φίλτρο: Difference between revisions

|mltxt=<b>(I)</b><br />το / [[φίλτρον]], ΝΜΑ<br />μαγικό [[μέσο]] ή [[φάρμακο]] που χρησιμεύει για να εμπνέει, να διατηρεί, να διεγείρει ή να επαναφέρει τον έρωτα (α. «ερωτικό [[φίλτρο]]» β. «ἔστιν... φίλτρα μοι θελκτήρια ἔρωτος», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>ανατ.</b> η υπορρινική [[αύλακα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «μητρικό [[φίλτρο]]» — η μητρική [[αγάπη]], η μητρική [[στοργή]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[θέλγητρο]] ή [[μέσο]] που προκαλεί την [[αγάπη]], την [[συμπάθεια]] κάποιου<br /><b>2.</b> [[καθετί]] που τέρπει, που προκαλεί [[ευχαρίστηση]] («αἱ ξυγγενεῖς ὁμιλίαι [[φίλτρον]] οὐ σμικρὸν φρενῶν», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>3.</b> διεγερτικό [[μέσο]] («φίλτρα τόλμης», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>4.</b> [[μέσο]] που χρησιμοποιεί [[κανείς]] για να επιβληθεί («[[φίλτρον]] ἵππειον» — το [[χαλινάρι]], <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>5.</b> ο [[χιτώνας]] που η [[Δηιάνειρα]] έβαψε με το [[αίμα]] του Νέσσου και τον έστειλε στον Ηρακλή για να του επαναδιεγείρει τον έρωτα<br /><b>6.</b> το [[φυτό]] ιππομανές<br /><b>7.</b> το [[φυτό]] σταφυλῑνος<br /><b>8.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>τὰ φίλτρα</i><br />[[συμπάθεια]], [[αγάπη]], [[στοργή]], [[έρωτας]] («τὰ θεῶν δὲ φίλτρα φροῦδα Τροίᾳ», <b>Ευρ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[φίλος]] <span style="color: red;">+</span> [[επίθημα]] -<i>τρον</i> ([[πρβλ]]. [[θέλγητρον]])].<br /><b>(II)</b><br />το, Ν<br /><b>1.</b> [[μέσο]] διυλίσεως, [[ηθμός]]<br /><b>2.</b> [[διάταξη]] ραδιοφωνικού δέκτη που απομακρύνει τα παράσιτα<br /><b>3.</b> <b>χημ.</b> ο [[ηθμός]]<br /><b>4.</b> (φυσ.-φωτογρ.) έγχρωμο [[διάφραγμα]] [[μπροστά]] στον φακό φωτογραφικής μηχανής ή οπτικού οργάνου που εμποδίζει τη [[διέλευση]] ορισμένων ακτινοβολιών του φάσματος<br /><b>5.</b> (ακουστ.-ηλεκτρον.-τηλεπ.) [[διάταξη]] που χρησιμεύει για τον διαχωρισμό τών συχνοτήτων τών βαρέων, μέσων και οξέων τόνων, για τη [[διόρθωση]] τών εγγραφών και ορισμένων αναπαραγωγών ήχου, όπως και για τη [[βελτίωση]] του λόγου σήματος/θορύβου<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «ηλεκτρικό [ή ηλεκτροστατικό] [[φίλτρο]]»<br /><b>τεχνολ.</b> [[συσκευή]] που χρησιμοποιείται σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις για την [[απομάκρυνση]] σωματιδίων ή άλλων ακαθαρσιών από τον αέρα ή από διάφορα [[αέρια]]<br />β) «[[φίλτρο]] διαχωρισμού»<br /><b>(φωτογρ.)</b> (στην πολύχρωμη [[φωτογράφηση]]) πράσινο, κυανό ή ερυθρό [[φίλτρο]] που επιτρέπει τη [[λήψη]] ειδώλων αυτών τών τριών χρωμάτων [[πάνω]] σε παγχρωματικό [[γαλάκτωμα]]<br />γ) «ηλιακά φίλτρα» — χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στα αντιηλιακά καλλυντικά παρασκευάσματα για να απορροφούν τις υπεριώδεις ακτινοβολίες μήκους κύματος [[μεταξύ]] 290 και 320 νανομέτρων, στις οποίες οφείλονται οι ηλιάσεις και τα δερματικά εγκαύματα<br />δ) «φίλτρα τσιγάρων» — φίλτρα αποτελούμενα [[είτε]] από νήματα οξικής κυτταρίνης, συνδεδεμένα μέσω πλαστικοποιητή, με τα οποία επιτυγχάνεται η [[κατακράτηση]] της πίσσας και μέρους της περιεχόμενης στον καπνό νικοτίνης<br />ε) «φίλτρα αέρος» — φίλτρα χρησιμοποιούμενα για τον καθαρισμό του αέρα από αιωρούμενα [[στερεά]] ή υγρά σωματίδια ή και από βακτηρίδια.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> ιταλ. <i>filtro</i> <span style="color: red;"><</span> μτγν. λατ. <i>filtrum</i>, λ. γερμ. προέλευσης].