ἐξέρχομαι: Difference between revisions

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0878.png Seite 878]] (s. [[ἔρχομαι]]), 1) aus-, herausgehen; gew. mit dem gen. des Orts, ἐκ δ' ἦλθε κλισίης Il. 10, 104, wie Od. 21, 190; ἐξελθέτω τις δωμάτων Aesch. Ch. 652; τῆσδε χθονός Soph. El. 768; οἴκων Eur. Hec. 174; mit praeposit., ἐκ τῆσδ' ἕδρας Soph. O. C. 37; ἔξω τῆσδε χθονός Eur. Phoen. 479; ἐξεληλυθότες ἐκ Σπάρτης Her. 9, 12; οὐκ ἐπὶ θεωρίαν [[πώποτε]] ἐκ τῆς πόλεως ἐξῆλθες Plat. Crit. 52 b; Phaed. 59 d; [[ὅθεν]], [[ἐνθένδε]], Tim. 79 b Crit. 44 e; absolut, fortgehen, ausziehen, Il. 9, 476; ἔξελθε πρὸς Λέρνης λειμῶνα Aesch. Prom. 655; ἐπὶ φορβῆς νόστον ἐξελήλυθεν Soph. Phil. 43; ἔξελθ' ἀμείψας στέγας 1246; ἐπὶ φόνον Eur. Or. 608; εἰς ἔλεγχον, geprüft werden, Alc. 650; ἐς χερῶν ἅμιλλάν τινι, ins Handgemenge gerathen, Hec. 226; vom Heere, Thuc. 2, 21; Xen. Hell. 7, 5, 6 u. A.; ἔξοδον Xen. Hell. 1, 2, 17, στρατείαν Aesch. 2, 168; ἄεθλα, Soph. Tr. 505, den Kampf bestehen; anders ist der acc. [[ἐξῆλθον]] τὴν Περσίδα χώραν, aus dem Lande, Her. 7, 29; vgl. Arist. pol. 3, 14; οὐκ ἂν ἔφασκεν ἐκ τῆς πόλεως [[ἐξελθεῖν]] οὐδὲ τὸν ἕτερον πόδα Din. 1, 82, auch nicht mit einem Fuße. – Auch von leblosen Dingen, οὐδεὶς τῶν λόγων ἐξέρχεται παρ' ἐμοῦ Plat. Theaet. 161 b; [[ὅθεν]] ἐξῆλθε τὸ [[πνεῦμα]] Tim. 79 b; von Krankheiten, die den Menschen verlassen, Hippocr. – Von der Zeit, vergehen, verstreichen, [[τίς]] [[χρόνος]] τοῖσδ' ἐστὶν οὑξεληλυθώς; Soph. O. R. 735; Her. 2, 139; ἐλέγοντο αἱ σπονδαὶ ἐξεληλυθέναι, abgelaufen, Xen. Hell. 5, 2, 2; ἐπειδὰν ὁ ἐνιαυτὸς ἐξέλθῃ Plat. Polit. 298 e; Phaed. 108 e; Xen. An. 7, 5, 4 u. A. – Das Maaß überschreiten, εἴ ποτ' ἐξέρχεται, δυνατὸν δ' ἐστὶν ἐπανορθοῦσθαι Plat. Legg. I, 644 b; τὰ νόμιμα, übertreten, Ath. XII, 536 a. – 2) ausgehen, in [[Erfüllung gehen]]. εἰς [[τέλος]] ἐξέρχεσθαι Hes. O. 215; μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ [[σαφής]] Soph. O. R. 1011, Schol. μὴ οἱ χρησμοὶ τοῦ Φοίβου τελεσθῶσι; so von Träumen u. Orakeln, Her. 6, 82, [[ταύτῃ]] τὴν ὄψιν συνεβάλετο ἐξεληλυθέναι 107; ähnl. [[ἰσόψηφος]] [[δίκη]] ἐξῆλθ' ἀληθῶς Aesch. Eum. 763; τὰ δύσφορα εἰ τύχοι κατ' ὀρθὸν ἐξελθόντα, wenn es gut ausschlägt, Soph. O. R. 88; [[τοιόσδε]] δ' ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ' ἔτι ποτ' [[ἄλλος]], ich möchte wohl nicht anders werden, ib. 1084; ἀριθμὸς καὶ [[ἄλλοθεν]] οὐκ [[ἐλάσσων]] ἐξέλθοι, wo auch wir »her-»auskommen« sagen, Xen. Hell. 6, 1, 5.