3,274,917
edits
(big3_14) |
(11) |
||
Line 21: | Line 21: | ||
{{DGE | {{DGE | ||
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [fut. ind. 3<sup>a</sup> sg. ἐμποδιεῖ Pl.<i>Ly</i>.210b, ἐμποδίσει <i>Gp</i>.2.49.1, en v. pas. 3<sup>a</sup> plu. ἐμποδισθήσονται Porph.<i>Abst</i>.1.17, en v. med. inf. ἐμποδίσεσθαι Antip.<i>Stoic</i>.3.256.30; perf. inf. ἐνπεποδικέναι <i>IEphesos</i> 4101.19 (II d.C.)]<br /><b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> [[aherrojar]], [[poner grilletes]], [[ligar]], [[trabar]] los pies o patas, c. ac. de pers. ἐμποδίσαντες τοὺς μάντιας Hdt.4.69, ref. anim. en defixiones contra competidores en el circo ἐνποδίσατε αὐτο[ὺ] ς ... [ἵνα μὴ] δυνηθῶσιν τρέχειν μηδὲ ἡνιοχεύ[ι] ν <i>SEG</i> 40.921.16 (Cartago III d.C.), c. ac. de la extremidad y dat. ἐμπόδισον αὐτοῖς τοὺς πόδας trábales las patas</i>, <i>TDA</i> 234.17 (Cartago II/III d.C.), en v. pas., c. ac. rel. τὸ ἱηρεῖον ... ἐμπεποδισμένον τοὺς ... πόδας Hdt.4.60, ἐμποδίζονται δὲ τὴν γλῶτταν καὶ γίνονται τραυλοί Ptol.<i>Tetr</i>.3.13.12, fig. ᾅ (τᾷ ὀλιγοδρανίᾳ) τὸ φωτῶν ἀλαὸν γένος ἐμπεποδισμένον la debilidad a la que está ligada la ciega raza de los humanos</i> A.<i>Pr</i>.550.<br /><b class="num">2</b> p. ext. [[impedir]], [[estorbar]], [[obstaculizar]], [[poner impedimentos]] c. ac. de pers. τὼ χεῖρε προέχων ἐνεπόδιζον ... τὸν παίοντα extendiendo las manos, impedía el golpe del atacante</i> X.<i>Cyr</i>.2.3.10, τὸ θεῖον ἐνεπόδιζέ με Ar.<i>Au</i>.965, cf. <i>Lys</i>.359, (τὴν πόλιν) ἐμποδίζοντες νόμοι D.24.94, c. inf. οὐδεὶς ἡμᾶς ἑκὼν εἶναι ἐμποδιεῖ Pl.l.c., c. gen. ἐνεπόδιζον αὐτοὺς τοῦ οἰκοδομεῖν LXX 2<i>Es</i>.4.4, c. constr. prep. ἐμποδιεῖν αὐτὸν πρὸς πολλὰ τῶν πραγμάτων Isoc.<i>Ep</i>.4.11, ἐνεπόδισέν με ἐν τοῖς κατὰ τὴν κατασποράν <i>PCol</i>.209.30 (I d.C.)<br /><b class="num">•</b>c. ac. de concr. o abstr. [[obstaculizar]], [[dificultar]] τοῦ αἵματος τὴν ἀπόρρυσιν Hp.<i>Virg</i>.1, cf. I.<i>AI</i> 1.164, Hld.4.7.13, 9.15.4, ἐμποδίζειν τοὺς τῆς πόλεως καιρούς Aeschin.3.94, cf. Arist.<i>Top</i>.161<sup>a</sup>37, D.C.<i>Epit</i>.7.24.9, 25.8, ταύτην τὴν διακόσμησιν Corn.<i>ND</i> 17, τροφαὶ πολλαὶ ἁγνείαν ἐμποδίζουσιν Sext.<i>Sent</i>.108a, τῆς δὲ φύσεως καὶ τὰ τοιαῦτα ἀπαιτούσης ἐμποδίζειν μὲν ἀδύνατον si la naturaleza reclama tales esparcimientos es imposible impedirlos</i> Aristid.Quint.60.17, cf. Porph.<i>Sent</i>.27, en v. pas. ὅταν [[γάρ]] τι δέῃ πράττειν ἐμποδίσεσθαι ὑπὸ τοῦ πλήθους αὐτῶν Antip.<i>Stoic</i>.l.c., ὑπὸ ... τῆς τῶν ... βαρβάρων ἐπικρατείας ἐμποδισθέντες Plb.2.39.7, ὥστε τοὺς ὁδοιποροῦντας μηδὲν ἐμποδίζεσθαι τῆς ... πορείας D.S.14.28, cf. Plu.<i>Luc</i>.28, Hero <i>Dioptr</i>.300.18(p.300.19), A.D.<i>Pron</i>.73.11, οἴνῳ γὰρ ἐμποδίζεται τὸ συμφέρον Men.<i>Mon</i>.585, ἡ τοῦ κάτω καθαίροντος φαρμάκου [[δύναμις]] ἐμποδισθήσεται Gal. en Orib.7.23.28, τῷ λόγῳ ἐμποδιζόμενοι Vett.Val.62.28, ἐμπεποδίσθαι ἐν τοῖς κατὰ τὴν πρακτορείαν <i>PTeb</i>.1095.24 (II a.C.), cf. Ptol.<i>Tetr</i>.4.10.12, <i>PHamb</i>.256.19 (III d.C.), πόσοι δὲ πρὸς θεραπείαν ἐμποδισθήσονται ἀπεχόμενοι τῶν ζῴων; ¿cuántos se verán con dificultades para curarse si se abstienen de comer animales?</i> Porph.<i>Abst</i>.1.17, cf. Plot.1.4.5<br /><b class="num">•</b>c. or. complet. c. μή [[verse impedido de]] ἐμποδίζοιτο ἂν μὴ πράττειν ... τὴν πρᾶξιν καὶ ὑπὸ φίλων καὶ ὑπὸ ἐχθρῶν se vería impedido de llevar a cabo la acción tanto por amigos como por enemigos</i> Pl.<i>Smp</i>.183a<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. ὁ γὰρ λέγων καὶ τὴν ἀπ' ἄλλων ἐμποδίζεται δόσιν Men.<i>Comp</i>.2.96.<br /><b class="num">3</b> sent. dud., bien [[sortear obstáculos]] en uso cóm fig., c. ac. int., en la frase κέχηνεν ὥσπερ ἐμποδίζων ἰσχάδας quizá ref. a un juego de niños en el que intervenían los higos, o bien <i>mascar</i> según algunas interpr., en el sent. se queda con la boca abierta como mascando higos secos, e.e., como un tonto</i> Ar.<i>Eq</i>.755, cf. Hsch.<br /><b class="num">II</b> intr.<br /><b class="num">1</b> [[poner trabas]], [[ser un obstáculo o impedimento]] c. dat. compl. indir. ἐμποδίζει πολλαῖς ἐνεργείαις Arist.<i>EN</i> 1100<sup>b</sup>29, οὐ γὰρ ἐμποδιοῦσιν ἀλλήλαις Arist.<i>Pol</i>.1299<sup>b</sup>8, ἐμποδιεῖν ταῖς ἐπιβολαῖς [[αὐτοῦ]] Plb.5.14.11, ἐμποδίζοντες ταῖς χορηγίαις Plb.5.111.4, cf. Porph.<i>Ep.Aneb</i>.26, ἐμποδίζοντες τοῖς ἀρξαμένοις τρέχειν καλῶς Origenes <i>Cant</i>.3 (p.237.28), ἥ τε γὰρ τῶν ἐργαλείων χρεία ... ἐμποδίσει τοῖς γεωργοῖς <i>Gp</i>.2.49.1, c. constr. prep. φθοραὶ ... εἰσὶ τῷ παραιρεῖσθαι τὰς τροφὰς καὶ ἐν τοῖς ἄλλοις ἐμποδίζειν se producen pérdidas (de plantas) al quitarse el alimento y estorbarse en lo demás</i> Thphr.<i>HP</i> 4.16.5, ἐμποδίζειν πρὸς τὰς ὕστερον πράξεις Arist.<i>Pol</i>.1341<sup>a</sup>6, cf. <i>PA</i> 683<sup>a</sup>23, πρὸς τὴν ὄψιν Cleom.1.5.79, cf. I.<i>AI</i> 3.155, D.C.37.9.4, sin rég. μηδενὸς ἐμποδίζοντος τῶν [[ἐκτός]] mientras no constituya un obstáculo algún factor externo</i> Arist.<i>Pol</i>.1288<sup>b</sup>24, διὰ δὲ τὸ ἐμποδίζειν por ser un estorbo</i> D.L.7.14, cf. A.D.<i>Pron</i>.35.13, Plot.4.7.6, Vett.Val.290.10<br /><b class="num">•</b>part. neutr. subst. τὸ ἐμποδίζον [[impedimento]] c. gen. τὸ ἐμποδίζον τοῦ ἱέναι Pl.<i>Cra</i>.419c.<br /><b class="num">2</b> en v. med. [[tropezarse]], fig. [[equivocarse]] αἱ σοφαὶ γνῶμαι ... ἐμποδίζονται θαμά incluso las mentes hábiles a menudo se equivocan</i> S.<i>Ph</i>.432. | |dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [fut. ind. 3<sup>a</sup> sg. ἐμποδιεῖ Pl.<i>Ly</i>.210b, ἐμποδίσει <i>Gp</i>.2.49.1, en v. pas. 3<sup>a</sup> plu. ἐμποδισθήσονται Porph.<i>Abst</i>.1.17, en v. med. inf. ἐμποδίσεσθαι Antip.<i>Stoic</i>.3.256.30; perf. inf. ἐνπεποδικέναι <i>IEphesos</i> 4101.19 (II d.C.)]<br /><b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> [[aherrojar]], [[poner grilletes]], [[ligar]], [[trabar]] los pies o patas, c. ac. de pers. ἐμποδίσαντες τοὺς μάντιας Hdt.4.69, ref. anim. en defixiones contra competidores en el circo ἐνποδίσατε αὐτο[ὺ] ς ... [ἵνα μὴ] δυνηθῶσιν τρέχειν μηδὲ ἡνιοχεύ[ι] ν <i>SEG</i> 40.921.16 (Cartago III d.C.), c. ac. de la extremidad y dat. ἐμπόδισον αὐτοῖς τοὺς πόδας trábales las patas</i>, <i>TDA</i> 234.17 (Cartago II/III d.C.), en v. pas., c. ac. rel. τὸ ἱηρεῖον ... ἐμπεποδισμένον τοὺς ... πόδας Hdt.4.60, ἐμποδίζονται δὲ τὴν γλῶτταν καὶ γίνονται τραυλοί Ptol.<i>Tetr</i>.3.13.12, fig. ᾅ (τᾷ ὀλιγοδρανίᾳ) τὸ φωτῶν ἀλαὸν γένος ἐμπεποδισμένον la debilidad a la que está ligada la ciega raza de los humanos</i> A.<i>Pr</i>.550.<br /><b class="num">2</b> p. ext. [[impedir]], [[estorbar]], [[obstaculizar]], [[poner impedimentos]] c. ac. de pers. τὼ χεῖρε προέχων ἐνεπόδιζον ... τὸν παίοντα extendiendo las manos, impedía el golpe del atacante</i> X.<i>Cyr</i>.2.3.10, τὸ θεῖον ἐνεπόδιζέ με Ar.<i>Au</i>.965, cf. <i>Lys</i>.359, (τὴν πόλιν) ἐμποδίζοντες νόμοι D.24.94, c. inf. οὐδεὶς ἡμᾶς ἑκὼν εἶναι ἐμποδιεῖ Pl.l.c., c. gen. ἐνεπόδιζον αὐτοὺς τοῦ οἰκοδομεῖν LXX 2<i>Es</i>.4.4, c. constr. prep. ἐμποδιεῖν αὐτὸν πρὸς πολλὰ τῶν πραγμάτων Isoc.<i>Ep</i>.4.11, ἐνεπόδισέν με ἐν τοῖς κατὰ τὴν κατασποράν <i>PCol</i>.209.30 (I d.C.)<br /><b class="num">•</b>c. ac. de concr. o abstr. [[obstaculizar]], [[dificultar]] τοῦ αἵματος τὴν ἀπόρρυσιν Hp.<i>Virg</i>.1, cf. I.<i>AI</i> 1.164, Hld.4.7.13, 9.15.4, ἐμποδίζειν τοὺς τῆς πόλεως καιρούς Aeschin.3.94, cf. Arist.<i>Top</i>.161<sup>a</sup>37, D.C.<i>Epit</i>.7.24.9, 25.8, ταύτην τὴν διακόσμησιν Corn.<i>ND</i> 17, τροφαὶ πολλαὶ ἁγνείαν ἐμποδίζουσιν Sext.<i>Sent</i>.108a, τῆς δὲ φύσεως καὶ τὰ τοιαῦτα ἀπαιτούσης ἐμποδίζειν μὲν ἀδύνατον si la naturaleza reclama tales esparcimientos es imposible impedirlos</i> Aristid.Quint.60.17, cf. Porph.<i>Sent</i>.27, en v. pas. ὅταν [[γάρ]] τι δέῃ πράττειν ἐμποδίσεσθαι ὑπὸ τοῦ πλήθους αὐτῶν Antip.<i>Stoic</i>.l.c., ὑπὸ ... τῆς τῶν ... βαρβάρων ἐπικρατείας ἐμποδισθέντες Plb.2.39.7, ὥστε τοὺς ὁδοιποροῦντας μηδὲν ἐμποδίζεσθαι τῆς ... πορείας D.S.14.28, cf. Plu.<i>Luc</i>.28, Hero <i>Dioptr</i>.300.18(p.300.19), A.D.<i>Pron</i>.73.11, οἴνῳ γὰρ ἐμποδίζεται τὸ συμφέρον Men.<i>Mon</i>.585, ἡ τοῦ κάτω καθαίροντος φαρμάκου [[δύναμις]] ἐμποδισθήσεται Gal. en Orib.7.23.28, τῷ λόγῳ ἐμποδιζόμενοι Vett.Val.62.28, ἐμπεποδίσθαι ἐν τοῖς κατὰ τὴν πρακτορείαν <i>PTeb</i>.1095.24 (II a.C.), cf. Ptol.<i>Tetr</i>.4.10.12, <i>PHamb</i>.256.19 (III d.C.), πόσοι δὲ πρὸς θεραπείαν ἐμποδισθήσονται ἀπεχόμενοι τῶν ζῴων; ¿cuántos se verán con dificultades para curarse si se abstienen de comer animales?</i> Porph.<i>Abst</i>.1.17, cf. Plot.1.4.5<br /><b class="num">•</b>c. or. complet. c. μή [[verse impedido de]] ἐμποδίζοιτο ἂν μὴ πράττειν ... τὴν πρᾶξιν καὶ ὑπὸ φίλων καὶ ὑπὸ ἐχθρῶν se vería impedido de llevar a cabo la acción tanto por amigos como por enemigos</i> Pl.<i>Smp</i>.183a<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. ὁ γὰρ λέγων καὶ τὴν ἀπ' ἄλλων ἐμποδίζεται δόσιν Men.<i>Comp</i>.2.96.<br /><b class="num">3</b> sent. dud., bien [[sortear obstáculos]] en uso cóm fig., c. ac. int., en la frase κέχηνεν ὥσπερ ἐμποδίζων ἰσχάδας quizá ref. a un juego de niños en el que intervenían los higos, o bien <i>mascar</i> según algunas interpr., en el sent. se queda con la boca abierta como mascando higos secos, e.e., como un tonto</i> Ar.<i>Eq</i>.755, cf. Hsch.<br /><b class="num">II</b> intr.<br /><b class="num">1</b> [[poner trabas]], [[ser un obstáculo o impedimento]] c. dat. compl. indir. ἐμποδίζει πολλαῖς ἐνεργείαις Arist.<i>EN</i> 1100<sup>b</sup>29, οὐ γὰρ ἐμποδιοῦσιν ἀλλήλαις Arist.<i>Pol</i>.1299<sup>b</sup>8, ἐμποδιεῖν ταῖς ἐπιβολαῖς [[αὐτοῦ]] Plb.5.14.11, ἐμποδίζοντες ταῖς χορηγίαις Plb.5.111.4, cf. Porph.<i>Ep.Aneb</i>.26, ἐμποδίζοντες τοῖς ἀρξαμένοις τρέχειν καλῶς Origenes <i>Cant</i>.3 (p.237.28), ἥ τε γὰρ τῶν ἐργαλείων χρεία ... ἐμποδίσει τοῖς γεωργοῖς <i>Gp</i>.2.49.1, c. constr. prep. φθοραὶ ... εἰσὶ τῷ παραιρεῖσθαι τὰς τροφὰς καὶ ἐν τοῖς ἄλλοις ἐμποδίζειν se producen pérdidas (de plantas) al quitarse el alimento y estorbarse en lo demás</i> Thphr.<i>HP</i> 4.16.5, ἐμποδίζειν πρὸς τὰς ὕστερον πράξεις Arist.<i>Pol</i>.1341<sup>a</sup>6, cf. <i>PA</i> 683<sup>a</sup>23, πρὸς τὴν ὄψιν Cleom.1.5.79, cf. I.<i>AI</i> 3.155, D.C.37.9.4, sin rég. μηδενὸς ἐμποδίζοντος τῶν [[ἐκτός]] mientras no constituya un obstáculo algún factor externo</i> Arist.<i>Pol</i>.1288<sup>b</sup>24, διὰ δὲ τὸ ἐμποδίζειν por ser un estorbo</i> D.L.7.14, cf. A.D.<i>Pron</i>.35.13, Plot.4.7.6, Vett.Val.290.10<br /><b class="num">•</b>part. neutr. subst. τὸ ἐμποδίζον [[impedimento]] c. gen. τὸ ἐμποδίζον τοῦ ἱέναι Pl.<i>Cra</i>.419c.<br /><b class="num">2</b> en v. med. [[tropezarse]], fig. [[equivocarse]] αἱ σοφαὶ γνῶμαι ... ἐμποδίζονται θαμά incluso las mentes hábiles a menudo se equivocan</i> S.<i>Ph</i>.432. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=και [[μποδίζω]] και μποδάω (AM [[ἐμποδίζω]], Μ και ἀμποδίζω και [[μποδίζω]])<br />[[παρεμβάλλω]] [[εμπόδιο]], [[γίνομαι]] ο [[ίδιος]] [[εμπόδιο]], [[εναντιώνομαι]] σε [[κάτι]], [[απαγορεύω]], [[δυσχεραίνω]], [[παρακωλύω]] («και σοφαὶ γνῶμαι... ἐμποδίζονται [[θαμά]]», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />(μτχ. παθ. παρακμ.) (<i>ε</i>)<i>μποδισμένος</i><br />απαγορευμένος ως [[προς]] [[κάτι]] («[ε]μποδισμένο [[χωράφι]]» — στο οποίο απαγορεύεται η [[βοσκή]])<br /><b>μσν.</b><br /><b>μέσ.</b><br /><b>1.</b> ματαιώνομαι («νά μὴν τὸ [[μάθη]] ὁ Φλώριος καὶ ἐμποδιστῆ τὸ πρᾱγμα», Φλώρ.)<br /><b>2.</b> δυσκολεύομαι, [[βρίσκω]] εμπόδια («[[ὅταν]] εἰς [[γῆρας]] γὰρ ἐλθῇ..., ἀμβλυωπεῑ... μποδίζεται βαδίζειν», Φυσιολ.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[δένω]] τα πόδια κάποιου, [[δεσμεύω]] («ἐμποδίσαντες τοὺς μάντιας καὶ χεῑρας [[ὀπίσω]] δήσαντες», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> (με δοτ. πράγμ.) [[γίνομαι]] [[εμπόδιο]] («ἐμποδιοῡσιν ἀλλήλαις», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>3.</b> [[πιέζω]] με το [[πόδι]], [[πατικώνω]], [[συμπιέζω]], [[πλαταίνω]] [[κάτι]] («[[ὥσπερ]] ἐμποδίζων ἰσχάδας» — σαν να συμπιέζει με το [[πόδι]] [[ξερά]] σύκα, για να τά αρμαθιάσει, να τά κάνει αρμαθιές, τσαπέλες<br /><b>Αριστοφ.</b>). | |||
}} | }} |