LSJ

ἁμαρτάνω: Difference between revisions

Page Discussion

ἁμαρτάνω (view source)

Revision as of 18:40, 3 October 2022

No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>f.</i> [[ἁμαρτήσομαι]], <i>ao.2</i> [[ἥμαρτον]], <i>ao.2 épq.</i> [[ἤμβροτον]], <i>pf.</i> [[ἡμάρτηκα]];<br /><i>Pass. ao.</i> [[ἡμαρτήθην]], <i>pf.</i> [[ἡμάρτημαι]];<br /><b>I.</b> dévier : τῆς ὁδοῦ AR se tromper de chemin, s'égarer;<br /><b>II.</b> <i>fig.</i> <b>1</b> faire fausse route : ἁ. τἀληθέος HDT s'écarter de la vérité;<br /><b>2</b> ne pas obtenir ; [[τί]] τινος SOPH qch de qqn;<br /><b>3</b> être privé de, perdre : [[χειρῶν]] [[ἐξ]] Ὀδυσῆος ὀπωπῆς ἁ. être privé de la vue par la main d'Ulysse;<br /><b>4</b> manquer de faire, négliger, gén.;<br /><b>5</b> commettre une faute, faire erreur, faillir, <i>postér.</i> pécher ; ἁ. [[τι]] faillir en qch ; ἁ. [[εἴς]] τινα, [[περί]] τινα commettre une faute à l'égard de qqn ; <i>Pass.</i> [[εἰ]] ἡμάρτηται THC s'il y a eu faute ; τὰ ἡμαρτημένα les fautes commises ; τὰ περὶ τὴν πόλιν ἁμαρτανόμενα XÉN les fautes que l'on commet envers l'État.<br />'''Étymologie:''' [[ἀ]], R. Μερ, participer à ; cf. [[μέρος]].
|btext=<i>f.</i> [[ἁμαρτήσομαι]], <i>ao.2</i> [[ἥμαρτον]], <i>ao.2 épq.</i> [[ἤμβροτον]], <i>pf.</i> [[ἡμάρτηκα]];<br /><i>Pass. ao.</i> [[ἡμαρτήθην]], <i>pf.</i> [[ἡμάρτημαι]];<br /><b>I.</b> dévier : τῆς ὁδοῦ AR se tromper de chemin, s'égarer;<br /><b>II.</b> <i>fig.</i> <b>1</b> faire fausse route : ἁ. τἀληθέος HDT s'écarter de la vérité;<br /><b>2</b> ne pas obtenir ; [[τί]] τινος SOPH qch de qqn;<br /><b>3</b> être privé de, perdre : [[χειρῶν]] [[ἐξ]] Ὀδυσῆος ὀπωπῆς ἁ. être privé de la vue par la main d'Ulysse;<br /><b>4</b> manquer de faire, négliger, gén.;<br /><b>5</b> commettre une faute, faire erreur, faillir, <i>postér.</i> pécher ; ἁ. [[τι]] faillir en qch ; ἁ. [[εἴς]] τινα, [[περί]] τινα commettre une faute à l'égard de qqn ; <i>Pass.</i> [[εἰ]] ἡμάρτηται THC s'il y a eu faute ; τὰ ἡμαρτημένα les fautes commises ; τὰ περὶ τὴν πόλιν ἁμαρτανόμενα XÉN les fautes que l'on commet envers l'État.<br />'''Étymologie:''' [[ἀ]], R. Μερ, participer à ; cf. [[μέρος]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἁμαρτάνω:''' (fut. [[ἁμαρτήσομαι]] - поздн. ἁμαρτήσω, aor. 1 ἡμάρτησα, aor. 2 ἡμαρτον - эп. тж. [[ἅμαρτον]] и [[ἤμβροτον]])<br /><b class="num">1)</b> [[не попадать]], [[промахиваться]] (τινός Hom., Plat.): ἤμβροτες οὐδ᾽ ἔτυχες Hom. ты промахнулся, не попал; ἔγχεσι [[ἤμβροτον]] [[ἀλλήλων]] Hom. оба они не попали друг в друга своими копьями; καιρίας πληγῆς ἁ. Xen. не нанести смертельной раны;<br /><b class="num">2)</b> [[отклоняться]], [[сбиваться]] (τῆς ὁδοῦ Arph.): ἁ. τἀληθέος Her. погрешать против истины; οὔ τι νοήματος ἁ. ἐσθλοῦ Hom. поступать во всем весьма разумно;<br /><b class="num">3)</b> [[совершать промах]], [[ошибаться]] (τι Hom., Aesch., Soph., Arph., περί τι и περί τινος Xen., Plat., ἔν τινι Thuc., Plat., τινί Eur., Plat. и ἐπί τι Arst.): γνώμης ἁ. Her. ошибаться в (своем) предположении; αὐτὸς ἐγὼ [[τόδε]] γ᾽ [[ἤμβροτον]] Hom. в этом я сам виноват; ἐλπίδων ἡμάρτομεν (pl. = sing.) Eur. я обманулась в своих надеждах; ἁ. τοῦ χρησμοῦ Her. ошибиться в оракуле, т. е. не понять его; τοῦ παντὸς ἁ. Plat., Plut. совершить грубейшую ошибку; τὰ περὶ τὴν πόλιν ἁμαρτανόμενα Xen. политические ошибки; ἡ ἡμαρτημένη [[πολιτεία]] Plat., Arst. неправильный (порочный) государственный строй; τὰ ἁμαρτηθέντα или τὰ ἡμαρτημένα Xen. ошибки, промахи; ἥμαρτε χρηστὰ μωμένη Soph. она совершила ошибку из хороших побуждений; τὰ [[τοῦδε]] μὲν πεπραγμέν᾽ [[ἔσται]], τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα Soph. его замыслы осуществятся, а мои потерпят крушение;<br /><b class="num">4)</b> [[грешить]], [[совершать проступок]], [[провиниться]] (τι εἴς τινα Soph., Her., Thuc.): ἁμαρτίαν ἁ. ἔς τινα Eur. и [[ἁμάρτημα]] ἁ. περί τινα Plat. согрешить перед кем-л.; οὐχ ἡμαρτηκώς Lys. ни в чем не виновный;<br /><b class="num">5)</b> [[терять]], [[утрачивать]], [[лишаться]] (ἁμαρτήσεσθαι ὀπωπῆς Hom.; ἁ. ἀλόχου Eur.);<br /><b class="num">6)</b> [[упускать]], [[не получать]]: ἁ. τῆς Βοιωτίης Her. не занять своевременно Беотию; οὐκ εἰκὸς οὔτ᾽ ἐμὲ [[ὑμῶν]] [[ἁμαρτεῖν]] τοῦτό γ᾽ οὔθ᾽ [[ὑμᾶς]] [[ἐμοῦ]] Soph. несправедливо, чтобы в этом отказали вы мне или я вам;<br /><b class="num">7)</b> [[оставлять без внимания]], [[пренебрегать]]: ἁ. δώρων Hom. пренебрегать дарами, т. е. забывать приносить жертвы; ξυμμαχίας ἁ. Aesch. изменить долгу союзника.
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 33: Line 36:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἁμαρτάνω:''' [ᾰμ<i>..<b>ᾰν]</b></i> (√<i>ΑΜΑΡΤ</i>), μέλ. [[ἁμαρτήσομαι]], αόρ. βʹ [[ἥμαρτον]], Επικ. [[ἤμβροτον]], παρακ. [[ἡμάρτηκα]] — Παθ. αόρ. αʹ [[ἡμαρτήθην]], παρακ. [[ἡμάρτημαι]], γʹ ενικ. υπερσ. <i>ἡμάρτητο</i>· <b>I.1.</b> [[αστοχώ]], δεν [[πετυχαίνω]] το στόχο, με γεν., ἑκὼν ἡμάρτανε [[φωτός]], σκόπιμα δεν πέτυχε τον άνδρα, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἁμ.τῆς ὁδοῦ</i>, δεν [[βρίσκω]] τον δρόμο, σε Αριστοφ.· <i>τοῦ σκοποῦ</i>, σε Αντιφ.<br /><b class="num">2.</b> γενικά, [[αποτυγχάνω]] να κάνω, [[ξεφεύγω]] από το στόχο μου, χάνω το στόχο μου, [[αστοχώ]], [[λανθάνω]], σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.· με γεν., <i>νοήματος ἤμβροτεν</i>, αστόχησε να εστιάσει πάνω στη [[σκέψη]], στον ίδ. κ.λπ.· <i>ἁμ. τοῦ χρησμοῦ</i>, τον [[παρερμηνεύω]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[αποτυγχάνω]] να έχω, δηλ. στερούμαι [[κάτι]], το χάνω, με γεν., <i>ἁμαρτήσεσθαι ὀπωπῆς</i>, ότι θα έπρεπε να στερηθώ το φως μου, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἀμ. πιστῆς ἀλόχου</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[αστοχώ]], κάνω [[λάθος]], παραπλανούμαι, αμαρτάνω, σε Όμηρ. κ.λπ.· με δοτ. τρόπου, <i>γνώμῃ ἁμ</i>., κάνω [[λάθος]] στην [[κρίση]] μου, σε Ηρόδ.· ή <i>ἐν λόγοις</i>, στον ίδ., Πλάτ.· με ουδ. επίρρ., [[τόδε]] γ' [[ἤμβροτον]], έσφαλα σ' αυτό, σε Ομήρ. Οδ.· στον πεζό λόγο, ἁμ. [[περί]] τι ή <i>τινος</i>, κάνω [[λάθος]] σ' ένα [[ζήτημα]], σε Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> Παθ., <i>ἁμαρτάνεταί τι</i>, διαπράττεται ένα [[αμάρτημα]], σε Θουκ.· απρόσ., <i>ἁμαρτάνεται περίτι</i>, σε Πλάτ.
|lsmtext='''ἁμαρτάνω:''' [ᾰμ<i>..<b>ᾰν]</b></i> (√<i>ΑΜΑΡΤ</i>), μέλ. [[ἁμαρτήσομαι]], αόρ. βʹ [[ἥμαρτον]], Επικ. [[ἤμβροτον]], παρακ. [[ἡμάρτηκα]] — Παθ. αόρ. αʹ [[ἡμαρτήθην]], παρακ. [[ἡμάρτημαι]], γʹ ενικ. υπερσ. <i>ἡμάρτητο</i>· <b>I.1.</b> [[αστοχώ]], δεν [[πετυχαίνω]] το στόχο, με γεν., ἑκὼν ἡμάρτανε [[φωτός]], σκόπιμα δεν πέτυχε τον άνδρα, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἁμ.τῆς ὁδοῦ</i>, δεν [[βρίσκω]] τον δρόμο, σε Αριστοφ.· <i>τοῦ σκοποῦ</i>, σε Αντιφ.<br /><b class="num">2.</b> γενικά, [[αποτυγχάνω]] να κάνω, [[ξεφεύγω]] από το στόχο μου, χάνω το στόχο μου, [[αστοχώ]], [[λανθάνω]], σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.· με γεν., <i>νοήματος ἤμβροτεν</i>, αστόχησε να εστιάσει πάνω στη [[σκέψη]], στον ίδ. κ.λπ.· <i>ἁμ. τοῦ χρησμοῦ</i>, τον [[παρερμηνεύω]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[αποτυγχάνω]] να έχω, δηλ. στερούμαι [[κάτι]], το χάνω, με γεν., <i>ἁμαρτήσεσθαι ὀπωπῆς</i>, ότι θα έπρεπε να στερηθώ το φως μου, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἀμ. πιστῆς ἀλόχου</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[αστοχώ]], κάνω [[λάθος]], παραπλανούμαι, αμαρτάνω, σε Όμηρ. κ.λπ.· με δοτ. τρόπου, <i>γνώμῃ ἁμ</i>., κάνω [[λάθος]] στην [[κρίση]] μου, σε Ηρόδ.· ή <i>ἐν λόγοις</i>, στον ίδ., Πλάτ.· με ουδ. επίρρ., [[τόδε]] γ' [[ἤμβροτον]], έσφαλα σ' αυτό, σε Ομήρ. Οδ.· στον πεζό λόγο, ἁμ. [[περί]] τι ή <i>τινος</i>, κάνω [[λάθος]] σ' ένα [[ζήτημα]], σε Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> Παθ., <i>ἁμαρτάνεταί τι</i>, διαπράττεται ένα [[αμάρτημα]], σε Θουκ.· απρόσ., <i>ἁμαρτάνεται περίτι</i>, σε Πλάτ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἁμαρτάνω:''' (fut. [[ἁμαρτήσομαι]] - поздн. ἁμαρτήσω, aor. 1 ἡμάρτησα, aor. 2 ἡμαρτον - эп. тж. [[ἅμαρτον]] и [[ἤμβροτον]])<br /><b class="num">1)</b> [[не попадать]], [[промахиваться]] (τινός Hom., Plat.): ἤμβροτες οὐδ᾽ ἔτυχες Hom. ты промахнулся, не попал; ἔγχεσι [[ἤμβροτον]] [[ἀλλήλων]] Hom. оба они не попали друг в друга своими копьями; καιρίας πληγῆς ἁ. Xen. не нанести смертельной раны;<br /><b class="num">2)</b> [[отклоняться]], [[сбиваться]] (τῆς ὁδοῦ Arph.): ἁ. τἀληθέος Her. погрешать против истины; οὔ τι νοήματος ἁ. ἐσθλοῦ Hom. поступать во всем весьма разумно;<br /><b class="num">3)</b> [[совершать промах]], [[ошибаться]] (τι Hom., Aesch., Soph., Arph., περί τι и περί τινος Xen., Plat., ἔν τινι Thuc., Plat., τινί Eur., Plat. и ἐπί τι Arst.): γνώμης ἁ. Her. ошибаться в (своем) предположении; αὐτὸς ἐγὼ [[τόδε]] γ᾽ [[ἤμβροτον]] Hom. в этом я сам виноват; ἐλπίδων ἡμάρτομεν (pl. = sing.) Eur. я обманулась в своих надеждах; ἁ. τοῦ χρησμοῦ Her. ошибиться в оракуле, т. е. не понять его; τοῦ παντὸς ἁ. Plat., Plut. совершить грубейшую ошибку; τὰ περὶ τὴν πόλιν ἁμαρτανόμενα Xen. политические ошибки; ἡ ἡμαρτημένη [[πολιτεία]] Plat., Arst. неправильный (порочный) государственный строй; τὰ ἁμαρτηθέντα или τὰ ἡμαρτημένα Xen. ошибки, промахи; ἥμαρτε χρηστὰ μωμένη Soph. она совершила ошибку из хороших побуждений; τὰ [[τοῦδε]] μὲν πεπραγμέν᾽ [[ἔσται]], τἀμὰ δ᾽ ἡμαρτημένα Soph. его замыслы осуществятся, а мои потерпят крушение;<br /><b class="num">4)</b> [[грешить]], [[совершать проступок]], [[провиниться]] (τι εἴς τινα Soph., Her., Thuc.): ἁμαρτίαν ἁ. ἔς τινα Eur. и [[ἁμάρτημα]] ἁ. περί τινα Plat. согрешить перед кем-л.; οὐχ ἡμαρτηκώς Lys. ни в чем не виновный;<br /><b class="num">5)</b> [[терять]], [[утрачивать]], [[лишаться]] (ἁμαρτήσεσθαι ὀπωπῆς Hom.; ἁ. ἀλόχου Eur.);<br /><b class="num">6)</b> [[упускать]], [[не получать]]: ἁ. τῆς Βοιωτίης Her. не занять своевременно Беотию; οὐκ εἰκὸς οὔτ᾽ ἐμὲ [[ὑμῶν]] [[ἁμαρτεῖν]] τοῦτό γ᾽ οὔθ᾽ [[ὑμᾶς]] [[ἐμοῦ]] Soph. несправедливо, чтобы в этом отказали вы мне или я вам;<br /><b class="num">7)</b> [[оставлять без внимания]], [[пренебрегать]]: ἁ. δώρων Hom. пренебрегать дарами, т. е. забывать приносить жертвы; ξυμμαχίας ἁ. Aesch. изменить долгу союзника.
}}
}}
{{etym
{{etym
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2696437"