ἐρέφω: Difference between revisions

|Definition=impf.<br><span class="bld">A</span> ἤρεφον Ar.''Fr.''73, ''poet.'' [[ἔρεφω]] Pi.''O.''1.68, also [[ἐρέπτω]] ([[quod vide|q.v.]]): fut. ἐρέψω [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''1110: aor. 1 ἤρεψα D.19.265 (nowhere else in Att. Prose), Ep. and Lyr. ἔρεψα Hom., Pi.''O.''13.32:—Med., fut. ἐρέψομαι E.''Ba.''323: aor. 1 ἠρεψάμην A.R.2.159, etc., (κατ-) Ar.''V.'' 1294:—Pass., Corn.''ND''17: pf. ἤρεπται Philostr.''VA''1.25: (cf. [[ὄροφος]], [[ἐρέπτω]]):—[[cover with a roof]], <b class="b3">καθύπερθεν ἔρεψαν..ὄροφον λειμωνόθεν ἀμήσαντες</b>, i.e. they [[thatch]]ed [the hut] with reeds Il.24.450, cf. Od.23.193; τὰς..οἰκίας ἐρέψομεν πρὸς αἰετόν [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''1110, cf.''Fr.''73; <b class="b3">ἤρεψε τὴν οἰκίαν ξύλοις</b> D.l.c.:—Pass., <b class="b3">τὰ βασίλεια χαλκῷ ἤρεπται</b> Philostr.l.c.<br><span class="bld">2</span> [[cover with a crown]], [[crown]], δύο δ' αὐτὸν ἔρεψαν πλόκοι σελίνων Pi.''O.''13.32; ([[κρατήρων]]) κρᾶτ' ἔρεψον καὶ λαβάς [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]'' 473:—Med., [[crown]] oneself, κισσῷ E.''Ba.''323; στεφάνῳ κόμαν B.8.24; <b class="b3">δάφνῃ μέτωπα</b> = one's [[forehead]], A.R.2.159:—Pass., στεφάνοισι χαίταν ἐρεφθείς B.12.70.<br><span class="bld">3</span> [[wreathe as with garlands]], ναὸν κρανίοις Pi.''I.'' 4(3).54: generally, [[cover]], λάχναι νιν μέλαν γένειον ἔρεφον Id.''O.''1.68.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1026.png Seite 1026]] überdachen, mit einem Dache versehen, καθύπερθεν ἔρεψαν (κλισίην) Il. 24, 450; θάλαμον Od. 23, 193 (εἴποτέ τοι ἐπὶ νηὸν ἔρεψα s. unter [[ἐπερέφω]]); τὰς οἰκίας ἐρέψομεν πρὸς ἀετόν Ar. Av 1110; ναόν Pind. I. 3, 72; ἤρεψε τὴν οἰκίαν τοῖς ἐκ Μακεδονίας δοθεῖσι ξύλοις Dem. 19, 265. Übertr., λάχναι νιν [[μέλαν]] [[γένειον]] ἔρεφον Pind. Ol. 1, 68; umkränzen, schmücken, zieren, κρατῆρες, ὧν κρᾶτ' ἔρεψον καὶ λαβάς Soph. O. C. 473; νῆα ἀσπίσι Ap. Rh. 2, 1076. – Med. sich u mkränzen, schmücken, κισσῷ ἐρεψόμεσθα Eur. Bacch. 323; sp. D., wie Ap. Rh. 2, 159; ἐρεψάμενος Opp. C. 4, 200.

|elrutext='''ἐρέφω:''' (fut. ἐρέψω и ἐρέψομαι, aor. [[ἤρεψα]] - эп. [[ἔρεψα]] и ἐρεψάμην)<br /><b class="num">1</b> [[крыть]], [[покрывать кровлей]] (τὰς οἰκίας Arph.; ξύλοις οἰκίαν Dem., Plut.);<br /><b class="num">2</b> (в виде крыши), [[класть]] ([[καθύπερθεν]] ὄροφον Hom.);<br /><b class="num">3</b> [[покрывать]]: λάχναι [[γένειον]] ἔρεφον (impf. = [[ἤρεφον]]) Pind. подбородок покрылся пушком;<br /><b class="num">4</b> [[увенчивать]], [[украшать]] (ναόν Pind.; κρατήρων [[κρᾶτα]] Soph.); med. увенчивать себя (κισσῷ Eur.).

|sltr=[[ἐρέφω]] (ἐρέφοντ（α): impf. ἤρεφε, ἔρεφον: aor. ἔρεψαν.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> lit. [[cover]], [[roof]] [[with]] c. acc. &amp; dat. κρανίοις [[ὄφρα]] [[ξένων]] ναὸν Ποσειδάωνος ἐρέφοντα (''[[sc.]]'' Ἀνταῖον) σχέθοι (''[[sc.]]'' [[Ἡρακλέης]]) (I. 4.54) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[cover]] [[ὅτε]] λάχναι νιν [[μέλαν]] [[γένειον]] ἔρεφον (O. 1.68) and so [[crown]], [[δύο]] δ' αὐτὸν ἔρεψαν πλόκοι σελίνων ἐν Ἰσθμιάδεσσιν φανέντα (O. 13.32) βοτάνα τέ νιν ποθ' ἁ λέοντος νικάσαντ ἤρεφε (Hermann: ἔρεψε codd.) (N. 6.43)

|mltxt=[[ἐρέφω]] και [[ἐρέπτω]] (Α)<br /><b>1.</b> [[στεγάζω]], [[καλύπτω]] με [[στέγη]], [[σκεπάζω]] («ξύλοις ἤρεψεν τὴν οἰκίαν», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>2.</b> [[επιστέφω]], [[στεφανώνω]], [[καλύπτω]] με [[στεφάνι]]<br /><b>3.</b> [[διακοσμώ]], [[στολίζω]] [[κάτι]] σαν με [[στεφάνι]] ή με [[άνθη]] («κρανίοις... ναόν... ἐρέφοντα», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>4.</b> [[καλύπτω]], [[σκέπω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. [[ερέφω]], εμφανίζει [[επίθημα]] -<i>ye</i> / -<i>yo</i> ([[πρβλ]]. [[είρω]] Ι) και συνδέεται με το β’ συνθετικό του αρχ. άνω γερμ. <i>hirnireba</i> «[[κρανίο]], [[κάλυμμα]] εγκεφάλου» —και έμμεσα με αρχ. άνω γερμ. <i>rippa</i>, <i>rippi</i>, αρχ. αγγλ. <i>ribb</i>, αρχ. ισλ. <i>rif</i> «[[πλευρά]]»— ανάγεται δε σε ΙE <i>rebh</i>-<i>io</i>- «[[καλύπτω]] από [[πάνω]]». Η ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] του εμφανίζεται στο παράγωγο <i>όροφος</i>, το οποίο απαντά σε αρκετά υστερογενή [[σύνθετα]] ως β’ συνθετικό, ενώ ο τ. [[ερέφω]] ως β’ συνθετικό εμφανίζεται με τη [[μορφή]] -<i>ερεφής</i> (πιθ. <span style="color: red;"><</span> <i>έρεφος</i> <span style="color: red;"><</span> [[ερέφω]]) και -<i>ηρεφής</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Β’ συνθετικό) <b>αρχ.</b> <i>αμφιρεφής</i>, [[ανηρεφής]], [[διηρεφής]], [[επηρεφής]], [[κατηρεφής]], [[κισσηρεφής]], [[νυκτηρεφής]], [[πετρηρεφής]], [[συγκατηρεφής]], [[συνηρεφής]], [[υψερεφής]], [[υψηρεφής]]].

|lsmtext='''ἐρέφω:''' μέλ. <i>ἐρέψω</i>, αόρ. αʹ [[ἤρεψα]], Επικ. [[ἔρεψα]]·<br /><b class="num">1.</b> [[καλύπτω]] με [[στέγη]], <i>ἔρεψαν ὄροφον</i>, έφτιαξαν [[στέγη]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[θάλαμον]] ἐρ., σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">2.</b> [[καλύπτω]] με [[στεφάνι]], [[στεφανώνω]], [[ανακηρύσσω]], σε Σοφ. — Μέσ., στεφανώνομαι, αυτοανακηρύσσομαι, σε Ευρ.

{{etym

|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[cover]], [[give a roof]] (Pi., Ar.)<br />Other forms: [[ἐρέπτω]] (Pi., B., Cratin.), aor. [[ἐρέψαι]] (Il.), fut. [[ἐρέψω]] (A., E.),<br />Compounds: somet. with prefix <b class="b3">ἀμφ-</b>, <b class="b3">ἐπ-</b>, <b class="b3">κατ-</b>, - As 2. member e. g. in <b class="b3">ὑψ-όροφος</b> [[with high roof]] (Hom.); also <b class="b3">ὑψ-ερεφής</b>, <b class="b3">-ηρεφής</b> <b class="b2">id.</b> (Hom.), <b class="b3">κατ-ηρεφής</b> [[with a roof]], [[vaulted]] (Il.), <b class="b3">πετρ-ηρεφής</b> [[vaulted with rocks]] (A., E.) a. o.; cf. Schwyzer-Debrunner 475, Strömberg Prefix Studies 140.<br />Derivatives: [[ἔρεψις]] [[roofing]] (Thphr.) with [[ἐρέψιμος]] (Pl.; vgl. Arbenz Die Adj. auf <b class="b3">-ιμος</b> 49); with ablaut [[ὄροφος]] m. [[cover]], [[roof]] (Orac. ap. Hdt. 7, 140, A.), also [[thatsch for a roof]] (Ω 451), [[ὀροφή]] f. [[roof]], esp. [[cover of a room]] (Ion.-Att., Od.) with [[ὀροφίας]] name of a snake (Ar. V. 206), = <b class="b3">ὄφις τῶν κατ</b>' [[οἰκίαν]] H.; cf. Georgakas <b class="b3">Μνήμης χάριν</b> 1, 126; [[ὀρόφινος]] [[covered with thatch]] (Aen. Tact.), <b class="b3">ὀροφ-ιαῖος</b>, <b class="b3">-ιος</b>, <b class="b3">-ικός</b> <b class="b2">belonging to ὀροφή (ὄροφος)</b> (Att., hell.); denomin. verb [[ὀροφόω]] [[roof]] (hell.) with [[ὀρόφωμα]], [[ὀρόφωσις]].<br />Origin: IE [Indo-European] [853] <b class="b2">*h₁rebh-</b> [[cover]], [[roof]]<br />Etymology: The only agreements are the 2. member in OHG [[hirni-reba]] [[skull]] (prop. "brain-cover"), and the Germanic word for [[rib]] (as "roof of the breast"?) OHG [[rippa]], [[rippi]], OE [[ribb]], OWNo. [[rif]] n., IE <b class="b2">*h₁rebh-i̯o-</b>, and also Russ. etc. <b class="b2">rebró</b> <b class="b2">id.</b> - Schrader KZ 30, 469f.; see Vasmer Russ. et. Wb. s. v. - Diff. Machek Listy filol. 68, 94ff. - The <b class="b3">ὀ- ὀροφ-</b> must be due to assimilation in <b class="b3">*ἐροφ-</b>.

|mdlsjtxt=<b class="num">1.</b> to [[cover]] with a [[roof]], ἔρεψαν ὄροφον made a [[roof]], Il.: [[θάλαμον]] ἐρ. Od.<br /><b class="num">2.</b> to [[cover]] with a [[crown]], to [[crown]], Soph.: —Mid. to [[crown]] [[oneself]], Eur.

|ftr='''ἐρέφω''': (Pi., Ar.),<br />{eréphō}<br />'''Forms''': [[ἐρέπτω]] (Pi., B., Kratin.), Aor. ἐρέψαι (seit Il.), Fut. ἐρέψω (A., E.),<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[überdecken]], [[überdachen]].<br />'''Composita''': vereinzelt mit Präfix ἀμφ-, ἐπ-, κατ-, — Als Hinterglied z. B. in [[ὑψόροφος]] [[mit hohem Dach]] (Hom.)· daneben [[ὑψερεφής]], -ηρεφής [[hochgedeckt]], [[mit hohem Dach]] (Hom. usw.), [[κατηρεφής]] [[überdacht]], [[überwölbt]], [[gewölbt]] (seit Il.), [[πετρηρεφής]] [[mit Felsen überwölbt]] (A., E.) u. a. m.; neben [[ἐρέφω]] (mit σ-Stammflexion; vgl. Schwyzer 513) als Hinterglied ein Nomen *ἔρεφος anzunehmen, ist jedenfalls nicht notwendig; vgl. Schwyzer-Debrunner 475, Strömberg Prefix Studies 140.<br />'''Derivative''': Davon [[ἔρεψις]] [[Bedachung]] (Thphr., Plu. u. a.) mit [[ἐρέψιμος]] (Pl., Thphr.; vgl. Arbenz Die Adj. auf -ιμος 49); mit altem Ablaut ὄροφοςm. [[Bedeckung]], [[Dach]] (Orac. ap. Hdt. 7, 140, A., Th., Pl. u. a.), auch ‘(Dach)schilf’ (Ω 451), [[ὀροφή]] f. [[Dach]], insbes. [[Zimmerdecke]] (ion. att. seit Od.) mit [[ὀροφίας]] Ben. einer Schlange (Ar. ''V''. 206), = [[ὄφις]] τῶν κατ’ οἰκίαν H.; dazu Georgakas Μνήμης [[χάριν]] 1, 126; [[ὀρόφινος]] [[mit Schilf gedeckt]] (Aen. Tact.), [[ὀροφιαῖος]], -ιος, -ικός ‘zu [[ὀροφή]] ([[ὄροφος]]) gehörig’ (att., hell.); denominatives Verb [[ὀροφόω]] [[überdachen]] (hell. und spät) mit [[ὀρόφωμα]], [[ὀρόφωσις]].<br />'''Etymology''': Die einzigen Anknüpfungen, die sich für dieses ohne Zweifel altererbte Wort bisher geboten haben, sind teils das Hinterglied in ahd. ''hirni''-''reba'' [[Schädel]] (eig. "Hirnbedeckung"), teils das germanische Wort für [[Rippe]] (als "Dach der Brusthöhle"?) ahd. ''rippa'', ''rippi'', ags. ''ribb'', awno. ''rif'' n., idg. *''rebh''-''i̯o''-, wozu noch russ. usw. ''rebró'' ib. — Schrader KZ 30, 469f.; weitere Einzelheiten bei WP. 2, 371, Pok. 857, Vasmer Russ. et. Wb. s. v. Zur griech. Vokalprothese noch Harl KZ 63, 18. — Anders über [[ἐρέφω]] Machek Listy filol. 68, 94ff.<br />'''Page''' 1,556

|mantxt=ἤ [[ἐρέπτω]] (=[[στεγάζω]]). Ρίζα ρεφ- ἤ ρεπ+ προθεματικό ε + ω ἐρέφ-ω καί ἐρέπτ-ω.<br><b>Παράγωγα:</b> [[ὀροφή]] (=[[στέγη]] σπιτιοῦ), [[ὄροφος]] (=[[στέγη]]), (τά σύνθετα τοῦ [[ὄροφος]] γράφονται μέ ω, [[ὅταν]] ἡ προηγουμένη [[συλλαβή]] εἶναι βραχεία, ἐνῶ [[ὅταν]] εἶναι [[μακρά]] γράφονται μέ ο), [[διώροφος]], [[ὑψόροφος]], [[χρυσόροφος]], [[ὑψηρεφής]] (μέ ψηλή [[στέγη]]), [[κατηρεφής]], [[τριώροφος]].