τρυφάλεια: Difference between revisions

{{grml

|mltxt=ἡ, Α<br />(<b>επικ. τ.</b>) [[περικεφαλαία]] («λευκολόφους τρυφαλείας», <b>Αριστοφ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[τρυφάλεια]] αποτελεί ουσιαστικοποιημένο τ. του θηλ. ενός επιθ. <i>τρυφαλής</i>, σύνθετου, με α' συνθετικό έναν δυσερμήνευτο τ. <i>τρυ</i>-, ο [[οποίος]] προέρχεται από το αριθμητικό [[τέσσαρες]] (<b>βλ. λ.</b> [[τέσσερεις]]) και β' συνθετικό το ουσ. [[φάλος]] «το μπροστινό μετάλλινο [[μέρος]] της περικεφαλαίας» (πιθ. μέσω μιας σιγμόληκτης μορφής <i>φαλεσ</i>- του θ., <b>βλ.</b> και λ. [[φάλος]]). Σχετικά με τη [[μορφή]] <i>τρυ</i>- του α' συνθετικού έχει διατυπωθεί η [[υπόθεση]] ότι προέρχεται από έναν τ. (<i>k</i>^w)<i>tur</i>- (<b>πρβλ.</b> [[Τυρταίος]]) της μηδενισμένης βαθμίδας της ΙΕ ρίζας <i>k</i>^w<i>et</i>- (<i>w</i>)<i>er</i>- του [[τέσσαρες]], όπου το ημίφωνο -<i>w</i>- εμφανίζει τη φωνηεντική του [[μορφή]] -<i>u</i>- (<b>πρβλ.</b> τον λεσβ. τ. <i>πέσ</i>-<i>υ</i>-<i>ρες</i>). Προβλήματα γεννούν, όμως, τόσο η [[αποβολή]] της αρκτικής συλλαβής <i>k</i>^w<i>e</i>- (<b>βλ.</b> και λ. [[τράπεζα]]) όσο και η [[μορφή]] <i>τρυ</i>- [[αντί]] του αναμενόμενου <i>τυρ</i>- (<span style="color: red;"><</span> <i>tur</i>-), η οποία, [[ωστόσο]], μπορεί να παραβληθεί με τα: λατ. <i>quadru</i>-, αβεστ. <i>čaθru</i>-, γαλατικό <i>petru</i>].

}}