3,274,216
edits
(12) |
(4) |
||
Line 33: | Line 33: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=η (AM [[ἐξουσία]])<br /><b>1.</b> η [[κυβέρνηση]], η [[άσκηση]] της αρχής<br /><b>2.</b> το [[σύνολο]] τών αρχόντων<br /><b>3.</b> [[άδεια]], [[δικαιοδοσία]]<br /><b>4.</b> [[προνόμιο]]<br /><b>5.</b> [[τάξη]] τών επουράνιων δυνάμεων, τών αγγέλων («ἀρχαί, ἐξουσίαι, δυνάμεις καὶ τὰ πολυόμματα [[Σεραφείμ]]»)<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[αξίωμα]], [[αρχή]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[επικράτεια]], διοικητική [[περιοχή]] («τοὺς χωριάτας ὁποὺ κατοικοῡσιν εἰς τὴν ἐξουσίαν μας»)<br /><b>2.</b> [[κυριαρχία]], [[κατοχή]]<br /><b>3.</b> (κυριαρχική) [[δύναμη]]<br /><b>4.</b> [[αφθονία]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[κατάχρηση]] εξουσίας, [[αλαζονεία]]<br /><b>2.</b> (για ποιητές) ποιητική [[άδεια]]<br /><b>3.</b> [[αφθονία]] μέσων («ἐπίδειξιν μᾱλλον εἰκασθῆναι τῆς δυνάμεως καὶ ἐξουσίας», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>4.</b> [[υπερβολικός]] [[πλούτος]]<br /><b>5.</b> επιδεικτική [[εμφάνιση]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Παράγωγο του ρ. [[έξεστι]]<br />εμφανίζει ως β' συνθετ. το θ. <i>ουσ</i>- του θηλ. της μετοχής <i>ούσα</i> του ρ. [[ειμί]] με [[επίθημα]] -<i>ία</i> (<b>[[πρβλ]].</b> [[ουσία]] <span style="color: red;"><</span> <i>οντ</i>- (<i>ων</i>, <i>όντ</i>-<i>ος</i>) <span style="color: red;">+</span> -<i>ία</i>)]. | |mltxt=η (AM [[ἐξουσία]])<br /><b>1.</b> η [[κυβέρνηση]], η [[άσκηση]] της αρχής<br /><b>2.</b> το [[σύνολο]] τών αρχόντων<br /><b>3.</b> [[άδεια]], [[δικαιοδοσία]]<br /><b>4.</b> [[προνόμιο]]<br /><b>5.</b> [[τάξη]] τών επουράνιων δυνάμεων, τών αγγέλων («ἀρχαί, ἐξουσίαι, δυνάμεις καὶ τὰ πολυόμματα [[Σεραφείμ]]»)<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[αξίωμα]], [[αρχή]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[επικράτεια]], διοικητική [[περιοχή]] («τοὺς χωριάτας ὁποὺ κατοικοῡσιν εἰς τὴν ἐξουσίαν μας»)<br /><b>2.</b> [[κυριαρχία]], [[κατοχή]]<br /><b>3.</b> (κυριαρχική) [[δύναμη]]<br /><b>4.</b> [[αφθονία]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[κατάχρηση]] εξουσίας, [[αλαζονεία]]<br /><b>2.</b> (για ποιητές) ποιητική [[άδεια]]<br /><b>3.</b> [[αφθονία]] μέσων («ἐπίδειξιν μᾱλλον εἰκασθῆναι τῆς δυνάμεως καὶ ἐξουσίας», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>4.</b> [[υπερβολικός]] [[πλούτος]]<br /><b>5.</b> επιδεικτική [[εμφάνιση]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Παράγωγο του ρ. [[έξεστι]]<br />εμφανίζει ως β' συνθετ. το θ. <i>ουσ</i>- του θηλ. της μετοχής <i>ούσα</i> του ρ. [[ειμί]] με [[επίθημα]] -<i>ία</i> (<b>[[πρβλ]].</b> [[ουσία]] <span style="color: red;"><</span> <i>οντ</i>- (<i>ων</i>, <i>όντ</i>-<i>ος</i>) <span style="color: red;">+</span> -<i>ία</i>)]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''ἐξουσία:''' ἡ ([[ἔξεστι]]),<br /><b class="num">I.</b> [[δυνατότητα]] ή [[δικαιοδοσία]] να γίνει [[κάτι]], με απαρ., σε Θουκ., Ξεν.· με γεν., [[εξουσία]] πάνω σε, [[δικαίωμα]], σε Θουκ., Πλάτ.<br /><b class="num">II. 1.</b> απόλ., [[δύναμη]], [[εξουσία]], ισχύ, αντίθ. προς το [[δίκαιο]], σε Θουκ.· επίσης [[άδεια]], [[προνόμιο]], σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> [[αξίωμα]], [[αρχή]], Λατ. [[potestas]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">3.</b> ως αφηρημένο ουσ. επίσης όπως το Λατ. [[potestas]], [[σώμα]] αρχόντων, στον πληθ., οι αρχές, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">III.</b> [[αφθονία]] μέσων, πόροι, σε Θουκ.<br /><b class="num">IV.</b> [[πομπή]], σε Πλούτ. | |||
}} | }} |