Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

προβάλλω: Difference between revisions

From LSJ

προβάλλω (view source)

Revision as of 23:45, 2 October 2022

No change in size ,  2 October 2022
m
Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elnl.*}}\n)({{elru.*}}\n)" to "$3$4$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elnl.*}}\n)({{elru.*}}\n)" to "$3$4$1$2")
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>f.</i> προβαλῶ, <i>ao.2</i> προέβαλον, <i>par contr.</i> [[προὔβαλον]], <i>pf.</i> προβέβληκα;<br /><b>I.</b> jeter devant : [[νότος]] βορέῃ [[προβάλεσκε]] φέρεσθαι OD le notos poussait (le radeau) en avant pour qu’il fût emporté par le vent du nord ; χόρτον PLUT jeter du fourrage (à un cheval) ; <i>fig.</i><br /><b>1</b> lancer, donner le signal de, mettre la main à : κακὴν ἔριδα IL engager une querelle funeste;<br /><b>2</b> jeter devant soi, <i>càd</i> mettre en avant comme argument <i>ou</i> prétexte, acc. : προβαλλόμενος [[λόγος]] THC parole qu’on met en avant, <i>càd</i> proverbe qui est dans toutes les bouches;<br /><b>3</b> proposer (une question, une tâche, <i>etc.</i>) acc.;<br /><b>II.</b> jeter en avant, précipiter ; προβάλλειν ἑαυτόν HDT s'abandonner soi-même, perdre courage;<br /><b>III.</b> produire au dehors ; émettre, acc.;<br /><b>IV.</b> proposer pour une fonction : προβληθεὶς [[πυλαγόρας]] DÉM ayant été proposé pour être élu pylagore, <i>càd</i> député au conseil amphictionique;<br /><i><b>Moy.</b></i> προβάλλομαι (<i>f.</i> προβαλοῦμαι, <i>ao.2</i> προεβαλόμην, <i>par contr.</i> [[προὐβαλόμην]], <i>pf.</i> προβέβλημαι);<br /><b>A.</b> <i>tr.</i><br /><b>I.</b> jeter devant soi : οὐλοχύτας OD commencer le sacrifice en répandant l'orge sacrée;<br /><b>II.</b> placer devant soi :<br /><b>1</b> se proposer, se charger de, acc.;<br /><b>2</b> placer devant soi comme un rempart : τὰ ὅπλα XÉN tenir les armes en avant, <i>càd</i> les piques étendues et les boucliers en avant ; προβεβλημένοι τοὺς θωρακοφόρους XÉN couverts par les soldats armés de cuirasses ; <i>abs.</i> se garantir, s'abriter : <i>fig.</i> προβάλλεσθαι συμμαχίαν DÉM s'abriter derrière une alliance ; προβάλλεσθαι μάρτυρα ISOCR se retrancher derrière un témoin, produire un témoin;<br /><b>3</b> placer devant soi comme un modèle : [[ἔθνος]] σοφίης [[πέρι]] HDT se proposer un peuple comme modèle de sagesse;<br /><b>III.</b> proposer pour une charge, acc.;<br /><b>IV.</b> jeter en avant, jeter au loin, rejeter : [[ἐν]] ᾗ (ἀκτῇ) με προὐβάλου ἄφιλον SOPH ce rivage sur lequel tu m'as jeté sans ami;<br /><b>V.</b> <i>t. de droit att.</i> poursuivre en justice, acc. ; <i>au sens Pass.</i> être accusé;<br /><b>B.</b> <i>intr.</i><br /><b>1</b> se jeter devant : τινος <i>ou</i> [[πρό]] τινος devant qqn pour le protéger;<br /><b>2</b> surpasser : τινος νοήματι IL qqn en intelligence.<br />'''Étymologie:''' [[πρό]], [[βάλλω]].
|btext=<i>f.</i> προβαλῶ, <i>ao.2</i> προέβαλον, <i>par contr.</i> [[προὔβαλον]], <i>pf.</i> προβέβληκα;<br /><b>I.</b> jeter devant : [[νότος]] βορέῃ [[προβάλεσκε]] φέρεσθαι OD le notos poussait (le radeau) en avant pour qu’il fût emporté par le vent du nord ; χόρτον PLUT jeter du fourrage (à un cheval) ; <i>fig.</i><br /><b>1</b> lancer, donner le signal de, mettre la main à : κακὴν ἔριδα IL engager une querelle funeste;<br /><b>2</b> jeter devant soi, <i>càd</i> mettre en avant comme argument <i>ou</i> prétexte, acc. : προβαλλόμενος [[λόγος]] THC parole qu’on met en avant, <i>càd</i> proverbe qui est dans toutes les bouches;<br /><b>3</b> proposer (une question, une tâche, <i>etc.</i>) acc.;<br /><b>II.</b> jeter en avant, précipiter ; προβάλλειν ἑαυτόν HDT s'abandonner soi-même, perdre courage;<br /><b>III.</b> produire au dehors ; émettre, acc.;<br /><b>IV.</b> proposer pour une fonction : προβληθεὶς [[πυλαγόρας]] DÉM ayant été proposé pour être élu pylagore, <i>càd</i> député au conseil amphictionique;<br /><i><b>Moy.</b></i> προβάλλομαι (<i>f.</i> προβαλοῦμαι, <i>ao.2</i> προεβαλόμην, <i>par contr.</i> [[προὐβαλόμην]], <i>pf.</i> προβέβλημαι);<br /><b>A.</b> <i>tr.</i><br /><b>I.</b> jeter devant soi : οὐλοχύτας OD commencer le sacrifice en répandant l'orge sacrée;<br /><b>II.</b> placer devant soi :<br /><b>1</b> se proposer, se charger de, acc.;<br /><b>2</b> placer devant soi comme un rempart : τὰ ὅπλα XÉN tenir les armes en avant, <i>càd</i> les piques étendues et les boucliers en avant ; προβεβλημένοι τοὺς θωρακοφόρους XÉN couverts par les soldats armés de cuirasses ; <i>abs.</i> se garantir, s'abriter : <i>fig.</i> προβάλλεσθαι συμμαχίαν DÉM s'abriter derrière une alliance ; προβάλλεσθαι μάρτυρα ISOCR se retrancher derrière un témoin, produire un témoin;<br /><b>3</b> placer devant soi comme un modèle : [[ἔθνος]] σοφίης [[πέρι]] HDT se proposer un peuple comme modèle de sagesse;<br /><b>III.</b> proposer pour une charge, acc.;<br /><b>IV.</b> jeter en avant, jeter au loin, rejeter : [[ἐν]] ᾗ (ἀκτῇ) με προὐβάλου ἄφιλον SOPH ce rivage sur lequel tu m'as jeté sans ami;<br /><b>V.</b> <i>t. de droit att.</i> poursuivre en justice, acc. ; <i>au sens Pass.</i> être accusé;<br /><b>B.</b> <i>intr.</i><br /><b>1</b> se jeter devant : τινος <i>ou</i> [[πρό]] τινος devant qqn pour le protéger;<br /><b>2</b> surpasser : τινος νοήματι IL qqn en intelligence.<br />'''Étymologie:''' [[πρό]], [[βάλλω]].
}}
{{elnl
|elnltext=προ-βάλλω voor... gooien naar voren werpen, voor... gooien, toewerpen: met acc. en dat. of prep..; Νότος Βορέῃ προβάλεσκε de zuidenwind wierp (het vlot) aan de noordenwind toe Od. 5.331; τρωγάλια τοῖς θεωμένοις de toeschouwers nootjes toewerpen Aristoph. Pl. 799; overdr. ongunstig blootstellen aan:. ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰς δεινὰς προβάλλων mijzelf blootstellend aan vreselijke vervloekingen Soph. OT 745; ( Νυμφαί ) αἷς με σὺ προύβαλες (de Nimfen) aan wie jij mij hebt overgeleverd Plat. Phaedr. 241e. met alleen acc..; κακὴν ἔριδα προβαλόντες een rampzalig gevecht voeren in de voorhoede Il. 11.529; κάρα προβάλλων... ὀχημάτων de voorkant van hun wagen voor de andere gooiend (de andere snijdend) Soph. El. 740; τὸν ἵππον ἄμφω τὰ δεξιὰ προβεβληκότα het paard dat met beide rechterbenen vooruit stapt Aristot. Poët. 1460b19; πρόβαλ’ αὐτόν stuur hem naar voren Luc. 19.25; ook med..; οὐλοχύτας προβάλλεσθαι offergerst voor zich uitstrooien Il. 1.458; θεμείλιά τε προβάλοντο zij storten de funderingen ervoor (van een grafheuvel) Il. 23.255; τῇ δ’ ἱστὸν στήσαιτο γυνὴ προβάλοιτό τε ἔργον moge de vrouw op die dag haar weefgetouw opstellen en haar werk voor zich neerzetten Hes. Op. 779; οὔκουν προβαλεῖ τὼ χεῖρε; wil je je handen wel eens uitsteken? Aristoph. Ran. 201; zonder acc., met gen., med. zich opwerpen boven, overtreffen:. ἐγὼ δέ κε σεῖο νοήματί γε προβαλοίμην in inzicht overtref ik jou toch wel Il. 19.218. weggooien, prijsgeven:; προβάλλουσι δὲ σφέας αὐτοὺς ὑπὸ τοῦ κακοῦ τοῦ κεχρησμένου omdat ze onder de indruk van de voorspelde ramp de wanhoop ten prooi waren Hdt. 7.141.1; met pred. bep..; π. ἀκήδευτα τὰ σώματα de lichamen onbegraven op straat gooien Plut. Per. 28.2; ook med.. ἐν ᾗ με προυβάλου ἄφιλον waar je mij zonder vrienden hebt weggegooid Soph. Ph. 1017. overdr. toewerpen, opwerpen, voorleggen, voorhouden: met acc. en dat.. μοι τὴν θέμιν σὺ προὔβαλες jij hebt mij dit recht gegeven Soph. Tr. 810; ἕτερον αὖ σοι προβαλῶ τι δεξιόν ik zal je een ander slim voorstel doen Aristoph. Nub. 757; τοὔνομα τὸ τῆς εἰρήνης ὑμῖν προβάλλει hij houdt jullie de naam vrede (als lokkertje) voor Dem. 9.8. met alleen acc..; χαλεπὴν προβέβληκας αἵρεσιν je hebt mij een moeilijke keuze voorgelegd Plat. Sph. 245b; ἀπορίαν ἣν... προβάλλουσί τινες de vraag die sommigen opwerpen Aristot. Pol. 1283b35; ook med. naar voren brengen:. οὔτε γὰρ ἔθνος... ἔχομεν προβαλέσθαι σοφίης πέρι er is namelijk geen enkel volk dat wij als voorbeeld van wijsheid kunnen aanwijzen Hdt. 4.46.1; τὴν ἀγαθὴν προβαλλομένους ἐλπίδα de hoop op succes voor ogen houdend Dem. 18.97. ervoor gooien (ter bescherming), meestal med. ter bescherming voor zich houden:; προβαλόμενοι τὰ ὅπλα met de wapens voor zich uit Xen. An. 1.2.17; προβεβλημένοι τοὺς θωρακοφόρους onder dekking van de gepantserden Xen. Cyr. 6.3.24; τὴν Εὔβοιαν προβαλέσθαι πρὸ τῆς Ἀττικῆς Euboia als bescherming voor Attica gebruiken Dem. 18.301; τὸν Ὅμηρον δοκεῖ μοι χρῆναι προβάλλεσθαι ik denk dat ik me moet verdedigen met (het gezag van) Homerus Plat. Lach. 201b; overdr. beschermen, dekken:; πρὸ ἀμφοῖν προβεβλημένος hun beiden dekking gevend Xen. An. 4.2.21; met gen..; τούτου προβέβληται Πολύευκτος zijn beschermheer is Polyeuktes Dem. 21.139; abs..; προβάλλεσθαι... οὔτ’ οἶδεν οὔτ’ ἐθέλει hij kan of wil zich geen dekking geven Dem. 4.40; overdr..; προβεβλημένος voorzichtig Dem. 19.27; als excuus naar voren brengen:; Κύπριν προβάλλειν je achter Aphrodite verschuilen Eur. Hec. 825; ook med.. ἀπειρίαν... προβαλλομένους onervarenheid als excuus gebruiken Thuc. 2.87.3. med. naar voren schuiven, kandidaat stellen:; λῃτουργεῖν οὗτοι προυβάλλοντο zij bleven (mij) voorstellen als kandidaat voor staatsdienst And. 1.132; προυβάλλοντο αὐτόν zij schoven hem naar voren Xen. An. 6.1.25; π. ἑαυτόν zichzelf kandidaat stellen Dem. 21.15; ook pass.: ὁ Δηιόκης ἦν πολλὸς ὑπὸ παντὸς ἀνδρὸς... προβαλλόμενος Deïoces werd met nadruk door iedereen als kandidaat genoemd Hdt. 1.98.1. med. jur. voor de voeten werpen, aanklagen wegens: met dubb. acc..; τοῦτο γὰρ αὐτὸν ἐγὼ προυβαλόμην daarvoor heb ik hem aangeklaagd Dem. 21.28; pass..; προὐβλήθησαν δὲ καὶ ἄλλοι τέτταρες nog vier anderen werden is staat van beschuldiging gesteld Xen. Hell. 1.7.35; ὁ προβαλλόμενος de aanklager Dem. 21.179; uitbr. kritiseren. Plut. TG et CG 35(14).2.
}}
{{elru
|elrutext='''προβάλλω:''' (fut. προβαλῶ, aor. 2 προέβαλον - стяж. [[προὔβαλον]], pf. [[προβέβληκα]]; fut. προβαλοῦμαι, pf. προβέβλημαι) тж. med.<br /><b class="num">1)</b> [[бросать вперед]], [[кидать]] (τί τινι Hom.; [[κυσί]] τι Her.; τρωγάλιά τινι Arph.): οὐλοχύτας προβάλλεσθαι Hom. посыпать священным ячменем (жертвы); π. ἑωυτὸν [[ὑπό]] τινος Her. быть повергнутым в отчаяние чем-л.; ἑαυτὸν εἰς ἀρὰς π. Soph. самого себя предать проклятию; ψυχὴν π. ἐν κύβοισι Eur. поставить жизнь на карту; κακὴν ἔριδα π. Hom. вступать в жестокий бой;<br /><b class="num">2)</b> [[бросать]], [[покидать]], [[оставлять]] (προβάλλεσθαί τινα [[ἔρημον]] Soph.);<br /><b class="num">3)</b> [[пренебрегать]], [[презирать]], [[попирать]]: π. τὴν θέμιν Soph. попирать право;<br /><b class="num">4)</b> [[выставлять]], [[выдвигать вперед]] (προβαλέσθαι τὰ [[ὅπλα]] Xen.; τὼ χεῖρε Arph.): τότ᾽ [[ἄλλος]], ἄλλοθ᾽ [[ἅτερος]] [[κάρα]] προβάλλων Soph. (о мчащихся конях) попеременно опережая друг друга на голову;<br /><b class="num">5)</b> [[опережать]], [[превосходить]] (προβαλέσθαι τινὰ νοήματι Hom.);<br /><b class="num">6)</b> [[выставлять в качестве кандидата]], [[предлагать к избранию]] (med. στρατηγούς Plat.): προβληθεὶς πυλάγορος Dem. предложенный к избранию пилагором; προβαλλόντων αὐτῶν NT по их предложению;<br /><b class="num">7)</b> [[выставлять]] (в качестве довода или предлога), приводить, упоминать (μάρτυρας Isae.): ὁ ὑφ᾽ ἁπάντων προβαλλόμενος [[λόγος]] Thuc. слова, которые у всех на устах; τὸν Ὃμηρον προβάλλεσθαι Plat. цитировать в свою защиту Гомера; [[ἔθνος]] (τι) προβαλέσθαι σοφίης [[πέρι]] Her. привести какой-л. народ в качестве образца мудрости; ἀπειρίαν προβάλλεσθαι Thuc. ссылаться на свою неопытность; προβάλλεσθαι τὸ [[ἄσπονδον]] Thuc. мотивировать свой нейтралитет;<br /><b class="num">8)</b> (о задаче, вопросе и т. п.) ставить, выставлять, предлагать (αἵρεσιν χαλεπήν Plut.; τὴν ἀπορίαν Arst.): προβάλλεσθαι [[ἔργον]] Hes. приступать к работе; π. τι [[δεξιόν]] τινι Arph. предложить кому-л. замысловатый вопрос;<br /><b class="num">9)</b> med. [[выставлять в виде защиты]] (τοὺς θωρακοφόρους Xen.): τῆς στρατοπεδείας [[τεῖχος]] π. Polyb. обнести расположение войск стеной; π. τὴν συμμαχίαν Dem. оградить себя военным союзом; πρὸ ἀμφοῖν προβεβλημένος Xen. прикрыв (своим щитом) обоих; [[προαίρεσις]] πολιτείας προβεβλημένη Dem. осмотрительная политика;<br /><b class="num">10)</b> [[использовать в качестве прикрытия]] (τὸν παρὰ τῇ πόλει ῥέοντα ποταμόν Polyb.);<br /><b class="num">11)</b> [[испускать]], [[издавать]] (τὴν φωνὴν ὀξεῖαν Diod.);<br /><b class="num">12)</b> [[выпускать почки]] ([[ὅταν]] προβάλωσιν, sc. τὰ δένδρα NT);<br /><b class="num">13)</b> [[закладывать]], [[класть впереди]] (θεμέλια [[ἀμφί]] τι προβαλέσθαι Hom.);<br /><b class="num">14)</b> (см. [[προβολή]] 9) med. юр. обвинять (τινά τι и ἀδικεῖν τινα Dem.): ὁ προβαλλόμενος Dem. обвинитель; προὐβλήθησαν καὶ ἐδέθησαν Xen. они были обвинены и подвергнуты заключению.
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 33: Line 39:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''προβάλλω:''' μέλ. <i>-βᾰλῶ</i>, παρακ. -[[βέβληκα]], αόρ. βʹ <i>προέβᾰλον</i>, Αττ. [[προὔβαλον]], Ιων. <i>προβάλεσκον</i>·<br /><b class="num">Α. I.</b> ωθώ ή [[σπρώχνω]] [[μπροστά]] μου, Λατ. projicere, Νότος Βορέῃ [[προβάλεσκε]] [[σχεδίην]], σε Ομήρ. Οδ.· τοὺς μαζοὺς [[κυσί]], προέβαλε, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[τοποθετώ]] [[μπροστά]], δηλ. [[αρχίζω]], [[ξεκινώ]], <i>ἔριδα προβαλόντες</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> [[τοποθετώ]] [[μπροστά]] ως [[υπεράσπιση]] ή [[δικαιολογία]] (λέγεται για [[επιχείρημα]]), σε Σοφ., Ευρ. — Παθ., σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> [[προτείνω]] κάποιο [[έργο]], σε Ανδοκ.<br /><b class="num">4.</b> [[προτείνω]], [[προβάλλω]], [[παρουσιάζω]] ένα [[πρόβλημα]], [[αίνιγμα]] (πρβλ. [[πρόβλημα]] IV), σε Αριστοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> [[προεκτείνω]] [[κάτι]] πέρα από [[κάτι]] [[άλλο]], σε Σοφ.<br /><b class="num">III.</b> [[προβάλλω]] ἑαυτόν, [[πέφτω]] σε [[απόγνωση]], Λατ. spem abjicere, σε Ηρόδ.· ομοίως, [[προβάλλω]] ἐμαυτὸν εἰς δεινὰς [[ἀράς]], σε Σοφ. <b>Β.</b> Μέσ. με Παθ. παρακ. (που χρησιμ. επίσης με Παθ. [[σημασία]]):<br /><b class="num">I. 1.</b> [[ρίχνω]] ή [[χύνω]] [[μπροστά]] από κάποιον, <i>οὐλοχύτας προβάλοντο</i>, σε Όμηρ.· [[πετώ]] [[μακριά]], [[ρίχνω]] έξω, [[εκθέτω]], σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[βάλλω]] πιο [[πριν]] ή [[πρώτος]], <i>θεμείλιά τεπροβάλοντο</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> [[προβάλλω]] στον εαυτό μου, κάνω την [[αρχή]], [[ἔργον]], σε Ησίοδ.<br /><b class="num">4.</b> [[προτείνω]] σε [[εκλογή]], Λατ. designare, σε Ηρόδ., Αττ. — Παθ., προτείνομαι σε [[εκλογή]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[ρίχνω]] πιο πέρα από κάποιον [[άλλο]], [[νικώ]] στο [[ρίξιμο]]· και ομοίως, [[υπερβαίνω]], [[υπερτερώ]], με γεν. προσ. και δοτ. πράγμ., ἐγὼ δέ κε [[σεῖο]] νοήματί γε προβαλοίμην, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[κρατώ]] [[κάτι]] [[εμπρός]] μου, <i>τὼχεῖρε</i>, σε Αριστοφ.· [[προβαίνω]] τὰ ὅπλα, δηλ. [[προτείνω]], [[εμφανίζω]] τα όπλα, [[είτε]] για επιθετικούς, [[είτε]] για αμυντικούς λόγους, σε Ξεν.· ομοίως, σε Παθ. παρακ., <i>κόντον προβεβλημένον</i>, έχω το [[κοντάρι]] προβεβλημένο, παρατεταγμένο οριζοντίως, σε Λουκ.· επίσης, <i>προβεβλημένοι τοὺς θωρακοφόρους</i>, είχαν αυτούς [[εμπρός]] τους για να τους προστατεύσουν, σε Ξεν.· απόλ., [[στέκομαι]] [[μπροστά]], [[στέκομαι]] [[εμπρός]] για [[υπεράσπιση]], στον ίδ.· [[προαίρεσις]] προβεβλημένη, [[σύστημα]] αμύνης, σε Δημ.· με γεν., <i>προβεβλῆσθαί τινος</i>, [[στέκομαι]] [[μπροστά]] για να τον προασπίσω, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> μεταφ., [[προτάσσω]], [[τοποθετώ]] [[μπροστά]], στον ίδ.· [[προβάλλω]] ή [[μνημονεύω]] ως [[μαρτυρία]], σε Πλάτ.· [[μνημονεύω]] ως [[παράδειγμα]], σε Ηρόδ.· [[μεταχειρίζομαι]] ως [[δικαιολογία]] ή [[πρόφαση]], σε Θουκ.· <i>προβέβληνται</i> (με Μέσ. [[σημασία]]), στον ίδ.<br /><b class="num">IV.</b>ως Αττ. [[νομικός]] όρος, [[προσάγω]] ή [[κατηγορώ]] κάποιον ενώπιον της Εκκλησίας του Δήμου με [[αγωγή]] που καλείται [[προβολή]] (βλ. [[προβολή]] IV)· <i>ὁ προβαλλόμενος</i>, ο [[κατήγορος]] μιας <i>προβολῆς</i>, σε Δημ. — Παθ., κατηγορούμαι, σε Ξεν.
|lsmtext='''προβάλλω:''' μέλ. <i>-βᾰλῶ</i>, παρακ. -[[βέβληκα]], αόρ. βʹ <i>προέβᾰλον</i>, Αττ. [[προὔβαλον]], Ιων. <i>προβάλεσκον</i>·<br /><b class="num">Α. I.</b> ωθώ ή [[σπρώχνω]] [[μπροστά]] μου, Λατ. projicere, Νότος Βορέῃ [[προβάλεσκε]] [[σχεδίην]], σε Ομήρ. Οδ.· τοὺς μαζοὺς [[κυσί]], προέβαλε, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[τοποθετώ]] [[μπροστά]], δηλ. [[αρχίζω]], [[ξεκινώ]], <i>ἔριδα προβαλόντες</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> [[τοποθετώ]] [[μπροστά]] ως [[υπεράσπιση]] ή [[δικαιολογία]] (λέγεται για [[επιχείρημα]]), σε Σοφ., Ευρ. — Παθ., σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> [[προτείνω]] κάποιο [[έργο]], σε Ανδοκ.<br /><b class="num">4.</b> [[προτείνω]], [[προβάλλω]], [[παρουσιάζω]] ένα [[πρόβλημα]], [[αίνιγμα]] (πρβλ. [[πρόβλημα]] IV), σε Αριστοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> [[προεκτείνω]] [[κάτι]] πέρα από [[κάτι]] [[άλλο]], σε Σοφ.<br /><b class="num">III.</b> [[προβάλλω]] ἑαυτόν, [[πέφτω]] σε [[απόγνωση]], Λατ. spem abjicere, σε Ηρόδ.· ομοίως, [[προβάλλω]] ἐμαυτὸν εἰς δεινὰς [[ἀράς]], σε Σοφ. <b>Β.</b> Μέσ. με Παθ. παρακ. (που χρησιμ. επίσης με Παθ. [[σημασία]]):<br /><b class="num">I. 1.</b> [[ρίχνω]] ή [[χύνω]] [[μπροστά]] από κάποιον, <i>οὐλοχύτας προβάλοντο</i>, σε Όμηρ.· [[πετώ]] [[μακριά]], [[ρίχνω]] έξω, [[εκθέτω]], σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[βάλλω]] πιο [[πριν]] ή [[πρώτος]], <i>θεμείλιά τεπροβάλοντο</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> [[προβάλλω]] στον εαυτό μου, κάνω την [[αρχή]], [[ἔργον]], σε Ησίοδ.<br /><b class="num">4.</b> [[προτείνω]] σε [[εκλογή]], Λατ. designare, σε Ηρόδ., Αττ. — Παθ., προτείνομαι σε [[εκλογή]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[ρίχνω]] πιο πέρα από κάποιον [[άλλο]], [[νικώ]] στο [[ρίξιμο]]· και ομοίως, [[υπερβαίνω]], [[υπερτερώ]], με γεν. προσ. και δοτ. πράγμ., ἐγὼ δέ κε [[σεῖο]] νοήματί γε προβαλοίμην, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[κρατώ]] [[κάτι]] [[εμπρός]] μου, <i>τὼχεῖρε</i>, σε Αριστοφ.· [[προβαίνω]] τὰ ὅπλα, δηλ. [[προτείνω]], [[εμφανίζω]] τα όπλα, [[είτε]] για επιθετικούς, [[είτε]] για αμυντικούς λόγους, σε Ξεν.· ομοίως, σε Παθ. παρακ., <i>κόντον προβεβλημένον</i>, έχω το [[κοντάρι]] προβεβλημένο, παρατεταγμένο οριζοντίως, σε Λουκ.· επίσης, <i>προβεβλημένοι τοὺς θωρακοφόρους</i>, είχαν αυτούς [[εμπρός]] τους για να τους προστατεύσουν, σε Ξεν.· απόλ., [[στέκομαι]] [[μπροστά]], [[στέκομαι]] [[εμπρός]] για [[υπεράσπιση]], στον ίδ.· [[προαίρεσις]] προβεβλημένη, [[σύστημα]] αμύνης, σε Δημ.· με γεν., <i>προβεβλῆσθαί τινος</i>, [[στέκομαι]] [[μπροστά]] για να τον προασπίσω, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> μεταφ., [[προτάσσω]], [[τοποθετώ]] [[μπροστά]], στον ίδ.· [[προβάλλω]] ή [[μνημονεύω]] ως [[μαρτυρία]], σε Πλάτ.· [[μνημονεύω]] ως [[παράδειγμα]], σε Ηρόδ.· [[μεταχειρίζομαι]] ως [[δικαιολογία]] ή [[πρόφαση]], σε Θουκ.· <i>προβέβληνται</i> (με Μέσ. [[σημασία]]), στον ίδ.<br /><b class="num">IV.</b>ως Αττ. [[νομικός]] όρος, [[προσάγω]] ή [[κατηγορώ]] κάποιον ενώπιον της Εκκλησίας του Δήμου με [[αγωγή]] που καλείται [[προβολή]] (βλ. [[προβολή]] IV)· <i>ὁ προβαλλόμενος</i>, ο [[κατήγορος]] μιας <i>προβολῆς</i>, σε Δημ. — Παθ., κατηγορούμαι, σε Ξεν.
}}
{{elnl
|elnltext=προ-βάλλω voor... gooien naar voren werpen, voor... gooien, toewerpen: met acc. en dat. of prep..; Νότος Βορέῃ προβάλεσκε de zuidenwind wierp (het vlot) aan de noordenwind toe Od. 5.331; τρωγάλια τοῖς θεωμένοις de toeschouwers nootjes toewerpen Aristoph. Pl. 799; overdr. ongunstig blootstellen aan:. ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰς δεινὰς προβάλλων mijzelf blootstellend aan vreselijke vervloekingen Soph. OT 745; ( Νυμφαί ) αἷς με σὺ προύβαλες (de Nimfen) aan wie jij mij hebt overgeleverd Plat. Phaedr. 241e. met alleen acc..; κακὴν ἔριδα προβαλόντες een rampzalig gevecht voeren in de voorhoede Il. 11.529; κάρα προβάλλων... ὀχημάτων de voorkant van hun wagen voor de andere gooiend (de andere snijdend) Soph. El. 740; τὸν ἵππον ἄμφω τὰ δεξιὰ προβεβληκότα het paard dat met beide rechterbenen vooruit stapt Aristot. Poët. 1460b19; πρόβαλ’ αὐτόν stuur hem naar voren Luc. 19.25; ook med..; οὐλοχύτας προβάλλεσθαι offergerst voor zich uitstrooien Il. 1.458; θεμείλιά τε προβάλοντο zij storten de funderingen ervoor (van een grafheuvel) Il. 23.255; τῇ δ’ ἱστὸν στήσαιτο γυνὴ προβάλοιτό τε ἔργον moge de vrouw op die dag haar weefgetouw opstellen en haar werk voor zich neerzetten Hes. Op. 779; οὔκουν προβαλεῖ τὼ χεῖρε; wil je je handen wel eens uitsteken? Aristoph. Ran. 201; zonder acc., met gen., med. zich opwerpen boven, overtreffen:. ἐγὼ δέ κε σεῖο νοήματί γε προβαλοίμην in inzicht overtref ik jou toch wel Il. 19.218. weggooien, prijsgeven:; προβάλλουσι δὲ σφέας αὐτοὺς ὑπὸ τοῦ κακοῦ τοῦ κεχρησμένου omdat ze onder de indruk van de voorspelde ramp de wanhoop ten prooi waren Hdt. 7.141.1; met pred. bep..; π. ἀκήδευτα τὰ σώματα de lichamen onbegraven op straat gooien Plut. Per. 28.2; ook med.. ἐν ᾗ με προυβάλου ἄφιλον waar je mij zonder vrienden hebt weggegooid Soph. Ph. 1017. overdr. toewerpen, opwerpen, voorleggen, voorhouden: met acc. en dat.. μοι τὴν θέμιν σὺ προὔβαλες jij hebt mij dit recht gegeven Soph. Tr. 810; ἕτερον αὖ σοι προβαλῶ τι δεξιόν ik zal je een ander slim voorstel doen Aristoph. Nub. 757; τοὔνομα τὸ τῆς εἰρήνης ὑμῖν προβάλλει hij houdt jullie de naam vrede (als lokkertje) voor Dem. 9.8. met alleen acc..; χαλεπὴν προβέβληκας αἵρεσιν je hebt mij een moeilijke keuze voorgelegd Plat. Sph. 245b; ἀπορίαν ἣν... προβάλλουσί τινες de vraag die sommigen opwerpen Aristot. Pol. 1283b35; ook med. naar voren brengen:. οὔτε γὰρ ἔθνος... ἔχομεν προβαλέσθαι σοφίης πέρι er is namelijk geen enkel volk dat wij als voorbeeld van wijsheid kunnen aanwijzen Hdt. 4.46.1; τὴν ἀγαθὴν προβαλλομένους ἐλπίδα de hoop op succes voor ogen houdend Dem. 18.97. ervoor gooien (ter bescherming), meestal med. ter bescherming voor zich houden:; προβαλόμενοι τὰ ὅπλα met de wapens voor zich uit Xen. An. 1.2.17; προβεβλημένοι τοὺς θωρακοφόρους onder dekking van de gepantserden Xen. Cyr. 6.3.24; τὴν Εὔβοιαν προβαλέσθαι πρὸ τῆς Ἀττικῆς Euboia als bescherming voor Attica gebruiken Dem. 18.301; τὸν Ὅμηρον δοκεῖ μοι χρῆναι προβάλλεσθαι ik denk dat ik me moet verdedigen met (het gezag van) Homerus Plat. Lach. 201b; overdr. beschermen, dekken:; πρὸ ἀμφοῖν προβεβλημένος hun beiden dekking gevend Xen. An. 4.2.21; met gen..; τούτου προβέβληται Πολύευκτος zijn beschermheer is Polyeuktes Dem. 21.139; abs..; προβάλλεσθαι... οὔτ’ οἶδεν οὔτ’ ἐθέλει hij kan of wil zich geen dekking geven Dem. 4.40; overdr..; προβεβλημένος voorzichtig Dem. 19.27; als excuus naar voren brengen:; Κύπριν προβάλλειν je achter Aphrodite verschuilen Eur. Hec. 825; ook med.. ἀπειρίαν... προβαλλομένους onervarenheid als excuus gebruiken Thuc. 2.87.3. med. naar voren schuiven, kandidaat stellen:; λῃτουργεῖν οὗτοι προυβάλλοντο zij bleven (mij) voorstellen als kandidaat voor staatsdienst And. 1.132; προυβάλλοντο αὐτόν zij schoven hem naar voren Xen. An. 6.1.25; π. ἑαυτόν zichzelf kandidaat stellen Dem. 21.15; ook pass.: ὁ Δηιόκης ἦν πολλὸς ὑπὸ παντὸς ἀνδρὸς... προβαλλόμενος Deïoces werd met nadruk door iedereen als kandidaat genoemd Hdt. 1.98.1. med. jur. voor de voeten werpen, aanklagen wegens: met dubb. acc..; τοῦτο γὰρ αὐτὸν ἐγὼ προυβαλόμην daarvoor heb ik hem aangeklaagd Dem. 21.28; pass..; προὐβλήθησαν δὲ καὶ ἄλλοι τέτταρες nog vier anderen werden is staat van beschuldiging gesteld Xen. Hell. 1.7.35; ὁ προβαλλόμενος de aanklager Dem. 21.179; uitbr. kritiseren. Plut. TG et CG 35(14).2.
}}
{{elru
|elrutext='''προβάλλω:''' (fut. προβαλῶ, aor. 2 προέβαλον - стяж. [[προὔβαλον]], pf. [[προβέβληκα]]; fut. προβαλοῦμαι, pf. προβέβλημαι) тж. med.<br /><b class="num">1)</b> [[бросать вперед]], [[кидать]] (τί τινι Hom.; [[κυσί]] τι Her.; τρωγάλιά τινι Arph.): οὐλοχύτας προβάλλεσθαι Hom. посыпать священным ячменем (жертвы); π. ἑωυτὸν [[ὑπό]] τινος Her. быть повергнутым в отчаяние чем-л.; ἑαυτὸν εἰς ἀρὰς π. Soph. самого себя предать проклятию; ψυχὴν π. ἐν κύβοισι Eur. поставить жизнь на карту; κακὴν ἔριδα π. Hom. вступать в жестокий бой;<br /><b class="num">2)</b> [[бросать]], [[покидать]], [[оставлять]] (προβάλλεσθαί τινα [[ἔρημον]] Soph.);<br /><b class="num">3)</b> [[пренебрегать]], [[презирать]], [[попирать]]: π. τὴν θέμιν Soph. попирать право;<br /><b class="num">4)</b> [[выставлять]], [[выдвигать вперед]] (προβαλέσθαι τὰ [[ὅπλα]] Xen.; τὼ χεῖρε Arph.): τότ᾽ [[ἄλλος]], ἄλλοθ᾽ [[ἅτερος]] [[κάρα]] προβάλλων Soph. (о мчащихся конях) попеременно опережая друг друга на голову;<br /><b class="num">5)</b> [[опережать]], [[превосходить]] (προβαλέσθαι τινὰ νοήματι Hom.);<br /><b class="num">6)</b> [[выставлять в качестве кандидата]], [[предлагать к избранию]] (med. στρατηγούς Plat.): προβληθεὶς πυλάγορος Dem. предложенный к избранию пилагором; προβαλλόντων αὐτῶν NT по их предложению;<br /><b class="num">7)</b> [[выставлять]] (в качестве довода или предлога), приводить, упоминать (μάρτυρας Isae.): ὁ ὑφ᾽ ἁπάντων προβαλλόμενος [[λόγος]] Thuc. слова, которые у всех на устах; τὸν Ὃμηρον προβάλλεσθαι Plat. цитировать в свою защиту Гомера; [[ἔθνος]] (τι) προβαλέσθαι σοφίης [[πέρι]] Her. привести какой-л. народ в качестве образца мудрости; ἀπειρίαν προβάλλεσθαι Thuc. ссылаться на свою неопытность; προβάλλεσθαι τὸ [[ἄσπονδον]] Thuc. мотивировать свой нейтралитет;<br /><b class="num">8)</b> (о задаче, вопросе и т. п.) ставить, выставлять, предлагать (αἵρεσιν χαλεπήν Plut.; τὴν ἀπορίαν Arst.): προβάλλεσθαι [[ἔργον]] Hes. приступать к работе; π. τι [[δεξιόν]] τινι Arph. предложить кому-л. замысловатый вопрос;<br /><b class="num">9)</b> med. [[выставлять в виде защиты]] (τοὺς θωρακοφόρους Xen.): τῆς στρατοπεδείας [[τεῖχος]] π. Polyb. обнести расположение войск стеной; π. τὴν συμμαχίαν Dem. оградить себя военным союзом; πρὸ ἀμφοῖν προβεβλημένος Xen. прикрыв (своим щитом) обоих; [[προαίρεσις]] πολιτείας προβεβλημένη Dem. осмотрительная политика;<br /><b class="num">10)</b> [[использовать в качестве прикрытия]] (τὸν παρὰ τῇ πόλει ῥέοντα ποταμόν Polyb.);<br /><b class="num">11)</b> [[испускать]], [[издавать]] (τὴν φωνὴν ὀξεῖαν Diod.);<br /><b class="num">12)</b> [[выпускать почки]] ([[ὅταν]] προβάλωσιν, sc. τὰ δένδρα NT);<br /><b class="num">13)</b> [[закладывать]], [[класть впереди]] (θεμέλια [[ἀμφί]] τι προβαλέσθαι Hom.);<br /><b class="num">14)</b> (см. [[προβολή]] 9) med. юр. обвинять (τινά τι и ἀδικεῖν τινα Dem.): ὁ προβαλλόμενος Dem. обвинитель; προὐβλήθησαν καὶ ἐδέθησαν Xen. они были обвинены и подвергнуты заключению.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2671679"