φιλότιμος: Difference between revisions

Bailly1_5
(6_17)
(Bailly1_5)
Line 15: Line 15:
{{ls
{{ls
|lstext='''φῐλότῑμος''': -ον, ὁ ἀγαπῶν τὴν τιμὴν ἢ διψῶν [[τιμῆς]], [[φιλόδοξος]], [[ζηλότυπος]], ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐπὶ κακῆς σημασ. (ἴδε Πλάτ. Πολ. 347Β, Ἀριστ. Ἠθ. Νικ. 4. 4, 3), Εὐρ. Φοίν. 567, Ἰφ. ἐν Αὐλ. 520· συνημμένον τῷ [[φιλοχρήματος]], Πλάτ. ἐν Φαίδωνι 68C· τῷ [[φιλόνεικος]], ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 551Α, κλπ.· [[ὡσαύτως]] ἐπὶ καλῆς σημασίας, φ. καὶ [[ἐλευθέριος]] Ξεν. Ἀπομν. 2. 3, 16· φιλ. καὶ [[μεγαλόψυχος]] Ἰσοκρ. 189C· ― μετ’ ἀφῃρ. ὀνομάτων (ἐπὶ ἀμφοτ. τῶν σημασιῶν), εὐχὰ Αἰσχύλ. Ἱκ. 656· [[ἦθος]] Εὐρ. Ἱκ. 907· σοφίαι Ἀριστοφ. Βάτρ. 679· [[φύσις]] Ξεν. Οἰκ. 13. 9· [[βίος]] Λυσίας 192. 7· [[πολιτεία]] Πλάτ. Πολ. 545Β· ― φ. ἐπί τινι, ἀγαπῶν νὰ τιμᾶται διά τι [[πρᾶγμα]], ἐπιθυμῶν νὰ διακρίνηται ἐπί τινι..., ἐπὶ σοφίᾳ, ἐπ’ ἀρετῇ ὁ αὐτ. ἐν Πρωταγ. 343C, ἐν Νόμ. 744Ε· [[περί]] τι Πολύβ. 9. 20, 6· φ. [[περί]] τινος [[πρός]] τινα Ξεν. Ἱππαρχ. 9. 3· μετ’ ἀπαρ., φ. ποιεῖν τι [[αὐτόθι]] 2. 2· ― μετ’ αἰτ. τρόπου, φιλ. τὴν ψυχὴν [[αὐτόθι]] 7. 3· τὰ ἤθη Ἀριστ. Ρητ. 2. 17, 2· ― τὸ φιλότιμον = [[φιλοτιμία]], Εὐρ. Ἰφ. ἐν Αὐλ. 22. 342, Θουκ. 2. 44, Πλάτ., κλπ. 2) φιλοδόξως ἄσωτος, [[δαψιλής]], φιλ. καὶ λαμπρὸς Δημ. 566. 10· φ. [[περί]] τινα Πλουτ. Κράσσ. 3. 3) ἐπὶ παθ. σημασ., = [[πολυτίμητος]], [[σεβαστός]], Αἰσχύλ. Εὐμ. 1033. 4) [[φιλότιμος]] ὑπῆρξε φαίνεται ἐπώνυμον ἀρχόντων ἔν τισι τῶν [[πόλεων]] τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, Συλλ. Ἐπιγρ. 5773, πρβλ. Böckh 2. σελ. 918. ΙΙ. Ἐπίρρ. -μως, [[μετὰ]] φιλοτιμίας, φιλοδόξως, ζηλοτύπως, Λυσίας 147. 28, Ἰσαῖος 67. 26 φ. ἔχειν [[πρός]] τινα Πλάτ. Χαρμ. 162C, Ἰσοκρ. 57D· φ. ἔχειν [[πρός]] τι Ξεν. Κύρ. Παιδ. 1. 6, 26, κλπ.· φιλ. διατεθῆναι, διακεῖσθαι [[πρός]] τι Ἰσοκρ. περὶ Ἀντιδ. § 296, κλπ. ― Συγκριτ. φιλοτιμότερον Λυσίας 147. 38· ἢ -οτέρως, Ἰσοκρ. 190Α· ὑπερθετικ. -ότατα Πλουτ. Καῖσ. 3, κλπ.
|lstext='''φῐλότῑμος''': -ον, ὁ ἀγαπῶν τὴν τιμὴν ἢ διψῶν [[τιμῆς]], [[φιλόδοξος]], [[ζηλότυπος]], ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐπὶ κακῆς σημασ. (ἴδε Πλάτ. Πολ. 347Β, Ἀριστ. Ἠθ. Νικ. 4. 4, 3), Εὐρ. Φοίν. 567, Ἰφ. ἐν Αὐλ. 520· συνημμένον τῷ [[φιλοχρήματος]], Πλάτ. ἐν Φαίδωνι 68C· τῷ [[φιλόνεικος]], ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 551Α, κλπ.· [[ὡσαύτως]] ἐπὶ καλῆς σημασίας, φ. καὶ [[ἐλευθέριος]] Ξεν. Ἀπομν. 2. 3, 16· φιλ. καὶ [[μεγαλόψυχος]] Ἰσοκρ. 189C· ― μετ’ ἀφῃρ. ὀνομάτων (ἐπὶ ἀμφοτ. τῶν σημασιῶν), εὐχὰ Αἰσχύλ. Ἱκ. 656· [[ἦθος]] Εὐρ. Ἱκ. 907· σοφίαι Ἀριστοφ. Βάτρ. 679· [[φύσις]] Ξεν. Οἰκ. 13. 9· [[βίος]] Λυσίας 192. 7· [[πολιτεία]] Πλάτ. Πολ. 545Β· ― φ. ἐπί τινι, ἀγαπῶν νὰ τιμᾶται διά τι [[πρᾶγμα]], ἐπιθυμῶν νὰ διακρίνηται ἐπί τινι..., ἐπὶ σοφίᾳ, ἐπ’ ἀρετῇ ὁ αὐτ. ἐν Πρωταγ. 343C, ἐν Νόμ. 744Ε· [[περί]] τι Πολύβ. 9. 20, 6· φ. [[περί]] τινος [[πρός]] τινα Ξεν. Ἱππαρχ. 9. 3· μετ’ ἀπαρ., φ. ποιεῖν τι [[αὐτόθι]] 2. 2· ― μετ’ αἰτ. τρόπου, φιλ. τὴν ψυχὴν [[αὐτόθι]] 7. 3· τὰ ἤθη Ἀριστ. Ρητ. 2. 17, 2· ― τὸ φιλότιμον = [[φιλοτιμία]], Εὐρ. Ἰφ. ἐν Αὐλ. 22. 342, Θουκ. 2. 44, Πλάτ., κλπ. 2) φιλοδόξως ἄσωτος, [[δαψιλής]], φιλ. καὶ λαμπρὸς Δημ. 566. 10· φ. [[περί]] τινα Πλουτ. Κράσσ. 3. 3) ἐπὶ παθ. σημασ., = [[πολυτίμητος]], [[σεβαστός]], Αἰσχύλ. Εὐμ. 1033. 4) [[φιλότιμος]] ὑπῆρξε φαίνεται ἐπώνυμον ἀρχόντων ἔν τισι τῶν [[πόλεων]] τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, Συλλ. Ἐπιγρ. 5773, πρβλ. Böckh 2. σελ. 918. ΙΙ. Ἐπίρρ. -μως, [[μετὰ]] φιλοτιμίας, φιλοδόξως, ζηλοτύπως, Λυσίας 147. 28, Ἰσαῖος 67. 26 φ. ἔχειν [[πρός]] τινα Πλάτ. Χαρμ. 162C, Ἰσοκρ. 57D· φ. ἔχειν [[πρός]] τι Ξεν. Κύρ. Παιδ. 1. 6, 26, κλπ.· φιλ. διατεθῆναι, διακεῖσθαι [[πρός]] τι Ἰσοκρ. περὶ Ἀντιδ. § 296, κλπ. ― Συγκριτ. φιλοτιμότερον Λυσίας 147. 38· ἢ -οτέρως, Ἰσοκρ. 190Α· ὑπερθετικ. -ότατα Πλουτ. Καῖσ. 3, κλπ.
}}
{{bailly
|btext=ος, ον :<br /><b>I.</b> qui aime <i>ou</i> recherche les honneurs, ambitieux ; <i>subst.</i> τὸ φιλότιμον THC l’ambition, <i>ou</i> objet de l’ambition, chose ambitionnée ; <i>p. suite</i> :<br /><b>1</b> plein d’émulation, de zèle;<br /><b>2</b> qui se pique de générosité, généreux, libéral : [[περί]] τινα à l’égard de qqn;<br /><b>II.</b> qu’on aime à honorer, vénérable, auguste;<br /><i>Cp.</i> φιλοτιμότερος, <i>Sp.</i> φιλοτιμότατος.<br />'''Étymologie:''' [[φίλος]], [[τιμή]].
}}
}}