259</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>17</span>,<span class="bibl"><span class="title">Th.</span>123</span>,<span class="bibl">211</span>; N. [[ὀλοή]] ib.<span class="bibl">224</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> the [[night-quarter of heaven]] or [[evening-quarter of heaven]], the [[West]], <b class="b3">πρὸς νυκτός</b> ib.<span class="bibl">275</span>. (Cf. Lat. [[nox]], Lith. naktis, Goth. nahts, etc.)</span>
}}
{{bailly
|btext=νυκτός (ἡ) :<br />nuit :<br /><b>1</b> <i>p. opp. au jour</i> : νύκτα HDT, νυκτός OD, τῆς νυκτός XÉN, νυκτί OD la nuit, de nuit ; ἀνὰ νύκτα IL de nuit ; διὰ νύκτα OD la nuit durant ; [[εἰς]] νύκτα, [[εἰς]] τὴν νύκτα XÉN à la tombée de la nuit ; ὑπὸ νύκτα de nuit ; [[ἐκ]] νυκτός XÉN à la tombée de la nuit ; [[ἐν]] νυκτί, [[ἐν]] [[τῇ]] νυκτί ATT dans la nuit ; ἐπὶ νυκτί IL de nuit ; [[αἱ]] νύκτες les heures de la nuit divisées en trois parties égales : [[τρίχα]] νυκτὸς [[ἔην]] OD c’était la troisième partie, <i>càd</i> le dernier tiers de la nuit, vers le matin ; μέσαι νύκτες THC minuit;<br /><b>2</b> la nuit, <i>c. synon. de</i> ce qui est sombre, effrayant, menaçant : νυκτὶ [[ἐοικώς]] IL (Apollon irrité) semblable à la sombre nuit;<br /><b>3</b> <i>en gén.</i> obscurité, ténèbres : νυκτὶ καλύπτειν IL cacher dans la nuit <i>ou</i> l'obscurité, <i>càd</i> rendre invisible ; <i>particul.</i> la nuit de la mort, les ténèbres de la mort ; les Enfers, royaume de la nuit et des ténèbres.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> nox.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''νύξ''': νυκτός, ἡ, (ἴδε ἐν τέλ.), [[καθόλου]] ἡ νύξ, ἡ ὥρα τῆς νυκτός, κοινῶς «νύχτα» (κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὴν ἡμέραν) ἢ μία νύξ, «νυχτιά», συχν. παρ’ Ὁμ. καὶ Ἡσ., κτλ.· νυκτός, διὰ νυκτός, ἐν ὥρα νυκτός, κατὰ τὴν νύκτα, Λατ. noctu, ὡς ἐπίρρ., Ὀδ. Ν. 278, καὶ Ἀττ.· [[οὔτε]] ν. οὔτ’ ἐξ ἡμέρας Σοφ. Ἠλέκ. 780· νυκτὸς ἔτι, ἐν ᾧ ἦτο ἔτι νύξ, Ἡρόδ. 9. 10· (πρβλ. [[νύκτωρ]])· [[ὡσαύτως]], τῆς νυκτὸς Ἄλεξις ἐν «Ἐπικλήρῳ» 1, ἐν «Μίδωνι» 1· ν. τῆσδε Σοφ. Αἴ. 21· ἄκρας ν., κατὰ τὴν βαθυτάτην σιγὴν τῆς νυκτός, [[αὐτόθι]] 285· καὶ ἐν τῷ πληθ., τῶν νυκτῶν, κατὰ τὰς νύκτας, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 668· - σπανίως, νυκτὶ Ἡρόδ. 7. 12· ν. [[τῇδε]] Σοφ. Ἠλ. 644· - νύκτα, καθ’ ὅλην τὴν νύκτα, νύκτα φυλάσσειν, ἀγρυπνεῖν καθ’ ὅλην τὴν μακρὰν νύκτα, Ἰλ. Κ. 312., Ὀδ. Ε. 466· [[οὕτως]] ἐν τῷ πληθ., νύκτας ἰαύειν Ἰλ. Ι. 235, Ὀδ. Ε. 154, κτλ.· δύω νύκτας, [[τρεῖς]] ν. Ε. 388, Ρ. 515· παρ’ Ἀττ., ὅλην τὴν ν. Φερεκρ. ἐν Ἀδήλ. 44, Ἄμφις ἐν «Ἰαλέμῳ» 1. 4· τὴν νύχθ’ ὅλην Εὔβουλος ἐν «Ἀγκυλίωνι» κ. ἀλλ.· τὰς νύκτας Δίφιλ. ἐν «Ἐμπόρῳ» 1. 14· ὅλας γε καὶ πάσας τὰς ν. Ξεν. Συμπ. 4, 54· - [[ὡσαύτως]], νύκτας τε καὶ [[ἦμαρ]] Ἰλ. Ε. 490· νύκτας τε καὶ ἡμέρας Πλάτ. Θεαίτ. 151Α· [[οὔτε]] νύκτ’ οὔθ’ ἡμέραν Εὐρ. Βάκχ. 187· τὴν νύχθ’ ὅλην τὴν θ’ ἡμέραν Εὔβουλ. ἐν «Κέρκωψι» 2· - μέσαι νύκτες, μεσονύκτιον, Πλάτ. Πολ. 621Β· περὶ μέσας νύκτας Ξεν. Ἀν. 7. 8, 12 ([[οὐδέποτε]] μέσαι νύκτες)· ἐν μέσῳ νυκτῶν Heind. εἰς Πλάτ. Πρωτ. 310D. 2) [[συχνάκις]] καὶ μετὰ προσ., ἀνὰ νύκτα, κατὰ τὴν νύκτα, Ἰλ. Ξ. 80· ἀνὰ πᾶσαν νύκτα, δι’ ὅλης τῆς νυκτός, Παυσ. 1. 32, 4· οὕτω, διὰ νύκτα Ὀδ. Τ. 66, κτλ.· - εἰς νύκτα, εἰς τὴν ν., πρὸς τὴν νύκτα, Ξεν. Κυν. 11, 4, Ἑλλ. 4. 6, 7· - κατὰ νύκτα Ἀριστοφ. Ἀπόσπασμ. 470· - ὑπὸ νύκτα, Λατ. sub noctem, Θουκ. 4. 67, Ξεν.· - μετὰ νύκτας, διὰ νυκτός, Πινδ. Ν. 6. 10· - διὰ νυκτός, διαρκούσης τῆς νυκτός, Πλάτ. Κριτί. 117Ε· - ἐκ νυκτὸς Ξεν. Κύρ. 1. 4, 2, κτλ.· ἐκ νυκτῶν Θέογν. 460, Αἰσχύλ. Χο. 288, Εὐρ. Ρῆσ. 13 καὶ 17· ἐκ νυκτὸς εἰς νύκτα Πλάτ. Ἀξίοχ. 368Β· - [[πόρρω]] τῶν νυκτῶν ὁ αὐτ. ἐν Συμπ. 217D, Πρωτ. 310C· - ἐπὶ νυκτί, διὰ νυκτός, Ἰλ. Θ. 529· ἐφ’ ἡμέρῃ ἠδ’ ἐπὶ νυκτὶ Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 102· - ἐν νυκτί, ἐν τῇ ν. Αἰσχύλ. Ἀγ. 653, Ξεν. Συμπ. 1. 9, κτλ.· ὀψίᾳ ἐν ν. Πινδ. Ι. 4. (3). 60· ἐν ν. τῇ νῦν Σοφ. Ἀντ. 16· νύκτεσσιν ἒν θ’ ἁμέραις Πινδ. Π. 4. 232. 3) ἐν τῷ πληθ., [[ὡσαύτως]] αἱ ὧραι ἢ φυλακαὶ τῆς νυκτός, [[αὐτόθι]] 4. 455, Heind. εἰς Πλάτ. Πρωτ. 310D. 4) Ἀπὸ τοῦ Ὁμ. καὶ ἑξῆς οἱ Ἕλληνες διῄρουν τὴν νύκτα εἰς [[τρεῖς]] φυλακάς, παρῴχωκεν δὲ [[πλέων]] νὺξ τῶν δύο μοιράων, τριτάτη δ’ ἔτι [[μοῖρα]] λέλειπται Ἰλ. Κ. 253· [[τρίχα]] νυκτὸς ἔην, ἀντὶ τρίτoν [[μέρος]] τῆς νυκτὸς ἦν, ἦτο ἡ τρίτη [[φυλακή]], δηλ. ἡ ἀμέσως πρὸ τῆς πρωΐας, Ὀδ. Μ. 312. ΙΙ. τὸ [[σκότος]] τῆς νυκτός, Ὅμ.· νυκτὶ καλύπτειν, καλύπτειν διὰ τοῦ σκότους τῆς νυκτός, Ἰλ. Ε. 23., Ν. 425. 2) ἡ νὺξ τοῦ θανάτου, συχν. παρ’ Ὁμ.· ἀλλ’ αὐτὸ νὺξ [[Ἅιδης]] τε σῳζόντων [[κάτω]] Σοφ. Αἴ. 660· οὕτω καὶ ἡ νύξ, ὡς τὸ [[σκότος]], ἦν ἐν χρήσει πρὸς δήλωσιν παντὸς σκοτεινοῦ καὶ φοβεροῦ πράγματος· [[ἐντεῦθεν]] ὁ [[Ἀπόλλων]] ἐν τῇ ὀργῇ [[αὐτοῦ]] περιγράφεται ὡς νυκτὶ ἐοικώς, Ἰλ. Α. 47, πρβλ. Μ. 465, Ὀδ. Λ. 606· τάδε νυκτὶ ἐΐσκει, [[ταῦτα]] παρομοιάζει πρὸς τὴν νύκτα, δηλ. θεωρεῖ αὐτὰ ὡς σκοτεινὰ καὶ φοβερά, Υ. 362· - ἡ νὺξ ὡς εἰ ἐχθρὰ πρὸς τὸν ἄνθρωπον καλεῖται ὀλοή, Λ. 19· καὶ μνημονεύεται ὡς κακός τις [[δαίμων]], Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 17, Θεογ. 224, 757· (περὶ τοῦ ἐναντίου ἴδε [[φάος]] ΙΙ)· [[οὕτως]], ὀλεθρία ν., ἐπὶ [[μεγάλης]] τινὸς δυστυχίας, Σοφ. Ο. Κ. 1684· - ἀλλὰ τὸ ἐπίθετον ἀμβροσίη, καὶ πολλὰ χωρία παρ’ Ὁμ. δεικνύουσιν ὅτι αὐτὸς ἀνεγνώριζε τὴν ζωογόνον δύναμιν αὐτῆς. ΙΙΙ. Νὺξ ὡς κύρ. ὄνομ., ἡ θεὰ τῆς νυκτός, [[θυγάτηρ]] τοῦ Χάους, Ἰλ. Ξ. 78, 259, Ἡσ. Θ. 123, 211, 758, Ἔργ. κ. Ἡμ. 17. IV. τὸ νυκτερινὸν ἢ ἑσπερινὸν [[μέρος]] τοῦ ὁρίζοντος, οὐχὶ δηλ. τὸ βόρειον ἀλλὰ τὸ δυσμικόν, αἱ δυσμαί, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὴν ἐν τῇ ἀνατολῇ ἐμφάνισιν τῆς ἡμέρας, Ἡσ. Θ. 275, πρβλ. 744, 748· - τὸ αὐτὸ καλεῖται [[ζόφος]] παρ’ Ὁμ. (Ἐκ τοῦ νύξ, νυκτός, παράγονται αἱ λέξεις [[νύκτωρ]], [[νύκτερος]], [[νυκτερινός]], [[νυκτερίς]], [[νύχιος]], κτλ.· πρβλ. τὸ Λατ. nox, noct-is, noct-u, noct-urnus, noct-ua· Σανσκρ. ni←-a· Γοτθ. naht-s· Ἀρχ. Σκανδ. nótt· Λιθ. nakt-is· Σλαυ. nost-i· - πιθ. ἐκ τῆς αὐτῆς ῥίζης ἐξ ἧς τὸ nex, necis, [[νεκρός]], κτλ., ἥτις εὑρίσκεται ἐν τῇ Σανσκρ. na←, na←-âmi (intereo), πρβλ. ὀλοὴ νύξ, ἀνωτ. ΙΙ).
|lstext='''νύξ''': νυκτός, ἡ, (ἴδε ἐν τέλ.), [[καθόλου]] ἡ νύξ, ἡ ὥρα τῆς νυκτός, κοινῶς «νύχτα» (κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὴν ἡμέραν) ἢ μία νύξ, «νυχτιά», συχν. παρ’ Ὁμ. καὶ Ἡσ., κτλ.· νυκτός, διὰ νυκτός, ἐν ὥρα νυκτός, κατὰ τὴν νύκτα, Λατ. noctu, ὡς ἐπίρρ., Ὀδ. Ν. 278, καὶ Ἀττ.· [[οὔτε]] ν. οὔτ’ ἐξ ἡμέρας Σοφ. Ἠλέκ. 780· νυκτὸς ἔτι, ἐν ᾧ ἦτο ἔτι νύξ, Ἡρόδ. 9. 10· (πρβλ. [[νύκτωρ]])· [[ὡσαύτως]], τῆς νυκτὸς Ἄλεξις ἐν «Ἐπικλήρῳ» 1, ἐν «Μίδωνι» 1· ν. τῆσδε Σοφ. Αἴ. 21· ἄκρας ν., κατὰ τὴν βαθυτάτην σιγὴν τῆς νυκτός, [[αὐτόθι]] 285· καὶ ἐν τῷ πληθ., τῶν νυκτῶν, κατὰ τὰς νύκτας, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 668· - σπανίως, νυκτὶ Ἡρόδ. 7. 12· ν. [[τῇδε]] Σοφ. Ἠλ. 644· - νύκτα, καθ’ ὅλην τὴν νύκτα, νύκτα φυλάσσειν, ἀγρυπνεῖν καθ’ ὅλην τὴν μακρὰν νύκτα, Ἰλ. Κ. 312., Ὀδ. Ε. 466· [[οὕτως]] ἐν τῷ πληθ., νύκτας ἰαύειν Ἰλ. Ι. 235, Ὀδ. Ε. 154, κτλ.· δύω νύκτας, [[τρεῖς]] ν. Ε. 388, Ρ. 515· παρ’ Ἀττ., ὅλην τὴν ν. Φερεκρ. ἐν Ἀδήλ. 44, Ἄμφις ἐν «Ἰαλέμῳ» 1. 4· τὴν νύχθ’ ὅλην Εὔβουλος ἐν «Ἀγκυλίωνι» κ. ἀλλ.· τὰς νύκτας Δίφιλ. ἐν «Ἐμπόρῳ» 1. 14· ὅλας γε καὶ πάσας τὰς ν. Ξεν. Συμπ. 4, 54· - [[ὡσαύτως]], νύκτας τε καὶ [[ἦμαρ]] Ἰλ. Ε. 490· νύκτας τε καὶ ἡμέρας Πλάτ. Θεαίτ. 151Α· [[οὔτε]] νύκτ’ οὔθ’ ἡμέραν Εὐρ. Βάκχ. 187· τὴν νύχθ’ ὅλην τὴν θ’ ἡμέραν Εὔβουλ. ἐν «Κέρκωψι» 2· - μέσαι νύκτες, μεσονύκτιον, Πλάτ. Πολ. 621Β· περὶ μέσας νύκτας Ξεν. Ἀν. 7. 8, 12 ([[οὐδέποτε]] μέσαι νύκτες)· ἐν μέσῳ νυκτῶν Heind. εἰς Πλάτ. Πρωτ. 310D. 2) [[συχνάκις]] καὶ μετὰ προσ., ἀνὰ νύκτα, κατὰ τὴν νύκτα, Ἰλ. Ξ. 80· ἀνὰ πᾶσαν νύκτα, δι’ ὅλης τῆς νυκτός, Παυσ. 1. 32, 4· οὕτω, διὰ νύκτα Ὀδ. Τ. 66, κτλ.· - εἰς νύκτα, εἰς τὴν ν., πρὸς τὴν νύκτα, Ξεν. Κυν. 11, 4, Ἑλλ. 4. 6, 7· - κατὰ νύκτα Ἀριστοφ. Ἀπόσπασμ. 470· - ὑπὸ νύκτα, Λατ. sub noctem, Θουκ. 4. 67, Ξεν.· - μετὰ νύκτας, διὰ νυκτός, Πινδ. Ν. 6. 10· - διὰ νυκτός, διαρκούσης τῆς νυκτός, Πλάτ. Κριτί. 117Ε· - ἐκ νυκτὸς Ξεν. Κύρ. 1. 4, 2, κτλ.· ἐκ νυκτῶν Θέογν. 460, Αἰσχύλ. Χο. 288, Εὐρ. Ρῆσ. 13 καὶ 17· ἐκ νυκτὸς εἰς νύκτα Πλάτ. Ἀξίοχ. 368Β· - [[πόρρω]] τῶν νυκτῶν ὁ αὐτ. ἐν Συμπ. 217D, Πρωτ. 310C· - ἐπὶ νυκτί, διὰ νυκτός, Ἰλ. Θ. 529· ἐφ’ ἡμέρῃ ἠδ’ ἐπὶ νυκτὶ Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 102· - ἐν νυκτί, ἐν τῇ ν. Αἰσχύλ. Ἀγ. 653, Ξεν. Συμπ. 1. 9, κτλ.· ὀψίᾳ ἐν ν. Πινδ. Ι. 4. (3). 60· ἐν ν. τῇ νῦν Σοφ. Ἀντ. 16· νύκτεσσιν ἒν θ’ ἁμέραις Πινδ. Π. 4. 232. 3) ἐν τῷ πληθ., [[ὡσαύτως]] αἱ ὧραι ἢ φυλακαὶ τῆς νυκτός, [[αὐτόθι]] 4. 455, Heind. εἰς Πλάτ. Πρωτ. 310D. 4) Ἀπὸ τοῦ Ὁμ. καὶ ἑξῆς οἱ Ἕλληνες διῄρουν τὴν νύκτα εἰς [[τρεῖς]] φυλακάς, παρῴχωκεν δὲ [[πλέων]] νὺξ τῶν δύο μοιράων, τριτάτη δ’ ἔτι [[μοῖρα]] λέλειπται Ἰλ. Κ. 253· [[τρίχα]] νυκτὸς ἔην, ἀντὶ τρίτoν [[μέρος]] τῆς νυκτὸς ἦν, ἦτο ἡ τρίτη [[φυλακή]], δηλ. ἡ ἀμέσως πρὸ τῆς πρωΐας, Ὀδ. Μ. 312. ΙΙ. τὸ [[σκότος]] τῆς νυκτός, Ὅμ.· νυκτὶ καλύπτειν, καλύπτειν διὰ τοῦ σκότους τῆς νυκτός, Ἰλ. Ε. 23., Ν. 425. 2) ἡ νὺξ τοῦ θανάτου, συχν. παρ’ Ὁμ.· ἀλλ’ αὐτὸ νὺξ [[Ἅιδης]] τε σῳζόντων [[κάτω]] Σοφ. Αἴ. 660· οὕτω καὶ ἡ νύξ, ὡς τὸ [[σκότος]], ἦν ἐν χρήσει πρὸς δήλωσιν παντὸς σκοτεινοῦ καὶ φοβεροῦ πράγματος· [[ἐντεῦθεν]] ὁ [[Ἀπόλλων]] ἐν τῇ ὀργῇ [[αὐτοῦ]] περιγράφεται ὡς νυκτὶ ἐοικώς, Ἰλ. Α. 47, πρβλ. Μ. 465, Ὀδ. Λ. 606· τάδε νυκτὶ ἐΐσκει, [[ταῦτα]] παρομοιάζει πρὸς τὴν νύκτα, δηλ. θεωρεῖ αὐτὰ ὡς σκοτεινὰ καὶ φοβερά, Υ. 362· - ἡ νὺξ ὡς εἰ ἐχθρὰ πρὸς τὸν ἄνθρωπον καλεῖται ὀλοή, Λ. 19· καὶ μνημονεύεται ὡς κακός τις [[δαίμων]], Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 17, Θεογ. 224, 757· (περὶ τοῦ ἐναντίου ἴδε [[φάος]] ΙΙ)· [[οὕτως]], ὀλεθρία ν., ἐπὶ [[μεγάλης]] τινὸς δυστυχίας, Σοφ. Ο. Κ. 1684· - ἀλλὰ τὸ ἐπίθετον ἀμβροσίη, καὶ πολλὰ χωρία παρ’ Ὁμ. δεικνύουσιν ὅτι αὐτὸς ἀνεγνώριζε τὴν ζωογόνον δύναμιν αὐτῆς. ΙΙΙ. Νὺξ ὡς κύρ. ὄνομ., ἡ θεὰ τῆς νυκτός, [[θυγάτηρ]] τοῦ Χάους, Ἰλ. Ξ. 78, 259, Ἡσ. Θ. 123, 211, 758, Ἔργ. κ. Ἡμ. 17. IV. τὸ νυκτερινὸν ἢ ἑσπερινὸν [[μέρος]] τοῦ ὁρίζοντος, οὐχὶ δηλ. τὸ βόρειον ἀλλὰ τὸ δυσμικόν, αἱ δυσμαί, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὴν ἐν τῇ ἀνατολῇ ἐμφάνισιν τῆς ἡμέρας, Ἡσ. Θ. 275, πρβλ. 744, 748· - τὸ αὐτὸ καλεῖται [[ζόφος]] παρ’ Ὁμ. (Ἐκ τοῦ νύξ, νυκτός, παράγονται αἱ λέξεις [[νύκτωρ]], [[νύκτερος]], [[νυκτερινός]], [[νυκτερίς]], [[νύχιος]], κτλ.· πρβλ. τὸ Λατ. nox, noct-is, noct-u, noct-urnus, noct-ua· Σανσκρ. ni←-a· Γοτθ. naht-s· Ἀρχ. Σκανδ. nótt· Λιθ. nakt-is· Σλαυ. nost-i· - πιθ. ἐκ τῆς αὐτῆς ῥίζης ἐξ ἧς τὸ nex, necis, [[νεκρός]], κτλ., ἥτις εὑρίσκεται ἐν τῇ Σανσκρ. na←, na←-âmi (intereo), πρβλ. ὀλοὴ νύξ, ἀνωτ. ΙΙ).
}}
{{bailly
|btext=νυκτός (ἡ) :<br />nuit :<br /><b>1</b> <i>p. opp. au jour</i> : νύκτα HDT, νυκτός OD, τῆς νυκτός XÉN, νυκτί OD la nuit, de nuit ; ἀνὰ νύκτα IL de nuit ; διὰ νύκτα OD la nuit durant ; [[εἰς]] νύκτα, [[εἰς]] τὴν νύκτα XÉN à la tombée de la nuit ; ὑπὸ νύκτα de nuit ; [[ἐκ]] νυκτός XÉN à la tombée de la nuit ; [[ἐν]] νυκτί, [[ἐν]] [[τῇ]] νυκτί ATT dans la nuit ; ἐπὶ νυκτί IL de nuit ; [[αἱ]] νύκτες les heures de la nuit divisées en trois parties égales : [[τρίχα]] νυκτὸς [[ἔην]] OD c’était la troisième partie, <i>càd</i> le dernier tiers de la nuit, vers le matin ; μέσαι νύκτες THC minuit;<br /><b>2</b> la nuit, <i>c. synon. de</i> ce qui est sombre, effrayant, menaçant : νυκτὶ [[ἐοικώς]] IL (Apollon irrité) semblable à la sombre nuit;<br /><b>3</b> <i>en gén.</i> obscurité, ténèbres : νυκτὶ καλύπτειν IL cacher dans la nuit <i>ou</i> l'obscurité, <i>càd</i> rendre invisible ; <i>particul.</i> la nuit de la mort, les ténèbres de la mort ; les Enfers, royaume de la nuit et des ténèbres.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> nox.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2631192"