3,274,408
edits
χείρων: Difference between revisions
m
LSJ1 replacement
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(btext.*?)’([a-zA-ZÀ-ÿŒ'œ ]+)" to "$1'$2") |
m (LSJ1 replacement) |
||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=cheiron | |Transliteration C=cheiron | ||
|Beta Code=xei/rwn | |Beta Code=xei/rwn | ||
|Definition=ὁ, ἡ, neut. [[χεῖρον]], gen. <b class="b3">-ονος</b>, acc. <b class="b3">-ονα</b>: nom. and acc. pl. <b class="b3">χείρονες, -ας, χείρονα</b>, contr. in Att. Prose <b class="b3">χείρους, | |Definition=ὁ, ἡ, neut. [[χεῖρον]], gen. <b class="b3">-ονος</b>, acc. <b class="b3">-ονα</b>: nom. and acc. pl. <b class="b3">χείρονες, -ας, χείρονα</b>, contr. in Att. Prose <b class="b3">χείρους, χείρω</b>; dat. [[χείροσι]], poet.<br><span class="bld">A</span> χειρόνεσσι Pi.''N.''8.22:—(for Ep. form χερείων, poet. χειρότερος, χερειότερος, v. sub vocc.):—irreg. Comp. of [[κακός]]: ([[χείρων]] from <b class="b3">*χερ-yων</b>, cf. [[χερείων]]):<br><span class="bld">I</span> of persons, [[mcaner]], [[inferior]], either in bodily strength and bravery, or in rank, opp. [[ἀρείων]], Il.10.238, Od.20.133; σὺ μὲν ἐσθλὸς ἐγὼ δὲ σέθεν πολὺ χείρων Il.20.434; τοῦ γένετ' ἐκ πατρὸς πολὺ χείρονος υἱὸς ἀμείνων 15.641, cf. Od.20.82; ἦ πολὺ χείρονες ἄνδρες ἀμύμονος ἀνδρὸς ἄκοιτιν μνῶνται 21.325; opp. [[κρείσσων]], Pi.''I.''4(3).34(52); τὸν ὄλβιον τόν τε χ. E.''Ba.''422 (lyr.); τὰ χείρονα S.''Fr.''192, E.''Supp.''196.<br><span class="bld">2</span> later in moral sense, [[worse than others]], sometimes almost like a positive, [[knave]], opp. [[ἀγαθός]], S.''Ph.''456, cf. Th.3.9, Lys.16.3; οἱ πένητες καὶ οἱ δημόται καὶ οἱ χ. X.''Ath.''1.4, cf. 3.10; <b class="b3">οἱ χ</b>., opp. <b class="b3">οἱ ἀγαθοί</b>, Pl.''R.''460c, etc.<br><span class="bld">b</span> <b class="b3">χ. βίος</b>, opp. [[ἀμείνων]], ib.618d; γνώμη X.''Cyr.''8.8.7.<br><span class="bld">3</span> [[worse]] in quality, [[inferior]], of horses, Il.23.572: [[inferior]], [[less skilful]], ἰητροί Hp.''Acut.''6; [[ζωγράφοι]], [[δημιουργοί]], etc., Pl.''Cra.''429a, ''R.''421e, etc.: <b class="b3">χ. εἰς σοφίαν, εἰς τὴν ἀρετήν</b>, Id.''Tht.''162c, ''R.''335b; πρὸς ἀλήθειαν Luc. ''JTr.''48; c. acc., χ. τὰ πολεμικά X.''Cyr.''8.8.20; <b class="b3">χ. τὴν ψυχήν, τὴν διάνοιαν</b>, Aeschin.3.46. Isoc.11.43; τὰ ἄλλα μηδὲν χ. Id.4.105; c. inf., χ. ἡμῶν ταῦτα ποιεῖν X.''Cyr.''2.1.16; <b class="b3">οὐδὲν χείρους ἔσεσθε.. ἀκηκοότες</b> you will be none [[the worse]] for having heard... D.24.139; [[less kind]], μὴ χ. περὶ ἡμᾶς αὐτοὺς εἶναι.. τῶν ὑπαρχόντων Id.2.2.<br><span class="bld">II</span> of things, [[inferior]] in quality, ἄεθλον Il.23.413; ὑποδήματα X.''Oec.'' 13.10; ὄνομα Pl.''Cra.''429b.<br><span class="bld">2</span> [[worse]], [[harder]], [[more severe]], νόσος E.''Andr.''220; μοῖρα Pl.''Phdr.''248e; τιμωρία ''Ep.Hebr.''10.29.<br><span class="bld">III</span> neut.,<br><span class="bld">1</span> as a Subst., τὸ χ. [[inferiority]], Polem.''Call.''27; but mostly in phrases with Preps., <b class="b3">ἐπὶ τὸ χ. τρέπεσθαι, κλῖναι</b>, fall off, get [[worse]], X.''Cyr.''8.8.2, ''Mem.''3.5.13; ἐπὶ τὸ χ. μεταβάλλει ἑαυτόν Pl.''R.'' 381b; <b class="b3">ἀλλοιοῦσθαι ἐπὶ τὸ χ</b>., opp. <b class="b3">ἐπὶ τὸ βέλτιον</b>, Thphr.''CP''6.3.3; also <b class="b3">πάντα ὑποπτεύοντες ἐπὶ τὸ χ</b>. putting the [[worst]] construction on.. D.H.6.85; λαμβάνειν τι ἐπὶ τὸ χ. J.''AJ''16.7.4; also πρὸς τὸ χ. μεταβάλλειν D.S.20.57; κατὰ τὸ χ. Pl.''Lg.''720e; in the [[lower]] sense, opp. <b class="b3">κατὰ τὸ κρεῖττον</b>, Dam.''Pr.''7: less freq. in plural, ἐπὶ τὰ χείρω ἰέναι X. ''Mem.''3.9.9; τὰ χ. προαιρεῖσθαι Isoc.8.110.<br><span class="bld">2</span> as a predicate, <b class="b3">ἀλλὰ σοὶ αὐτῷ χ</b>. (''[[sc.]]'' [[ἐστί]] or [[ἔσται]]) Od.15.515, cf. X.''An.''7.6.4; with a neg., <b class="b3">οὐ χ. [ἐστι</b>] c. inf., we may [[as well]], Pl.''Phd.''105a, Arist. ''EN''1127a14; simply <b class="b3">οὐ χεῖρον</b>, in an answer, it is [[as well]], Ar.''Eq.'' 37; λάβ', ὦγάθ'· οὐδὲν χ. Clearch.Com.4.<br><span class="bld">3</span> as adverb, [[worse]], χ. βουλεύσασθαι Th.3.46, cf. 6.89; χ. πρᾶξαι Id.7.67; [[βιῶναι]], [[ζῆν]], Pl. ''R.''344e, 519d.<br><span class="bld">b</span> [[in inferior degree]], [[less]], ἀγαπᾶν Id.''Lg.''928a; φυλακὰς χ. φυλαττομένας X.''HG''6.2.17, etc.<br><span class="bld">B</span> Sup. χείριστος, η, ον, [[worst]], Pl.''Plt.''303a, etc.; <b class="b3">ὁ χ</b>., opp. <b class="b3">ὁ βέλτιστος</b>, Lys.1.2; esp. οἱ χ. [[men of lowest degrce]], X.''Mem.''1.2.32. Adv. χείριστα Arist.''PA''687a24, ''Metaph.''1083b2 (dub. ''1''.); also -τως [[LXX]] ''2 Ma.''7.39. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
| Line 41: | Line 41: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''χείρων''': (ion. att. seit Il.),<br />{kheírōn}<br />'''Forms''': äol. (Gramm.) χέρρων, poet. auch [[χειρότερος]] (Ο 513, Υ 436, Hes. ''Op''.127 u.a.) mit Superl. [[χείριστος]] (att.).<br />'''Meaning''': [[schlechter]], [[schwächer]]<br />'''Derivative''': Daneben die ep. Formen [[χερείων]], [[χερειότερος]] mit [[χέρεια]] (Akk. pl. n., sg. m.), χέρηες (Nom. pl.), χέρηϊ (Dat. sg.).<br />'''Etymology''': Die Formen lassen sich mit Leumann Mus. Helv. 2, 2ff. (Kl. Schr. 215ff.) folgendermaßen erklären: zu [[χείρων]] aus *χέρ-''j''ων trat *χέριστος (für tiefstufiges *χάριστος, das wegen des Anklangs an [[χάρις]] vermieden wurde ?) wie μέζον (aus *μέγ-''j''ων): [[μέγιστος]]; dafür att. [[χείριστος]] nach [[χείρων]], wozu | |ftr='''χείρων''': (ion. att. seit Il.),<br />{kheírōn}<br />'''Forms''': äol. (Gramm.) χέρρων, poet. auch [[χειρότερος]] (Ο 513, Υ 436, Hes. ''Op''.127 u.a.) mit Superl. [[χείριστος]] (att.).<br />'''Meaning''': [[schlechter]], [[schwächer]]<br />'''Derivative''': Daneben die ep. Formen [[χερείων]], [[χερειότερος]] mit [[χέρεια]] (Akk. pl. n., sg. m.), χέρηες (Nom. pl.), χέρηϊ (Dat. sg.).<br />'''Etymology''': Die Formen lassen sich mit Leumann Mus. Helv. 2, 2ff. (Kl. Schr. 215ff.) folgendermaßen erklären: zu [[χείρων]] aus *χέρ-''j''ων trat *χέριστος (für tiefstufiges *χάριστος, das wegen des Anklangs an [[χάρις]] vermieden wurde ?) wie μέζον (aus *μέγ-''j''ων): [[μέγιστος]]; dafür att. [[χείριστος]] nach [[χείρων]], wozu χειρίων· [[ἐλάττων]], [[χείρων]] H. Nach [[ἄριστος]]: [[ἀρείων]] entstand *χέριστος: [[χερείων]] mit ntr. χέρειον, wozu nach den ο-Stämmen pl. [[χέρεια]]; dazu endlich *χέρειες (geschr. χέρηες; vgl. [[πλέον]]: [[πλέα]]: [[πλέες]]; zur Schreibung noch Schwyzer 243) mit sg. Dat. χέρηϊ, Akk. [[χέρεια]]. Anders über χέρηϊ usw. Brugmann IF 9, 156ff. (s. auch Schwyzer 538 m.A.10). Ohne überzeugende Etymologie. Über frühere Versuche (zu aind. ''hrasvá''-, Komp. ''hrásiyān'' [[kurz]], [[klein]], air. ''gair'' [[kurz]]) s. Bq s. χέρηϊ mit älterer Lit. (bes. Osthoff MU 6, 188ff.) und WP. 1, 604, ebenfalls m. Lit., Pok. 443. Neuer Vorschlag von Machek Listy filol. 72, 74 f.: zu aksl. ''gor’ьjь'' [[schlechter]], [[schlimmer]] (gewöhnlich mit ''gorė́ti'' [[brennen]], ''gorьkъ'' [[bitter]] verbunden; wenig einleuchtend). Vgl. die prinzipiellen Bemerkungen Leumanns a.O. — Zu χειρόομαι, -όω s. [[χείρ]]. Vgl. auch [[χρή]].<br />'''Page''' 2,1084 | ||
}} | }} | ||
{{Chinese | {{Chinese | ||