μόχθος: Difference between revisions

|sltr=[[μόχθος]] (-ος, -ου, -ῳ, -ον; -ων, -οις.) [[toil]] especially in [[athletic]] [[effort]]: cf. [[πόνος]]. μαιομένων μεγάλαν ἀρετὰν θυμῷ [[λαβεῖν]], τῶν δὲ μόχθων ἀμπνοάν (O. 8.7) ἔπορε μόχθῳ βραχύ τι τερπνόν (O. 10.93) ἀνὴρ ἐξαίρετον [[ἕλε]] μόχθον (''[[sc.]]'' [[Ἰξίων]]) (P. 2.30) “μόχθου [[καθύπερθε]] [[νεᾶνις]] ἧτορ ἔχοισα” (P. 9.31) γλυκεῖάν [[τοι]] Μενάνδρου σὺν τύχᾳ μόχθων ἀμοιβὰν ἐπαύρεο (N. 5.48) εἰ Μναμοσύνας [[ἕκατι]] λιπαράμπυκος εὕρηται [[ἄποινα]] μόχθων κλυταῖς ἐπέων ἀοιδαῖς (''[[sc.]]'' καλὰ ἔργα) (N. 7.16) ἕλκεα ῥῆξαν τὰ μὲν ἀμφ' Ἀχιλεῖ νεοκτόνῳ, ἄλλων τε μόχθων ἐν πολυφθόροις ἁμέραις (N. 8.31) [[ἐπεὶ]] κούφα [[δόσις]] ἀνδρὶ σοφῷ ἀντὶ μόχθων παντοδαπῶν ξυνὸν ὀρθῶσαι [[καλόν]] (I. 1.46) [[οὔτοι]] τετύφλωται μακρὸς [[μόχθος]] [[ἀνδρῶν]] (I. 5.57) μὴ προφαίνειν [[τίς]] φέρεται [[μόχθος]] [[ἄμμιν]] fr. 42. 2. [[μόχθος]] ἡσυχίαν φέρει καιρῷ καταβαίνων (Pae. 2.33) Πηλέος ἀντιθέου μόχθοις νεότας ἐπέλαμψεν μυρίοις (Bergk: μόχοι, μοχθοῖν codd.) fr. 172. 2. met. μόχθον ἄλλοις ἀμφέπει δύστανον ἐν τείχεσιν (''[[sc.]]'' [[δρῦς]]) (P. 4.268) and so, [[object]] of [[toil]], [[task]], ἐς Τροίαν, ἥρωσι μόχθον (I. 6.28) [[ἐπειδὴ]] τὸν [[ὑπὲρ]] [[κεφαλᾶς]] γε Ταντάλου λίθον [[παρά]] [[τις]] ἔτρεψεν [[ἄμμι]] [[θεός]], ἀτόλματον Ἑλλάδι μόχθον (φησὶ δὲ τὸν λτ;γτ;έρξου πόλεμον. Σ.) (I. 8.11)

|ftr='''μόχθος''': {mókhthos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Anstrengung]], [[Mühe]], [[Not]], [[Elend]] (Hes. ''Sc''., Pi., Trag., vorw. poet., auch sp. Prosa);<br />'''Composita''': oft als Hinterglied, z.B. [[πολύμοχθος]] [[mit vielen Anstrengungen verbunden]] (Trag., Arist. u.a.), auch als bautechnischer Fachausdruck in [[πρόμοχθοι]]· τὰ προβεβλημένα τῶν τοίχων (H., auch Delos II^a).<br />'''Derivative''': Ableitungen: 1. [[μοχθηρός]] [[mühevoll]], [[elend]], [[nichtswürdig]], [[schlecht]] mit [[μοχθηρία]] [[üble Beschaffenheit]] (ion. att.), -όομαι [[mühevoll sein]] (Aq.). 2. [[μοχθήεις]] (Nik.), -ώδης (Vett. Val.) ib. Verba: 1. [[μοχθέω]], auch mit ἐκ- u.a., [[sich abmühen]], [[mit Mühe bestehen]] (poet. seit Κ 106) mit μοχθήματα pl. [[Anstrengungen]] (Trag.); 2. [[μοχθίζω]] ib. (poet. seit Β 273; metrische Variante von 1. s. Chantraine Gramm. hom. 1. 95, Shipp Studies 95); 3. [[μοχθόω]] [[ermüden]] (Aq.).<br />'''Etymology''': Zu [[μόγος]], [[μογέω]] (s.d.) mit expressiv erweiterndem θ, vgl. [[ἄχθος]], [[ὄχθος]], [[βρόχθος]] u.a. (Schwyzer 510f., Chantraine Form. 366f.). Grundformen wie *μόγσθος (Schulze KZ 28, 270 A.l = Kl. Schr. 437 A. 1 [S. 438]) oder *μόγστος sind schwer zu begründen. — Abzulehnen Pisani Ist. Lomb. 73, 528 (zu aind. ''myakṣ''- [[festsitzen]]); vgl. Belardi Doxa 3, 214, W.-Hofinann s. ''mōlēs''.<br />'''Page''' 2,261-262