βουλεύω: Difference between revisions

6_13a
(13_7_3)
(6_13a)
Line 12: Line 12:
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0457.png Seite 457]] 1) Rath halten, überlegen, Iliad. 1, 531 τώ γ' ἃς βουλεύσαντε [[διέτμαγεν]]; öfters βουλὰς βουλεύειν, Iliad. 10, 147. 327. 415. 23, 78 Odyss. 6, 61: τῷ πείσεαι ὅς κεν ἀρίστην βουλὴν βουλεύσῃ Iliad. 9, 75; θυμῷ βουλεύειν, bei sich überlegen, Odyss. 12, 58; βούλευε φρεσὶν ᾗσιν ὁδὸν τὴν πέφραδ' [[Ἀθήνη]] 1, 444; ἐς μίαν, einstimmig, einig im Rathe sein, Iliad. 2, 379; σοφῶς Soph. Phil. 421; [[περί]] τινος Od. 16, 234; Her. 1, 120; Thuc. 3, 28 u. sonst; τί, etwas beschließen, ersinnen, νόον, einen Plan, Od. 5, 23; meist von bösen Dingen, πῆμά τινι Od. 10, 300, ψεύδεα 14, 296, κακὰ κέρδεα 23, 217; κέλευθον, ποινάς, φόνον, [[μόρον]], Aesch. Pers. 744 Ag. 1196. 1597. 1617; στρατῷ φόνον Soph. Ai. 1034; eigthümt. τοῦ τάφου Ant. 486; δρησμόν Her. 5, 124 (vgl. Luc. Cont. 23), auf Flucht denken; νεώτερα [[περί]] τινος 1, 210; τῇ γυναικὶ ὄλεθρον 9, 110; Xen. Cyr. 8, 7, 22 μηδὲν ἀνόσιον [[μήτε]] ποιήσητε, [[μήτε]] βουλεύσητε; An. 2, 5, 16 τινὶ κακόν; θάνατόν τινι Plat. Legg. IX, 871 e, wo [[αὐτόχειρ]] dem βουλεύσας entggstzt ist. Mit inf., Il. 9, 458; Soph. O. R. 738; vgl. Her. 6, 52. 61. So pass., ὦπται [[πάλαι]] δὴ καὶ βεβούλευται τάδε Aesch. Prom. 998; πῶς [[σφῷν]] βεβούλευται Plat. Euthyd. 274 a; pass., [[ψῆφος]] κατ' αὐτῶν ὀλεθρία βουλεύσεται Spt. 180; τὰ βουλευόμενα, = βουλεύματα, Xen. Cyr. 6, 2, 2; τὰ βεβουλευμένα Her. 4, 125. – 2) im Rathe sitzen, Rathsherr sein, Plat. Gorg. 473 e; zum Rathe der 500 gehören, Xen. Mem. 1, 1, 18 u. sonst; rathen, Rath geben, τινί Aesch. Prom. 204 Eum. 667; βουλὴν βουλεύειν Lys. 13, 20; βουλεύματα Eur. El. 1012. – Med., sich berathen, τί, etwas beschließen; bei Hom. zweimal, Iliad. 2, 114. 9, 21 νῦν δὲ κακὴν ἀπάτην βουλεύσατο, dieselbe Bedeutung wie die des activ. In Attischer Prosa ist das medium gebräuchlicher als das activ.; deshalb sagten die Alexandriner, Homer, der das activ. weit häufiger hat als das medium, gebrauche ersteres statt des letzteren und dies sei eine ächt Homerische Ausdrucksweise, welche sich jedoch bei den Att. nicht allzu selten wiederfinde. Vgl. z. B. Apollon. Lex. Homer. p. 52, 29 <b class="b2">βουλεύσαντε</b> βουλευσάμενοι, βουλὴν συνθέντες. – Herodot. 6, 100 ἐβουλεύοντο ἐκλιπεῖν τὴν πόλιν; ἅμα τινί, mit Jemandem, 8, 101; τί βουλεύεσθον ποιεῖν Plat. Charm. 176 c; [[περί]] τινος Lach. 185 a; τὰ ἄριστα [[περί]] τινος Thuc. 6, 23; περὶ τὸ γεγονός Plat. Rep. X, 604 c; βουλὴν [[περί]] τινος Polit. 298 b; πρὸς [[ταῦτα]], in Beziehung darauf, Xen. An. 1, 3, 19; ὅ τι χρὴ ποιεῖν 1, 3, 11; πῶς 3, 4, 40; für Einen sorgen, κακῶς πρό τινος 7, 6, 27; [[παραχρῆμα]] οὐδὲ βουλευσάμενος, ohne Ueberlegung, Dem. 37, 13. So auch perf., Her. 3, 134; Plat. Charm. 176 c; βεβουλευμένος, der seinen Entschluß gefaßt hat, Thuc. 1, 69; Men. bei Stob. fl. 96, 20.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0457.png Seite 457]] 1) Rath halten, überlegen, Iliad. 1, 531 τώ γ' ἃς βουλεύσαντε [[διέτμαγεν]]; öfters βουλὰς βουλεύειν, Iliad. 10, 147. 327. 415. 23, 78 Odyss. 6, 61: τῷ πείσεαι ὅς κεν ἀρίστην βουλὴν βουλεύσῃ Iliad. 9, 75; θυμῷ βουλεύειν, bei sich überlegen, Odyss. 12, 58; βούλευε φρεσὶν ᾗσιν ὁδὸν τὴν πέφραδ' [[Ἀθήνη]] 1, 444; ἐς μίαν, einstimmig, einig im Rathe sein, Iliad. 2, 379; σοφῶς Soph. Phil. 421; [[περί]] τινος Od. 16, 234; Her. 1, 120; Thuc. 3, 28 u. sonst; τί, etwas beschließen, ersinnen, νόον, einen Plan, Od. 5, 23; meist von bösen Dingen, πῆμά τινι Od. 10, 300, ψεύδεα 14, 296, κακὰ κέρδεα 23, 217; κέλευθον, ποινάς, φόνον, [[μόρον]], Aesch. Pers. 744 Ag. 1196. 1597. 1617; στρατῷ φόνον Soph. Ai. 1034; eigthümt. τοῦ τάφου Ant. 486; δρησμόν Her. 5, 124 (vgl. Luc. Cont. 23), auf Flucht denken; νεώτερα [[περί]] τινος 1, 210; τῇ γυναικὶ ὄλεθρον 9, 110; Xen. Cyr. 8, 7, 22 μηδὲν ἀνόσιον [[μήτε]] ποιήσητε, [[μήτε]] βουλεύσητε; An. 2, 5, 16 τινὶ κακόν; θάνατόν τινι Plat. Legg. IX, 871 e, wo [[αὐτόχειρ]] dem βουλεύσας entggstzt ist. Mit inf., Il. 9, 458; Soph. O. R. 738; vgl. Her. 6, 52. 61. So pass., ὦπται [[πάλαι]] δὴ καὶ βεβούλευται τάδε Aesch. Prom. 998; πῶς [[σφῷν]] βεβούλευται Plat. Euthyd. 274 a; pass., [[ψῆφος]] κατ' αὐτῶν ὀλεθρία βουλεύσεται Spt. 180; τὰ βουλευόμενα, = βουλεύματα, Xen. Cyr. 6, 2, 2; τὰ βεβουλευμένα Her. 4, 125. – 2) im Rathe sitzen, Rathsherr sein, Plat. Gorg. 473 e; zum Rathe der 500 gehören, Xen. Mem. 1, 1, 18 u. sonst; rathen, Rath geben, τινί Aesch. Prom. 204 Eum. 667; βουλὴν βουλεύειν Lys. 13, 20; βουλεύματα Eur. El. 1012. – Med., sich berathen, τί, etwas beschließen; bei Hom. zweimal, Iliad. 2, 114. 9, 21 νῦν δὲ κακὴν ἀπάτην βουλεύσατο, dieselbe Bedeutung wie die des activ. In Attischer Prosa ist das medium gebräuchlicher als das activ.; deshalb sagten die Alexandriner, Homer, der das activ. weit häufiger hat als das medium, gebrauche ersteres statt des letzteren und dies sei eine ächt Homerische Ausdrucksweise, welche sich jedoch bei den Att. nicht allzu selten wiederfinde. Vgl. z. B. Apollon. Lex. Homer. p. 52, 29 <b class="b2">βουλεύσαντε</b> βουλευσάμενοι, βουλὴν συνθέντες. – Herodot. 6, 100 ἐβουλεύοντο ἐκλιπεῖν τὴν πόλιν; ἅμα τινί, mit Jemandem, 8, 101; τί βουλεύεσθον ποιεῖν Plat. Charm. 176 c; [[περί]] τινος Lach. 185 a; τὰ ἄριστα [[περί]] τινος Thuc. 6, 23; περὶ τὸ γεγονός Plat. Rep. X, 604 c; βουλὴν [[περί]] τινος Polit. 298 b; πρὸς [[ταῦτα]], in Beziehung darauf, Xen. An. 1, 3, 19; ὅ τι χρὴ ποιεῖν 1, 3, 11; πῶς 3, 4, 40; für Einen sorgen, κακῶς πρό τινος 7, 6, 27; [[παραχρῆμα]] οὐδὲ βουλευσάμενος, ohne Ueberlegung, Dem. 37, 13. So auch perf., Her. 3, 134; Plat. Charm. 176 c; βεβουλευμένος, der seinen Entschluß gefaßt hat, Thuc. 1, 69; Men. bei Stob. fl. 96, 20.
}}
{{ls
|lstext='''βουλεύω''': μέλλ. –σω· ἀόρ. ἐβούλευσα Ὅμ., Ἀττ., Ἐπ. βούλ- Ὅμ.· πρκμ. βεβούλευκα Σοφ. Ο. Τ. 701· περὶ τοῦ μέσ. καὶ παθ. ἴδε κατωτ.· ([[βουλή]]). Σκέπτομαι, [[κρίνω]], συσκέπτομαι πρὸς λῆψιν μέτρων, [[σχεδιάζω]], καὶ ἐν τοῖς παθητ. χρόνοις, [[ὁρίζω]] ἢ ἀποφασίζω [[μετὰ]] τὴν σκέψιν. 1) ἀπολ., ὣς βουλεύσαντε Ἰλ. Α. 531· βουλευέμεν ἠὲ μέχεσθε, εἰς [[συμβούλιον]], σύσκεψιν ἢ εἰς μάχην, Ὀδ. Ξ. 491· β. [[ὅπως]] τι γένηται Ι. 420, Λ. 228· δυσμενέεσσιν φόνου πέρι β. ΙΙ. 234· ἔς γε μίαν βουλεύσομεν [ἐνν. βουλήν], θὰ συμφωνήσωμεν εἰς ἓν σχέδιον, Β. 379· θυμῷ β. Μ. 58· β. [[περί]] τινος Ἡρόδ. 1. 120, Θουκ. 3. 28., 5. 116· ἀλλὰ παρὰ πεζοῖς ἡ [[ἔννοια]] αὕτη ἀνήκει [[κυρίως]] εἰς τὸ [[μέσον]], ἴδε κατωτ. Β. 2) μ. αἰτ. πράγμ., [[σκέπτομαι]] περὶ τινος, [[σχεδιάζω]], μηχανῶμαι, β. βουλὰς (ἴδε ἐν λ. [[βουλή]])· οὐ…τοῦτον μὲν ἐβούλευσας νόον αὐτὴ Ὀδ. Ε. 23· ὁδὸν Α. 444· φύξιν Κ. 311. 398· κέρδεα Ψ. 217· ψεύδεα Ξ. 296· μ. δοτ. προσωπ., τῷ γάρ ῥα θεοὶ βούλευσαν ὄλεθρον Ἰλ. Ξ. 464· β. πῆμά τινι Ὀδ. Ε. 179, κτλ.· καὶ [[οὕτως]] παρ’ Ἡρόδ. 9. 110, καὶ Ἀττ.· νεώτερα β. [[περί]] τινος Ἡρόδ. 1. 210. ― Παθ. ([[μετὰ]] μέσ. μέλλ., Αἰσχύλ. [[ἔνθα]] κατωτ.)· ἀόρ. ἐβουλεύθην Θουκ. 1. 120, Πλάτ.· πρκμ. βεβούλευμαι (συχνότερον μὲ μέσ. σημασ., ἴδε κατωτ. Β)· ― ὡρισμένος εἶμαι, ἀποφασισμένος, [[ψῆφος]] κατ’ αὐτῶν βουλεύσεται Αἰσχύλ. Θήβ. 198· βεβούλευται τάδε ὁ αὐτ. Πρ. 998, πρβλ. Ἡρόδ. 7. 10. 4· τὰ βεβουλευμένα = βουλεύμαται ὁ αὐτ. 4. 128, πρβλ. Ξεν. Κύρ. 6. 2, 2. 3) μετ’ ἀπαρ., [[σκέπτομαι]], ἀποφασίζω νὰ πράξω τι, τὸν μὲν ἐγὼ βούλευσα… οὐτάμεναι Ὀδ. Ι. 299· [[οὕτως]] Ἡρόδ. 1. 73., 6. 52, 61, κτλ. ― Παθ., βεβούλευτό σφι ποιέειν ὁ αὐτ. 5. 92, 3. ΙΙ. δίδω γνώμην, [[ἐκφέρω]] γνώμην, τὰ λῷστα β. Αἰσχύλ. Πρ. 204, πρβλ. Πλάτ. Νόμ. 694Β· μ. δοτ. προσ., [[συμβουλεύω]], Ἰλ. Ι. 99, Αἰσχύλ. Εὐμ. 700. ΙΙΙ. παρ’ ἱστορικοῖς καὶ πολιτικοῖς συγγραφ., εἶμαι [[μέλος]] τῆς βουλῆς, εἶμαι [[βουλευτής]], Ἡρόδ. 6. 57, Ἀριστ. Πολ. 3. 11, 16· ἰδίως τῆς ἐν Ἀθήναις βουλῆς τῶν 500, Ἀντιφ. 146. 34, Ἀνδοκ. 10. 27, Πλάτ. Γοργ. 473Ε, Ξεν. Ἀπομν. 1. 1, 18, Δημ., κτλ.· ἡ βουλὴ ἡ βουλεύουσα Λυσ. 131. 16. Β. Μέσ., μέλλ. –εύσομαι Αἰσχύλ. Ἀγ. 846, Χο. 218, Θουκ. 1. 43, Πλάτ.· ἀόρ. ἐβουλευσάμην ὁ αὐτ., κτλ.· Ἐπ. βουλ- Ἰλ. Β. 114· [[ὡσαύτως]] ἐβουλεύθην Ἡρόδ. 7. 157, Διον. Ἁλ.· πρκμ. βεβούλευμαι Ἡρόδ. 3. 134, Σοφ. Ἠλ. 385, Θουκ. 1. 69, Εὐρ., κτλ.· ἂν καὶ τοῦτο [[ὡσαύτως]] κεῖται ἐπὶ παθ. σημασίας, ἴδε ἀνωτ.· ― συνηθέστερον παρὰ τοῖς πεζοῖς τῶν Ἀττ. ἢ τὸ ἐνεργ., 1) ἀπολ., [[σκέπτομαι]] κατ’ ἐμαυτόν, [[κρίνω]], ἀποφασίζω, Ἡρόδ. 7. 10, 4, [[συχν]]. παρὰ Πλάτ. καὶ Ἀριστ., ἅμα τινὶ Ἡρόδ. 8. 104· [[περί]] τινος Θουκ. 3. 44, Πλάτ. Φαίδρ. 231Α, κτλ.· [[περί]] τι ὁ αὐτ. Πολ. 604C· ὑπέρ τινος [[αὐτόθι]] 428D· [[πρός]] τι Θουκ. 7. 47· ― μ. συστοίχ. αἰτιατ., β. [[βούλευμα]] Ἀνδοκ. 27. 15· βουλὴν Πλάτ., κτλ.· ἴσον τι ἢ δίκαιον Θουκ. 2. 44. 2) ἐνεργῶ ὡς [[μέλος]] συμβουλίου, [[ἑπομένως]], [[προτείνω]] τί τὸ πρακτέον, ἀντίθετον τῷ συμβουλεύομαι, Ἀριστ. Πολ. 4. 14, 15· τὸ βουλευόμενον [[αὐτόθι]] 16. 3) μ. αἰτ. πράγματος, [[ὁρίζω]] τι κατ’ ἐμαυτόν, ἀποφασίζω, κακὴν ἀπάτην βουλεύσατο Ἰλ. Β. 114 (τὸ μόνον [[χωρίον]] [[ἔνθα]] ὁ Ὅμ. μεταχειρίζεται τὸ μέσ.)· ἀλλοῖόν τι [[περί]] τινος Ἡρόδ. 5. 40. 4) μ. ἀπαρ., ἀποφασίζω νὰ πράξω, ὁ αὐτ. 3. 134, Πλάτ. Χαρμ. 176C. 5) σπανίως ἀκολουθούσης ἐξηρτημένης προτάσεως, β. ὅτι ποιήσεις [[αὐτόθι]]· β. [[ὅπως]]…, μεθ’ ὑποτακτ., Ξεν. Κύρ. 1. 4, 13.
}}
}}