παλάμη: Difference between revisions

1,021 bytes removed ,  16 May 2023
m
no edit summary
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)<b>πρβλ\.<\/b> (<i>)((?:(?=\p{Greek})\p{L})+)(<\/i>-<i>)((?:(?=\p{Greek})\p{L})+)(<\/i>), (<i>)((?:(?=\p{Greek})\p{L})+)(<\/i>-<i>)((?:(?=\p{Greek})\p{L})+)(<\/i>)\)" to "πρβλ. $2$4, $7$9)")
mNo edit summary
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=palami
|Transliteration C=palami
|Beta Code=pala/mh
|Beta Code=pala/mh
|Definition=ἡ, Ep. gen. and dat. <b class="b3">παλάμηφι, -φιν</b>:—poet. Noun, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[palm of the hand]]: hence, generally, [[hand]], esp. as used in grasping, παλάμῃ δ' ἔχε χάλκεον ἔγχος <span class="bibl">Od.1.104</span>; ἔγχος ὅ οἱ παλάμηφιν ἀρήρει <span class="bibl">Il.3.338</span>, cf. <span class="bibl">1.238</span>, etc.; παλάμᾳ δονέων <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>1.44</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[hand as used in deeds of violence]], <b class="b3">ἔπασχον ὑπ' Ἄρηος παλαμάων</b> by [[the hands]] of Ares, <span class="bibl">Il.3.128</span>, cf. <span class="bibl">5.558</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>865</span> (lyr.); Κυπρογενήας παλάμαισιν <span class="bibl">Alc.60</span>: hence, [[a deed of force]], ῥέξαι παλάμαν <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>1206</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[hand as used in works of art]], etc., <span class="bibl">Il.15.411</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>580</span>, <span class="bibl"><span class="title">Sc.</span>219</span>, <span class="bibl">320</span>; ἐργατίναις π. <span class="title">IG</span>12(2).129 (Mytil.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> metaph., [[cunning]], [[art]], [[device]], either in good or bad sense, <b class="b3">π. βιότου</b> [[a device]] for one's livelihood, <span class="bibl">Thgn.624</span>, cf. <span class="bibl">Hdt.8.19</span>; especially of the gods, <b class="b3">θεοῦ σὺν παλάμᾳ, θεῶν παλάμαι, παλάμαις Διός</b>, by their [[arts]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>10(11).21</span>, <span class="bibl"><span class="title">P.</span>1.48</span>, <span class="bibl"><span class="title">N.</span> 10.65</span>; ὦ παλάμαι θεῶν <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>177</span> (lyr.); <b class="b3">πυκνότατος παλάμαις</b>, of Sisyphus, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>13.52</span>, cf. <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>167</span> (lyr.), etc.; παντοίας πλέκειν παλάμας <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>645</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[piece of handiwork]], [[work of art]], Hsch. (pl.); <b class="b3">πυριγενὴς π</b>., i.e. a sword, <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>820</span> (lyr.). (Cf. Lat. [[palma]], OE. [[folm]] 'hand'.)</span>
|Definition=ἡ, Ep. gen. and dat. παλάμηφι, παλάμηφιν:—poet. Noun,<br><span class="bld">A</span> [[palm of the hand]]: hence, generally, [[hand]], esp. as used in grasping, παλάμῃ δ' ἔχε χάλκεον ἔγχος Od.1.104; ἔγχος ὅ οἱ παλάμηφιν ἀρήρει Il.3.338, cf. 1.238, etc.; παλάμᾳ δονέων Pi.''P.''1.44.<br><span class="bld">2</span> [[hand as used in deeds of violence]], <b class="b3">ἔπασχον ὑπ' Ἄρηος παλαμάων</b> by the [[hand]]s of [[Ares]], Il.3.128, cf. 5.558, A.''Supp.''865 (lyr.); Κυπρογενήας παλάμαισιν Alc.60: hence, a [[deed of force]], ῥέξαι παλάμαν S.''Ph.''1206 (lyr.).<br><span class="bld">3</span> [[hand as used in works of art]], etc., Il.15.411, Hes.''Th.''580, ''Sc.''219, 320; ἐργατίναις π. ''IG''12(2).129 (Mytil.).<br><span class="bld">II</span> metaph., [[cunning]], [[art]], [[device]], either in good or bad sense, <b class="b3">παλάμη βιότου</b> a [[device]] for one's [[livelihood]], Thgn.624, cf. Hdt.8.19; especially of the gods, <b class="b3">θεοῦ σὺν παλάμᾳ, θεῶν παλάμαι, παλάμαις Διός</b>, by their [[art]]s, Pi.''O.''10(11).21, ''P.''1.48, ''N.'' 10.65; ὦ παλάμαι θεῶν S.''Ph.''177 (lyr.); <b class="b3">πυκνότατος παλάμαις</b>, of Sisyphus, Pi.''O.''13.52, cf. A.''Pr.''167 (lyr.), etc.; παντοίας πλέκειν παλάμας Ar.''V.''645.<br><span class="bld">III</span> [[piece of handiwork]], [[work of art]], Hsch. (pl.); <b class="b3">πυριγενὴς παλάμη</b>, i.e. a [[sword]], E.''Or.''820 (lyr.). (Cf. Lat. [[palma]], OE. folm 'hand'.)
}}
}}
{{pape
{{pape
Line 38: Line 38:
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''παλάμη''': {palámē}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': ‘(flache) Hand, Handhabe, Mittel, Veranstaltung’ (ep. poet. seit Il.).<br />'''Composita''': Als Hinterglied u.a. in [[δυσπάλαμος]] [[übeltätig]], [[hilflos]] (A. in lyr.).<br />'''Derivative''': Davon [[πάλαμις]] (cod. -ίς)· [[τεχνίτης]] παρὰ τοῖς Σαλαμινίοις H. (vgl. [[γάστρις]] u.a., Bechtel Dial. 1,452), [[παλαμίς]] f. [[Maulwurf]] (Alex. Trall.). Denom. [[παλαμάομαι]], -ήσασθαι (παλαμήσας· τεχνάσας, ἐργάσας H.) [[hantieren]], [[verrichten]], [[planen]] (Alk., E., Ar., X. u.a.) mit -ημα n. [[Verrichtung]], [[Plan]] (Kom. Adesp., Ael.). — Daneben [[ἀπάλαμνος]] (auch [[ἀπάλαμος]]) "ohne Hand", [[ungeschickt]], [[hilflos]], [[unbesonnen]], [[rücksichtslos]] (ep. poet. seit Ε 597); [[παλαμναῖος]] ‘der mit eigener Hand etwas verübt’, euphemism = [[mörderisch]], [[Mörder]], [[Rächer]] (Trag. u.a.); beide von *πάλαμα n., s. zu [[ἀτέραμνος]] m. Lit.<br />'''Etymology''': Zu [[παλάμη]], woneben *πάλαμα wie [[γνώμη]]: [[γνῶμα]] (: [[γνώμων]]), [[μνήμη]]: [[μνῆμα]] (:[[μνήμων]]) u.a., stimmt bis auf die Silbenzahl lat. ''palma'' f. [[flache Hand]], wozu noch aus dem Westen germ., z.B. ahd. ''folma'', kelt. z.B. air. ''lām'' [[Hand]], die alle eine alte schwachstufige ''m''-Ableitung eines verschollenen Verbs [[ausbreiten]] repräsentieren; zum nicht ganz klaren Ab- laut s. Schwyzer 343 und 362, Ernout-Meillet s. ''palma''; das μη-Suffix noch in den sinnverwandten [[δραχμή]], [[πυγμή]] usw., s. Porzig Satzinhalte 289 u. 284. — Andere Ableitungen desselben Verbs sind [[παλαστή]], [[πέλαγος]]; s. noch [[πέλανος]], [[πλάσσω]] und [[πλανάω]], auch [[ἐπιπολῆς]]. Weitere Formen m. Lit. Wp. 2, 61 ff., Pok. 805ff., W.-Hofmann s. ''palma''.<br />'''Page''' 2,466
|ftr='''παλάμη''': {palámē}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': ‘(flache) Hand, Handhabe, Mittel, Veranstaltung’ (ep. poet. seit Il.).<br />'''Composita''': Als Hinterglied u.a. in [[δυσπάλαμος]] [[übeltätig]], [[hilflos]] (A. in lyr.).<br />'''Derivative''': Davon [[πάλαμις]] (cod. -ίς)· [[τεχνίτης]] παρὰ τοῖς Σαλαμινίοις H. (vgl. [[γάστρις]] u.a., Bechtel Dial. 1,452), [[παλαμίς]] f. [[Maulwurf]] (Alex. Trall.). Denom. [[παλαμάομαι]], -ήσασθαι (παλαμήσας· τεχνάσας, ἐργάσας H.) [[hantieren]], [[verrichten]], [[planen]] (Alk., E., Ar., X. u.a.) mit -ημα n. [[Verrichtung]], [[Plan]] (Kom. Adesp., Ael.). — Daneben [[ἀπάλαμνος]] (auch [[ἀπάλαμος]]) "ohne Hand", [[ungeschickt]], [[hilflos]], [[unbesonnen]], [[rücksichtslos]] (ep. poet. seit Ε 597); [[παλαμναῖος]] ‘der mit eigener Hand etwas verübt’, euphemism = [[mörderisch]], [[Mörder]], [[Rächer]] (Trag. u.a.); beide von *πάλαμα n., s. zu [[ἀτέραμνος]] m. Lit.<br />'''Etymology''': Zu [[παλάμη]], woneben *πάλαμα wie [[γνώμη]]: [[γνῶμα]] (: [[γνώμων]]), [[μνήμη]]: [[μνῆμα]] (:[[μνήμων]]) u.a., stimmt bis auf die Silbenzahl lat. ''palma'' f. [[flache Hand]], wozu noch aus dem Westen germ., z.B. ahd. ''folma'', kelt. z.B. air. ''lām'' [[Hand]], die alle eine alte schwachstufige ''m''-Ableitung eines verschollenen Verbs [[ausbreiten]] repräsentieren; zum nicht ganz klaren Ab- laut s. Schwyzer 343 und 362, Ernout-Meillet s. ''palma''; das μη-Suffix noch in den sinnverwandten [[δραχμή]], [[πυγμή]] usw., s. Porzig Satzinhalte 289 u. 284. — Andere Ableitungen desselben Verbs sind [[παλαστή]], [[πέλαγος]]; s. noch [[πέλανος]], [[πλάσσω]] und [[πλανάω]], auch [[ἐπιπολῆς]]. Weitere Formen m. Lit. Wp. 2, 61 ff., Pok. 805ff., W.-Hofmann s. ''palma''.<br />'''Page''' 2,466
}}
}}
{{mantoulidis
{{mantoulidis
|mantxt=(=ἡ ἐσωτερική [[ἐπιφάνεια]] τοῦ χεριοῦ, τό χέρι, σχέδιο, [[ἐπινόημα]]). Ἀβέβαιη ἡ [[ἐτυμολογία]] της. Ἴσως ἀπό ἰαπετ. ρίζα πού σημαίνει χέρι, πρβλ. λατ. [[palma]], [[palmus]] καί τά ὁμόρρ. ἤ παράγ. [[παλαμναῖος]], [[παλαστή]], [[ἀπάλαμνος]], [[ἀπάλαμος]], [[δυσπάλαμος]]· ἐτυμολογικά συγγενεύουν μ' [[αὐτή]] καί τά [[παλάθη]], [[παλαμίς]], [[πέλανος]], [[πέλαγος]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[παλαμάομαι]] (=[[κάμνω]], [[μηχανεύομαι]]), [[Παλαμήδης]], [[παλαμναῖος]] (=αὐτός πού σκότωσε κάποιον μέ τό ἴδιο του τό χέρι).
|mantxt=(=ἡ ἐσωτερική [[ἐπιφάνεια]] τοῦ χεριοῦ, τό χέρι, σχέδιο, [[ἐπινόημα]]). Ἀβέβαιη ἡ [[ἐτυμολογία]] της. Ἴσως ἀπό ἰαπετ. ρίζα πού σημαίνει χέρι, πρβλ. λατ. [[palma]], [[palmus]] καί τά ὁμόρρ. ἤ παράγ. [[παλαμναῖος]], [[παλαστή]], [[ἀπάλαμνος]], [[ἀπάλαμος]], [[δυσπάλαμος]]· ἐτυμολογικά συγγενεύουν μ' [[αὐτή]] καί τά [[παλάθη]], [[παλαμίς]], [[πέλανος]], [[πέλαγος]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[παλαμάομαι]] (=[[κάμνω]], [[μηχανεύομαι]]), [[Παλαμήδης]], [[παλαμναῖος]] (=αὐτός πού σκότωσε κάποιον μέ τό ἴδιο του τό χέρι).
}}
}}