Anonymous

γλαυκός: Difference between revisions

From LSJ
3,451 bytes added ,  29 September 2017
8
(big3_10)
(8)
Line 24: Line 24:
{{DGE
{{DGE
|dgtxt=-ή, -όν<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. fem. -ά S.<i>Fr</i>.371, Ar.<i>Au</i>.1339; lesb. γλαύκα Alc.115.8<br /><b class="num">I</b> c. ref. sobre todo al brillo [[que despide reflejos]], [[resplandeciente]], [[luminoso]] como epít. del mar [[brillante]], [[rutilante]] γλαυκὴ δέ σε τίκτε θάλασσα <i>Il</i>.16.34, κῦμα δὲ πόντου ... γλαυκόν Ar.<i>Th</i>.44, λίμνα S.l.c., ὕδωρ Triph.218, cf. E.<i>Hel</i>.400, <i>Cyc</i>.16, Ar.l.c., A.R.1.182, Theoc.11.43, γλαυκαῖς Νηρηίσι Theoc.7.59<br /><b class="num">•</b>como subst. γλαυκή [[el mar]] γλαυκὴ [[δυσπέμφελος]] el mar intransitable</i> Hes.<i>Th</i>.440, γλαυκῆς ... πέλας <i>Lyr.Alex.Adesp</i>.10.3<br /><b class="num">•</b>epít. de diosas, ref. a la [[resplandeciente]] claridad de su semblante γλαυκέων Χαρίτων Ibyc.7.1, y más concr. de sus ojos γλαυκῶν βλεφάρων σέλας Colluth.133, cf. Callistr.14.5 (pero v. II 2), de ahí γλαυκὰν ... ὑπ' ἠῶ bajo la brillante luz del día</i> Theoc.16.5<br /><b class="num">•</b>esp. de Atenea [[de aspecto resplandeciente]] o quizá [[de ojos brillantes y claros]] γλαυκᾶς ... [[Ἀθάνας]] E.<i>Heracl</i>.754, Theoc.28.1, γλαυκὴ ... Τριτογένεια Orph.<i>L</i>.586, γλαυκὴ θεός la diosa de ojos claros</i> Ant.Lib.15.2, cf. [[γλαυκῶπις]]<br /><b class="num">•</b>de la luna, aplicado a su pálida luminosidad γλαυκὰ ... Σελάνα Mesom.2.21, πλήθουσα πυρὸς γλαυκοῖο σελήνη Triph.514, cf. Hegesian.<i>SHell</i>.466, y a su brillo, Sch.Pi.<i>O</i>.6.76d<br /><b class="num">•</b>de las estrellas c. el sent. de [[titilante]] γλαυκοὶ δὲ ἀστέρες Him.12.37<br /><b class="num">•</b>de anim. [[de ojos claros y brillantes]] γλαυκοὶ δὲ δράκοντες Pi.<i>O</i>.8.37, de una fiera, prob. el tigre, Ctes.45d, explicado como signo de fiereza (cf. [[γλαυκιάω]]): τῶν θηρίων τὰ ἀλκιμώτατα ... γλαυκά εἰσι Corn.<i>ND</i> 20, cf. Orph.<i>A</i> 933.<br /><b class="num">II</b> c. ref. sobre todo al color, de diversos tonos de [[verde]], [[azulado]], [[gris]], [[blanquecino]]<br /><b class="num">1</b> de plantas c. ref. al color [[verde blanquecino]] de sus hojas: del olivo γλαυκὸν ... ἄνδημ' ἐλαίας B.8.29, γλαυκᾶς ... φύλλον ἐλαίας S.<i>OC</i> 701, cf. B.11.29, E.<i>Supp</i>.258, <i>Tr</i>.802, <i>IT</i> 1101<br /><b class="num">•</b>de la vid, Alc.115a.8, <i>AP</i> 9.87 (Marc.Arg.), 249 (Maec.), y de las uvas γλαυκῆς ὀπώρας ... Βακχίας ἀπ' ἀμπέλου S.<i>Tr</i>.703.<br /><b class="num">2</b> de pers. y anim.:<br /><b class="num">a)</b> ref. al aspecto o color de la piel [[de tez clara]] op. μέλας y muy frec. junto a πυρρός caracterizando a pueblos del Norte Θρῇκες Xenoph.B 16, [[Βουδῖνοι]] Hdt.4.108, cf. Arist.<i>Pr</i>.910<sup>a</sup>13<br /><b class="num">•</b>de anim. [[de pelo o plumaje gris]] (σκῶπες) εἰσὶ δὲ γλαυκοί Call.<i>Fr</i>.418, ὁ γ. ἵππος <i>PCair.Zen</i>.376.10 (III a.C.);<br /><b class="num">b)</b> ref. al color de sus ojos (pero v. I) [[de ojos claros]] bien sea [[azul claro]], [[gris azulado o verdoso]] en una estatua de Atenea γλαυκοὺς ἔχον τοὺς ὀφθαλμούς Paus.1.14.6, en pers., gener. como rasgo peculiar ἐκ γλαυκῶν γλαυκοί Hp.<i>Aër</i>.14.5, de un esclavo <i>PCair.Zen</i>.76.10 (III a.C.), ὁ γ. [[ἄνθρωπος]] Plot.4.4.19, en Arist. como signo de debilidad física por falta de agua y frec. de los ojos de los niños γλαυκότερα δὲ τὰ ὄμματα τῶν παιδίων Arist.<i>GA</i> 779<sup>a</sup>26, 779<sup>b</sup><i>passim</i>, 780<sup>a</sup>15, rasgo común al de la tez o piel clara, Arist.<i>Pr</i>.892<sup>a</sup>3, <i>PPetr</i>.3.4.2.20 (III a.C.), de los nacidos bajo el signo de Leo junto a πυρρός Hippol.<i>Haer</i>.4.19, Heph.Astr.2.2.32, como rasgo poco apreciado y desfavorable, Hp.<i>Epid</i>.2.6.1, Adam.1.6, 2.31, Luc.<i>DMeretr</i>.2.1, Philostr.<i>VA</i> 7.42, asociado a la homosexualidad <i>Cat.Cod.Astr</i>.7.91.<br /><b class="num">3</b> gener. y ref. a cosas: como n. de color [[azul pálido]] κυανοῦ δὲ λευκῷ κεραννυμένου γλαυκόν (χρῶμα ἀποτελεῖται) Pl.<i>Ti</i>.68c<br /><b class="num">•</b>del color [[gris azulado]] de la baya de saúco, Emp.B 93<br /><b class="num">•</b>de la atmósfera [[azul claro como el lapislázuli]] γλαυκοῖο κελαινότεραι κυάνοιο Eratosth.16.4, [[αἰθήρ]] Corn.<i>ND</i> 20<br /><b class="num">•</b>[[verde brillante]] o más prob. [[verde y con destellos]] (cf. I) de algunas piedras preciosas γλαυκῆς βηρύλλοιο Triph.70, de la esmeralda, Nonn.<i>D</i>.5.178, cf. D.P.1119, Epiph.Const.<i>Gemm</i>.M.43.297C<br /><b class="num">•</b>[[verde amarillento]] [[ἔλαιον]] Archestr.<i>SHell</i>.144.7, 154.5.<br /><b class="num">4</b> medic., ref. a ojos enfermos [[que tiene cataratas, glaucoma o algún tipo de ceguera]] Gal.1.330, 638, Prud.<i>Apoth</i>.20<br /><b class="num">•</b>tb. en anim. [[oculum claucum]] Claud.Herm.<i>Mul</i>.753.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> De la r. *<i>gelH<sup>u̯</sup></i>3 ‘brillar’, en grado ø/ø <i>*gl°H<sup>u̯</sup>°3</i>- > γλαυ- como [[ἀγλαός]] pero c. suf. -κ-.
|dgtxt=-ή, -όν<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. fem. -ά S.<i>Fr</i>.371, Ar.<i>Au</i>.1339; lesb. γλαύκα Alc.115.8<br /><b class="num">I</b> c. ref. sobre todo al brillo [[que despide reflejos]], [[resplandeciente]], [[luminoso]] como epít. del mar [[brillante]], [[rutilante]] γλαυκὴ δέ σε τίκτε θάλασσα <i>Il</i>.16.34, κῦμα δὲ πόντου ... γλαυκόν Ar.<i>Th</i>.44, λίμνα S.l.c., ὕδωρ Triph.218, cf. E.<i>Hel</i>.400, <i>Cyc</i>.16, Ar.l.c., A.R.1.182, Theoc.11.43, γλαυκαῖς Νηρηίσι Theoc.7.59<br /><b class="num">•</b>como subst. γλαυκή [[el mar]] γλαυκὴ [[δυσπέμφελος]] el mar intransitable</i> Hes.<i>Th</i>.440, γλαυκῆς ... πέλας <i>Lyr.Alex.Adesp</i>.10.3<br /><b class="num">•</b>epít. de diosas, ref. a la [[resplandeciente]] claridad de su semblante γλαυκέων Χαρίτων Ibyc.7.1, y más concr. de sus ojos γλαυκῶν βλεφάρων σέλας Colluth.133, cf. Callistr.14.5 (pero v. II 2), de ahí γλαυκὰν ... ὑπ' ἠῶ bajo la brillante luz del día</i> Theoc.16.5<br /><b class="num">•</b>esp. de Atenea [[de aspecto resplandeciente]] o quizá [[de ojos brillantes y claros]] γλαυκᾶς ... [[Ἀθάνας]] E.<i>Heracl</i>.754, Theoc.28.1, γλαυκὴ ... Τριτογένεια Orph.<i>L</i>.586, γλαυκὴ θεός la diosa de ojos claros</i> Ant.Lib.15.2, cf. [[γλαυκῶπις]]<br /><b class="num">•</b>de la luna, aplicado a su pálida luminosidad γλαυκὰ ... Σελάνα Mesom.2.21, πλήθουσα πυρὸς γλαυκοῖο σελήνη Triph.514, cf. Hegesian.<i>SHell</i>.466, y a su brillo, Sch.Pi.<i>O</i>.6.76d<br /><b class="num">•</b>de las estrellas c. el sent. de [[titilante]] γλαυκοὶ δὲ ἀστέρες Him.12.37<br /><b class="num">•</b>de anim. [[de ojos claros y brillantes]] γλαυκοὶ δὲ δράκοντες Pi.<i>O</i>.8.37, de una fiera, prob. el tigre, Ctes.45d, explicado como signo de fiereza (cf. [[γλαυκιάω]]): τῶν θηρίων τὰ ἀλκιμώτατα ... γλαυκά εἰσι Corn.<i>ND</i> 20, cf. Orph.<i>A</i> 933.<br /><b class="num">II</b> c. ref. sobre todo al color, de diversos tonos de [[verde]], [[azulado]], [[gris]], [[blanquecino]]<br /><b class="num">1</b> de plantas c. ref. al color [[verde blanquecino]] de sus hojas: del olivo γλαυκὸν ... ἄνδημ' ἐλαίας B.8.29, γλαυκᾶς ... φύλλον ἐλαίας S.<i>OC</i> 701, cf. B.11.29, E.<i>Supp</i>.258, <i>Tr</i>.802, <i>IT</i> 1101<br /><b class="num">•</b>de la vid, Alc.115a.8, <i>AP</i> 9.87 (Marc.Arg.), 249 (Maec.), y de las uvas γλαυκῆς ὀπώρας ... Βακχίας ἀπ' ἀμπέλου S.<i>Tr</i>.703.<br /><b class="num">2</b> de pers. y anim.:<br /><b class="num">a)</b> ref. al aspecto o color de la piel [[de tez clara]] op. μέλας y muy frec. junto a πυρρός caracterizando a pueblos del Norte Θρῇκες Xenoph.B 16, [[Βουδῖνοι]] Hdt.4.108, cf. Arist.<i>Pr</i>.910<sup>a</sup>13<br /><b class="num">•</b>de anim. [[de pelo o plumaje gris]] (σκῶπες) εἰσὶ δὲ γλαυκοί Call.<i>Fr</i>.418, ὁ γ. ἵππος <i>PCair.Zen</i>.376.10 (III a.C.);<br /><b class="num">b)</b> ref. al color de sus ojos (pero v. I) [[de ojos claros]] bien sea [[azul claro]], [[gris azulado o verdoso]] en una estatua de Atenea γλαυκοὺς ἔχον τοὺς ὀφθαλμούς Paus.1.14.6, en pers., gener. como rasgo peculiar ἐκ γλαυκῶν γλαυκοί Hp.<i>Aër</i>.14.5, de un esclavo <i>PCair.Zen</i>.76.10 (III a.C.), ὁ γ. [[ἄνθρωπος]] Plot.4.4.19, en Arist. como signo de debilidad física por falta de agua y frec. de los ojos de los niños γλαυκότερα δὲ τὰ ὄμματα τῶν παιδίων Arist.<i>GA</i> 779<sup>a</sup>26, 779<sup>b</sup><i>passim</i>, 780<sup>a</sup>15, rasgo común al de la tez o piel clara, Arist.<i>Pr</i>.892<sup>a</sup>3, <i>PPetr</i>.3.4.2.20 (III a.C.), de los nacidos bajo el signo de Leo junto a πυρρός Hippol.<i>Haer</i>.4.19, Heph.Astr.2.2.32, como rasgo poco apreciado y desfavorable, Hp.<i>Epid</i>.2.6.1, Adam.1.6, 2.31, Luc.<i>DMeretr</i>.2.1, Philostr.<i>VA</i> 7.42, asociado a la homosexualidad <i>Cat.Cod.Astr</i>.7.91.<br /><b class="num">3</b> gener. y ref. a cosas: como n. de color [[azul pálido]] κυανοῦ δὲ λευκῷ κεραννυμένου γλαυκόν (χρῶμα ἀποτελεῖται) Pl.<i>Ti</i>.68c<br /><b class="num">•</b>del color [[gris azulado]] de la baya de saúco, Emp.B 93<br /><b class="num">•</b>de la atmósfera [[azul claro como el lapislázuli]] γλαυκοῖο κελαινότεραι κυάνοιο Eratosth.16.4, [[αἰθήρ]] Corn.<i>ND</i> 20<br /><b class="num">•</b>[[verde brillante]] o más prob. [[verde y con destellos]] (cf. I) de algunas piedras preciosas γλαυκῆς βηρύλλοιο Triph.70, de la esmeralda, Nonn.<i>D</i>.5.178, cf. D.P.1119, Epiph.Const.<i>Gemm</i>.M.43.297C<br /><b class="num">•</b>[[verde amarillento]] [[ἔλαιον]] Archestr.<i>SHell</i>.144.7, 154.5.<br /><b class="num">4</b> medic., ref. a ojos enfermos [[que tiene cataratas, glaucoma o algún tipo de ceguera]] Gal.1.330, 638, Prud.<i>Apoth</i>.20<br /><b class="num">•</b>tb. en anim. [[oculum claucum]] Claud.Herm.<i>Mul</i>.753.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> De la r. *<i>gelH<sup>u̯</sup></i>3 ‘brillar’, en grado ø/ø <i>*gl°H<sup>u̯</sup>°3</i>- > γλαυ- como [[ἀγλαός]] pero c. suf. -κ-.
}}
{{grml
|mltxt=-ή, -ό (AM [[γλαυκός]], -ή, -όν)<br /><b>1.</b> αυτός που έχει ανοιχτό γαλάζιο [[χρώμα]] («και τα χρώματ' αναδίνει του γλαυκότατου ουρανού», Δ. Σολωμός)<br /><b>2.</b> ο [[γαλανομάτης]]·|| <b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[λαμπρός]], [[στιλπνός]] (α. «γλαυκὴ [[θάλασσα]]», Όμ.<br />β. «γλαυκὴ ἠώς», <b>Θεόκρ.</b>)<br /><b>2.</b> αποδίδεται σε διάφορους χρωματικούς τόνους του γαλάζιου ή του γκρίζου (για σταφύλια, αμπελόφυλλα, σμαράγδια).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Υποστηρίχτηκε ότι το επίθ. [[γλαυκός]] προήλθε από το συνθ. [[γλαυκώπις]], το οποίο αρχικά θα σήμαινε «αυτή που έχει μάτια [[γλαυκός]] (κουκουβάγιας») — δεδομένου ότι το [[σύμβολο]] της Αθηνάς ήταν η [[κουκουβάγια]] — και αργότερα «αυτή που έχει λαμπερά μάτια», [[πράγμα]] που οδήγησε στο να θεωρηθεί το α' συνθετικό ως [[επίθετο]], δηλ. [[γλαυκός]]. Όμως η [[υπόθεση]] αυτή αίρεται από το ότι το όνομα <i>Γλαύκος</i> απαντά ήδη στη Μυκηναϊκή [[καθώς]] και στον Όμηρο ως ανθρωπωνύμιο. Η [[σύνδεση]] εξάλλου με τα [[γαλήνη]], [[γελάω]] κ.λπ. (<b>[[πρβλ]].</b> και το συνών. [[αγλαός]]) δεν [[είναι]] πειστική. Πάντως κάποια [[σχέση]] με το [[γλαυξ]], αν θεωρηθεί ότι τα μάτια του πουλιού [[είναι]] λαμπερά και σπινθηροβόλα, δεν μπορεί να αποκλειστεί. Στον Όμηρο απαντά μία [[φορά]] ως [[χαρακτηρισμός]] της θάλασσας και στους μτγν. ποιητές για τη [[θάλασσα]], τη [[λίμνη]], το [[φεγγάρι]], την [[ελιά]]. Η αρχική σημ. του επιθέτου ήταν πιθ. «[[λαμπρός]], [[στιλπνός]]» και αργότερα «[[ανοιχτός]] [[γαλάζιος]]». Στην ιων. αττική χρησιμοποιήθηκε για το [[χρώμα]] τών ματιών [[κυρίως]] αντιπαρατιθέμενο στα [[μέλας]] και [[χαροπός]]. Ο [[Πλάτων]] το διακρίνει από το [[κυάνεος]]. Η λ. χρησιμοποιήθηκε [[επίσης]] στον σχηματισμό κυρίων ονομάτων (<b>[[πρβλ]].</b> <i>Γλαύκειος</i>, <i>Γλαυκέτης</i>, <i>Γλαύκη</i>, <i>Γλαυκία</i>, <i>Γλαυκίας</i>, <i>Γλαυκίδης</i>, <i>Γλαυκίππη</i>, <i>Γλαύκιππος</i>, <i>Γλαυκίς</i>, <i>Γλαυκίων</i>, <i>Γλαυκοθέα</i>, <i>Γλαυκόν</i>, <i>Γλαυκονόμη</i>, <i>Γλαυκόπιον</i>, <i>Γλαύκος</i>, [[Γλαυκώ]], <i>Γλαύκων</i>, <i>Γλαυκωνιανός</i>, <i>Γλαυκωνίδης</i>, <i>Γλαυκώπις</i>].
}}
}}