κλάζω: Difference between revisions

{{grml

|mltxt=[[κλάζω]] (Α)<br /><b>1.</b> [[βγάζω]] οξύ και διαπεραστικό ήχο<br /><b>2.</b> (για πτηνά) [[κρώζω]] («[[αἰετός]]... δὲ κλάγξας πέτετο πνοιῇς ἀνέμοιο», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>3.</b> (για [[σκύλο]]) γαυγίζω («Όδυσῆα ἴδον κύνες... οἱ μὲν κεκλήγοτες [[ἐπέδραμον]]», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>4.</b> (για άψυχα) [[αντηχώ]], [[συρίζω]], [[βουίζω]] (α. «ἔκλαγξαν ὀϊστοὶ ἐπ' ὤμων χωομένοιο», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />β. «ἔκλαγεν δὲ [[πόντος]]», Βακχυλ.<br />γ. «σὺ δὲ κιθάρᾳ κλάζεις παιᾱνας μέλπων», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>5.</b> (<b>για πρόσ.</b>) [[κραυγάζω]], [[φωνάζω]] ή [[λέγω]] [[κάτι]] μεγαλοφώνως (α. «ὁ δὲ κεκληγὼς ἕπετ' αἰεὶ Ἀτρεΐδης», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />β. «[[ἄλλο]] [[μῆχαρ]]... [[μάντις]] ἔκλαγξεν», <b>Αισχύλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ως [[προς]] την [[παραγωγή]] του, το ρ. [[κλάζω]] θα μπορούσε να θεωρηθεί μετονοματικό ενός ριζικού ονόματος του οποίου μαρτυρείται η δοτ. <i>κλαγγ</i>-<i>ί</i> ([[κλάζω]] <span style="color: red;"><</span> <i>κλάγγ</i>-<i>yω</i>) ή [[ανεξάρτητος]] [[σχηματισμός]] με την κατάλ. -<i>ζω</i> (<b>[[πρβλ]].</b> <i>ολολύ</i>-<i>ζω</i>, <i>οιμώ</i>-<i>ζω</i> κ.λπ. που δηλώνουν [[επίσης]] θόρυβο). Οι τ. <i>κλάγξω</i>, <i>εκλαγξα</i>, <i>κέγλαγγα</i> [[είναι]] νεώτεροι σχηματισμοί. Ετυμολογικώς, το ρ. ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>kl</i><i>ē</i><i>g</i>- «[[θορυβώ]], [[φωνάζω]]», που εμφανίζεται με διάφορες μορφές (<i>klang</i>-, <i>klog</i>-, <i>kleig</i>- <b>κ.ά.</b>), αποτελεί δε [[μάλλον]] [[προϊόν]] ονοματοποιίας, ενώ δεν αποκλείεται να σχετίζεται με τη [[ρίζα]] τών [[καλώ]], [[κέλαδος]]. Το ρ. [[κλάζω]] συνδέεται με το λατ. <i>clango</i> «[[κραυγάζω]]» και το αρχ. ισλανδ. <i>hlakka</i> «[[κραυγάζω]]» (<span style="color: red;"><</span> <i>hlanka</i> με [[αφομοίωση]]), που εμφανίζουν [[επίσης]] το έρρινο [[στοιχείο]]].

}}