προβάλλω: Difference between revisions

{{bailly

|btext=<i>f.</i> προβαλῶ, <i>ao.2</i> προέβαλον, <i>par contr.</i> [[προὔβαλον]], <i>pf.</i> προβέβληκα;<br /><b>I.</b> jeter devant : [[νότος]] βορέῃ [[προβάλεσκε]] φέρεσθαι OD le notos poussait (le radeau) en avant pour qu’il fût emporté par le vent du nord ; χόρτον PLUT jeter du fourrage (à un cheval) ; <i>fig.</i><br /><b>1</b> lancer, donner le signal de, mettre la main à : κακὴν ἔριδα IL engager une querelle funeste;<br /><b>2</b> jeter devant soi, <i>càd</i> mettre en avant comme argument <i>ou</i> prétexte, acc. : προβαλλόμενος [[λόγος]] THC parole qu’on met en avant, <i>càd</i> proverbe qui est dans toutes les bouches;<br /><b>3</b> proposer (une question, une tâche, <i>etc.</i>) acc.;<br /><b>II.</b> jeter en avant, précipiter ; προβάλλειν ἑαυτόν HDT s'abandonner soi-même, perdre courage;<br /><b>III.</b> produire au dehors ; émettre, acc.;<br /><b>IV.</b> proposer pour une fonction : προβληθεὶς [[πυλαγόρας]] DÉM ayant été proposé pour être élu pylagore, <i>càd</i> député au conseil amphictionique;<br /><i><b>Moy.</b></i> προβάλλομαι (<i>f.</i> προβαλοῦμαι, <i>ao.2</i> προεβαλόμην, <i>par contr.</i> [[προὐβαλόμην]], <i>pf.</i> προβέβλημαι);<br /><b>A.</b> <i>tr.</i><br /><b>I.</b> jeter devant soi : οὐλοχύτας OD commencer le sacrifice en répandant l'orge sacrée;<br /><b>II.</b> placer devant soi :<br /><b>1</b> se proposer, se charger de, acc.;<br /><b>2</b> placer devant soi comme un rempart : τὰ ὅπλα XÉN tenir les armes en avant, <i>càd</i> les piques étendues et les boucliers en avant ; προβεβλημένοι τοὺς θωρακοφόρους XÉN couverts par les soldats armés de cuirasses ; <i>abs.</i> se garantir, s'abriter : <i>fig.</i> προβάλλεσθαι συμμαχίαν DÉM s'abriter derrière une alliance ; προβάλλεσθαι μάρτυρα ISOCR se retrancher derrière un témoin, produire un témoin;<br /><b>3</b> placer devant soi comme un modèle : [[ἔθνος]] σοφίης [[πέρι]] HDT se proposer un peuple comme modèle de sagesse;<br /><b>III.</b> proposer pour une charge, acc.;<br /><b>IV.</b> jeter en avant, jeter au loin, rejeter : [[ἐν]] ᾗ (ἀκτῇ) με προὐβάλου ἄφιλον SOPH ce rivage sur lequel tu m'as jeté sans ami;<br /><b>V.</b> <i>t. de droit att.</i> poursuivre en justice, acc. ; <i>au sens Pass.</i> être accusé;<br /><b>B.</b> <i>intr.</i><br /><b>1</b> se jeter devant : τινος <i>ou</i> [[πρό]] τινος devant qqn pour le protéger;<br /><b>2</b> surpasser : τινος νοήματι IL qqn en intelligence.<br />'''Étymologie:''' [[πρό]], [[βάλλω]].

}}

{{ls

{{lsm

|lsmtext='''προβάλλω:''' μέλ. <i>-βᾰλῶ</i>, παρακ. -[[βέβληκα]], αόρ. βʹ <i>προέβᾰλον</i>, Αττ. [[προὔβαλον]], Ιων. <i>προβάλεσκον</i>·<br /><b class="num">Α. I.</b> ωθώ ή [[σπρώχνω]] [[μπροστά]] μου, Λατ. projicere, Νότος Βορέῃ [[προβάλεσκε]] [[σχεδίην]], σε Ομήρ. Οδ.· τοὺς μαζοὺς [[κυσί]], προέβαλε, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[τοποθετώ]] [[μπροστά]], δηλ. [[αρχίζω]], [[ξεκινώ]], <i>ἔριδα προβαλόντες</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> [[τοποθετώ]] [[μπροστά]] ως [[υπεράσπιση]] ή [[δικαιολογία]] (λέγεται για [[επιχείρημα]]), σε Σοφ., Ευρ. — Παθ., σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> [[προτείνω]] κάποιο [[έργο]], σε Ανδοκ.<br /><b class="num">4.</b> [[προτείνω]], [[προβάλλω]], [[παρουσιάζω]] ένα [[πρόβλημα]], [[αίνιγμα]] (πρβλ. [[πρόβλημα]] IV), σε Αριστοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> [[προεκτείνω]] [[κάτι]] πέρα από [[κάτι]] [[άλλο]], σε Σοφ.<br /><b class="num">III.</b> [[προβάλλω]] ἑαυτόν, [[πέφτω]] σε [[απόγνωση]], Λατ. spem abjicere, σε Ηρόδ.· ομοίως, [[προβάλλω]] ἐμαυτὸν εἰς δεινὰς [[ἀράς]], σε Σοφ. <b>Β.</b> Μέσ. με Παθ. παρακ. (που χρησιμ. επίσης με Παθ. [[σημασία]]):<br /><b class="num">I. 1.</b> [[ρίχνω]] ή [[χύνω]] [[μπροστά]] από κάποιον, <i>οὐλοχύτας προβάλοντο</i>, σε Όμηρ.· [[πετώ]] [[μακριά]], [[ρίχνω]] έξω, [[εκθέτω]], σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[βάλλω]] πιο [[πριν]] ή [[πρώτος]], <i>θεμείλιά τεπροβάλοντο</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> [[προβάλλω]] στον εαυτό μου, κάνω την [[αρχή]], [[ἔργον]], σε Ησίοδ.<br /><b class="num">4.</b> [[προτείνω]] σε [[εκλογή]], Λατ. designare, σε Ηρόδ., Αττ. — Παθ., προτείνομαι σε [[εκλογή]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[ρίχνω]] πιο πέρα από κάποιον [[άλλο]], [[νικώ]] στο [[ρίξιμο]]· και ομοίως, [[υπερβαίνω]], [[υπερτερώ]], με γεν. προσ. και δοτ. πράγμ., ἐγὼ δέ κε [[σεῖο]] νοήματί γε προβαλοίμην, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[κρατώ]] [[κάτι]] [[εμπρός]] μου, <i>τὼχεῖρε</i>, σε Αριστοφ.· [[προβαίνω]] τὰ ὅπλα, δηλ. [[προτείνω]], [[εμφανίζω]] τα όπλα, [[είτε]] για επιθετικούς, [[είτε]] για αμυντικούς λόγους, σε Ξεν.· ομοίως, σε Παθ. παρακ., <i>κόντον προβεβλημένον</i>, έχω το [[κοντάρι]] προβεβλημένο, παρατεταγμένο οριζοντίως, σε Λουκ.· επίσης, <i>προβεβλημένοι τοὺς θωρακοφόρους</i>, είχαν αυτούς [[εμπρός]] τους για να τους προστατεύσουν, σε Ξεν.· απόλ., [[στέκομαι]] [[μπροστά]], [[στέκομαι]] [[εμπρός]] για [[υπεράσπιση]], στον ίδ.· [[προαίρεσις]] προβεβλημένη, [[σύστημα]] αμύνης, σε Δημ.· με γεν., <i>προβεβλῆσθαί τινος</i>, [[στέκομαι]] [[μπροστά]] για να τον προασπίσω, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> μεταφ., [[προτάσσω]], [[τοποθετώ]] [[μπροστά]], στον ίδ.· [[προβάλλω]] ή [[μνημονεύω]] ως [[μαρτυρία]], σε Πλάτ.· [[μνημονεύω]] ως [[παράδειγμα]], σε Ηρόδ.· [[μεταχειρίζομαι]] ως [[δικαιολογία]] ή [[πρόφαση]], σε Θουκ.· <i>προβέβληνται</i> (με Μέσ. [[σημασία]]), στον ίδ.<br /><b class="num">IV.</b>ως Αττ. [[νομικός]] όρος, [[προσάγω]] ή [[κατηγορώ]] κάποιον ενώπιον της Εκκλησίας του Δήμου με [[αγωγή]] που καλείται [[προβολή]] (βλ. [[προβολή]] IV)· <i>ὁ προβαλλόμενος</i>, ο [[κατήγορος]] μιας <i>προβολῆς</i>, σε Δημ. — Παθ., κατηγορούμαι, σε Ξεν.

}}

{{mdlsj