προστασία: Difference between revisions

|Definition=Ion. <b class="b3">-ιη</b>, ἡ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">standing in front</b>, <b class="b3">κατὰ τὴν τῶν θηρίων π</b>., i.e. opposite the animals which were posted in front, <span class="bibl">Plb.11.1.3</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">standing before</b> or <b class="b2">at the head of, leadership</b>, τοῦ δήμου <span class="bibl">Th.2.65</span>; τοῦ πλήθους <span class="bibl">Id.6.89</span>: abs., <b class="b2">chieftainship, presidency</b>, <b class="b3">ἐπ' ἐτησίῳ π</b>. v.l. for [[προστατείᾳ]] <span class="title">in Id.</span>2.80; <b class="b2">leadership, authority</b>, οἱ προστασίας ἀξιούμενοι <span class="bibl">D.19.295</span>; <b class="b3">ἡ ἰατρικὴ π</b>. <b class="b2">authority</b> or <b class="b2">dignity</b> of a physician, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Praec.</span>10</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Medic.</span> 1</span>; ἡ τοῦ ξυγγραφέως π. <span class="bibl">Plb.12.28.6</span>, cf. <span class="bibl">Chrysipp.Stoic.3.43</span>, <span class="bibl">Plot.3.4.3</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> <b class="b2">governorship</b>, <span class="bibl">Ph.2.63</span>; = Lat. <b class="b2">praefectura</b>, <span class="bibl">Id.1.675</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">c</span> <b class="b2">superintendence, care, charge</b>, δι' ἣν ποιεῖται ἡμῶν π. <span class="bibl"><span class="title">UPZ</span>20.28</span> (ii B. C.); <b class="b3">πρὸ τῆς π</b>., of a midwife, before <b class="b2">taking up a charge</b>, <span class="bibl">Sor.1.4</span> cod. (nisi leg. <b class="b3">πρὸς ταῖς π</b>.) <b class="b3">; τοῦ σωματίου π. ποιησαμένη</b>, of a wet-nurse, <span class="bibl"><span class="title">PSI</span>3.204.8</span> (i A.D.), cf. <span class="bibl"><span class="title">PStrassb.</span>40.25</span> (vi A.D.); <b class="b2">management</b>, εὐθηνίας <span class="bibl"><span class="title">PTeb.</span>397.28</span> (ii A.D.); of a temple, <span class="title">PTheb.Bank</span> 2.6 (ii B.C.); ἡ τοῦ θεοῦ π. καὶ ὅλου ἡμῶν τοῦ οἴκου <span class="title">OGI</span>331.22 (Pergam., ii B.C.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">outward dignity, pomp, show</b>, etc., οὐ μόνον π. βασιλική, ἀλλὰ καὶ δύναμις <span class="bibl">Plb.4.2.6</span>, cf. <span class="bibl">5.43.3</span>, <span class="bibl">D.S.18.23</span> (leg. <b class="b3">βασιλείων</b>) ; π. τῶν ἱερῶν <span class="bibl">Plb.1.55.8</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> <b class="b2">patronage, protection</b>, <span class="title">SIG</span>685.97 (Magn. Mae., ii B.C.), <span class="title">IPE</span>12.79.9(Olbia, i A.D.), <span class="bibl">J.<span class="title">AJ</span>16.2.4</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> = Lat. <b class="b2">patronatus</b>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Rom.</span>13</span>; = Lat. <b class="b2">patrocinium</b>, <span class="bibl">Lib.<span class="title">Or.</span>47.7</span> (pl.), al. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> in bad sense, <b class="b2">partisanship</b>, <span class="bibl">D.10.52</span> (pl.); <b class="b2">collusion, champerty</b>, ταῦτ' οὐχ ὁμολογουμένη π.; <span class="bibl">Id.30.30</span>; <b class="b3">προστασίᾳ</b> (<b class="b3">-σίαι</b> codd.) τινὲς ὠνοῦνται καὶ πωλοῦσι <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Fr.</span>97.3</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> <b class="b2">place before a building, court</b> (= <b class="b3">προστάς</b>, Did. ap. Harp.), τὰ τῆς Ἀθηναίων Ἀκροπόλεως Προπύλαια μετενεγκεῖν εἰς τὴν προστασίαν τῆς Καδμείας <span class="bibl">Aeschin.2.105</span>; τῆς περὶ τὸ Διονυσιακὸν θέατρον προστασίας <span class="bibl">Plb.15.30.4</span>; in this sense oxyt. <b class="b3">προστασιά</b> acc. to Hdn.Gr.<span class="bibl">1.294</span>.</span>

|mltxt=η, ΝΜΑ, και ιων. τ. προστασίη Α<br /><b>1.</b> [[επιμέλεια]], [[φροντίδα]] (α. «[[προστασία]] του περιβάλλοντος» β. «δι' ἥν ποιεῑται ἡμῶν προστασίαν», πάπ.)<br /><b>2.</b> [[υπεράσπιση]], [[προάσπιση]], [[προφύλαξη]], [[περιφρούρηση]] (α. «[[προστασία]] τών ανθρώπινων δικαιωμάτων» β. «ἀπογνῶναι δὲ προστασίας ἀδικουμένων», Συν.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>βιολ.</b> [[λειτουργία]] με την οποία τα ζωντανά είδη προστατεύονται από τους αντίξοους παράγοντες ή τις επιθέσεις ενός αρπακτικού<br /><b>2.</b> <b>(μεταλλ.)</b> [[επικάλυψη]] μιας επιφάνειας με μεταλλική ή μη [[ουσία]], με σκοπό την προφύλαξή της από τη [[διάβρωση]], από τη [[φθορά]], από τη [[χρήση]] και από άλλους παράγοντες οι οποίοι επιταχύνουν την [[καταστροφή]] της<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «[[προστασία]] του καταναλωτή»<br /><b>(οικον.)</b> το [[σύνολο]] τών κρατικών μέτρων που αποβλέπουν στην [[προάσπιση]] τών συμφερόντων του καταναλωτή και στην [[αποφυγή]] εκμετάλλευσής του από κερδοσκόπους<br />β) «μεταλλική [[προστασία]]» — [[προστασία]] μετάλλου που πραγματοποιείται: i) με ηλεκτρολυτική [[απόθεση]] ενός μετάλλου που αντέχει στη [[διάβρωση]]<br />ii) με τη [[μετάθεση]] ενός μετάλλου από κάποιο [[άλας]] του [[προς]] την [[επιφάνεια]] του προστατευόμενου αντικειμένου<br />iii) με [[εμβάπτιση]] του αντικειμένου σε [[λουτρό]] τηγμένου μετάλλου και iv) θερμοχημική [[διάχυση]] μετάλλου στην [[επιφάνεια]] του αντικειμένου<br />γ) «μη μεταλλική [[προστασία]]» — [[προστασία]] μετάλλου [[κατά]] την οποία χρησιμοποιούνται χρώματα, βερνίκια, διάφορα πλαστικά προϊόντα, [[καθώς]] και διάφορες μέθοδοι εμφυάλωσης και χημικών αποθέσεων<br />δ) «[[προστασία]] της φύσης και διασφάλιση τών φυσικών πόρων» — η [[προστασία]] του περιβάλλοντος<br />ε) «[[προστασία]] του περιβάλλοντος»<br /><b>οικολ.</b> [[δραστηριότητα]] οργανωμένη και εκφραζόμενη με ένα [[σύνολο]] τεχνικών, υγειονομικών, οργανωτικών και νομικών μέτρων που στοχεύουν ή [[πρέπει]] να στοχεύουν στη [[διατήρηση]] της οικολογικής ισορροπίας στον πλανήτη μας, στη [[συντήρηση]] και [[βελτίωση]] όλων τών φυσικών παραγόντων, [[καθώς]] και στη διασφάλιση [[ολοένα]] και καλύτερων όρων και συνθηκών ζωής και εργασίας για τον άνθρωπο<br />στ) «συστήματα προστασίας»<br /><b>τεχνολ.</b> συστήματα ασφαλείας που διαφυλάσσουν άτομα και περιουσιακά στοιχεία από πολλούς κινδύνους στους οποίους περιλαμβάνονται εγκληματικές πράξεις, πυρκαγιές, ατυχήματα, [[επίθεση]] από εξωτερικούς εχθρούς κ.ά.<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το να στέκεται [[κανείς]] [[μπροστά]] από [[κάτι]] («κατὰ τὴν προστασίαν τῶν ἐλεφάντων», <b>Πολ.</b>)<br /><b>2.</b> το να [[είναι]] [[κανείς]] [[προϊστάμενος]], [[αρχηγός]], η [[αρχηγία]] («καὶ ἀπ' ἐκείνου ξυμπαρέμεινεν ἡ [[προστασία]] ἡμῑν τοῡ πλήθους», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>3.</b> [[προεδρία]]<br /><b>4.</b> το [[αξίωμα]] του διοικητή, η [[διοίκηση]]<br /><b>5.</b> <b>συνεκδ.</b> [[κύρος]], [[αυθεντία]] (α. «ἡ ἰατρικὴ [[προστασία]]», Ιπποκρ.<br />β. «ἡ τοῡ ξυγγραφέως [[προστασία]]», <b>Πολ.</b>)<br /><b>6.</b> [[μεγαλοπρέπεια]], [[πομπή]], [[επίδειξη]] («οὐ μόνον [[προστασία]] [[βασιλική]], ἀλλὰ καὶ [[δύναμις]]», <b>Πολ.</b>)<br /><b>7.</b> [[διαχείριση]], [[επιστασία]] («ἡ τοῡ Θεοῡ [[προστασία]] καὶ ὅλου ἡμῶν τοῡ οἴκου», πάπ.)<br /><b>8.</b> [[συνεργία]], [[επικουρία]] («ταῡτ'... οὐχ ὁμολογουμένη [[προστασία]];», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>9.</b> (με κακή σημ.) [[φατριασμός]] («[[ἔπειτα]] προστασίαι πολλαὶ καὶ [[πανταχόθεν]] γίγνονται καὶ τοῡ πρωτεύειν ἀντιποιοῡνται μὲν πάντες», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>10.</b> [[προστάς]]<br /><b>11.</b> θηλ. τ. του [[προστάσιος]]<br /><b>12.</b> <b>φρ.</b> «πρὸ τῆς προστασίας»<br />(σχετικά με [[μαία]]) [[πριν]] από την [[ανάληψη]] της επιμέλειας του τοκετού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[πρόστασις]], [[κατά]] τα θηλ. σε -<i>ία</i>, ενώ κατ' [[άλλη]] [[άποψη]] <span style="color: red;"><</span> [[προστάτης]]].