decerpo: Difference between revisions

No change in size ,  19 October 2022
m
Text replacement - "(?s)({{Lewis.*?}}\n)({{.*}}\n)({{LaEn.*?}}$)" to "$3 $1$2"
(2)
m (Text replacement - "(?s)({{Lewis.*?}}\n)({{.*}}\n)({{LaEn.*?}}$)" to "$3 $1$2")
Line 1: Line 1:
{{LaEn
|lnetxt=decerpo decerpere, decerpsi, decerptus V TRANS :: pluck, pull/tear/snip off, pick; cull; reap/procure/gather; catch/snatch; remove
}}
{{Lewis
{{Lewis
|lshtext=<b>dē-cerpo</b>: psi, ptum, 3, v. a. [[carpo]],<br /><b>I</b> to [[pluck]] [[off]], to [[tear]], [[pull]], or [[break]] [[off]], to [[crop]], [[gather]] ([[class]].; [[most]] freq. in the poets.—Constr., [[usually]] aliquid ex [[aliqua]] re; [[less]] freq. aliquid de [[aliqua]] re).<br /><b>I</b> Lit.: [[acina]] de uvis decerpito, [[Cato]] R. R. 112, 3: novos flores, Lucr. 1, 927; 4, 3; cf.: [[undique]] decerptam fronti praeponere olivam, Hor. Od. 1, 7, 7: arbore [[pomum]], Ov. M. 5, 536; cf. id. Pont. 3, 5, 19; and auricomos [[fetus]] arbore, Verg. A. 6, 141: praetenuia fila ex abietibus, Plin. 16, 31, 56, § 128; lilia tenero ungui, Prop. 1, 20, 39; cf.: pollice florem, Ov. F. 5, 255; and [[aurea]] poma manu mea, id. M. 10, 649; Val. Max. 2, 8, 5: herbas, Ov. M. 1, 645: ficum, Juv. 14, 253 et saep.—Absol.: floret ([[thymum]]) [[circa]] solstitia, cum et apes decerpunt, Plin. 21, 10, 31, § 56; Catull. 64, 316.—<br /><b>II</b> Trop.: quae (omnia) [[nisi]] cotidie decerpantur arescunt, Quint. 12, 10, 79: [[humanus]] [[animus]] decerptus ex mente divina, Cic. Tusc. 5, 13, 38; cf. Quint. 4, 1, 23: ne [[quid]] jocus de [[gravitate]] decerperet, Cic. de Or. 2, 56, 229: quarum (materiarum) [[nunc]] facillima decerpunt, Quint. 10, 5, 21.—Poet.: oscula mordenti [[semper]] decerpere rostro, Catull. 68, 127 (cf.: [[carpo]], no. II. 1); for [[which]], ora puellae, Verg. Cop. 33 Sillig.—Hence,<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Transf.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; (Acc. to [[carpo]], no. II. 1.) To [[enjoy]]: ex re [[fructus]], Hor. S. 1, 2, 79: [[primas]] noctes [[tecum]] epulis, Pers. 5, 43: murmura vocis, Stat. Th. 6, 165: [[decus]] primae pugnae, Sil. 4, 138; cf.: [[nihil]] sibi ex ista laude [[centurio]] decerpit, Cic. Marc. 2, 7: mulieres, Vulg. Baruch, 6, 27.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; (Acc. to [[carpo]], no. II. 1.) To [[destroy]]: quae ([[invidia]]) [[spes]] tantas decerpat, Quint. 6 prooem. § 10; cf.: illibatam virginitatem, Sen. Contr. 1, 2 med.>
|lshtext=<b>dē-cerpo</b>: psi, ptum, 3, v. a. [[carpo]],<br /><b>I</b> to [[pluck]] [[off]], to [[tear]], [[pull]], or [[break]] [[off]], to [[crop]], [[gather]] ([[class]].; [[most]] freq. in the poets.—Constr., [[usually]] aliquid ex [[aliqua]] re; [[less]] freq. aliquid de [[aliqua]] re).<br /><b>I</b> Lit.: [[acina]] de uvis decerpito, [[Cato]] R. R. 112, 3: novos flores, Lucr. 1, 927; 4, 3; cf.: [[undique]] decerptam fronti praeponere olivam, Hor. Od. 1, 7, 7: arbore [[pomum]], Ov. M. 5, 536; cf. id. Pont. 3, 5, 19; and auricomos [[fetus]] arbore, Verg. A. 6, 141: praetenuia fila ex abietibus, Plin. 16, 31, 56, § 128; lilia tenero ungui, Prop. 1, 20, 39; cf.: pollice florem, Ov. F. 5, 255; and [[aurea]] poma manu mea, id. M. 10, 649; Val. Max. 2, 8, 5: herbas, Ov. M. 1, 645: ficum, Juv. 14, 253 et saep.—Absol.: floret ([[thymum]]) [[circa]] solstitia, cum et apes decerpunt, Plin. 21, 10, 31, § 56; Catull. 64, 316.—<br /><b>II</b> Trop.: quae (omnia) [[nisi]] cotidie decerpantur arescunt, Quint. 12, 10, 79: [[humanus]] [[animus]] decerptus ex mente divina, Cic. Tusc. 5, 13, 38; cf. Quint. 4, 1, 23: ne [[quid]] jocus de [[gravitate]] decerperet, Cic. de Or. 2, 56, 229: quarum (materiarum) [[nunc]] facillima decerpunt, Quint. 10, 5, 21.—Poet.: oscula mordenti [[semper]] decerpere rostro, Catull. 68, 127 (cf.: [[carpo]], no. II. 1); for [[which]], ora puellae, Verg. Cop. 33 Sillig.—Hence,<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Transf.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; (Acc. to [[carpo]], no. II. 1.) To [[enjoy]]: ex re [[fructus]], Hor. S. 1, 2, 79: [[primas]] noctes [[tecum]] epulis, Pers. 5, 43: murmura vocis, Stat. Th. 6, 165: [[decus]] primae pugnae, Sil. 4, 138; cf.: [[nihil]] sibi ex ista laude [[centurio]] decerpit, Cic. Marc. 2, 7: mulieres, Vulg. Baruch, 6, 27.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; (Acc. to [[carpo]], no. II. 1.) To [[destroy]]: quae ([[invidia]]) [[spes]] tantas decerpat, Quint. 6 prooem. § 10; cf.: illibatam virginitatem, Sen. Contr. 1, 2 med.>
Line 7: Line 10:
{{Georges
{{Georges
|georg=dē-cerpo, cerpsī, cerptum, ere (de u. [[carpo]]), [[abrupfen]], rupfend [[abbrechen]], I) eig.: a) [[mit]] der [[Hand]], [[abrupfen]], abpflücken, rupfend, pflückend [[abbrechen]], [[abreißen]], aristas, Ov.: [[ficum]], Iuven.: flores, Lucr., Ov. u. Plin. ([[auch]] im Bilde, flores [[modo]] rerum, Plin.): [[folia]] hederae ac [[vitium]], Curt.: [[omnia]] [[folia]] (ramulorum), Col.: herbas, Ov.: [[malum]], Plin.: uvam, Hor., Plin. u. Plin. ep.: pira, Hor.: [[tertium]] [[ante]] diem scitote [[pomum]] decerptum Carthagine, [[Cato]] fr. – [[mit]] Abl. [[womit]]? [[aurea]] poma manu suā, Ov.: laureae ramulos festinabundā manu (im Bilde, v. Ehrgeizigen), Val. Max. 2, 8, 5: haerentem florem pollice, Ov.: lilia tenero ungui, Prop. – m. Advv., m. de od. ex u. Abl., od. m. bl. Abl. [[von]] wo? [[inde]] (aus dem Lorbeerhain) laureas, Suet.: [[undique]] olivam, Hor.: [[acina]] de uvis, [[Cato]]: [[mala]] de arboribus, Hygin.: ex abiete praetenuia fila, Plin.: [[pomum]] arbore, Ov., od. adducto ramo, Ov. – b) [[mit]] dem Munde usw.: α) [[einen]] [[Teil]] vom Ganzen [[abrupfen]], [[atque]] [[ita]] decerpens aequabat [[semper]] [[opus]] [[dens]], Catull. 64, 315: oscula mordenti rostro, Catull. 68, 127. – β) [[ein]] Ganzes in [[Teilen]] [[abfressen]], [[aussaugen]], [[thymum]] (v. Bienen), Plin. 21, 56: [[ora]] puellae, [[benaschen]], Ps.. Verg. cop. 33. – II) übtr.: 1) im Sinne [[des]] Entnehmens: a) übh., m. ex u. Abl., [[humanus]] [[animus]] [[decerptus]] ex mente [[divina]], [[ein]] [[Ausfluß]] aus dem göttlichen Geiste, Cic. Tusc. 5, 38: [[nihil]] [[sibi]] ex ista laude [[centurio]], [[nihil]] [[praefectus]], [[nihil]] [[cohors]], [[nihil]] [[turma]] decerpit, eignet [[sich]] an, Cic. Marc. 7. – b) insbes.: α) auswählend [[herausnehmen]], [[entnehmen]], [[auswählen]], habent [[tamen]] [[alii]] [[quoque]] comici, si cum [[venia]] leguntur, quaedam [[quae]] possis decerpere, [[enthalten]] manche [[Ausbeute]], Quint.: ex [[hac]] ([[materia]]) [[aliquid]] in usum principii, Quint. – β) [[pflücken]] = [[einernten]], [[genießen]], [[fructus]] ex re, Hor.: [[decus]] [[primae]] pugnae, Sil.: [[primas]] noctes [[tecum]] epulis, Pers.: illibatam virginitatem, Sen. rhet. – 2) im Sinne [[des]] Wegnehmens, a) vermindernd [[abbrechen]], [[Abbruch]] [[tun]], m. de od. ex u. Abl., haberi dixisti rationem oportere hominum, [[rei]], temporis, ne [[quid]] [[iocus]] de gravitate decerperet, Cic.: [[nihil]] ex cuiusquam dignitate, [[nihil]] ex libertate decerpseris, kränke keinen an usw., Plin. ep.: [[nec]] hāc re de principatu quidquam decerpsit, Val. Max. – b) vernichtend, vereitelnd, zerstörend [[entblättern]], [[quae]] ([[invidia]]) [[spes]] tantas decerpat, Quint. 6. prooem. § 10.
|georg=dē-cerpo, cerpsī, cerptum, ere (de u. [[carpo]]), [[abrupfen]], rupfend [[abbrechen]], I) eig.: a) [[mit]] der [[Hand]], [[abrupfen]], abpflücken, rupfend, pflückend [[abbrechen]], [[abreißen]], aristas, Ov.: [[ficum]], Iuven.: flores, Lucr., Ov. u. Plin. ([[auch]] im Bilde, flores [[modo]] rerum, Plin.): [[folia]] hederae ac [[vitium]], Curt.: [[omnia]] [[folia]] (ramulorum), Col.: herbas, Ov.: [[malum]], Plin.: uvam, Hor., Plin. u. Plin. ep.: pira, Hor.: [[tertium]] [[ante]] diem scitote [[pomum]] decerptum Carthagine, [[Cato]] fr. – [[mit]] Abl. [[womit]]? [[aurea]] poma manu suā, Ov.: laureae ramulos festinabundā manu (im Bilde, v. Ehrgeizigen), Val. Max. 2, 8, 5: haerentem florem pollice, Ov.: lilia tenero ungui, Prop. – m. Advv., m. de od. ex u. Abl., od. m. bl. Abl. [[von]] wo? [[inde]] (aus dem Lorbeerhain) laureas, Suet.: [[undique]] olivam, Hor.: [[acina]] de uvis, [[Cato]]: [[mala]] de arboribus, Hygin.: ex abiete praetenuia fila, Plin.: [[pomum]] arbore, Ov., od. adducto ramo, Ov. – b) [[mit]] dem Munde usw.: α) [[einen]] [[Teil]] vom Ganzen [[abrupfen]], [[atque]] [[ita]] decerpens aequabat [[semper]] [[opus]] [[dens]], Catull. 64, 315: oscula mordenti rostro, Catull. 68, 127. – β) [[ein]] Ganzes in [[Teilen]] [[abfressen]], [[aussaugen]], [[thymum]] (v. Bienen), Plin. 21, 56: [[ora]] puellae, [[benaschen]], Ps.. Verg. cop. 33. – II) übtr.: 1) im Sinne [[des]] Entnehmens: a) übh., m. ex u. Abl., [[humanus]] [[animus]] [[decerptus]] ex mente [[divina]], [[ein]] [[Ausfluß]] aus dem göttlichen Geiste, Cic. Tusc. 5, 38: [[nihil]] [[sibi]] ex ista laude [[centurio]], [[nihil]] [[praefectus]], [[nihil]] [[cohors]], [[nihil]] [[turma]] decerpit, eignet [[sich]] an, Cic. Marc. 7. – b) insbes.: α) auswählend [[herausnehmen]], [[entnehmen]], [[auswählen]], habent [[tamen]] [[alii]] [[quoque]] comici, si cum [[venia]] leguntur, quaedam [[quae]] possis decerpere, [[enthalten]] manche [[Ausbeute]], Quint.: ex [[hac]] ([[materia]]) [[aliquid]] in usum principii, Quint. – β) [[pflücken]] = [[einernten]], [[genießen]], [[fructus]] ex re, Hor.: [[decus]] [[primae]] pugnae, Sil.: [[primas]] noctes [[tecum]] epulis, Pers.: illibatam virginitatem, Sen. rhet. – 2) im Sinne [[des]] Wegnehmens, a) vermindernd [[abbrechen]], [[Abbruch]] [[tun]], m. de od. ex u. Abl., haberi dixisti rationem oportere hominum, [[rei]], temporis, ne [[quid]] [[iocus]] de gravitate decerperet, Cic.: [[nihil]] ex cuiusquam dignitate, [[nihil]] ex libertate decerpseris, kränke keinen an usw., Plin. ep.: [[nec]] hāc re de principatu quidquam decerpsit, Val. Max. – b) vernichtend, vereitelnd, zerstörend [[entblättern]], [[quae]] ([[invidia]]) [[spes]] tantas decerpat, Quint. 6. prooem. § 10.
}}
{{LaEn
|lnetxt=decerpo decerpere, decerpsi, decerptus V TRANS :: pluck, pull/tear/snip off, pick; cull; reap/procure/gather; catch/snatch; remove
}}
}}