τεσσαράκοντα: Difference between revisions

|Definition=[ρᾰ], Att. [[τετταράκοντα|τεττᾰράκοντα]] ''IG''22.334.23; Ion. [[τεσσεράκοντα]] ([[quod vide|q.v.]]); Sicilian Ionic [[τετράϙοντα]] ''Supp.Epigr.''4.64 (vi B.C.); Dor. [[τετρώκοντα]] ''Tab.Heracl.''1.20, al., ''SIG''241.67 (Delph., iv B.C.), ''IG''5(2).357.16 ([[Stymphalus]], iii B.C.), 9(1).880.15 (Corc.), cf. [[τετρωκοντάλιτρος]] and<br><span class="bld">A</span> v. [[τεσσαρακοστός]]; once Dor. [[τεταράκοντα]] ''IG''4.823.63 (Troezen); Boeot. [[πετταράκοντα]] ([[quod vide|q.v.]]): οἱ, αἱ, τά, indecl.:—[[forty]], Il.2.524, etc.<br><span class="bld">II</span> [[οἱ τεσσαράκοντα]] = [[the Forty]], a body of justices who went round the Attic demes to hear all causes up to ten drachmae, Isoc. 15.237; also cases of assault, D.37.33: changed from Thirty to ''Forty'' after the expulsion of the Thirty Tyrants, Arist.''Ath.''53.1.

|lstext='''τεσσᾰράκοντα''': [ρᾰ], Ἀττ. τεττᾰράκοντα, Ἰων. [[τεσσεράκοντα]], οἱ, αἱ, τά, ἄκλιτ.· ([[τέσσαρες]])· ― ὡς καὶ νῦν, [[τεσσαράκοντα]], κοινῶς «σαράντα», Ὅμ., κλπ.· ― ὑπάρχει καὶ Δωρικ. [[τύπος]] [[τετρώκοντα]] ἐν Συλλ. Ἐπιγρ. 1690. 16., 1907. 15, κ. ἀλλ., ἴδε Ahrens D. D. σελ. 280, καὶ πρβλ. [[τεσσαρακοστός]]· Βοιωτ. πετταράκοντα Συλλ. Ἐπιγρ. 1569 51. ΙΙ. οἱ [[τεσσαράκοντα]], δικασταὶ περιερχόμενοι τοὺς Ἀττικοὺς δήμους καὶ δικάζοντες πᾶσαν δίκην [[μέχρι]] [[δέκα]] δραχμῶν, Ἰσοκρ. περὶ Ἀντιδ. § 237· [[ὡσαύτως]] καὶ ἐγκλήματα ὕβρεως, Δημ. 976. 8· καλούμενοι καὶ δικασταὶ κατὰ δήμους ὁ αὐτ. 735. 10· ἐγένοντο δὲ ἀπὸ [[τριάκοντα]] εἰς [[τεσσαράκοντα]] μετὰ τὴν ἔξωσιν τῶν [[τριάκοντα]] Τυράννων, Πολυδ. Η΄, 100.

|sltr=<b>τεσσᾰρᾰκοντα</b> [[forty]] ἐν [[τεσσαράκοντα]] γὰρ πετόντεσσιν ἁνιόχοις (P. 5.49) [[τεσσαράκοντα]] καὶ ὀκτὼ παρθένοισι (P. 9.113)

|mltxt=οι, τα / [[τεσσαράκοντα]], οἱ, αἱ, τὰ, ΝΜΑ, και αττ. τ. [[τετταράκοντα]] και ιων. τ. [[τεσσεράκοντα]] και σικελιωτ. ιων. τετράοοντα και δωρ. τ. [[τετρώκοντα]] και τεταράκοντα και βοιωτ. τ. [[πετταράκοντα]] Α<br /><b>άκλ.</b> (απόλ. αριθμ.)<br /><b>1.</b> [[σαράντα]]<br /><b>2.</b> <b>παροιμ. φρ.</b> «[[παρά]] μίαν [[τεσσαράκοντα]]»<br />i) (στην ΚΔ) η πιο ντροπιαστική [[τιμωρία]] που εφάρμοζαν οι Ιουδαίοι και που ήταν, ως ανώτατο όριο, 39 μαστιγώσεις<br />ii) ([[σήμερα]]) σκληρή σωματική [[τιμωρία]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>το ουδ. ως ουσ.</b> τὰ [[τεσσαράκοντα]]<br />[[μνημοσύνη]] [[λειτουργία]] που τελούσαν [[σαράντα]] ημέρες [[μετά]] τον θάνατο ενός προσώπου, τα [[σαράντα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>το αρσ. ως ουσ.</b> οἱ [[τεσσαράκοντα]]<br />(αττ. δίκ.) δικαστές που περιέρχονταν τους δήμους της Αττικής και οι οποίοι δίκαζαν [[κάθε]] [[υπόθεση]] για την οποία επιβάλλονταν χρηματικό [[πρόστιμο]] [[μέχρι]] [[δέκα]] δραχμές.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[τέσσαρες]], -<i>α</i> / [[τέσσερες]] / [[πέτταρες]] <span style="color: red;">+</span> -<i>κοντα</i> (που ανάγεται σε ΙΕ τ. <i>dkomt</i> «[[δεκάδα]]», <b>πρβλ.</b> <i>πεντ</i>-<i>ή</i>-<i>κοντα</i>, <i>τριά</i>-<i>κοντα</i>). Ο τ. <i>τετρά</i>-<i>κοντα</i> έχει σχηματιστεί με α' συνθετικό <i>τετρα</i>- (<b>βλ. λ.</b> [[τέσσερεις]]) ενώ ο δωρ. τ. <i>τετρώ</i>-<i>κοντα</i> εμφανίζει συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] με μακρό ημίφωνο: <i>k</i>^w<i>etr</i>- > -<i>ρω</i>- (<b>πρβλ.</b> λατ. <i>quadr</i><i>ā</i>-<i>ginta</i>)].