Anonymous

ὀφείλω: Difference between revisions

From LSJ
5,233 bytes added ,  29 September 2017
30
(T21)
(30)
Line 30: Line 30:
{{Thayer
{{Thayer
|txtha=[[imperfect]] [[ὤφειλον]]; [[present]] [[passive]] participle ὀφειλόμενος; from [[Homer]] [[down]]; to [[owe]];<br /><b class="num">a.</b> [[properly]], to [[owe]] [[money]], be in [[debt]] for: τίνι τί, τό ὀφειλόμενον, [[that]] [[which]] is [[due]], the [[debt]], [[αὐτῷ]] ([[which]] L Tr WH [[omit]]), [[that]] [[due]] to him, τί, [[passive]] [[τήν]] εὔνοιαν ὀφειλομένην, the [[good-will]] [[due]] (A. V. ([[not]] R. V.) [[due]] [[benevolence]]), μηδενί [[μηδέν]] ὀφείλετε ([[here]] ὀφείλετε, on [[account]] of [[what]] precedes and [[what]] follows, [[must]] be taken in its broadest [[sense]], [[both]] [[literal]] and tropical), [[εἰ μή]] τό ἀλλήλους ἀγαπᾶν, [[owe]] no [[one]] [[anything]] [[except]] to [[love]] [[one]] [[another]], [[because]] we [[must]] [[never]] [[cease]] [[loving]] and the [[debt]] of [[love]] [[can]] [[never]] be paid, to be a [[debtor]], be [[bound]]: to be [[under]] [[obligation]], [[bound]] by [[duty]] or [[necessity]], to do [[something]]; it behooves [[one]]; [[one]] [[ought]]; used [[thus]] of a [[necessity]] imposed [[either]] by [[law]] and [[duty]], or by [[reason]], or by the times, or by the [[nature]] of the [[matter]] [[under]] [[consideration]] (according to Westcott (Epistles of John , p. 5), Cremer, others, denoting [[obligation]] in its [[special]] and [[personal]] aspects): ὀφείλει ἀποθανεῖν, he [[ought]] to [[die]]); A. V. [[need]] so requireth)); [[ὤφειλον]] συνίστασθαι, I [[ought]] to [[have]] been commended, i. e. I [[can]] [[demand]] [[commendation]], [[ὀφειλέτης]], b., [[ὀφείλημα]], b.), [[ὀφείλω]] τίνι, to [[have]] wronged [[one]] and [[not]] [[yet]] made [[amends]] to him (A. V. [[indebted]]), [[προσοφείλω]].)  
|txtha=[[imperfect]] [[ὤφειλον]]; [[present]] [[passive]] participle ὀφειλόμενος; from [[Homer]] [[down]]; to [[owe]];<br /><b class="num">a.</b> [[properly]], to [[owe]] [[money]], be in [[debt]] for: τίνι τί, τό ὀφειλόμενον, [[that]] [[which]] is [[due]], the [[debt]], [[αὐτῷ]] ([[which]] L Tr WH [[omit]]), [[that]] [[due]] to him, τί, [[passive]] [[τήν]] εὔνοιαν ὀφειλομένην, the [[good-will]] [[due]] (A. V. ([[not]] R. V.) [[due]] [[benevolence]]), μηδενί [[μηδέν]] ὀφείλετε ([[here]] ὀφείλετε, on [[account]] of [[what]] precedes and [[what]] follows, [[must]] be taken in its broadest [[sense]], [[both]] [[literal]] and tropical), [[εἰ μή]] τό ἀλλήλους ἀγαπᾶν, [[owe]] no [[one]] [[anything]] [[except]] to [[love]] [[one]] [[another]], [[because]] we [[must]] [[never]] [[cease]] [[loving]] and the [[debt]] of [[love]] [[can]] [[never]] be paid, to be a [[debtor]], be [[bound]]: to be [[under]] [[obligation]], [[bound]] by [[duty]] or [[necessity]], to do [[something]]; it behooves [[one]]; [[one]] [[ought]]; used [[thus]] of a [[necessity]] imposed [[either]] by [[law]] and [[duty]], or by [[reason]], or by the times, or by the [[nature]] of the [[matter]] [[under]] [[consideration]] (according to Westcott (Epistles of John , p. 5), Cremer, others, denoting [[obligation]] in its [[special]] and [[personal]] aspects): ὀφείλει ἀποθανεῖν, he [[ought]] to [[die]]); A. V. [[need]] so requireth)); [[ὤφειλον]] συνίστασθαι, I [[ought]] to [[have]] been commended, i. e. I [[can]] [[demand]] [[commendation]], [[ὀφειλέτης]], b., [[ὀφείλημα]], b.), [[ὀφείλω]] τίνι, to [[have]] wronged [[one]] and [[not]] [[yet]] made [[amends]] to him (A. V. [[indebted]]), [[προσοφείλω]].)  
}}
{{grml
|mltxt=(ΑΜ [[ὀφείλω]], Α και [[ὀφειλέω]], επικ. και αρκαδ. τ. [[ὀφέλλω]], αρκαδ. τ. και ὀφήλω)<br /><b>1.</b> [[είμαι]] [[οφειλέτης]], [[χρωστώ]] [[κάτι]] σε κάποιον, [[ιδίως]] χρήματα (α. «ὃς ὤφειλεν αὐτῷ ἑκατὸν δηνάρια», ΚΔ<br />β. «μισθὸς τοῑς στρατιώταις ὠφείλετο», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[αναγνωρίζω]] [[κάτι]] καλό που μού έκανε [[κάποιος]] και [[χρωστώ]] [[ευεργεσία]]<br /><b>3.</b> <b>μτφ.</b> [[είμαι]] υποχρεωμένος, έχω [[καθήκον]] να [[κάνω]] [[κάτι]] (α. «οφείλεις να είσαι ευγενέστερος» β. «ἄλλοτέ περ καὶ μᾱλλον ὀφέλλετε ταῡτα πενέσθαι», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>4.</b> (το ουδ. μέσ. μτχ. ενεστ. ως ουσ.) <i>το οφειλόμενο</i>(<i>ν</i>)<br />η [[οφειλή]], το [[χρέος]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />(ο πρτ. και ο αόρ. β') [[ὤφελλον]] ή <i>ὄφελλον</i> και [[ὤφελον]] ή <i>ὄφελον</i><br />α) (για πράγματα τα οποία δεν έχει πράξει [[κάποιος]], [[αλλά]] τα οποία θα έπρεπε να είχαν γίνει) θα έπρεπε («ὤφελεν ἀθανάτοισιν εὔχεσθαι», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br />β) (όταν ακολουθεί απρμφ. ενεστ. ή αορ. και ενώ [[συχνά]] προτάσσονται το [[είθε]], [[αίθε]], <i>ως</i>, <i>ως δη</i> για να κάνουν μία [[ευχή]] ισχυρότερη, για [[δήλωση]] ανεκπλήρωτης επιθυμίας) [[είθε]], [[μακάρι]] να... («ὡς πρὶν διδάξαι γ' [[ὤφελες]]», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (ως [[δικανικός]] όρος) α) [[είμαι]] υποχρεωμένος να δώσω<br />β) [[υφίσταμαι]] την [[τιμωρία]] να πληρώσω [[πρόστιμο]] («[[ὀφείλω]] διπλῆν τὴν βλάβην» — [[χρωστώ]] να πληρώσω [[διπλή]] τη [[ζημιά]], Λυσ.)<br /><b>2.</b> <b>παθ.</b> <i>ὀφείλομαι</i><br />[[υπόκειμαι]] («θανάτῳ πάντες ὀφειλόμεθα», <b>Σιμων.</b>)<br /><b>3.</b> <b>απρόσ.</b> <i>ὀφείλει</i><br />[[είναι]] αναγκαίο, [[πρέπει]]<br /><b>4.</b> (η μτχ. ενεστ.) <i>ὀφείλων</i>, <i>ὀφείλουσα</i>, <i>ὀφεῑλον</i><br />αυτός που [[πρέπει]] να γίνει.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Ο ενεστ. [[ὀφείλω]] (πιθ. <span style="color: red;"><</span> <i>οφέλ</i>-<i>νω</i>) μαρτυρείται ήδη στη Μυκηναϊκή (<b>πρβλ.</b> <i>operote</i> = οφείλοντες, <i>operosa</i> = οφείλουσα, <i>opero</i>), όπου η [[αμφισημία]] του φωνήεντος της δεύτερης συλλαβής δεν επιτρέπει να προσδιοριστεί με [[βεβαιότητα]] η αρχική [[μορφή]] του ρήματος. Από το θ. του ενεστ. <i>ὀφελ</i>- / <i>ὀφειλ</i>- έχουν σχηματιστεί ο [[θεματικός]] αόρ. [[ὤφελον]] (<b>πρβλ.</b> [[θείνω]]: <i>έπεφνον</i>) και οι μέλλ., αόρ. α' και παρακμ. <i>ὀφειλήσω</i>, <i>ὠφείλησα</i>, <i>ὠφείληκα</i>. Ο αόρ. β' [[ὦφλον]] (μυκην. <i>oporo</i>) με σημ. πιο περιορισμένη και [[τεχνική]] ανάγεται στη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] του θ. <i>ὀφελ</i>-. Από το θ. <i>ὀφλ</i>- του αορ. [[ὦφλον]] οι μέλλ., αόρ. α' και παρακμ. <i>ὀφλήσω</i>, <i>ὤφλησα</i>, <i>ὤφληκα</i>, όπως και το ρ. <i>ὀφλ</i>-<i>ισκ</i>-<i>άνω</i> με διπλό [[επίθημα]] (<b>πρβλ.</b> [[αμβλισκάνω]]). Έχει διατυπωθεί η [[άποψη]] ότι το θ. του ρήματος <i>οφελ</i>- [[είναι]] σύνθ. από την [[πρόθεση]] <i>ὀπί</i> = <i>ἐπί</i> και <i>το</i> θ. <i>ἑλ</i>- του [[εἷλον]] αόρ. β' του <i>αἱρῶ</i> «[[συλλαμβάνω]], [[κυριεύω]]» και ότι ο αόρ. β' [[ὦφλον]] έχει προέλθει με [[συγκοπή]] από τον θεματικό αόρ. [[ὤφελον]]. Στη Μυκηναϊκή, [[τέλος]], μαρτυρείται και ο τ. <i>opero</i> = [[ὄφελος]] «[[έλλειψη]], [[στέρηση]], [[έλλειμμα]], [[οφειλή]], [[χρέος]]», η σημ. του οποίου οδήγησε ορισμένους να συνδέσουν το ρ. [[ὀφείλω]] με το ρ. [[ὀφέλλω]] (II) (<b>βλ. λ.</b> [[οφέλλω]] [ΙΙ])].
}}
}}