LSJ

ἱδρύω: Difference between revisions

Page Discussion

ἱδρύω (view source)

Revision as of 21:30, 3 October 2022

No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 12: Line 12:
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>f.</i> ἱδρύσω, <i>ao.</i> ἵδρυσα, <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> ἱδρύθην, <i>pf.</i> [[ἵδρυμαι]];<br /><b>1</b> faire asseoir : τινά, qqn ; θρόνῳ [[ἔνι]] τινά IL qqn sur un siège ; <i>Pass.</i> être assis : [[ἐν]] [[θεῶν]] ἕδραισιν ESCHL sur les sièges des dieux ; <i>abs.</i> être assis immobile;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> faire camper, asseoir : τὴν στρατιὴν ἐπὶ ποταμῷ HDT l'armée au bord d’un fleuve ; <i>Pass.</i> être campé;<br /><b>3</b> établir, installer : [[εἰς]] δόμον EUR amener et établir dans une maison ; πολλοὺς [[ἐν]] πόλει PLUT établir beaucoup de gens dans la ville ; <i>Pass.</i> avoir sa résidence : [[ποῦ]] κλύεις νιν ἱδρῦσθαι χθονός ; SOPH en quelle région de la terre as-tu ouï dire qu’il fût établi ? [[ἐν]] κεφαλῇ ἱδρυθὲν [[κακόν]] THC mal qui avait son siège dans la tête ; <i>particul.</i> être établi solidement;<br /><b>4</b> <i>p. ext.</i> fonder, construire, élever (une maison, un temple, une statue, un trophée, <i>etc.) ; Pass.</i> être fondé, construit, élevé ; <i>à l'ao. et au pf. Pass.</i> être situé;<br /><i><b>Moy.</b></i> ἱδρύομαι (<i>f.</i> ἱδρύσομαι, <i>ao.</i> ἱδρυσάμην);<br /><b>1</b> asseoir, établir, installer pour soi ; <i>fig.</i> établir solidement, fixer, consolider;<br /><b>2</b> fonder, construire, élever pour soi, pour son usage <i>ou</i> pour son intérêt (un temple, une statue, <i>etc.</i>).<br />'''Étymologie:''' R. Σεδ, asseoir ; cf. ἕζω.
|btext=<i>f.</i> ἱδρύσω, <i>ao.</i> ἵδρυσα, <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> ἱδρύθην, <i>pf.</i> [[ἵδρυμαι]];<br /><b>1</b> faire asseoir : τινά, qqn ; θρόνῳ [[ἔνι]] τινά IL qqn sur un siège ; <i>Pass.</i> être assis : [[ἐν]] [[θεῶν]] ἕδραισιν ESCHL sur les sièges des dieux ; <i>abs.</i> être assis immobile;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> faire camper, asseoir : τὴν στρατιὴν ἐπὶ ποταμῷ HDT l'armée au bord d’un fleuve ; <i>Pass.</i> être campé;<br /><b>3</b> établir, installer : [[εἰς]] δόμον EUR amener et établir dans une maison ; πολλοὺς [[ἐν]] πόλει PLUT établir beaucoup de gens dans la ville ; <i>Pass.</i> avoir sa résidence : [[ποῦ]] κλύεις νιν ἱδρῦσθαι χθονός ; SOPH en quelle région de la terre as-tu ouï dire qu’il fût établi ? [[ἐν]] κεφαλῇ ἱδρυθὲν [[κακόν]] THC mal qui avait son siège dans la tête ; <i>particul.</i> être établi solidement;<br /><b>4</b> <i>p. ext.</i> fonder, construire, élever (une maison, un temple, une statue, un trophée, <i>etc.) ; Pass.</i> être fondé, construit, élevé ; <i>à l'ao. et au pf. Pass.</i> être situé;<br /><i><b>Moy.</b></i> ἱδρύομαι (<i>f.</i> ἱδρύσομαι, <i>ao.</i> ἱδρυσάμην);<br /><b>1</b> asseoir, établir, installer pour soi ; <i>fig.</i> établir solidement, fixer, consolider;<br /><b>2</b> fonder, construire, élever pour soi, pour son usage <i>ou</i> pour son intérêt (un temple, une statue, <i>etc.</i>).<br />'''Étymologie:''' R. Σεδ, asseoir ; cf. ἕζω.
}}
{{elru
|elrutext='''ἱδρύω:''' (ῑῡ) (aor. pass. [[ἱδρύθην]], pf. [[ἵδρυμαι|ἵδρῡμαι]])<br /><b class="num">1)</b> [[заставлять или приглашать сесть]], [[сажать]], [[усаживать]] (θρόνῳ [[ἔνι]] τινά Hom.; τινὰ εἰς θρόνους Eur.): [[αὐτός]] τε [[κάθησο]] καὶ ἄλλους ἵδρυε λαούς Hom. сядь сам и усади других; ἱ. τινὰ παρὰ δαιτί Hom. усаживать кого-л. за трапезу;<br /><b class="num">2)</b> [[помещать]], [[размещать]], [[располагать]] (τὴν στρατιὴν ἐπὶ ποταμῷ Her.): ἡ στρατιὰ βεβαιῶς ἔδοξε μετὰ τείχους ἱδρῦσθαι Thuc. казалось, что армия заняла за укреплениями прочные позиции; ἡ [[Πελοπόννησος]] [[ἀσφαλέως]] ἱδουμένη Her. находящийся в безопасности Пелопоннес; ἵδρυται ἡ [[πόλις]] ἐν μέσῳ τῷ Δέλτα Her. город (Бубаст) находится в середине Дельты; [[πόρρω]] ἡδονῆς ἵδρυται καὶ λύπης τὸ [[θεῖον]] Plat. божественное далеко (и) от наслаждения и от страдания;<br /><b class="num">3)</b> [[вводить]], [[селить]], [[поселять]] (τινὰ εἰς τόνδε δόμον Eur.; πολλοὺς ἐν πόλει Plut.; [[Ξέρξης]] ἵδρυτο ἐν Σούσοις Arst.): ἐς Κολωνὰς ἱδρυθείς Thuc. поселившийся в Колонах; [[ποῦ]] κλύεις νιν ἱδρῦσθαι χθονός; Soph. в каком же месте, по известным тебе слухам, обретается он (= Геракл)?; τὸ ἐν τῇ κεφαλῇ [[πρῶτον]] ἱδρυθὲν [[κακόν]] Thuc. зародившаяся в голове болезнь;<br /><b class="num">4)</b> med. [[ставить]], [[назначать]] (τινα ἄνακτα γῆς Eur.): ἱδρύσασθαί τινα παρὰ τὴν θύραν στροφαῖον Arph. поставить кого-л. у двери привратником;<br /><b class="num">5)</b> [[основывать]], [[строить]] (τὴν οἴκησιν Plat.): τὴν πόλιν ἱδρῦσθαι [[δεῖ]] τῆς χώρας ἐν μέσῳ Plat. город должен быть построен в центре страны;<br /><b class="num">6)</b> тж. med. [[воздвигать]], [[сооружать]] ([[τροπαῖα]] Eur.): ἱρὸν Ἡρακλέος ὑπὸ Φοινίκων ὑδρύμενον Her. храм Геракла, построенный финикийцами; βωμούς τε ἱδρύεσθαι καὶ ἀγάλματα [[θεῶν]] Plat. сооружать алтари и изображения богов; ἱδρῦσαι Ἑρμῆν Arph. воздвигнуть статую Гермеса.
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 24: Line 27:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἱδρύω:''' μέλ. <i>-ύσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἵδρῡσα</i>, παρακ. <i>ἵδρῡκα</i> — Παθ., αόρ. αʹ [[ἱδρύθην]] (όχι <i>ἱδρύνθην</i>), παρακ. <i>ἵδρῡμαι</i>, απαρ. <i>ἱδρῦσθαι</i> ([[ἵζω]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[βάζω]] κάποιον να καθίσει, [[καθίζω]], σε Όμηρ. κ.λπ.· [[αὐτός]] τε [[κάθησο]] καὶ ἄλλους ἵδρυε λαούς, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἵδρυσε τὴν στρατιήν</i>, διέταξε να στρατοπεδεύσει το [[στράτευμα]], σε Ηρόδ. — Παθ., [[κάθομαι]], [[μένω]] [[άπραγος]], [[ακίνητος]], σε Ομήρ. Ιλ., Ευρ.· λέγεται για τον στρατό, [[στρατοπεδεύω]], εγκαθίσταμαι, σε Ηρόδ.· [[ἀσφαλῶς]] ἱδρυμένος, εγκατεστημένος, [[σταθερός]], [[ασφαλής]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το Λατ. figere, [[εγκαθιστώ]] κάποιον σ' ένα [[μέρος]], <i>εἰς δόμον</i>, σε Ευρ. — Παθ., εγκαθίσταμαι, [[μένω]], σε Ηρόδ., Σοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> στη Μέσ., [[ιδρύω]], [[θεμελιώνω]], [[τοποθετώ]] ασφαλώς, [[εγκαθιδρύω]]· <i>ἱδρύομαί τινα ἄνακτα</i>, σε Ευρ.· <i>τινα ἐς οἶκον</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">4.</b> Παθ. παρακ. <i>ἵδρῡμαι</i>, λέγεται για τόπους ή θέσεις, βρίσκομαι, [[κείμαι]], Λατ. situm [[esse]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[ιδρύω]], [[στήνω]], [[ιδίως]] [[ανεγείρω]] ναούς, [[στήνω]] αγάλματα, σε Ευρ., Αριστοφ. — Παθ., [[συχνά]] στον παρακ., [[ἱρόν]], <i>βωμὸς ἵδρυται</i>, σε Ηρόδ. — Μέσ., [[χτίζω]] για τον εαυτό μου, [[ανεγείρω]], στον ίδ., Ευρ.· Παθ. παρακ. με Μέσ. [[σημασία]], σε Ηρόδ., Πλάτ.
|lsmtext='''ἱδρύω:''' μέλ. <i>-ύσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἵδρῡσα</i>, παρακ. <i>ἵδρῡκα</i> — Παθ., αόρ. αʹ [[ἱδρύθην]] (όχι <i>ἱδρύνθην</i>), παρακ. <i>ἵδρῡμαι</i>, απαρ. <i>ἱδρῦσθαι</i> ([[ἵζω]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[βάζω]] κάποιον να καθίσει, [[καθίζω]], σε Όμηρ. κ.λπ.· [[αὐτός]] τε [[κάθησο]] καὶ ἄλλους ἵδρυε λαούς, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἵδρυσε τὴν στρατιήν</i>, διέταξε να στρατοπεδεύσει το [[στράτευμα]], σε Ηρόδ. — Παθ., [[κάθομαι]], [[μένω]] [[άπραγος]], [[ακίνητος]], σε Ομήρ. Ιλ., Ευρ.· λέγεται για τον στρατό, [[στρατοπεδεύω]], εγκαθίσταμαι, σε Ηρόδ.· [[ἀσφαλῶς]] ἱδρυμένος, εγκατεστημένος, [[σταθερός]], [[ασφαλής]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το Λατ. figere, [[εγκαθιστώ]] κάποιον σ' ένα [[μέρος]], <i>εἰς δόμον</i>, σε Ευρ. — Παθ., εγκαθίσταμαι, [[μένω]], σε Ηρόδ., Σοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> στη Μέσ., [[ιδρύω]], [[θεμελιώνω]], [[τοποθετώ]] ασφαλώς, [[εγκαθιδρύω]]· <i>ἱδρύομαί τινα ἄνακτα</i>, σε Ευρ.· <i>τινα ἐς οἶκον</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">4.</b> Παθ. παρακ. <i>ἵδρῡμαι</i>, λέγεται για τόπους ή θέσεις, βρίσκομαι, [[κείμαι]], Λατ. situm [[esse]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[ιδρύω]], [[στήνω]], [[ιδίως]] [[ανεγείρω]] ναούς, [[στήνω]] αγάλματα, σε Ευρ., Αριστοφ. — Παθ., [[συχνά]] στον παρακ., [[ἱρόν]], <i>βωμὸς ἵδρυται</i>, σε Ηρόδ. — Μέσ., [[χτίζω]] για τον εαυτό μου, [[ανεγείρω]], στον ίδ., Ευρ.· Παθ. παρακ. με Μέσ. [[σημασία]], σε Ηρόδ., Πλάτ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἱδρύω:''' (ῑῡ) (aor. pass. [[ἱδρύθην]], pf. [[ἵδρυμαι|ἵδρῡμαι]])<br /><b class="num">1)</b> [[заставлять или приглашать сесть]], [[сажать]], [[усаживать]] (θρόνῳ [[ἔνι]] τινά Hom.; τινὰ εἰς θρόνους Eur.): [[αὐτός]] τε [[κάθησο]] καὶ ἄλλους ἵδρυε λαούς Hom. сядь сам и усади других; ἱ. τινὰ παρὰ δαιτί Hom. усаживать кого-л. за трапезу;<br /><b class="num">2)</b> [[помещать]], [[размещать]], [[располагать]] (τὴν στρατιὴν ἐπὶ ποταμῷ Her.): ἡ στρατιὰ βεβαιῶς ἔδοξε μετὰ τείχους ἱδρῦσθαι Thuc. казалось, что армия заняла за укреплениями прочные позиции; ἡ [[Πελοπόννησος]] [[ἀσφαλέως]] ἱδουμένη Her. находящийся в безопасности Пелопоннес; ἵδρυται ἡ [[πόλις]] ἐν μέσῳ τῷ Δέλτα Her. город (Бубаст) находится в середине Дельты; [[πόρρω]] ἡδονῆς ἵδρυται καὶ λύπης τὸ [[θεῖον]] Plat. божественное далеко (и) от наслаждения и от страдания;<br /><b class="num">3)</b> [[вводить]], [[селить]], [[поселять]] (τινὰ εἰς τόνδε δόμον Eur.; πολλοὺς ἐν πόλει Plut.; [[Ξέρξης]] ἵδρυτο ἐν Σούσοις Arst.): ἐς Κολωνὰς ἱδρυθείς Thuc. поселившийся в Колонах; [[ποῦ]] κλύεις νιν ἱδρῦσθαι χθονός; Soph. в каком же месте, по известным тебе слухам, обретается он (= Геракл)?; τὸ ἐν τῇ κεφαλῇ [[πρῶτον]] ἱδρυθὲν [[κακόν]] Thuc. зародившаяся в голове болезнь;<br /><b class="num">4)</b> med. [[ставить]], [[назначать]] (τινα ἄνακτα γῆς Eur.): ἱδρύσασθαί τινα παρὰ τὴν θύραν στροφαῖον Arph. поставить кого-л. у двери привратником;<br /><b class="num">5)</b> [[основывать]], [[строить]] (τὴν οἴκησιν Plat.): τὴν πόλιν ἱδρῦσθαι [[δεῖ]] τῆς χώρας ἐν μέσῳ Plat. город должен быть построен в центре страны;<br /><b class="num">6)</b> тж. med. [[воздвигать]], [[сооружать]] ([[τροπαῖα]] Eur.): ἱρὸν Ἡρακλέος ὑπὸ Φοινίκων ὑδρύμενον Her. храм Геракла, построенный финикийцами; βωμούς τε ἱδρύεσθαι καὶ ἀγάλματα [[θεῶν]] Plat. сооружать алтари и изображения богов; ἱδρῦσαι Ἑρμῆν Arph. воздвигнуть статую Гермеса.
}}
}}
{{etym
{{etym
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2703261"