3,274,754
edits
δεῦρο: Difference between revisions
From LSJ
9
(T22) |
(9) |
||
| Line 33: | Line 33: | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=adverb, from [[Homer]] [[down]];<br /><b class="num">1.</b> of [[place]],<br /><b class="num">a.</b> [[hither]]; to [[this]] [[place]].<br /><b class="num">b.</b> in urging and [[calling]], "Here! Come!" (the Sept. [[especially]] for לֵך and לְכָה): [[δεῦρο]] [[ἔξω]] [[come]] [[forth]]). [[δεῦρο]] [[εἰς]] γῆν, ἥν κτλ., [[δεῦρο]] [[εἰς]] [[τόν]] οἶκον [[σου]], [[hitherto]], [[now]]: [[ἄχρι]] [[τοῦ]] [[δεῦρο]] up to [[this]] [[time]], [[μέχρι]] [[δεῦρο]] ([[Plato]], legg. 7, p. 811c.); Athen. 1,62, p. 34c.; [[Plutarch]], vit. Numbers 4; Pomp. 24). | |txtha=adverb, from [[Homer]] [[down]];<br /><b class="num">1.</b> of [[place]],<br /><b class="num">a.</b> [[hither]]; to [[this]] [[place]].<br /><b class="num">b.</b> in urging and [[calling]], "Here! Come!" (the Sept. [[especially]] for לֵך and לְכָה): [[δεῦρο]] [[ἔξω]] [[come]] [[forth]]). [[δεῦρο]] [[εἰς]] γῆν, ἥν κτλ., [[δεῦρο]] [[εἰς]] [[τόν]] οἶκον [[σου]], [[hitherto]], [[now]]: [[ἄχρι]] [[τοῦ]] [[δεῦρο]] up to [[this]] [[time]], [[μέχρι]] [[δεῦρο]] ([[Plato]], legg. 7, p. 811c.); Athen. 1,62, p. 34c.; [[Plutarch]], vit. Numbers 4; Pomp. 24). | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=δεῡρο και [[δεύρω]] και αιολ. δεῡρυ και αττ. επιτ. [[δευρί]] και δεῡρε και δευρεί) (Α)<br /><b>1.</b> (με ρήματα κινήσεως [[σημαντικά]]) εδώ, [[προς]] τα εδώ («[[ἦλθον]] αἰχμητάων δεῡρο μαχησόμενος», Ιλ.)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «τὰ δεῡρο» — τα αισθητά όντα<br /><b>3.</b> (σε συζητήσεις, επιχειρήματα και αποδείξεις) ως αυτό το [[σημείο]] («[[μέχρι]] μὲν οὖν δὴ δεῡρο τοῡ λόγου [[καλῶς]] μὲν ἄν ἔχοι»)<br /><b>4.</b> (χρησιμοποιούμενο ως παρακελευσματικό [[μόριο]] με β' εν. πρόσ. προστ.) εδώ! από δω! [[εμπρός]]! («ἀλλ' ἄγε δεῡρο», Ιλ.) (με το β' πληθ. σε [[χρήση]] το [[δεύτε]])<br /><b>5.</b> ([[χωρίς]] [[ρήμα]]) «δεῡρο σύ», «Θεαίτητε, δεῡρο [[παρά]] Σωκράτη» (<b>Πλάτ.</b>, Θεαίτ.)<br /><b>6.</b> πήγαινε [[προς]] («δεῡρο πρὸς τοὺς προφήτας», ΠΔ)<br /><b>7.</b> (για χρόνο) [[μέχρι]] [[τώρα]], [[μέχρι]] εδώ, έως [[τώρα]] («καὶ δεῡρό γ' ἀεί τὴν τύχην οὐ [[μέμφομαι]]» (<b>Αισχ.</b>, Ευμ.).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[δεύρο]] πιθ. <span style="color: red;"><</span> <i>δε</i>-<i>υρο</i> <span style="color: red;"><</span> <i>δε</i>-<i>αυρο</i> (<b>[[πρβλ]].</b> τη [[γλώσσα]] του Ησυχίου «[[πέδευρα]]<br />ύστερα» όπου το λακων [[πέδευρα]] <span style="color: red;"><</span> [[πεδά]]- <i>αυρα</i>). Το α' συνθετικό της λ. [[δεύρο]] [[είναι]] [[προφανώς]] το επιθηματικό [[στοιχείο]] -<i>δε</i>, που εδώ λειτουργεί ως προθεματικό. Η λ. [[δεύρο]], με αρχική επιρρηματική [[σημασία]] «εδώ», εξέλαβε προστακτική [[χροιά]] «έλα εδώ» (<b>[[πρβλ]].</b> λιθ. <i>aure</i>, [[λέξη]] συνώνυμη του [[δεύρο]], [[καθώς]] και αρμ. <i>ur</i> «[[προς]] τα εδώ» <span style="color: red;"><</span> <i>ure</i>, ουμβρ. <i>uru</i> «[[εκεί]]»). Παράλληλοι τύποι του [[δεύρο]] [[είναι]]: ο αιολ. τ. <i>δεύρυ</i> (<b>[[πρβλ]].</b> <i>άλλυ</i>-<i>δις</i>)<br />ο τ. [[δευρί]] με το επιτατικό δεικτικό -<i>ί</i>, του οποίου [[άλλη]] [[μορφή]] [[είναι]] το <i>δευρεί</i>, εύχρηστο από το 400 μ.Χ.<br />ο τ. [[δεύρω]] σχηματισμένος [[κατά]] το <i>πρόσ</i>(<i>σ</i>)<i>ω</i><br /><i>ο</i> μεμονωμένος τ. <i>δεύρε</i> ενικού αριθμού που σχηματίστηκε σύμφωνα με ρηματικούς τύπους προστακτικής σε -<i>ε</i>, ενώ το [[δεύτε]], τ. πληθυντικού αριθμού που διατηρήθηκε στην Νέα Ελληνική, προέρχεται από το [[δεύρο]] (<b>[[πρβλ]].</b> [[δεύρο]] ίτε</i>)]. | |||
}} | }} | ||
