3,274,816
edits
κήδω: Difference between revisions
From LSJ
m
Text replacement - "Arist.''Pol.''" to "Arist.''Pol.''"
(5) |
|||
| (39 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=kido | |Transliteration C=kido | ||
|Beta Code=kh/dw | |Beta Code=kh/dw | ||
|Definition=Hom. (v. infr.), etc.: impf. < | |Definition=Hom. (v. infr.), etc.: impf.<br><span class="bld">A</span> ἔκηδον Il.5.404, Ep. [[κήδεσκον]] Od.23.9: fut. κηδήσω Il.24.240:—Med. and Pass., pres. in Hom., etc.; Dor. imper. κάδευ Call. ''Lav.Pall.''140: Ep. impf. κηδέσκετο Od.22.358: fut. κεκᾰδήσομαι Il. 8.353: aor. imper. κήδεσαι A.''Th.''139 (lyr.): pf. κέκηδα (in pres. sense) Tyrt.12.28.<br><span class="bld">I</span> Act., [[trouble]], [[distress]], c.acc.pers., ὃς τόξοισιν ἔκηδε θεούς Il.5.404; <b class="b3">μῆλα δὲ κήδει</b> (''[[sc.]]'' [[χειμών]]) 17.550; ὅττι ἑ κήδοι Od.9.402; ὅτι μ' ἤλθετε κηδήσοντες Il.24.240; Λύγδαμιν οὐ γὰρ ἐμὴ τῆμος ἔκηδε κάσις Call.''Aet.''3.1.23:—Act. only in Ep. and Eleg.<br><span class="bld">II</span> Med. and Pass., to [[be concerned]], [[care for]]…: c. gen., of persons or cities, κήδετο γὰρ Δαναῶν Il.1.56; <b class="b3">τίη δὲ σὺ κήδεαι οὕτως ἀνδρῶν</b>; 6.55; ὀλλυμένων Δαναῶν κεκαδησόμεθ' 8.353, cf. 11.665; ὅς τέ μευ κηδέσκετο παιδὸς ἐόντος Od.22.358, cf. [[Herodotus|Hdt.]]1.209, 9.45, [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]'' 203 (anap.), Th.6.14, Pl.''Chrm.''173a, Ph.1.359, etc.; Ἄργεος Call. ''Lav.Pall.''l.c.; καὶ γαμέτου κήδεο καὶ τεκέων [[mourn]] for…, Epigr.Gr. 243.25 (Pergam.): c. gen.rei, τῶν ἀλφίτων Ar.''Nu.''106; τῆς πολιτείας [[Aristotle|Arist.]]''[[Politica|Pol.]]''1320a6; τῶν ἔργων ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''1682.13 (iv A.D.): followed by a Verb, κ. μὴ ἀπόλωνται [[Herodotus|Hdt.]]7.220; κ.ἵνα μὴ δύῃ [[Plato|Pl.]]''[[Politicus|Plt.]]'' 273d; κ. φόβῳ τοῦ πνιγῆναι Aët.8.63: abs. in part. [[κηδόμενος]], κηδόμενη, κηδόμενον, [[caring for]] a person, [[anxious]], φιλέουσά τε κηδομένη τε Il.1.196; <b class="b3">ἀνέρι κηδομένῳ</b> [[distressed]], 16.516; freq.in Hom. at end of verse, <b class="b3">κηδόμενός περ, κηδομένη περ</b>, Il.7.110, 1.586; εὐνοῶν τε καὶ κ. Ar.''Nu.''1410; Dor. [[καδόμενος]] Pi.''O.''6.47.<br><span class="bld">b</span> [[bury]], c.gen., Ael.''Fr.''106.<br><span class="bld">2</span> Inscrr., [[take charge of]], τοῦ μνημείου τούτου ἡ γερουσία κ. ''SIG''1244 (Cos, ii/iii A.D.), cf. 1228 (Ephesus, iii A.D.). | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1430.png Seite 1430]] besorgt machen, betrüben; κῆδε δὲ θυμόν Il. 5, 40, öfter; übh. Schaden zufügen, verletzen, kränken, καλόν τοι σὺν ἐμοὶ τὸν κήδειν ὅς κέ με κήδῃ 9, 611; ὃς τόξοισιν ἔκηδε θεούς 5, 604; χειμὼν μῆλα κήδει 17, 550; vgl. 24, 542 Od. 9, 402. 23, 9; Hes. O. 362. Dazu fut. κηδήσοντες, Il. 24, 240, Schol. πενθήσοντες. Die alten Gramm. haben auch das fut. κηδέσω gebildet, um [[κηδεμών]], [[κηδεστής]] abzuleiten. – Pass. κηδόμενος, betrübt, Il. 1, 586. – Med. [[κήδομαι]], sich bekümmern, Sorge tragen für Einen, sich seiner annehmen, τινός, κήδετο γὰρ Δαναῶν, ὅτι ῥα θνήσκοντας ὁρᾶτο Il. 1, 56; Δαναῶν οὐ κήδεται οὐδ' ἐλεαίρει 11, 663; εἰ δὲ καὶ Ἕκτορά περ φιλέεις καὶ κήδεαι [[αὐτοῦ]] 7, 204; κηδέσκετο Od. 22, 358; καδόμενοι Pind. Ol. 6, 47; absol., Aesch. πόλιν φύλαξαι κήδεσαί τ' ἐναργῶς Spt. 126; [[εἴπερ]] τι τοῦ [[σαυτοῦ]] βίου κήδει Soph. O. R. 1061; Ai. 202; auch κεἴ τινος κήδει πέρι, Phil. 617; εὐνοῶν καὶ κηδόμενος vrbdt Ar. Nub. 1410; in Prosa, [[ἐμεῦ]] θεοὶ κήδονται Her. 1, 209; τῆς Ἑλλάδος 9, 45; auch μὴ ἀπόλωνται κηδόμενος, 7, 220; Thuc. 6, 76; Xen. Hell. 6, 4, 5 Cyr. 5, 5, 34; εἴ [[τίς]] γε [[αὑτοῦ]] καὶ σμικρὸν κήδεται Plat. Charm. 173 a; κηδόμενος ἵνα μὴ δύῃ Polit. 273 d; neben φροντίζειν, Rep. I, 344 e; | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1430.png Seite 1430]] besorgt machen, betrüben; κῆδε δὲ θυμόν Il. 5, 40, öfter; übh. Schaden zufügen, verletzen, kränken, καλόν τοι σὺν ἐμοὶ τὸν κήδειν ὅς κέ με κήδῃ 9, 611; ὃς τόξοισιν ἔκηδε θεούς 5, 604; χειμὼν μῆλα κήδει 17, 550; vgl. 24, 542 Od. 9, 402. 23, 9; Hes. O. 362. Dazu fut. κηδήσοντες, Il. 24, 240, Schol. πενθήσοντες. Die alten Gramm. haben auch das fut. κηδέσω gebildet, um [[κηδεμών]], [[κηδεστής]] abzuleiten. – Pass. κηδόμενος, betrübt, Il. 1, 586. – Med. [[κήδομαι]], sich bekümmern, Sorge tragen für Einen, sich seiner annehmen, τινός, κήδετο γὰρ Δαναῶν, ὅτι ῥα θνήσκοντας ὁρᾶτο Il. 1, 56; Δαναῶν οὐ κήδεται οὐδ' ἐλεαίρει 11, 663; εἰ δὲ καὶ Ἕκτορά περ φιλέεις καὶ κήδεαι [[αὐτοῦ]] 7, 204; κηδέσκετο Od. 22, 358; καδόμενοι Pind. Ol. 6, 47; absol., Aesch. πόλιν φύλαξαι κήδεσαί τ' ἐναργῶς Spt. 126; [[εἴπερ]] τι τοῦ [[σαυτοῦ]] βίου κήδει Soph. O. R. 1061; Ai. 202; auch κεἴ τινος κήδει πέρι, Phil. 617; εὐνοῶν καὶ κηδόμενος vrbdt Ar. Nub. 1410; in Prosa, [[ἐμεῦ]] θεοὶ κήδονται Her. 1, 209; τῆς Ἑλλάδος 9, 45; auch μὴ ἀπόλωνται κηδόμενος, 7, 220; Thuc. 6, 76; Xen. Hell. 6, 4, 5 Cyr. 5, 5, 34; εἴ [[τίς]] γε [[αὑτοῦ]] καὶ σμικρὸν κήδεται Plat. Charm. 173 a; κηδόμενος ἵνα μὴ δύῃ Polit. 273 d; neben φροντίζειν, Rep. I, 344 e; <span class="ggns">Gegensatz</span> ὀλιγωρεῖν, Isocr. – Dieselbe Bdtg hat [[κεκαδήσομαι]], Il. 8, 352 [[οὐκέτι]] νῶϊ ὀλλυμένων Δαναῶν κεκαδησόμεθα; vgl. noch χάζομαι wegen [[κεκαδήσω]] u. κέκαδον. – Das perf. κέκηδα = [[κήδομαι]], Tyrt. 3, 28. – Ael. bei Suid. auch = bestatten. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{bailly | ||
| | |btext=<i>f.</i> κηδήσω, <i>f.2 épq.</i> [[κεκαδήσω]], <i>ao. inus., part. ao.2</i> κεκαδών, <i>pf. inus.</i><br /><b>1</b> [[inquiéter]], [[affliger]] ; <i>Pass.</i> κηδόμενος IL affligé;<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> léser, blesser, endommager : τινα, qqn ; θεοὺς τόξοισι IL blesser les dieux de ses flèches ; τινα θυμοῦ καὶ ψυχῆς IL enlever à qqn le souffle et la vie;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[κήδομαι]] (<i>impf.</i> ἐκηδόμην, <i>f.2 épq.</i> [[κεκαδήσομαι]], <i>ao.</i> ἐκηδεσάμην) prendre soin de, s'inquiéter de : τινος, de qqn <i>ou</i> de qch ; [[περί]] τινος, au sujet de qqn <i>ou</i> de qch ; κ. [[μή]] et le sbj. HDT veiller à ce que… ne, s'inquiéter pour que… ne ; <i>abs.</i> [[s'inquiéter]], [[se préoccuper]].<br />'''Étymologie:''' R. Καδ, prendre soin de. | ||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=κήδω, Dor. ptc. praes. med. καδόμενος, ep. imperf. 3 plur. κήδεσκον, med. 3 sing. κηδέσκετο; fut. med. 1 plur. κεκαδησόμεθα act., met acc., alleen ep. en eleg. verdriet doen, kwellen:. ὅς τόξοισιν ἔκηδε θεούς die met zijn pijl en boog de goden last bezorgde Il. 5.404. med. en pass. bezorgd zijn, bedroefd zijn, met gen.:; κήδετο γὰρ Δαναῶν zij was namelijk bezorgd om de Grieken Il. 1.56; met μὴ of ἵνα μή:; μὴ ἀπόλωνται κηδόμενος bezorgd dat zij zouden omkomen Hdt. 7.220.1; κηδόμενος ἵνα μὴ... δύῃ bezorgd dat het zinkt Plat. Pl. 273d; zorgen voor, met gen.. οἱ κηδόμενοι τῆς πολιτείας degenen die zich bekommeren om de staatsvorm Aristot. Pol. 1320a6. | |||
}} | }} | ||
{{ | {{elru | ||
| | |elrutext='''κήδω:''' (fut. [[κηδήσω]], эп. fut. 2 κεκᾰδήσω, эп. impf. iter. [[κήδεσκον]], part. aor. 2 κεκᾰδών; эп. fut. med. 2 [[κεκαδήσομαι]])<br /><b class="num">1</b> [[беспокоить]], [[удручать]], [[тревожить]] (τινά Hom.); med.-pass. беспокоиться, волноваться, скорбеть: [[ἄμφω]] φιλέουσά τε χηδομένη τε Hom. обоих любя и (за обоих) волнуясь; κήδετο Δαναῶν Hom. (Гера) скорбела за данайцев;<br /><b class="num">2</b> [[быть озабоченным]], [[заботиться]] (συναπάσης τῆς Ἓλλάδος Her.; med.: τῆς πόλεως Thuc. и τῆς πολιτείας Arst.; τοῦ ἀνθρωπίνου γένους Plut.): [[εὐνοῶν]] τε καὶ κηδόμενος Arph. доброжелательный и заботливый;<br /><b class="num">3</b> [[разить]], [[поражать]] (τινὰ τόξοισι Hom.): τινὰ θυμοῦ καὶ ψυχῆς κ. Hom. поражать кого-л. насмерть. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
|auten=ipf. iter. [[κήδεσκον]], fut. [[part]]. κηδήσοντες, [[mid]]. ipf. iter. [[κηδέσκετο]], fut. κεκαδησόμεθα: [[trouble]], [[distress]], Il. 5.404, Il. 21.369, Il. 24.240 | |auten=ipf. iter. [[κήδεσκον]], fut. [[part]]. κηδήσοντες, [[mid]]. ipf. iter. [[κηδέσκετο]], fut. κεκαδησόμεθα: [[trouble]], [[distress]], Il. 5.404, Il. 21.369, Il. 24.240, Od. 9.402; [[pass]]. and [[mid]]., be concerned, [[care]] [[for]], τινός, Il. 7.204, Α 1, Od. 14.146. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=(ΑΜ [[κήδω]])<br /><b>μέσ.</b> [[κήδομαι]]<br />[[ενδιαφέρομαι]] [[φροντίζω]], [[νοιάζομαι]] για κάποιον ή για [[κάτι]] (α. «τῶν | |mltxt=(ΑΜ [[κήδω]])<br /><b>μέσ.</b> [[κήδομαι]]<br />[[ενδιαφέρομαι]] [[φροντίζω]], [[νοιάζομαι]] για κάποιον ή για [[κάτι]] (α. «τῶν ἁπανταχοῦ ὀρθοδόξων ἐκκλησιών κηδόμενος», Σέργ. Μακρ.<br />β. «κήδετο γάρ Δαναῶν, ὅτι ῥα θνῇσκοντας ὁρᾱτο», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />γ. «ἔγωγέ σ', εὐνοῶν γε καὶ κηδόμενος», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[ταράζω]], [[ενοχλώ]], [[δυσαρεστώ]] κάποιον (ὅς τόξοισιν ἔκηδε θεούς, οἳ Ὄλυμπον ἔχουσι», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[φροντίζω]] για την [[ταφή]] κάποιου, [[ενταφιάζω]]<br /><b>3.</b> (η μτχ. του μέσ-ενεστ. ως επίθ.) <i>κηδόμενος</i>, -<i>η</i>, -<i>ον</i><br />αυτός που έχει πολλές φροντίδες, [[περίφροντις]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Για την ετυμολ. της λ. <b>βλ.</b> [[κήδος]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''κήδω:''' παρατ. <i>ἔκηδον</i>, Ιων. [[κήδεσκον]]· μέλ. [[κηδήσω]] (από έναν τύπο [[κηδέω]]) — Μέσ. και Παθ., Επικ. παρατ. [[κηδέσκετο]]· μέλ. <i>κεκᾰδήσομαι</i> (αντί [[κεκαδήσω]], [[κέκαδον]], βλ. [[χάζω]] Β)· προστ. αορ. | |lsmtext='''κήδω:''' παρατ. <i>ἔκηδον</i>, Ιων. [[κήδεσκον]]· μέλ. [[κηδήσω]] (από έναν τύπο [[κηδέω]]) — Μέσ. και Παθ., Επικ. παρατ. [[κηδέσκετο]]· μέλ. <i>κεκᾰδήσομαι</i> (αντί [[κεκαδήσω]], [[κέκαδον]], βλ. [[χάζω]] Β)· προστ. αορ. αʹ [[κήδεσαι]], παρακ. <i>κέκηδα</i> (με ενεστ. [[σημασία]])·<br /><b class="num">I.</b> Ενεργ., [[ενεργώ]], [[ταράζω]], [[ενοχλώ]], [[δυσαρεστώ]], [[θλίβω]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">II.</b> Μέσ. και Παθ., θλίβομαι ή στεναχωριέμαι για τους άλλους, με γεν. προσ., σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· επίσης με γεν. πράγμ., τῶν ἀλφίτων, σε Αριστοφ.· απόλ., στη μτχ. <i>κηδόμενος</i>, <i>-η</i>, <i>-ον</i>, αυτός που ενδιαφέρεται για κάποιον, [[ανήσυχος]], σε Ομήρ. Ιλ. | ||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''κήδω''': Ἰλ.· παρατ. ἕκηδον Ἰλ., Ἰων. κήδεσκον Ὀδ. Ψ. 9: μέλλ. [[κηδήσω]] Ἰλ. Ψ. 240 (πρβλ. [[ἀκηδέω]], [[ἀποκηδέω]]). ― Μέσ. καὶ Παθ., ἐνεστ. παρ’ Ὁμ., Ἡροδ., Ἀττ., Ἐπικ. παρατ. κηδέσκετο Ὀδ. Χ. 358: μέλλ. κεκαδήσομαι (ἀλλὰ περὶ τῶν [[κεκαδήσω]], κέκαδον, ἴδε ἐν λέξ. χάζομαι) Ὅμ.· προστ. ἀορ. [[κήδεσαι]] Αἰσχύλ. Θήβ. 139 (πρβλ. [[ἀκηδέω]]): πρκμ. κέκηδα (μὲ σημασ. ἐνεστ.) Τυρταῖ. 8. 28. (Ἐκ √ΚΑΔ· πρβλ. κεκαδήσομαι, κῆδος· Σανσκρ. khâd (mordere).) Ι. ἐνεργῶ, ταράττω, ἐνοχλῶ, δυσαρεστῶ, [[θλίβω]], παρ’ Ὁμ. τὸ πλεῖστον ἐπὶ ἐξωτερικῶν ἀνησυχιῶν καὶ στενοχωριῶν, μετ’ αἰτ. προσ., ὃς τόξοισιν ἔκηδε θεοὺς Ἰλ. Ε. 404· μῆλα δὲ κήδει (δηλ. χειμὼν) Ρ. 550· [[ὅττι]] ἑ κήδοι Ὀδ. Ι. 402· ὅτι μ’ ἤλθετε κηδήσοντες Ἰλ. Ω. 240· ― τὸ ἐνεργ. μόνον παρ’ Ἐπικ. ΙΙ. Μέσ. καὶ Παθ., ἐνδιαφέρομαι, [[φροντίζω]], μεριμνῶ [[περί]] τινος, θλίβομαι περὶ αὐτῶν, μετὰ γεν. προσ., κήδετο γὰρ Δαναῶν Ἰλ. Α. 56· τίη δὲ σὺ κήδεαι [[οὕτως]] ἀνδρῶν; Ζ. 55· ὀλλυμένων Δαναῶν κεκαδησόμεθ’ Θ. 353, πρβλ. Λ. 665, κτλ.· [[οὕτως]], Ἡρόδ. 1. 209., 9. 45, καὶ Ἀττ., πρβλ. Αἰσχύλ. Θήβ. 136, Σοφ. Αἴ. 203, Θουκ. 6. 14, Πλάτ., κτλ.· καὶ γαμέτου κήδεο καὶ τεκέων, θρήνει [[περί]]..., Ἑλλ. Ἐπιγρ. 243. 25· ― μετὰ γεν. πράγματος, τῶν ἀλφίτων Ἀριστοφ. Νεφ. 107· ― ἑπομένου ῥήματ., κ. μὴ ἀπόλωνται Ἡρόδ. 7. 220· κ. ἵνα μὴ δύῃ Πλάτ. Πολιτικ. 273D· ― ἀπολ. κατὰ μετοχ., κηδόμενος, η, ον, φροντίζων, μεριμνῶν [[περί]] τινος, [[ἀνήσυχος]], περίφροντις, φιλέουσά τε κηδομένη τε Ἰλ. Α. 196· ἀνέρι κηδομένῳ Π. 516 [[συχνάκις]] παρ’ Ὁμ. ἐν τέλει στίχου, κηδόμενός περ, κηδομένη περ· [[οὕτως]], εὐνοῶν τε καὶ κ. Ἀριστοφ. Νεφ. 1410· Δωρ. καδόμενος Πινδ. Ο. 6. 79. 2) ἐν Ἐπιγρ., [[φροντίζω]] [[περί]] τινος, προνοῶ, τοῦ μνημείου τούτου ἡ [[γερουσία]] κ. Συλλ. Ἐπιγρ. 2523, πρβλ. 3028-9, κ. ἀλλ. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=[[κεκαδήσομαι]] from [[κήδω]], for [[κεκαδήσω]], [[κέκαδον]], v. [[χάζω]] II]<br /><b class="num">I.</b> Act. to [[trouble]], [[distress]], vex, Hom.<br /><b class="num">II.</b> Mid. and Pass. to be [[troubled]] or distressed for others, c. gen. pers., Il., etc.: also c. gen. rei, τῶν ἀλφίτων Ar.:—absol. in [[part]]. κηδόμενος, η, ον, caring for a [[person]], [[anxious]], Il. | |||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[curam gerere]]'', to [[take care of]], [[manage]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.14.1/ 6.14.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.76.2/ 6.76.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.84.1/ 6.84.1]. | |||
}} | }} | ||
