3,277,700
edits
πεντηκοστός: Difference between revisions
From LSJ
5
(31) |
(5) |
||
| Line 21: | Line 21: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=-ή, -ό / [[πεντηκοστός]], -ή, -όν, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> τακτικό αριθμητικό που αντιστοιχεί στο απόλυτο [[πεντήκοντα]] και χρησιμοποιείται για να δηλώσει αυτόν που σε μια [[σειρά]] ή [[τάξη]] ομοειδών προσώπων ή αντικειμένων κατέχει τον αριθμό [[πενήντα]], αυτός που αριθμείται [[μετά]] από άλλους [[σαράντα]] [[εννέα]]<br /><b>2.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>η Πεντηκοστή</i><br /><b>εκκλ.</b> [[εορτή]] που γιορτάζεται [[πενήντα]] ημέρες [[μετά]] το [[Πάσχα]] και αντιστοιχεί [[προς]] την ομώνυμη [[εορτή]] τών Ιουδαίων [[αλλά]] έχει διαφορετικό [[περιεχόμενο]], [[είναι]] [[δηλαδή]] για τους χριστιανούς η [[εορτή]] της επιφοίτησης του Αγίου Πνεύματος και η [[γενέθλια]] [[ημέρα]] της Εκκλησίας, της οποίας η [[αρχή]] του εορτασμού ανάγεται στους αποστολικούς χρόνους και εορταζόταν εξ αρχής [[είτε]] στον ναό τών Ιεροσολύμων [[μαζί]] με τους Ιουδαίους [[είτε]] ανεξαρτήτως<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το πεντηκοστό</i><br />καθένα από τα [[πενήντα]] ίσα μέρη στα οποία διαιρείται [[ποσό]] ή [[μέγεθος]], το [[πεντηκοστημόριο]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>το θηλ. ως ουσ.</b> α) το πεντηκοστό [[μέρος]]<br />β) ([[ιδίως]] στην Αθήνα, στη Δήλο, στην Αλικαρνασσό και στην Ερυθραία) [[φόρος]] δύο επί τοῑς [[εκατό]] ο [[οποίος]] επιβαλλόταν σε [[κάθε]] εισαγόμενο και [[εξαγόμενο]] [[εμπόρευμα]], όπως λ.χ. στον εισαγόμενο σίτο.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>πεντήκο</i>-<i>ντα</i> <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>στος</i> (<b>πρβλ.</b> <i>ογδοηκο</i>-<i>στός</i>)]. | |mltxt=-ή, -ό / [[πεντηκοστός]], -ή, -όν, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> τακτικό αριθμητικό που αντιστοιχεί στο απόλυτο [[πεντήκοντα]] και χρησιμοποιείται για να δηλώσει αυτόν που σε μια [[σειρά]] ή [[τάξη]] ομοειδών προσώπων ή αντικειμένων κατέχει τον αριθμό [[πενήντα]], αυτός που αριθμείται [[μετά]] από άλλους [[σαράντα]] [[εννέα]]<br /><b>2.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>η Πεντηκοστή</i><br /><b>εκκλ.</b> [[εορτή]] που γιορτάζεται [[πενήντα]] ημέρες [[μετά]] το [[Πάσχα]] και αντιστοιχεί [[προς]] την ομώνυμη [[εορτή]] τών Ιουδαίων [[αλλά]] έχει διαφορετικό [[περιεχόμενο]], [[είναι]] [[δηλαδή]] για τους χριστιανούς η [[εορτή]] της επιφοίτησης του Αγίου Πνεύματος και η [[γενέθλια]] [[ημέρα]] της Εκκλησίας, της οποίας η [[αρχή]] του εορτασμού ανάγεται στους αποστολικούς χρόνους και εορταζόταν εξ αρχής [[είτε]] στον ναό τών Ιεροσολύμων [[μαζί]] με τους Ιουδαίους [[είτε]] ανεξαρτήτως<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το πεντηκοστό</i><br />καθένα από τα [[πενήντα]] ίσα μέρη στα οποία διαιρείται [[ποσό]] ή [[μέγεθος]], το [[πεντηκοστημόριο]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>το θηλ. ως ουσ.</b> α) το πεντηκοστό [[μέρος]]<br />β) ([[ιδίως]] στην Αθήνα, στη Δήλο, στην Αλικαρνασσό και στην Ερυθραία) [[φόρος]] δύο επί τοῑς [[εκατό]] ο [[οποίος]] επιβαλλόταν σε [[κάθε]] εισαγόμενο και [[εξαγόμενο]] [[εμπόρευμα]], όπως λ.χ. στον εισαγόμενο σίτο.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>πεντήκο</i>-<i>ντα</i> <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>στος</i> (<b>πρβλ.</b> <i>ογδοηκο</i>-<i>στός</i>)]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''πεντηκοστός:''' -ή, -όν ([[πεντήκοντα]])·<br /><b class="num">I.</b> [[πεντηκοστός]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> ως ουσ. ἡ [[πεντηκοστή]],<br /><b class="num">1.</b> (ενν. [[μερίς]]), στην Αθήνα [[φόρος]] του ενός πεντηκοστού ή του [[δύο]] τοις [[εκατό]] σε όλα τα εξαγόμενα και εισαγόμενα προϊόντα, σε Ρήτ.· <i>εὕρηκε καινὴν ἱππικῆς τινα πεντηκοστήν</i>, βρήκε νέο είδος φόρου [[δύο]] επι τοις [[εκατό]], στη [[θέση]] της ιππικής υπηρεσίας, δηλ. πλήρωσε αυτό στη [[θέση]] εκείνης, σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> (ενν. [[ἡμέρα]]), η [[πεντηκοστή]] [[μέρα]] [[μετά]] το [[Πάσχα]], Πεντηκοστή, σε Καινή Διαθήκη | |||
}} | }} | ||
