Κηφισόδοτος

Wikipedia EN

Cephisodotus or Kephisodotos (Greek: Κηφισόδοτος, flourished about 400 – c. 360 BC) was a Greek sculptor, perhaps the father or an uncle of Praxiteles, one of whose sculptor sons was Cephisodotus the Younger.

The one noted work of his was Eirene (Peace) bearing the infant Ploutos (Wealth), ca 380–370 BC, of which a Roman point copy exists at the Glyptothek, Munich, and fragments in various collections. The Eirene, commissioned by the city of Athens and set up on the Areopagus, was attributed to Cephisodotus by Pausanias in the 2nd century AD.

Cephisodotus also made, as did his son, a figure of Hermes carrying the child Dionysus, unless ancient critics have made two works of one. He sculpted certain statues for the city of Megalopolis, founded by Epaminondas in 369 BC; Pausanias noted them in its principal temple in the 2nd century AD.

Two heads long thought to be feminine and inserted in female busts, one formerly in the Lansdowne collection and the other in the Massarenti collection, Rome, now recognized to be of Apollo, were attributed to Cephisodotus by Dorothy Kent Hill in 1974.

Wikipedia EL

Ο Κηφισόδοτος (ήκμασε στα χρόνια 400 π.Χ. - 360 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας γλύπτης, πατέρας του Πραξιτέλη και παππούς του Κηφισόδοτου του Νεότερου.

Για τον Κηφισόδοτο, πολύτιμες μαρτυρίες μας παρέχει η αρχαία ελληνική γραμματεία, συμπληρώνοντας την αρχαιολογική μαρτυρία. Ο Παυσανίας και ο Πλίνιος περιγράφουν τα έργα του:

Παυσ., 8, 30, 10: ταυτης της στοας (:Αριστανδρείου εν Μεγαλοπόλει) εστιν εγγυτάτω ως προς ήλιον ανίσχοντα ιερόν Σωτηρος επίκλησιν Διός. κεκόσμηται δε πέριξ κίοσι.... καθεζομένω δε τω Διί εν θρόνω παρεστήκασι τη μεν η Μεγάλη πΟλις, εν αριστερά δε Αρτέμιδος Σωτείρας αγαλμα. ταυτα με λίθου του Πεντελησίου Αθηναιοι Κηφισόδοτος και Ξενοφών ειργάσαντο.

Plin., NH 34,74,2: Cephisodotus (fecit) Minervam mirabilem in portu Atheniensium et aram ad templum Iovis Servatoris in eodem portu, cui pauca conparantur...

Παυσ., 9, 16, 1: ...Θηβαίοις δε μετά του Άμμωνος το ιερόν οιωνοσκοπείον τε Τειρεσίου καλούμενον, καί πλησίον Τύχης εστίν ιερόν... φέρει μεν δη Πλουτον παιδα. ως δε Θηβαιοι λέγουσι, χειρας μεν του αγάλματος και πρόσωπον Ξενοφών ειργάσατο Αθηναιος, Καλλιστόνικος δε τα λοιπά επιχώριος. σοφόν μεν δη και τουτοις το βούλευμα, εσθειναι Πλουτον ες τας χειρας άτε μητρί ή τροφω τη Τύχη. σοφόν δε ουχ ήσσον Κηφισοδότου. και γαρ ουτος της Ειρήνης το άγαλμα Αθηναίοις Πλουτον έχουσαν πεποίηκεν.

Παυσ., 1, 8, 2: μετα δε τας εικόνας των επωνύμων εστιν αγάλματα θεων, Αμφιάραος και Ειρήνη φέρουσα Πλουτον παιδα

Ο εικονογραφικός τύπος της Ειρήνης με την παιδική μορφή του Πλούτου στην αγκαλιά αναγνωρίστηκε το 1859 σε ένα ρωμαϊκό αντίγραφο, που βρέθηκε στην Villa Albani της Ρώμης και απόκειται στην Εθνική Γλυπτοθήκη του Μονάχου (αρ. κατ. 219). Η Ειρήνη ως κουροτρόφος θεότητα είναι γνωστή από την τραγωδία "Βάκχαι" του Ευριπίδη. Ο προσωποποιημένος Πλούτος εμφανίζεται για πρώτη φορά στην ομώνυμη κωμωδία του Αριστοφάνη, το έτος 388 π.Χ. Η χρονολογία αυτού του δράματος μας παρέχει το terminus post quem για την χρονολόγηση του αγάλματος.

Russian (Dvoretsky)

Κηφῑσόδοτος: ὁ Кефисодот
1 афинский военачальник середины IV в. до н. э. Xen.;
2 афинский оратор, отправлявшийся с посольством в Спарту Xen.

Translations

be: Кефісадот Старэйшы; bg: Кефисодот Стари; br: Kefisodotos an Henañ; ca: Cefisòdot el vell; de: Kephisodotos der Ältere; el: Κηφισόδοτος; en: Cephisodotus the Elder; es: Cefisodoto el Viejo; fi: Kefisodotos vanhempi; fr: Céphisodote l'Ancien; it: Cefisodoto il Vecchio; ja: 大ケフィソドトス; nl: Cephisodotus; no: Kefisodotos den eldre; pt: Cefisódoto, o Velho; ru: Кефисодот Старший; sk: Kéfisodotos Starší; tr: Kephisodotos; uk: Кефісодот