πίμπλημι: Difference between revisions

|Definition=in pres. and impf. formed<br><span class="bld">A</span> like [[ἵστημι]]; Aeol. 3pl. πίμπλεισι Alc.''Supp.''25.3; Ep. 3sg. subj. πιμπλῇσι Hes.''Op.''301; imper. [[πίμπλη]] cj. in Xenarch.3, ἐμ-πίμπλη Ar.''Av.''1310; part. πιμπλάς Pl.''R.'' 586b; but nom.pl.fem. πιμπλεῖσαι Hes.''Th.''880: impf. 3pl. ἐπίμπλασαν X.''An.''1.5.10: other tenses from [[πλήθω]] (which in pres. and impf. is intr.): fut. πλήσω E.''Hipp.''692, ([[ἀναπίμπλημι]]) Od.5.302: aor. ἔπλησα E.''Med.'' 905, etc.; Ep. [[πλῆσα]] Il.13.60, al.: pf. [[πέπληκα]] ([[ἐμπίμπλημι]]) Pl.''Ap.''23e, ''Ly.'' 204d:—Med., fut. πλήσομαι ([[ἐμπίμπλημι]]) Arat.1121, App.''Syr.''7:aor. ἐπλησάμην Il.9.224, etc.:—Pass., fut. πλησθήσομαι ''Ev.Luc.''1.15, Charito 5.5, Him.''Or.''23.14, ([[ἐμπίμπλημι]]) E.''Hipp.''664, Isoc.6.69; also [[πεπλήσομαι]] Porph. ''Abst.''1.16: aor. ἐπλήσθην Il.20.156, etc.; Ep. 3pl. πλῆσθεν 17.211, Od.4.705: pf. πέπλησμαι Babr.60, (ἐμ-) Pl.''R.''518b, 3pl. πεπλήαται Semon.31 A, πέπληνται Hp.''Flat.''8; also shortened form πλῆνται Parm. 1.13: aor. 2 [[ἐπλήμην]], Ep.3sg. and pl. [[πλῆτο]], [[πλῆντο]], Il.17.499, Od.8.57, Parm.12.1; ἐν-έπλητο Ar.''V.''911, 1304; imper. <b class="b3">ἔμ-πλησο</b> ib.603; opt. <b class="b3">ἐμ-πλῄμην, -ῇτο</b>, Id.''Ach.''236, ''Lys.''235; part. ἐμ-πλήμενος Id.''V.'' 424, 984, etc.—In the compd. [[ἐμπίμπλημι]] ([[quod vide|q.v.]]; more freq. in Prose) the second μ is sometimes dropped, as [[ἐμπίπλημι]]; but returns with the augm., as in [[ἐνεπίμπλασαν]]; cf. [[πίμπρημι]]:—[[fill]], c. gen.rei, [[fill full of]]... τράπεζαν ἀμβροσίης Od.5.93; πήρην σίτου καὶ κρειῶν 17.411; <b class="b3">π. τινὰ μένεος, θάρσευς φρένας</b>, Il.13.60, 17.573; καλάμης τὸ πλοῖον Hdt.1.194; π. κρητῆρα κακῶν A.''Ag.''1398; πίμπλημ' ὄμμα δακρύων S.''El.''906; <b class="b3">δακρύων ἔπλησεν ἐμέ</b> [[filled]] me [[full]] of tears, E.''Or.''368: c. dat. rei, [[fill with]]... ἰαχῇ τε φόβῳ τε πάσας πλῆσαν ὁδούς Il.16.374; δακρύοις Ἑλλάδ' ἅπασαν ἔπλησεν E.''Or.''1363 (lyr.); simply, [[fill]], ἰχθύες… πιμπλᾶσι μυχούς Il.21.23, cf. 14.35, Hes.''Op.''411, Pl.''Grg.''494a; π. μέλος A.''Fr.''57.4: abs., <b class="b3">πίμπλη σὺ μὲν ἐμοί</b> (''[[sc.]]'' <b class="b3">τὴν κύλικα</b>) Xenarch.3.<br><span class="bld">2</span> [[fill full]], [[satisfy]], [[glut]], E.''Cyc.''146, etc.<br><span class="bld">3</span> [[fill]], [[discharge]] an [[office]], A.''Ch.''361 (dub.).<br><span class="bld">II</span> Med., [[fill for oneself]], or [[fill what is one's own]], <b class="b3">πλησάμενος οἴνοιο δέπας</b> having [[fill]]ed [[himself]] a [[cup]] of [[wine]], Il.9.224, cf. Od.14.112, etc.; <b class="b3">π. νῆας</b> [[load]] [[ship]]s, ib.87; <b class="b3">π.… θυμὸν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος</b> [[fill up]], [[satiate]] one's [[desire]] with... 17.603; ματρόθεν δυσώνυμα λέκτρ' ἐπλήσω S.''OC''528 (lyr.); <b class="b3">πεδία πίμπλασθ' ἁρμάτων</b> [[fill]] the [[plain]] [[full]] of [[your]] [[chariot]]s, [[varia lectio|v.l.]] in E.''Ph.''522.<br><span class="bld">III</span> Pass., to [[be filled]], [[be full of]], τῶν… ἐπλήσθη πεδίον Il.20.156; πλῆτο ῥόος… ἵππων τε καὶ ἀνδρῶν 21.16; ὄσσε δακρυόφι πλῆσθεν Od.4.705, etc.; μένεος… φρένες… πίμπλαντο Il.1.104; πλῆσθεν… μέλε' ἐντὸς ἀλκῆς 17.211; <b class="b3">ἀλκῆς πλῆτο φρένας</b>… ib.499; ἀϋτῆς… ἐπλήσθη στέγος E.''Heracl.''646: rarely c. dat., λέκτρα δ' ἀνδρῶν πόθῳ πίμπλαται δακρύμασι A.''Pers.''134 (lyr.); δάκρυσι τὸ [[στράτευμα]] πλησθέν Th.7.75.<br><span class="bld">2</span> to [[be filled]], [[be satisfied]], [[have enough of]] a thing, αἱμάτων γένυσιν πλησθῆναι S.''Ant.''121; <b class="b3">π. τῆς νόσου ξυνουσίᾳ</b> to [[be wearied]] of it by being with it, Id.''Ph.''520; ἡδονῶν Pl.''R.''442a, etc.<br><span class="bld">3</span> of females, [[become pregnant]], Arist. ''HA''576b29, 578b32. (Cf. Skt. piparti '[[fill]]', pūrṇá-, Lat. [[plenus]], Goth. fulls, etc. '[[full]]'.)

|btext=<i>impf.</i> ἐπίμπλην, <i>f.</i> πλήσω, <i>ao.</i> [[ἔπλησα]], <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> [[ἐπλήσθην]], <i>pf.</i> πέπλησμαι;<br /><b>1</b> [[remplir]] : πήρην σίτου OD une besace de provisions de bouche ; τινα μένεος IL qqn de courage ; φρένας [[θάρσευς]] IL l'âme de hardiesse ; <i>Pass.</i> être plein, rempli de;<br /><b>2</b> [[remplir]], [[couvrir]], [[obstruer]] : μυχοὺς λιμένος IL le fond d'un lac;<br /><b>3</b> <i>fig.</i> [[rassasier]], [[combler]] : αἱμάτων πλησθῆναι SOPH être rassasié de sang;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[πίμπλαμαι]] (<i>ao.</i> ἐπλησάμην);<br /><b>1</b> remplir pour soi : [[δέπας]] οἴνοιο IL se remplir une coupe de vin ; [[νῆας]] OD équiper des navires pour soi;<br /><b>2</b> [[rassasier]] : θυμὸν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος OD <i>ou abs.</i> π. θυμόν OD rassasier son cœur de nourriture et de boisson;<br /><b>[[NT]]</b>: accomplir.<br />'''Étymologie:''' R. Πλα, [[remplir]], avec redoubl. πι-μ-πλα- ; cf. [[πλήθω]], <i>lat.</i> [[compleo]], [[impleo]], [[plenus]], etc.

|elnltext=πίμπλημι [~ πλήρης, ~ πλέως] naast them. praes. πλήθω en πιμπλάνομαι; Aeol. praes. 3 plur. πίμπλεισιν, Ion. med. 3 plur. them. πιμπλῶνται, imperf. 3 plur. ἐπίμπλασαν, ep. med. 3 plur. πίμπλαντο, ep. conj. 3 plur. πιμπλῇσι, imperat. πίμπλη, them. πίμπλᾱ, ptc. πιμπλάς, f. plur. πιμπλεῖσαι; aor. ἔπλησα, med. ἐπλησάμην (met acc. ), ook athem. ἐπλήμην ( intrans. ), ep. 3 sing. πλῆτο, plur. πλῆντο, ptc. πλήσας, med. πλησάμενος; aor. pass. ἐπλήσθην, ep. 3 plur. πλῆσθεν; perf. πέπληκα, med.-pass. πέπλησμαι, Ion. med.-pass. 3 plur. πέπληνται en πεπλήαται, zonder redupl. πλῆνται, plqperf. med.-pass. (ἐ)πεπλήσμην; fut. πλήσω, zelden med. πλήσομαι act. vullen (met): met gen..; τράπεζαν ἀμβροσίης de tafel met ambrozijn Od. 5.93; zelden met dat..; ἰαχῇ ὁδούς de wegen met geschreeuw Il. 16.374; ook med..; πλησάμενος δ’ οἴνοιο δέπας na zijn beker met wijn te hebben gevuld Il. 9.224; πλησάμενος θυμὸν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος zijn buik met eten en drinken gevuld hebbend Od. 17.603; overdr.. ἀμφοτέρω... πλῆσεν μένεος hij vervulde hen beiden met strijdlust Il. 13.60. pass. zich vullen (met), vol raken (van): met gen..; πλῆντο... δόμοι ἀνδρῶν ἀγρομένων de kamers vulden zich met mannen die bijeenkwamen Od. 8.57; met dat..; τὼ δέ οἱ ὄσσε δακρυόφι πλῆσθεν zijn beide ogen vulden zich met tranen Il. 17.696; genoeg krijgen van:; ὅταν δὲ πλησθῇς τῆς νόσου ξυνουσίᾳ wanneer jij genoeg hebt van de steeds aanwezige ziekte Soph. Ph. 520; in vervulling gaan:; πλησθῆναι πάντα τὰ γεγραμμένα dat alles wat is geschreven, in vervulling gaat NT Luc. 21.22; verlopen:. ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι de dagen liepen ten einde NT Luc. 1.23.