ἐπιφάνεια: Difference between revisions

{{grml

|mltxt=<b>(I)</b><br />η (AM [[ἐπιφάνεια]]) [[επιφανής]]<br /><b>1.</b> η φαινομενική όψη σε [[αντίθεση]] με την [[πραγματικότητα]] («εξετάζει μόνο την [[επιφάνεια]] τών πραγμάτων»)<br /><b>2.</b> η ορατή [[πλευρά]], το εξωτερικό [[κάθε]] αντικειμένου (α. «[[επιφάνεια]] της γης, της θάλασσας» β. «τήν κατὰ [[πρόσωπον]] ἐπιφάνειαν ἐσκέπαζον», <b>Πολ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>εκκλ.</b> η [[εμφάνιση]] του Χριστού στους θνητούς<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>(γεωμ.)</b> ο [[γεωμετρικός]] [[τόπος]] τών σημείων στα οποία περατούται ένα ορισμένο [[τμήμα]] του χώρου ή ειδικότερα, τα όρια στα οποία περατούται ένα στερεό [[σώμα]]<br /><b>2.</b> <b>(νομ.)</b> εμπράγματο [[δικαίωμα]] του ρωμαϊκού δικαίου που παρέχει στον δικαιούχο την [[εξουσία]] να έχει [[οικοδομή]] σε [[ξένο]] [[έδαφος]], πληρώνοντας στον κύριο του εδάφους ετήσιο [[τέλεσμα]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «βγήκε στην [[επιφάνεια]]» — αποκαλύφθηκε<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> [[εμφάνιση]], [[ερχομός]], [[παρουσία]] («καραδοκοῡντες τὴν ἐπιφάνειαν τῆς ἡμέρας», <b>Πολ.</b>)<br /><b>2.</b> η βάπτιση του Χριστού<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> απροσδόκητη [[εμφάνιση]] του εχθρού («σημηνάντων τῶν σκοπῶν αὐτῷ [[πάλιν]] τὴν ἐπιφάνειαν τῶν ὑπεναντίων», <b>Πολ.</b>)<br /><b>2.</b> [[φανέρωση]] του Θεού στους πιστούς ή [[εμφάνιση]] της θείας πρόνοιας<br />(α. «θαυμάσας τὴν ἐπιφάνειαν τῆς θεοῡ», <b>Πλούτ.</b><br />β. «τῇ τοῡ Θεοῡ [[μεγάλως]] εὐφρανθέντες ἐπιφανείᾳ», ΠΔ)<br /><b>3.</b> η [[δευτέρα]] [[παρουσία]] του Χριστού<br /><b>4.</b> [[άνοδος]] στον θρόνο<br /><b>5.</b> εξωτερική [[επίδειξη]], [[λάμψη]], [[φήμη]], [[δόξα]] («ἡ [[ἐπιφάνεια]] δι’ οὐδενὸς [[ἄλλου]] σοι ἔσται ἢ δι’ ἐμοῡ», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>6.</b> <b>(γεωμ.)</b> η [[έκταση]] ενός σώματος [[κατά]] [[μήκος]] και [[πλάτος]], [[χωρίς]] το [[βάθος]] («[[ἐπιφάνεια]] δέ ἐστιν ὅ [[μῆκος]] καὶ [[πλάτος]] μόνον ἔχει», Ευκλ.)<br /><b>7.</b> η [[επιφάνεια]] ή το [[δέρμα]] του σώματος, το εξωτερικό ή το βλεννογόνο.———————— <b>(II)</b><br />τα (AM [[ἐπιφάνεια]])<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />[[επιφάνια]]<br /><b>αρχ.</b><br />θυσίες που γίνονταν στη [[γιορτή]] της επιφάνειας, της φανερώσεως ενός θεού ή της [[νέας]] εμφανίσεως ενός ανθρώπου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[επιφάνεια]] (ενν. <i>ιερά</i>) «τα τελούμενα [[κατά]] την [[εορτή]] της <i>επιφανείας</i>» (<span style="color: red;"><</span> [[επιφανής]])].

}}