ἀσκέω: Difference between revisions

No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 18: Line 18:
{{bailly
{{bailly
|btext=-ῶ :<br /><i>impf.</i> ἤσκουν, <i>f.</i> ἀσκήσω, <i>ao.</i> ἤσκησα, <i>pf.</i> ἄσκηκα;<br /><i>Pass. f.</i> ἀσκηθήσομαι, <i>ao.</i> [[ἠσκήθην]], <i>pf.</i> [[ἤσκημαι]];<br /><b>I.</b> travailler des matériaux bruts, façonner : εἴρια IL travailler de la laine ; <i>p. suite</i> :<br /><b>1</b> travailler avec art : ἀργύρεον κρητῆρα IL fabriquer une coupe d'argent ; [[ἅρμα]] χρυσῷ [[τε]] καὶ ἀργύρῳ IL rehausser un char d'or et d'argent;<br /><b>2</b> disposer avec art, avec goût : χορόν IL un chœur de danse ; πτύξασα καὶ ἀσκήσασα χιτῶνα OD ayant plié et lissé la tunique;<br /><b>3</b> <i>en gén.</i> parer, orner : τινα κόσμῳ HDT parer qqn ; ἠσκημένη πέπλοις ESCHL parée d'un péplum ; [[οἴκημα]] ἠσκημένον HDT maison magnifiquement ornée;<br /><b>4</b> équiper : ναυσὶν, ἀσπίσιν ἠσκημένοι EUR munis de vaisseaux, de boucliers;<br /><b>II.</b> assouplir par l'exercice, exercer : τὸ [[σῶμα]] [[πρός]] [[τι]] XÉN, [[εἴς]] [[τι]] XÉN façonner le corps à qqe habitude ; pratiquer, mettre en pratique, s'exercer à, s'appliquer à : τέχνην HDT, [[πεντάεθλον]] HDT s'exercer à un art, à l'épreuve du pentathle ; <i>fig.</i> δικαιοσύνην HDT, τὰ δίκαια SOPH pratiquer la justice ; avec l'inf. s'exercer à faire qch ; <i>abs.</i> s'habituer aux exercices gymnastiques ; <i>avec double rég.</i> : ἀ. τινά [[τι]] XÉN exercer qqn à qch;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἀσκέομαι]], [[ἀσκοῦμαι]] (<i>f.</i> ἀσκήσομαι, <i>ao.</i> ἠσκησάμην) s'exercer à, acc..<br />'''Étymologie:''' DELG ?
|btext=-ῶ :<br /><i>impf.</i> ἤσκουν, <i>f.</i> ἀσκήσω, <i>ao.</i> ἤσκησα, <i>pf.</i> ἄσκηκα;<br /><i>Pass. f.</i> ἀσκηθήσομαι, <i>ao.</i> [[ἠσκήθην]], <i>pf.</i> [[ἤσκημαι]];<br /><b>I.</b> travailler des matériaux bruts, façonner : εἴρια IL travailler de la laine ; <i>p. suite</i> :<br /><b>1</b> travailler avec art : ἀργύρεον κρητῆρα IL fabriquer une coupe d'argent ; [[ἅρμα]] χρυσῷ [[τε]] καὶ ἀργύρῳ IL rehausser un char d'or et d'argent;<br /><b>2</b> disposer avec art, avec goût : χορόν IL un chœur de danse ; πτύξασα καὶ ἀσκήσασα χιτῶνα OD ayant plié et lissé la tunique;<br /><b>3</b> <i>en gén.</i> parer, orner : τινα κόσμῳ HDT parer qqn ; ἠσκημένη πέπλοις ESCHL parée d'un péplum ; [[οἴκημα]] ἠσκημένον HDT maison magnifiquement ornée;<br /><b>4</b> équiper : ναυσὶν, ἀσπίσιν ἠσκημένοι EUR munis de vaisseaux, de boucliers;<br /><b>II.</b> assouplir par l'exercice, exercer : τὸ [[σῶμα]] [[πρός]] [[τι]] XÉN, [[εἴς]] [[τι]] XÉN façonner le corps à qqe habitude ; pratiquer, mettre en pratique, s'exercer à, s'appliquer à : τέχνην HDT, [[πεντάεθλον]] HDT s'exercer à un art, à l'épreuve du pentathle ; <i>fig.</i> δικαιοσύνην HDT, τὰ δίκαια SOPH pratiquer la justice ; avec l'inf. s'exercer à faire qch ; <i>abs.</i> s'habituer aux exercices gymnastiques ; <i>avec double rég.</i> : ἀ. τινά [[τι]] XÉN exercer qqn à qch;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἀσκέομαι]], [[ἀσκοῦμαι]] (<i>f.</i> ἀσκήσομαι, <i>ao.</i> ἠσκησάμην) s'exercer à, acc..<br />'''Étymologie:''' DELG ?
}}
{{elru
|elrutext='''ἀσκέω:'''<br /><b class="num">1)</b> [[обрабатывать]] (εἴρια Hom.; δρυὸς [[πρέμνον]] Plut.);<br /><b class="num">2)</b> [[искусно выделывать]], [[изготовлять]] (ἀργύρεον κρητῆρα Hom.): ἑανὸν ἔξυσ᾽ ἀσκήσασα Hom. она искусно соткала одежду;<br /><b class="num">3)</b> [[отделывать]] (χρυσῷ τι Hom.);<br /><b class="num">4)</b> [[вырезывать]], [[чеканить]], [[изображать]] (χορόν Hom.);<br /><b class="num">5)</b> [[расправлять]], [[разглаживать]] (χιτῶνα Hom.);<br /><b class="num">6)</b> [[украшать]], [[убирать]] (τινα κόσμῳ Her.; πέπλοισι Περσικοῖς ἠσκημένη Aesch.; [[βοῦς]] στέμμασι ἠσκημένοι Plut.): λόγῳ ἠσκημένος Soph. приукрашенный словом, т. е. мнимый;<br /><b class="num">7)</b> [[снабжать]], [[оснащать]] (ναυσὶν ἀσπίσιν θ᾽ ἅρμασίν τ᾽ ἠσκημένοι Eur.): σῶμ᾽ ὅπλοις ἠσκήσατο Eur. он надел на себя оружие;<br /><b class="num">8)</b> [[чтить]], [[почитать]] (δαίμονα Pind.);<br /><b class="num">9)</b> [[упражнять]], [[приучать]], [[тренировать]] (τὸ [[σῶμα]] πρός и εἴς τι Xen., Diod., Plut. или τινά τι Xen., Arph., Plut.): λόγον ἀ. περὶ δίκας Plut. упражняться в судебном красноречии;<br /><b class="num">10)</b> [[упражняться]], [[заниматься]]: ἀ. [[παγκράτιον]] Plat. упражняться во всеборье; τὰ περὶ τὸν πόλεμον ἀ. Plat. изучать военное дело: ἰητρὸς τὴν τέχνην ἀσκέων [[ἄριστα]] Her. самый искусный врач; ἀσέβειαν ἀσκῶν Eur. нечестивец; λαλιὰν [[μόνον]] ἀσκῆσαι Arph. заниматься одной болтовней; σιωπὴν ἀ. Xen. хранить молчание; τὴν ἀλήθειαν ἀ. [[ἀντία]] τινός Her. говорить кому-л. правду; σοφίαν καὶ ἀρετὴν ἀ. Plat. вести мудрую и добродетельную жизнь; σωφροσύνην μετ᾽ ἀνδρείας ἀσκοῦντες Plut. сочетающие в себе благоразумие с мужеством;<br /><b class="num">11)</b> [[стараться]], [[стремиться]], [[пытаться]] (ὡς [[πλεῖστα]] ἀγαθὰ ποιεῖν Xen.; λέγειν ἀσκοῦσι πρὶν ἀκούειν ἐθισθῆναι Plut.).
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 36: Line 39:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἀσκέω:''' μέλ. <i>-ήσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἤσκησα</i>, παρακ. <i>ἤσκηκα</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[κατασκευάζω]] [[τεχνηέντως]], [[επεξεργάζομαι]] με [[τέχνη]], [[μορφοποιώ]], σε Όμηρ.· <i>ἀσκήσας</i>, [[επιδέξια]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για τον στολισμό, [[ντύνω]] επιμελώς, [[στολίζω]], [[διακοσμώ]], [[κοσμώ]], εξωραΐζω, σε Ηρόδ. — Παθ., <i>πέπλοισι Περσικοῖς ἠσκημένη</i>, σε Αισχύλ. — Μέσ., <i>σῶμ' ἠσκήσατο</i>, γύμνασε το [[σώμα]] του (το στόλιζε γυμνάζοντάς το), σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> στον πεζό λόγο, [[ασκώ]], [[εξασκώ]], [[γυμνάζω]], Λατ. exercere, [[κυρίως]] για αθλητική [[άσκηση]]:<br /><b class="num">1.</b> λέγεται για [[πρόσωπο]] που γυμνάζεται, σε Αριστοφ.· ἀσκεῖν τὸ [[σῶμα]] εἴς ή [[πρός]] τι, σ' ένα [[αντικείμενο]] ή για κάποιο σκοπό, σε Ξεν. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. του ασκούμενου πράγματος, <i>ἀσκῶ τέχνην</i>, σε Ηρόδ.· μεταφ., <i>ἀσκῶ τὴν ἀλήθειαν</i>, στον ίδ.· <i>[[κακότητα]]</i>, σε Αισχύλ.· <i>ἀσέβειαν</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> με απαρ., ἄσκει [[τοιαύτη]] μένειν, προσπάθησε να παραμείνει, έτσι, σε Σοφ.· [[ἀσκέω]] ἀγαθὰ ποιεῖν, εξασκούμαι στις αγαθές πράξεις, σε Ξεν.<br /><b class="num">4.</b> απόλ., ασκούμαι, εκπαιδεύομαι, [[προσπαθώ]], [[κοπιάζω]], <i>οἱ ἀσκοῦντες</i>, αυτοί που ασκούνται στις αθλητικές ασκήσεις, στον ίδ.
|lsmtext='''ἀσκέω:''' μέλ. <i>-ήσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἤσκησα</i>, παρακ. <i>ἤσκηκα</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[κατασκευάζω]] [[τεχνηέντως]], [[επεξεργάζομαι]] με [[τέχνη]], [[μορφοποιώ]], σε Όμηρ.· <i>ἀσκήσας</i>, [[επιδέξια]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για τον στολισμό, [[ντύνω]] επιμελώς, [[στολίζω]], [[διακοσμώ]], [[κοσμώ]], εξωραΐζω, σε Ηρόδ. — Παθ., <i>πέπλοισι Περσικοῖς ἠσκημένη</i>, σε Αισχύλ. — Μέσ., <i>σῶμ' ἠσκήσατο</i>, γύμνασε το [[σώμα]] του (το στόλιζε γυμνάζοντάς το), σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> στον πεζό λόγο, [[ασκώ]], [[εξασκώ]], [[γυμνάζω]], Λατ. exercere, [[κυρίως]] για αθλητική [[άσκηση]]:<br /><b class="num">1.</b> λέγεται για [[πρόσωπο]] που γυμνάζεται, σε Αριστοφ.· ἀσκεῖν τὸ [[σῶμα]] εἴς ή [[πρός]] τι, σ' ένα [[αντικείμενο]] ή για κάποιο σκοπό, σε Ξεν. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. του ασκούμενου πράγματος, <i>ἀσκῶ τέχνην</i>, σε Ηρόδ.· μεταφ., <i>ἀσκῶ τὴν ἀλήθειαν</i>, στον ίδ.· <i>[[κακότητα]]</i>, σε Αισχύλ.· <i>ἀσέβειαν</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> με απαρ., ἄσκει [[τοιαύτη]] μένειν, προσπάθησε να παραμείνει, έτσι, σε Σοφ.· [[ἀσκέω]] ἀγαθὰ ποιεῖν, εξασκούμαι στις αγαθές πράξεις, σε Ξεν.<br /><b class="num">4.</b> απόλ., ασκούμαι, εκπαιδεύομαι, [[προσπαθώ]], [[κοπιάζω]], <i>οἱ ἀσκοῦντες</i>, αυτοί που ασκούνται στις αθλητικές ασκήσεις, στον ίδ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἀσκέω:'''<br /><b class="num">1)</b> [[обрабатывать]] (εἴρια Hom.; δρυὸς [[πρέμνον]] Plut.);<br /><b class="num">2)</b> [[искусно выделывать]], [[изготовлять]] (ἀργύρεον κρητῆρα Hom.): ἑανὸν ἔξυσ᾽ ἀσκήσασα Hom. она искусно соткала одежду;<br /><b class="num">3)</b> [[отделывать]] (χρυσῷ τι Hom.);<br /><b class="num">4)</b> [[вырезывать]], [[чеканить]], [[изображать]] (χορόν Hom.);<br /><b class="num">5)</b> [[расправлять]], [[разглаживать]] (χιτῶνα Hom.);<br /><b class="num">6)</b> [[украшать]], [[убирать]] (τινα κόσμῳ Her.; πέπλοισι Περσικοῖς ἠσκημένη Aesch.; [[βοῦς]] στέμμασι ἠσκημένοι Plut.): λόγῳ ἠσκημένος Soph. приукрашенный словом, т. е. мнимый;<br /><b class="num">7)</b> [[снабжать]], [[оснащать]] (ναυσὶν ἀσπίσιν θ᾽ ἅρμασίν τ᾽ ἠσκημένοι Eur.): σῶμ᾽ ὅπλοις ἠσκήσατο Eur. он надел на себя оружие;<br /><b class="num">8)</b> [[чтить]], [[почитать]] (δαίμονα Pind.);<br /><b class="num">9)</b> [[упражнять]], [[приучать]], [[тренировать]] (τὸ [[σῶμα]] πρός и εἴς τι Xen., Diod., Plut. или τινά τι Xen., Arph., Plut.): λόγον ἀ. περὶ δίκας Plut. упражняться в судебном красноречии;<br /><b class="num">10)</b> [[упражняться]], [[заниматься]]: ἀ. [[παγκράτιον]] Plat. упражняться во всеборье; τὰ περὶ τὸν πόλεμον ἀ. Plat. изучать военное дело: ἰητρὸς τὴν τέχνην ἀσκέων [[ἄριστα]] Her. самый искусный врач; ἀσέβειαν ἀσκῶν Eur. нечестивец; λαλιὰν [[μόνον]] ἀσκῆσαι Arph. заниматься одной болтовней; σιωπὴν ἀ. Xen. хранить молчание; τὴν ἀλήθειαν ἀ. [[ἀντία]] τινός Her. говорить кому-л. правду; σοφίαν καὶ ἀρετὴν ἀ. Plat. вести мудрую и добродетельную жизнь; σωφροσύνην μετ᾽ ἀνδρείας ἀσκοῦντες Plut. сочетающие в себе благоразумие с мужеством;<br /><b class="num">11)</b> [[стараться]], [[стремиться]], [[пытаться]] (ὡς [[πλεῖστα]] ἀγαθὰ ποιεῖν Xen.; λέγειν ἀσκοῦσι πρὶν ἀκούειν ἐθισθῆναι Plut.).
}}
}}
{{etym
{{etym