3,277,121
edits
ὑπεξίστημι: Difference between revisions
From LSJ
m
LSJ1 replacement
(4b) |
m (LSJ1 replacement) |
||
| (21 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=ypeksistimi | |Transliteration C=ypeksistimi | ||
|Beta Code=u(peci/sthmi | |Beta Code=u(peci/sthmi | ||
|Definition= | |Definition=<span class="bld">A</span> [[alter gradually]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]; esp. for the worse, [[perplex]], Callistr.''Stat.''2.<br><span class="bld">II</span> Pass., with aor. 2 and pf. Act., [[withdraw from]], τοῦ νεώ Luc.''Am.''17; τῆς πόλεως Plu.''Cat.Mi.''19; τῆς ἀγορᾶς Id.''CG''1; <b class="b3">ὑ. τῆς ἀρχῆς</b> [[give up all claim to]] it, [[Herodotus|Hdt.]]3.83: c. inf., ὑ. ἄρχειν Luc.''Sat.''6.<br><span class="bld">2</span> c. acc., [[go out of the way of]], [[avoid]], ὑπεκστῆναι βούλομαι τὸν λόγον [[Plato|Pl.]]''[[Philebus|Phlb.]]'' 43a; cf. [[ὑπεξέρχομαι]] ''1''.<br><span class="bld">3</span> c. dat., [[give place to]], [[make way for]], X.''Ath.''1.10; [[yield to]], [[give way to]], <b class="b3">ταῖς ἀπορίαις, τῷ καιρῷ</b>, Plu.''Sol.''25, ''Cat.Mi.'' 35. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1188.png Seite 1188]] (s. [[ἵστημι]]), allmälig herausstellen, Sp. – Gew. med. nebst den intrans. tempp. des act., 1) darunter heraus- od. hervorgehen, unvermerkt hervorkommen, bes. aus einem Hinterhalte, Sp. – 2) ausweichen, aus dem Wege gehen, vermeiden, τινά, ὑπεκστῆναι [[βούλομαι]] τὸν λόγον Plat. Phil. 43 a; auch c. dat., [[οὔτε]] ὑπεκστήσεταί σοι ὁ [[δοῦλος]] Xen. Ath. 1, 9; u. absolut, ὑπεκστῆναι, Plut. Sol. 25. – 3) von einer Sache abstehen, keine Ansprüche auf sie machen, sie aufgeben, ὑπεξίστασθαι τῆς ἀρχῆς, die Herrschaft abtreten, Her. 3, 83; auch ἄρχειν, Luc. Saturn. 6. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1188.png Seite 1188]] (s. [[ἵστημι]]), allmälig herausstellen, Sp. – Gew. med. nebst den intrans. tempp. des act., 1) darunter heraus- od. hervorgehen, unvermerkt hervorkommen, bes. aus einem Hinterhalte, Sp. – 2) ausweichen, aus dem Wege gehen, vermeiden, τινά, ὑπεκστῆναι [[βούλομαι]] τὸν λόγον Plat. Phil. 43 a; auch c. dat., [[οὔτε]] ὑπεκστήσεταί σοι ὁ [[δοῦλος]] Xen. Ath. 1, 9; u. absolut, ὑπεκστῆναι, Plut. Sol. 25. – 3) von einer Sache abstehen, keine Ansprüche auf sie machen, sie aufgeben, ὑπεξίστασθαι τῆς ἀρχῆς, die Herrschaft abtreten, Her. 3, 83; auch ἄρχειν, Luc. Saturn. 6. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>f.</i> ὑπεκστήσω, <i>ao.2</i> ὑπεξέστην, <i>etc.</i><br /><b>I.</b> <i>tr.</i> renverser;<br /><b>II.</b> <i>intr. à l'ao.2, au pf., au pqp. et au Moy.</i><br /><b>1</b> [[se lever du fond de]], [[sortir furtivement]] <i>ou</i> tout à coup;<br /><b>2</b> [[se retirer doucement par déférence]] <i>ou</i> par crainte : τινι devant qqn ; se désister, renoncer à : τῆς ἀρχῆς HDT au pouvoir ; ἄρχειν LUC à commander.<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], [[ἐξίστημι]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ὑπεξίστημι:''' тж. med.<br /><b class="num">1</b> [[тайно или незаметно уходить]] Plut., Luc.;<br /><b class="num">2</b> [[отказываться]], [[отрекаться]] (τῆς ἀρχῆς Her. или ἄρχειν Luc.): ὑπεκστὰς τὰ πράγματα Plut. оставив государственные дела; ὑπεξέστη τῆς ἀγορᾶς Plut. (Г. Гракх) бросил посещать форум;<br /><b class="num">3</b> [[избегать]] (τι Plat.): ταῖς ἀπορίαις ὑπεκστῆναι Plut. обойти трудности;<br /><b class="num">4</b> [[уступать дорогу]] (τινί Xen.): ὑπεκστῆναι τῷ καιρῷ Plut. подчиниться обстоятельствам. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ὑπεξίστημι''': [[μεθίστημι]], [[μεταβάλλω]] κατ’ ὀλίγον, Ἡσύχ.· [[μάλιστα]] ἐπὶ τὸ [[χεῖρον]], [[περιπλέκω]], Καλλιστρ. Ἔκφρ. 892. ΙΙ. Παθητ., μετ’ ἀορ. β΄ καὶ πρκμ. ἐνεργ., ἀναχωρῶ κρυφίως, Πλουτ. Κάμιλλ. 22, κλπ.· τοῦ νεὼ Λουκ. Ἔρωτ. 171, κλπ.· - ὑπ. τῆς ἀρχῆς, παραιτοῦμαι πάσης ἀξιώσεως, ἀποσύρομαι, ὡς τὸ Λατιν. abiicare se magistratu, Ἡρόδ. 3. 83· οὕτω μετ’ ἀπαρεμ., ὑπ. ἄρχειν Λουκ. Κρον. 6. 2) μετ’ αἰτ., [[ἀποφεύγω]], ὑπεκστῆναι [[βούλομαι]] τὸν λόγο Πλάτ. Φίληβ. 43Α· πρβλ. [[ὑπεξέρχομαι]] Ι. 3) ἀποσύρομαι ἐκ τῆς ὁδοῦ πρὸ τοῦ ἀνωτέρου μου, [[κάμνω]] εἰς αὐτὸν τόπον, [[οὔτε]] ὑπεκστήσεταί σοι ὁ [[δοῦλος]] Ξεν. Ἀθην. Πολ. 1. 10· - ὑποχωρῶ εἴς τινα, ταῖς ἀπορίαις, τῷ καιρῷ Πλουτ. Σόλ. 25, Κάτων Νεώτ. 35. | |lstext='''ὑπεξίστημι''': [[μεθίστημι]], [[μεταβάλλω]] κατ’ ὀλίγον, Ἡσύχ.· [[μάλιστα]] ἐπὶ τὸ [[χεῖρον]], [[περιπλέκω]], Καλλιστρ. Ἔκφρ. 892. ΙΙ. Παθητ., μετ’ ἀορ. β΄ καὶ πρκμ. ἐνεργ., ἀναχωρῶ κρυφίως, Πλουτ. Κάμιλλ. 22, κλπ.· τοῦ νεὼ Λουκ. Ἔρωτ. 171, κλπ.· - ὑπ. τῆς ἀρχῆς, παραιτοῦμαι πάσης ἀξιώσεως, ἀποσύρομαι, ὡς τὸ Λατιν. abiicare se magistratu, Ἡρόδ. 3. 83· οὕτω μετ’ ἀπαρεμ., ὑπ. ἄρχειν Λουκ. Κρον. 6. 2) μετ’ αἰτ., [[ἀποφεύγω]], ὑπεκστῆναι [[βούλομαι]] τὸν λόγο Πλάτ. Φίληβ. 43Α· πρβλ. [[ὑπεξέρχομαι]] Ι. 3) ἀποσύρομαι ἐκ τῆς ὁδοῦ πρὸ τοῦ ἀνωτέρου μου, [[κάμνω]] εἰς αὐτὸν τόπον, [[οὔτε]] ὑπεκστήσεταί σοι ὁ [[δοῦλος]] Ξεν. Ἀθην. Πολ. 1. 10· - ὑποχωρῶ εἴς τινα, ταῖς ἀπορίαις, τῷ καιρῷ Πλουτ. Σόλ. 25, Κάτων Νεώτ. 35. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=Α<br /><b>1.</b> [[μετατρέπω]] [[κάπως]], [[μεταβάλλω]] λίγο, [[ιδίως]] [[προς]] το χειρότερο<br /><b>2.</b> [[αποχωρώ]] [[κρυφά]]<br /><b>3.</b> (με γεν.) [[παραιτούμαι]] από [[αξίωση]] ή [[δικαίωμα]] («ἐπὶ τούτῳ δὲ ὑπεξίσταμαι τῆς ἀρχῆς», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>4.</b> αποσύρομαι από τον δρόμο κάνοντας [[τόπο]] σε κάποιον άλλον, [[συνήθως]] ανώτερο μου, [[παραμερίζω]] («[[οὔτε]] ὐπεκστήσεταί σοι ὁ | |mltxt=Α<br /><b>1.</b> [[μετατρέπω]] [[κάπως]], [[μεταβάλλω]] λίγο, [[ιδίως]] [[προς]] το χειρότερο<br /><b>2.</b> [[αποχωρώ]] [[κρυφά]]<br /><b>3.</b> (με γεν.) [[παραιτούμαι]] από [[αξίωση]] ή [[δικαίωμα]] («ἐπὶ τούτῳ δὲ ὑπεξίσταμαι τῆς ἀρχῆς», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>4.</b> αποσύρομαι από τον δρόμο κάνοντας [[τόπο]] σε κάποιον άλλον, [[συνήθως]] ανώτερο μου, [[παραμερίζω]] («[[οὔτε]] ὐπεκστήσεταί σοι ὁ δοῦλος», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>5.</b> [[υποχωρώ]] σε κάποιον.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ὑπ</i>(<i>ο</i>)- <span style="color: red;">+</span> [[ἐξίστημι]] «[[μεταβάλλω]], [[αλλοιώνω]], αποσύρομαι, [[εγκαταλείπω]]»]. | ||
}} | }} | ||
