ἀναφαίνω: Difference between revisions

|Definition=poet. [[ἀμφαίνω]]: fut. -φᾰνῶ, but<br><span class="bld">A</span> -φᾱνῶ E.''Ba.''528 codd. (-φαίνω Herm.): aor. ἀνέφηνα, Hellenistic -έφᾱνα: pf. -πέφηνα late, Ps.-Luc.''Philopatr.''3:—[[cause to give light]], [[make to blaze up]], ξύλα, δαΐδας Od.18.310.<br><span class="bld">2</span> [[bring to light]], [[produce]], ὄφιας [[Herodotus|Hdt.]]4. 105.<br><span class="bld">b</span> [[show forth]], [[make known]], [[display]], [[θεοπροπίας]], [[ἀρετήν]], [[ἐπεσβολίας]], Il.1.87, 20.411, Od.4.159; πραπίδων καρπόν Pi.''Fr.''211; κἀνέφηνεν οὐ δεδειγμένα [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''432.7; ἀ. θυσίας E.''IT''466; ὀργάν Id.''Ba.'' 538; ἄστρα [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''4.3.4; ἡμέρᾳ καὶ ἡλίῳ.. χάριν οἶδα ὅτι μοι Κλεινίαν ἀ. Id.''Smp.''4.12; rarely of sound, <b class="b3">βοὰν ἀμφ</b>. [[send forth a loud]] cry, A. ''Supp.''829; ἀ. μελέων νόμους [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''745:—in Med., νίκαν ἀνεφάνατο Pi.''I.''4(3).71.<br><span class="bld">3</span> [[proclaim]], [[declare]], βασιλέα ἀ. τινά Id.''P.''4.62; <b class="b3">νικάσαις ἀνέφανε Κυράναν</b> ib.9.73, cf. ''N.''9.12: c. part., τοὺς πολίτας ἀγαθοὺς ὄντας ἀ. Pl.''Criti.''108c: c. inf., <b class="b3">ἀναφαίνω σε τόδε.. ὀνομάζειν</b> I [[proclaim that]] they call thee by this name, E.''Ba.''528:—Med., in Dor. form <b class="b3">ἀμφ-</b>, [[adopt]] as one's son, ''Leg.Gort.''10.34, al.<br><span class="bld">b</span> of things, [[appoint]], [[institute]], ὃς τελετὰς ἀνέφηνε καὶ ὄργια ''IG''3.713, cf. ''Marm.Par.''28; νῆσον ἀ. τινὶ οἰκεῖν Philostr.''Her.''19.16.<br><span class="bld">4</span> ἀναφάναντες τὴν Κύπρον having sighted.., Act.Ap.21.3.<br><span class="bld">II</span> Pass., fut. ἀναφᾰνήσομαι [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''950, Pl.''Prm.''132a, al.; but also -φανοῦμαι Id.''Plt.''289c: pf. [[ἀναπέφασμαι]], but -πέφηνα [[Herodotus|Hdt.]] (v. infr.), etc.: aor. ἀνεφᾰνην Ar.''V.''124:—to [[be shown forth]], [[appear plainly]], ἀναφαίνεται ἀστήρ Il.11.62; <b class="b3">ἀ. αἰπὺς ὄλεθρος</b> ib.174; τῇ δεκάτῃ.. ἀνεφαίνετο πατρὶς ἄρουρα Od.10.29; τὸ Δέλτα ἐστὶ νεωστὶ ἀναπεφηνός [[Herodotus|Hdt.]]2.15, cf. [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''1222 (lyr.), etc.; ἀ. ὁ βλάπτων A.''Ch.''328.<br><span class="bld">b</span> [[reappear]], [[Herodotus|Hdt.]]4.195; of rivers which flow underground, Id.6.76, 7.30; simply, [[spring up]], ib.198.<br><span class="bld">2</span> <b class="b3">ἀναφανῆναι μούναρχος</b> to [[be declared]] king, Id.3.82; στρατηγὸς ἀ. Pl.''Ion'' 541e; κλέπτης τις ὁ δίκαιος.. ἀναπέφανται proved to be.., Id.''R.''334a, cf. ''Smp.''185a; <b class="b3">ἀ. λογογράφος ἐκ τριηράρχου</b> from a sea-captain to [[come out]] a romancer, Aeschin. 3.173:—also c. part., ἀναπέφανται ὢν ἀγαθός [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 350c; <b class="b3">ἀναφαίνεσθαι ἔχων, σεσωσμένοι</b>, to [[be seen]] or [[found to]] have, to [[be plainly]] in safety, etc., Id.''Sph.''233c, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''3.2.15, etc.<br><span class="bld">III</span> the Act. intr. in later Greek, ἀνέφαινεν ἕσπερος Musae.111 ([[varia lectio|v.l.]]), cf. Hld.5.22:—[[ἀναφῆναι]] is prob.f.l. for [[ἀναφανῆναι]] in [[Herodotus|Hdt.]]1.165.

|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> poét. ἀμφ- <i>h.Merc</i>.16, Pi.<i>P</i>.4.62<br /><b class="num">• Grafía:</b> graf. cret. ἀμπ-, ἀνπ-<br /><b class="num">• Morfología:</b> pres. inf. med. cret. ἀμπαίνεθαι <i>ICr</i>.4.72.10.34, id. imperat. ἀμπαινέθθο <i>ICr</i>.4.72.11.18 (Gortina V a.C.); fut. inf. act. ἀμφανέειν <i>h.Merc</i>.16, ind. med. ἀναφανεῖται Pl.<i>Plt</i>.289c, pas. intr. ἀναφανήσομαι Ar.<i>Eq</i>.950, Pl.<i>Prm</i>.132a; aor. sigm. ind. act. dór. ἄμφᾱνεν Pi.<i>P</i>.4.62, beoc. ἀνέφᾱνεν Corinn.1.1.24, med. ἀνεφάνατο Pi.<i>I</i>.4.71, part. med. cret. ἀμπανάμενος <i>ICr</i>.4.72.10.37 (Gortina V a.C.), ἀνπανάμενος <i>ICr</i>.4.72.11.5 (Gortina V a.C.), aor. med.-pas. intr. ἀνεφάνην Ar.<i>V</i>.124, inf. ἀναφανῆναι Hdt.1.165; perf. ind. act. ἀναπέφηνα Luc.<i>Philopatr</i>.3, <i>DDeor</i>.4.1, part. ἀναπεφηνώς Hdt.2.15, ind. med. ἀναπέφανται Pl.<i>R</i>.334a<br /><b class="num">A</b> tr.<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>c. suj. no humano, de los astros [[iluminar]], [[dejar ver]] ἡμέρᾳ καὶ ἡλίῳ ... χάριν οἶδα ὅτι μοι Κλεινίαν ἀναφαίνουσιν X.<i>Smp</i>.4.12, de los dioses ἄστρα X.<i>Mem</i>.4.3.4.<br /><b class="num">2</b> tard. c. suj. humano [[avistar]] τὴν Κύπρον <i>Act.Ap</i>.21.3.<br /><b class="num">II</b> c. suj. humano o divino<br /><b class="num">1</b> c. compl. de cosas que arden [[prender]], [[encender]] ξύλα <i>Od</i>.18.310 θυσίας A.<i>A</i>.101, E.<i>IT</i> 466.<br /><b class="num">2</b> c. compl. de acciones, rasgos de carácter, etc. [[mostrar]], [[descubrir]], [[exhibir]] ποδῶν ἀρετήν <i>Il</i>.20.411, κλυτὰ ἔργα <i>h.Merc</i>.16, ἐσθλά Xenoph.1.19, cf. Antipho Soph.B 58, πραπίδων καρπόν Pi.<i>Fr</i>.211, κἀνέφηνεν οὐ δεδειγμένα S.<i>Fr</i>.432.7, ἄταν E.<i>HF</i> 918, ὀργὰν E.<i>Ba</i>.538.<br /><b class="num">3</b> c. compl. de manifestaciones orales, sobre todo de oráculos, etc. [[emitir]], [[entonar]], [[pronunciar]] θεοπροπίας <i>Il</i>.1.87, ἐπεσβολίας <i>Od</i>.4.159, βοάν (cj. βοᾶν Page), A.<i>Supp</i>.829, μελέων Πανὶ νόμους Ar.<i>Au</i>.745, tb. c. adv. Φοῖβος γὰρ περὶ τῶν ὧδ' ἀνέφηνε πόλει Tyrt.3.12 o inf. [[ἀναφαίνω]] σε τόδ' ... Θήβαις ὀνομάζειν te revelo a Tebas ... para que te invoque con este nombre</i> E.<i>Ba</i>.528, cf. ἀναφαίνειν· λέγειν Hsch.<br /><b class="num">4</b> c. compl. de cosas reveladas, ordenadas [[instituir]] τὰ μυστήρια <i>Marm.Par</i>.A 15, τελετὰς ... καὶ ὄργια <i>IG</i> 2².3639.3 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b>[[prescribir]], [[ordenar]] τὸ πένθος ... τοῖς πολλοῖς Plb.15.25.4, tb. c. inf. τὴν Λευκὴν νῆσον ... ἀνέφηνεν Ἀχιλλεῖ καὶ Ἑλένῃ οἰκεῖν Philostr.<i>Her</i>.19.16.<br /><b class="num">5</b> c. compl. de pers. (tb. fig.) y construcción predicativa [[proclamar]] σε βασιλέ' ἄμφανεν Pi.<i>P</i>.4.62, τοὺς παλαιοὺς πολίτας ἀγαθοὺς ὄντας Pl.<i>Criti</i>.108c<br /><b class="num">•</b>en v. pas. [[ser proclamado]] μούναρχος Hdt.3.82, στρατηγός Pl.<i>Io</i> 541e<br /><b class="num">•</b>c. un solo ac. en cont. agonales, de pers. [[proclamar como vencedor]] νιν Corinn.1.1.24, tb. de [[ciudad]] Κυράναν Pi.<i>P</i>.9.73, πόλιν Pi.<i>N</i>.9.12<br /><b class="num">•</b>en v. med. ἀνεφάνατο νίκαν proclamó la victoria</i> Pi.<i>I</i>.3.89.<br /><b class="num">6</b> cret. en v. med. [[adoptar como hijo]] <i>ICr</i>.4.72.10.34, 11.37 (Gortina V a.C.), ὁ ἀμπανάμενος el adoptante</i>, <i>ICr</i>.4.72.10.37, cf. 11.5.<br /><b class="num">III</b> [[producir]], [[alumbrar]] de la tierra ὄφιας ... πολλοὺς ... ἡ χώρη ἀνέφαινε Hdt.4.105.<br /><b class="num">B</b> intr. (en v. med., aor. y fut. con -η-, perf. rad.)<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[aparecer]], [[mostrarse]], [[presentarse]], [[llegar]] [[ἀστήρ]] <i>Il</i>.11.62, ὄλεθρος <i>Il</i>.11.174, [[ἄτη]] Sol.1.75, cf. Thgn.231, ὁ βλάπτων A.<i>Ch</i>.328, Μοῖρα S.<i>OC</i> 1222, ὁ δ' ἀνεφάνη κνεφαῖος Ar.<i>V</i>.124, cf. <i>Eq</i>.950, Th.4.36, ἄλλο [[ἄρα]] [[εἶδος]] μεγέθους Pl.<i>Prm</i>.132a, διὰ τὴν παράλογον ... σωτηρίαν ἀναφανεῖσαν I.<i>AI</i> 2.339, κριὸν [[ἐξαίφνης]] ἀναφανῆναι I.<i>AI</i> 7.333, [[ἀκάτιον]] Hld.5.22.8<br /><b class="num">•</b>[[aparecer]], [[verse]], [[divisarse]] πατρὶς [[ἄρουρα]] <i>Od</i>.10.29, κάρτος δ' ἀνεφαίνετο ἔργων Hes.<i>Th</i>.710<br /><b class="num">•</b>[[formarse]] τό γε [[Δέλτα]] ... ἐστὶ ... νεωστὶ ... ἀναπεφηνός Hdt.2.15<br /><b class="num">•</b>de ríos [[nacer]], [[brotar]] Hdt.7.198.<br /><b class="num">2</b> c. pred. [[resultar ser]], [[aparecer como]] κλέπτης [[ἄρα]] τις ὁ δίκαιος ... ἀναπέφανται Pl.<i>R</i>.334a, cf. <i>Smp</i>.185a, ἐκ τριηράρχου λογογράφος Aeschin.3.173<br /><b class="num">•</b>c. part. ὁ ... δίκαιος ἡμῖν ἀναπέφανται ὢν [[ἀγαθός]] τε καὶ σοφός Pl.<i>R</i>.350c, δοξαστικὴν ... ἐπιστήμην ὁ σοφιστὴς ἡμῖν ἀλλ' οὐκ ἀλήθειαν ἔχων ἀναπέφανται Pl.<i>Sph</i>.233c, ἀναφαινόμεθα σεσωσμένοι X.<i>Cyr</i>.3.2.15.<br /><b class="num">II</b> [[reaparecer]] de lo que cae en un lago ὑπὸ γῆν ἰὸν ἀναφαίνεται ἐν τῇ θαλάσσῃ Hdt.4.195, de corrientes subterráneas, Hdt.6.76, 7.30, Plb.10.48.7.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0212.png Seite 212]] aufleuchten oder auflodern lassen, Od. 18, 310; gew. übtr., an den Tag bringen, offenbaren, kundmachen, θεοπροπίας Il. 1, 87; Ὀδυσσέα Od. 4, 254, entdecken, daß es Odysseus sei; ποδῶν ἀρετήν Il. 20, 411; ἐπεσβολίας ἀναφαίνειν [[ἄντα]] [[σέθεν]] Od. 4, 159; oft bei Pind., [[βασιλέα]], Κυράναν, πόλιν, preisen, P. 4, 62. 9, 75 N. 9, 12; Aesch. βοάν, erheben, Suppl. 809; Eur. Bacch. 530 ἀναφαίνει χθόνιον [[γένος]] ἐκφύς τε δράκοντός ποτε Πενθεύς, er zeigt das Erdgeschlecht, und daß er einst aus einem Drachen entsproß; auch sonst mit partic., τοὺς παλαιοὺς πολίτας ἀγαθοὺς ὄντας ἀναφ. Plat. Critia 108 c; aor. I. med. bei Pind. I. 3, 89 ἀνεφήνατο νίκας, in derselben Bdtg. – Pass. (mit dem aor. ἀνεφάνην, u. fut. pass., κακὸν ἀναφανησόμενον Antiph. 1, 13; oft bei Plat.; doch auch fut. med., Polit. 289 c Legg. V, 744 a), sichtbar werden, sich zeigen, erscheinen, ἐκ νεφέων – [[ἀστήρ]] Il. 11, 62; πατρὶς [[ἄρουρα]] Od. 10, 29; [[ὄλεθρος]] Il. 17, 244; ἀνεφάνη μούναρχος, er wurde [[plötzlich]], zeigte sich als Alleinherrscher, Her. 3, 82; vgl. 1, 36; ἀνεφάνη [[δεσπότης]] Plat. Gorg. 484 a. Vom act. kommt der aor. I. in intrans. Bdtg vor, Her. 1, 165 πρὶν τὸν μύδρον τοῦτον ἀναφῆναι, ehe diese Masse zum Vorschein käme (richtiger wohl als transit. zu nehmen); Mus. 111 u. Sp.; u. nur so perf. II. ἀναπέφηνα, Soph. O. C. 1225; Her. 2, 15; Xen. Cyr. 3, 2, 7 Hell. 3, 5, 8; κονιορτὸς ἀναπέφηνε, wird so genannt, Anaxandr. Ath. VI, 242 d; Plat. aber [[κλέπτης]] τις ὁ [[δίκαιος]] ἀναπέφανται, mit hervortretender passiv. Beziehung, Rep. I, 334 a.

|btext=<i>f.</i> ἀναφανῶ, <i>ao.</i> ἀνέφηνα, <i>etc.</i><br /><b>A.</b> <i>tr.</i> <b>I.</b> faire briller : δαΐδας OD allumer des flambeaux ; ἄστρα XÉN faire briller les étoiles;<br /><b>II.</b> [[faire paraître]] :<br /><b>1</b> produire à la lumière, produire : ὄφιας HDT des serpents;<br /><b>2</b> faire voir, montrer : ποδῶν ἀρετήν IL son agilité;<br /><b>3</b> faire entendre : ἐπεσβολίας OD des paroles irréfléchies;<br /><b>4</b> [[expliquer]] : θεοπροπίας IL des oracles;<br /><b>5</b> [[proclamer]], [[déclarer]] : ἃς ὁ παρ' [[ἡμῖν]] [[νόμος]] [[οὐχ]] ὁσίας ἀναφαίνει EUR que l'usage établi chez nous déclare impies;<br /><b>B.</b> (<i>intr. au pf.</i> ἀναπέφηνα) se produire au jour, se montrer : νεωστὶ ἀναπεφηνός HDT (alluvion) de formation récente (<i>le Delta</i>) ; θύων ἀναπέφηνα XÉN on m'a vu offrir des sacrifices;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἀναφαίνομαι]] (<i>f.</i> ἀναφανοῦμαι <i>et</i> ἀναφανήσομαι, <i>etc.</i>);<br />briller : ἀναφαίνεται [[ἀστήρ]] IL l'astre apparaît brillant ; <i>fig.</i> ἀναφαίνεται [[ὄλεθρος]] IL la perte apparaît certaine ; [[νῦν]] ἀναφαινόμεθα σεσωσμένοι XÉN il est évident que maintenant nous sommes sauvés.<br />'''Étymologie:''' [[ἀνά]], [[φαίνω]].