ἀραρίσκω: Difference between revisions

m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>f. inus., ao.</i> [[ἦρσα]] &gt; <i>impér.</i> [[ἄρσον]], <i>etc. ; ao.2</i> [[ἤραρον]], <i>pf.2 intr.</i> [[ἄραρα]];<br /><i>Pass. ao.</i> [[ἤρθην]], <i>pf.</i> [[ἀρήρεμαι]];<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> adapter, ajuster, emboîter : ἀλλήλους ἀρ. βόεσσι IL se serrer <i>litt.</i> s'ajuster les uns les autres en rapprochant les boucliers en peau de bœuf ; [[μᾶλλον]] δὲ [[στίχες]] [[ἄρθεν]] IL les rangs devinrent plus serrés <i>litt.</i> mieux ajustés ; ἄγγεσιν ἀρ. ἅπαντα OD serrer <i>litt.</i> ajuster tout dans des vases ; ἀρ. τοῖχον λίθοισιν IL construire un mur avec des pierres ; <i>fig.</i> [[γέρας]] ἄρσαντες κατὰ θυμόν IL ayant proportionné la récompense à mon désir;<br /><b>2</b> garnir, équiper : [[νῆα]] ἐρέτῃσιν OD garnir un vaisseau de rameurs ; πώμασιν ἀρ. ἅπαντα OD munir tous les vases de leur couvercle ; ἀρ. θυμὸν ἐδωδῇ OD réconforter son cœur avec de la nourriture;<br /><b>II.</b> <i>intr. (à l'ao.2</i> [[ἤραρον]], <i>au pf.</i> [[ἄραρα]] <i>et au pqp.</i> [[ἀρήρειν]], <i>au sens d'un prés. et d'un impf.)</i>;<br /><b>1</b> être adapté, ajusté : [[ἄραρον]] <i>poét.</i> κόρυθές [[τε]] καὶ ἀσπίδες IL casques et boucliers allaient <i>litt.</i> s'ajustaient bien ; ζωστὴρ ἀρηρώς IL baudrier qui va <i>litt.</i> s'ajuste bien ; κόρυθες κροτάφοις ἀραρυῖαι IL casques qui s'adaptent bien aux tempes ; <i>fig.</i> convenir à : [[ἐν]] φρεσὶν ἤραρεν [[ἡμῖν]] OD cela nous plut au fond du cœur;<br /><b>2</b> être ajusté solidement, <i>càd</i> se tenir ferme, être ferme : [[Τρῶες]] ἀρηρότες IL les Troyens en rangs serrés ; <i>fig.</i> φρεσὶν ἀρηρώς OD ferme d'esprit ; <i>pf. 3ᵉ sg. (au sens d'un prés.)</i> ἄραρε (une chose) est fixée, ferme, solide : ἀραρεν [[ἥδε]] γ’ [[ὠλένη]] ESCHL ce bras est solidement attaché ; <i>fig. en parl. de foi, de serments</i>;<br /><b>3</b> être garni <i>ou</i> muni de : [[πόλις]] πύργοις ἀραρυῖα IL ville fortifiée de tours ; [[ζώνη]] θυσάνοις ἀραρυῖα IL ceinture garnie de franges;<br /><i><b>Moy.</b></i> ἀραρίσκομαι (<i>f.</i> ἄρσομαι, <i>ao.</i> ἠρσάμην) ajuster pour soi <i>ou</i> sur soi ; <i>part. ao.2 Moy. sync.</i> [[ἄρμενος]], η, ον qui s'ajuste bien : [[ἐπίκριον]] ἄρμενον ἱστῷ OD antenne fixée au mât ; [[πέλεκυς]] [[ἄρμενος]] [[ἐν]] παλάμῃσι OD hache qui tient bien dans les mains.<br />'''Étymologie:''' R. Ἀρ ajuster.
|btext=<i>f. inus., ao.</i> [[ἦρσα]] &gt; <i>impér.</i> [[ἄρσον]], <i>etc. ; ao.2</i> [[ἤραρον]], <i>pf.2 intr.</i> [[ἄραρα]];<br /><i>Pass. ao.</i> [[ἤρθην]], <i>pf.</i> [[ἀρήρεμαι]];<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> adapter, ajuster, emboîter : ἀλλήλους ἀρ. βόεσσι IL se serrer <i>litt.</i> s'ajuster les uns les autres en rapprochant les boucliers en peau de bœuf ; [[μᾶλλον]] δὲ [[στίχες]] [[ἄρθεν]] IL les rangs devinrent plus serrés <i>litt.</i> mieux ajustés ; ἄγγεσιν ἀρ. ἅπαντα OD serrer <i>litt.</i> ajuster tout dans des vases ; ἀρ. τοῖχον λίθοισιν IL construire un mur avec des pierres ; <i>fig.</i> [[γέρας]] ἄρσαντες κατὰ θυμόν IL ayant proportionné la récompense à mon désir;<br /><b>2</b> garnir, équiper : [[νῆα]] ἐρέτῃσιν OD garnir un vaisseau de rameurs ; πώμασιν ἀρ. ἅπαντα OD munir tous les vases de leur couvercle ; ἀρ. θυμὸν ἐδωδῇ OD réconforter son cœur avec de la nourriture;<br /><b>II.</b> <i>intr. (à l'ao.2</i> [[ἤραρον]], <i>au pf.</i> [[ἄραρα]] <i>et au pqp.</i> [[ἀρήρειν]], <i>au sens d'un prés. et d'un impf.)</i>;<br /><b>1</b> être adapté, ajusté : [[ἄραρον]] <i>poét.</i> κόρυθές [[τε]] καὶ ἀσπίδες IL casques et boucliers allaient <i>litt.</i> s'ajustaient bien ; ζωστὴρ ἀρηρώς IL baudrier qui va <i>litt.</i> s'ajuste bien ; κόρυθες κροτάφοις ἀραρυῖαι IL casques qui s'adaptent bien aux tempes ; <i>fig.</i> convenir à : [[ἐν]] φρεσὶν ἤραρεν [[ἡμῖν]] OD cela nous plut au fond du cœur;<br /><b>2</b> être ajusté solidement, <i>càd</i> se tenir ferme, être ferme : [[Τρῶες]] ἀρηρότες IL les Troyens en rangs serrés ; <i>fig.</i> φρεσὶν ἀρηρώς OD ferme d'esprit ; <i>pf. 3ᵉ sg. (au sens d'un prés.)</i> ἄραρε (une chose) est fixée, ferme, solide : ἀραρεν [[ἥδε]] γ’ [[ὠλένη]] ESCHL ce bras est solidement attaché ; <i>fig. en parl. de foi, de serments</i>;<br /><b>3</b> être garni <i>ou</i> muni de : [[πόλις]] πύργοις ἀραρυῖα IL ville fortifiée de tours ; [[ζώνη]] θυσάνοις ἀραρυῖα IL ceinture garnie de franges;<br /><i><b>Moy.</b></i> ἀραρίσκομαι (<i>f.</i> ἄρσομαι, <i>ao.</i> ἠρσάμην) ajuster pour soi <i>ou</i> sur soi ; <i>part. ao.2 Moy. sync.</i> [[ἄρμενος]], η, ον qui s'ajuste bien : [[ἐπίκριον]] ἄρμενον ἱστῷ OD antenne fixée au mât ; [[πέλεκυς]] [[ἄρμενος]] [[ἐν]] παλάμῃσι OD hache qui tient bien dans les mains.<br />'''Étymologie:''' R. Ἀρ ajuster.
}}
{{elru
|elrutext='''ἀραρίσκω:''' (aor. [[ἦρσα]] - эп. [[ἄρσα]], impf. [[ἤραρον|ἤρᾰρον]] - эп. [[ἄραρον]]; в неперех. значениях: pf.-praes. [[ἄραρα]], ppf. - impf. [[ἀρήρειν]])<br /><b class="num">1)</b> [[класть вплотную]], [[тесно укладывать]] ([[ἤϊα]] ἅπαντα ἄγγεσιν Hom.);<br /><b class="num">2)</b> [[сплачивать]], [[смыкать]]: ἀλλήλους ἀ. βόεσσιν Hom. сомкнуть свои щиты;<br /><b class="num">3)</b> [[смыкаться]], [[сплачиваться]] ([[Τρῶες]] ἀρηρότες Hom.): [[στίχες]] [[ἄρθεν]] Hom. ряды сомкнулись; [[ἄραρον]] ἀσπίδες Hom. щиты были сомкнуты; [[ποτὶ]] τοῖχον ἀρηρώς Hom. прислоненный к стене;<br /><b class="num">4)</b> [[складывать]], [[строить]] (τοῖχον λίθοισιν Hom.);<br /><b class="num">5)</b> [[прилаживать]], [[снабжать]] (πώματι ἀμφιφορῆα Hom.);<br /><b class="num">6)</b> [[комплектовать]] ([[νῆα]] ἐρέτῃσιν Hom.);<br /><b class="num">7)</b> [[удовлетворять]], [[насыщать]] (θυμὸν ἐδωδῇ Hom.): ἀ. κατὰ θυμόν Hom. удовлетворять полностью; ἀ. τινὰ φρένας Soph. нравиться кому-л.;<br /><b class="num">8)</b> [[готовить]], [[подготовлять]] (θάνατόν τινι Hom.): ἀ. πόδεσσιν πέδιλα Hom. мастерить обувь;<br /><b class="num">9)</b> [[быть твердым]], [[крепким]], [[непреклонным]] (φρεσὶν ἀρηρώς Hom.): ἄραρεν, ὡς ἔοικεν Eur. кажется, (это) окончательно решено; [[πόλις]] πύργοις ἀραρυῖα Hom. город, укрепленный башнями; κάλλει [[ἀραρώς]] Eur. гордый своей красотой или уверенный в своей красоте; [[ἄραρε]] [[ὅρκος]] [[μέγας]] Aesch. произнесена великая клятва;<br /><b class="num">10)</b> [[плотно прилегать]], [[хорошо сидеть]], [[быть впору]]: [[ἔγχος]] παλάμῃφιν ἀρήρει Hom. копье было по руке;<br /><b class="num">11)</b> [[соответствовать]], [[подходить]]: [[ἄκοιτις]] ἀρηρυῖα πραπίδεσσι Hes. супруга по сердцу;<br /><b class="num">12)</b> [[быть снабженным]]: [[ζώνη]] θυσάνοις ἀραρυῖα Hom. пояс с бахромой - см. тж. [[ἄρμενος]].
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 30: Line 33:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἀρᾰρίσκω:''' (αναδιπλ. [[τύπος]] του <i>*ἄρω</i>), παρατ. <i>ἀράρισκον</i>· οι υπόλοιποι χρόνοι σχημ. από το <i>*ἄρω</i>, δηλ·<br /><b class="num">Α.</b> μτβ. αόρ. [[ἦρσα]], Επικ. <i>ἄρσα</i>, αόρ. βʹ <i>ἤρᾰρον</i>, Ιων. <i>ἄρᾰρον</i>, απαρ. <i>ἀραρεῖν</i>, μτχ. <i>ἀρᾰρών</i> — Παθ. αόρ. αʹ [[ἤρθην]], Επικ. γʹ πληθ. [[ἄρθεν]]·<br /><b class="num">I.</b> [[ενώνω]], [[συνάπτω]], [[συνενώνω]], [[τοποθετώ]] [[κάτι]] δίπλα σε [[κάτι]] [[άλλο]], [[συμπυκνώνω]], σε Ομήρ. Ιλ.· ἄγγεσιν [[ἄρσον]] ἅπαντα, να τοποθετήσεις [[καλά]] τα πάντα μέσα στα αγγεία, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[συναρμόζω]], [[αρμολογώ]], [[χτίζω]]· <i>τοῖχον ἀραρεῖν λίθοισιν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> [[παρασκευάζω]], [[προετοιμάζω]], [[επινοώ]]· <i>μνηστῆρσιν θάνατον ἀραρόντες</i>, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[εφοδιάζω]], [[παρέχω]], [[εξοπλίζω]], [[προμηθεύω]] [[κάτι]]· [[νῆας]] [[ἄρσας]] ἐρέτῃσιν, στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> κάνω [[κάτι]] ώστε να ευχαριστήσω κάποιον, [[ικανοποιώ]], [[χαροποιώ]], [[ευνοώ]], σε Πίνδ., Σοφ.<br /><b class="num">IV.</b>κάνω [[κάτι]] ώστε να ταιριάζει με τις προτιμήσεις κάποιου, να συμφωνεί με ό,τι τον ευχαριστεί, σε Ομήρ. Ιλ. <b>Β.</b> αμτβ., παρακ. <i>ἄρᾱρα</i> με [[σημασία]] ενεστ., Ιων. [[ἄρηρα]], Επικ. μτχ. <i>ἀρηρώς</i>, με θηλ. <i>ἀρηρυῖα</i> και ([[χάριν]] του μέτρου) <i>ἀρᾰρυῖα</i>· Επικ. υπερσ. [[ἀρήρειν]], [[ἠρήρειν]], με [[σημασία]] παρατ.· από Παθ. τύπους συναντάμε μόνο τη μτχ. Επικ. αορ. βʹ [[ἄρμενος]], <i>-η</i>, <i>-ον</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> συνάπτομαι [[στενά]] με, συμπυκνώνομαι, συσκευάζομαι, σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> είμαι δεσμευμένος, λέγεται για όρκους και την [[πίστη]], σε Τραγ.· απόλ., [[ἄραρε]], στερεώθηκε, συναρμόστηκε, προσαρμόστηκε, σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> αρμόζομαι ή προσαρμόζομαι [[καλά]] ή στέρεα, σε Όμηρ.· [[αρμόζω]] ή προσαρμόζομαι σε [[κάτι]], με δοτ., στον ίδ.<br /><b class="num">III.</b> είμαι εξοπλισμένος, [[προικισμένος]], εφοδιασμένος με [[κάτι]], με δοτ., σε Ομήρ. Ιλ.· κάλλει [[ἀραρώς]], [[προικισμένος]] με [[φυσική]] [[καλλονή]], σε Ευρ.<br /><b class="num">IV.</b> είμαι [[αρμόδιος]], [[κατάλληλος]] ή [[ταιριαστός]], [[σύμφωνος]] με ή [[ευχάριστος]] σε, όπως το [[ἀρέσκω]], σε Ομήρ. Οδ., Ησίοδ.· ομοίως και η Επικ. μτχ. Παθ. αορ. βʹ [[ἄρμενος]], <i>-η</i>, <i>-ον</i>·<br /><b class="num">1.</b> αυτός που αρμόζει, [[αρμόδιος]], [[πρέπων]], [[κατάλληλος]] για, με δοτ., σε Ομήρ. Οδ.· απόλ., [[αρμόδιος]], [[συμβατός]], [[κατάλληλος]], Λατ. [[habilis]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> προετοιμασμένος, προπαρασκευασμένος, [[έτοιμος]], σε Ησίοδ.<br /><b class="num">3.</b> [[αποδεκτός]], [[ευπρόσδεκτος]]· [[ἄρμενα]] πράξαις = εὖ πράξας, σε Πίνδ.
|lsmtext='''ἀρᾰρίσκω:''' (αναδιπλ. [[τύπος]] του <i>*ἄρω</i>), παρατ. <i>ἀράρισκον</i>· οι υπόλοιποι χρόνοι σχημ. από το <i>*ἄρω</i>, δηλ·<br /><b class="num">Α.</b> μτβ. αόρ. [[ἦρσα]], Επικ. <i>ἄρσα</i>, αόρ. βʹ <i>ἤρᾰρον</i>, Ιων. <i>ἄρᾰρον</i>, απαρ. <i>ἀραρεῖν</i>, μτχ. <i>ἀρᾰρών</i> — Παθ. αόρ. αʹ [[ἤρθην]], Επικ. γʹ πληθ. [[ἄρθεν]]·<br /><b class="num">I.</b> [[ενώνω]], [[συνάπτω]], [[συνενώνω]], [[τοποθετώ]] [[κάτι]] δίπλα σε [[κάτι]] [[άλλο]], [[συμπυκνώνω]], σε Ομήρ. Ιλ.· ἄγγεσιν [[ἄρσον]] ἅπαντα, να τοποθετήσεις [[καλά]] τα πάντα μέσα στα αγγεία, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[συναρμόζω]], [[αρμολογώ]], [[χτίζω]]· <i>τοῖχον ἀραρεῖν λίθοισιν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> [[παρασκευάζω]], [[προετοιμάζω]], [[επινοώ]]· <i>μνηστῆρσιν θάνατον ἀραρόντες</i>, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[εφοδιάζω]], [[παρέχω]], [[εξοπλίζω]], [[προμηθεύω]] [[κάτι]]· [[νῆας]] [[ἄρσας]] ἐρέτῃσιν, στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> κάνω [[κάτι]] ώστε να ευχαριστήσω κάποιον, [[ικανοποιώ]], [[χαροποιώ]], [[ευνοώ]], σε Πίνδ., Σοφ.<br /><b class="num">IV.</b>κάνω [[κάτι]] ώστε να ταιριάζει με τις προτιμήσεις κάποιου, να συμφωνεί με ό,τι τον ευχαριστεί, σε Ομήρ. Ιλ. <b>Β.</b> αμτβ., παρακ. <i>ἄρᾱρα</i> με [[σημασία]] ενεστ., Ιων. [[ἄρηρα]], Επικ. μτχ. <i>ἀρηρώς</i>, με θηλ. <i>ἀρηρυῖα</i> και ([[χάριν]] του μέτρου) <i>ἀρᾰρυῖα</i>· Επικ. υπερσ. [[ἀρήρειν]], [[ἠρήρειν]], με [[σημασία]] παρατ.· από Παθ. τύπους συναντάμε μόνο τη μτχ. Επικ. αορ. βʹ [[ἄρμενος]], <i>-η</i>, <i>-ον</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> συνάπτομαι [[στενά]] με, συμπυκνώνομαι, συσκευάζομαι, σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> είμαι δεσμευμένος, λέγεται για όρκους και την [[πίστη]], σε Τραγ.· απόλ., [[ἄραρε]], στερεώθηκε, συναρμόστηκε, προσαρμόστηκε, σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> αρμόζομαι ή προσαρμόζομαι [[καλά]] ή στέρεα, σε Όμηρ.· [[αρμόζω]] ή προσαρμόζομαι σε [[κάτι]], με δοτ., στον ίδ.<br /><b class="num">III.</b> είμαι εξοπλισμένος, [[προικισμένος]], εφοδιασμένος με [[κάτι]], με δοτ., σε Ομήρ. Ιλ.· κάλλει [[ἀραρώς]], [[προικισμένος]] με [[φυσική]] [[καλλονή]], σε Ευρ.<br /><b class="num">IV.</b> είμαι [[αρμόδιος]], [[κατάλληλος]] ή [[ταιριαστός]], [[σύμφωνος]] με ή [[ευχάριστος]] σε, όπως το [[ἀρέσκω]], σε Ομήρ. Οδ., Ησίοδ.· ομοίως και η Επικ. μτχ. Παθ. αορ. βʹ [[ἄρμενος]], <i>-η</i>, <i>-ον</i>·<br /><b class="num">1.</b> αυτός που αρμόζει, [[αρμόδιος]], [[πρέπων]], [[κατάλληλος]] για, με δοτ., σε Ομήρ. Οδ.· απόλ., [[αρμόδιος]], [[συμβατός]], [[κατάλληλος]], Λατ. [[habilis]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> προετοιμασμένος, προπαρασκευασμένος, [[έτοιμος]], σε Ησίοδ.<br /><b class="num">3.</b> [[αποδεκτός]], [[ευπρόσδεκτος]]· [[ἄρμενα]] πράξαις = εὖ πράξας, σε Πίνδ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἀραρίσκω:''' (aor. [[ἦρσα]] - эп. [[ἄρσα]], impf. [[ἤραρον|ἤρᾰρον]] - эп. [[ἄραρον]]; в неперех. значениях: pf.-praes. [[ἄραρα]], ppf. - impf. [[ἀρήρειν]])<br /><b class="num">1)</b> [[класть вплотную]], [[тесно укладывать]] ([[ἤϊα]] ἅπαντα ἄγγεσιν Hom.);<br /><b class="num">2)</b> [[сплачивать]], [[смыкать]]: ἀλλήλους ἀ. βόεσσιν Hom. сомкнуть свои щиты;<br /><b class="num">3)</b> [[смыкаться]], [[сплачиваться]] ([[Τρῶες]] ἀρηρότες Hom.): [[στίχες]] [[ἄρθεν]] Hom. ряды сомкнулись; [[ἄραρον]] ἀσπίδες Hom. щиты были сомкнуты; [[ποτὶ]] τοῖχον ἀρηρώς Hom. прислоненный к стене;<br /><b class="num">4)</b> [[складывать]], [[строить]] (τοῖχον λίθοισιν Hom.);<br /><b class="num">5)</b> [[прилаживать]], [[снабжать]] (πώματι ἀμφιφορῆα Hom.);<br /><b class="num">6)</b> [[комплектовать]] ([[νῆα]] ἐρέτῃσιν Hom.);<br /><b class="num">7)</b> [[удовлетворять]], [[насыщать]] (θυμὸν ἐδωδῇ Hom.): ἀ. κατὰ θυμόν Hom. удовлетворять полностью; ἀ. τινὰ φρένας Soph. нравиться кому-л.;<br /><b class="num">8)</b> [[готовить]], [[подготовлять]] (θάνατόν τινι Hom.): ἀ. πόδεσσιν πέδιλα Hom. мастерить обувь;<br /><b class="num">9)</b> [[быть твердым]], [[крепким]], [[непреклонным]] (φρεσὶν ἀρηρώς Hom.): ἄραρεν, ὡς ἔοικεν Eur. кажется, (это) окончательно решено; [[πόλις]] πύργοις ἀραρυῖα Hom. город, укрепленный башнями; κάλλει [[ἀραρώς]] Eur. гордый своей красотой или уверенный в своей красоте; [[ἄραρε]] [[ὅρκος]] [[μέγας]] Aesch. произнесена великая клятва;<br /><b class="num">10)</b> [[плотно прилегать]], [[хорошо сидеть]], [[быть впору]]: [[ἔγχος]] παλάμῃφιν ἀρήρει Hom. копье было по руке;<br /><b class="num">11)</b> [[соответствовать]], [[подходить]]: [[ἄκοιτις]] ἀρηρυῖα πραπίδεσσι Hes. супруга по сердцу;<br /><b class="num">12)</b> [[быть снабженным]]: [[ζώνη]] θυσάνοις ἀραρυῖα Hom. пояс с бахромой - см. тж. [[ἄρμενος]].
}}
}}
{{etym
{{etym