3,273,762
edits
νόος: Difference between revisions
From LSJ
3b
(5) |
(3b) |
||
| Line 30: | Line 30: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''νόος:''' νόου, Αττ. συνηρ. [[νοῦς]], νοῦ, ὁ· στους μεταγεν. συγγραφείς απαντούν πτώσεις της γʹ κλίσης, γεν. <i>νοός</i>, δοτ. <i>νοΐ</i>, αιτ. [[νοῦν]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[μυαλό]], [[διάνοια]], [[αντίληψη]], σε Όμηρ. κ.λπ.· <i>νόῳ</i>, με νου, [[φρόνιμα]], συνετά, σε Ομήρ. Οδ.· <i>παρὲκ νόον</i>, ασυναίσθητα, ανόητα, άκριτα, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>σὺν νόῳ</i>, με [[σωφροσύνη]], σε Ηρόδ.· νόῳ [[λαβεῖν]] τι, [[αντίληψη]] ενός πράγματος, στον ίδ.· <i>νόῳ ἔχειν</i>, έχω στο νου μου, [[σκέπτομαι]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> η [[φράση]] [[νοῦν]] ἔχειν σημαίνει: <b>α)</b> έχω [[συναίσθηση]], είμαι [[λογικός]], [[σώφρων]], [[φρόνιμος]], σε Σοφ., Αριστοφ. κ.λπ.· περισσὰ πράσσειν οὐκἔχει [[νοῦν]] οὐδένα, το να επιδιώκεις τόσο [[πολλά]] δεν έχει [[νόημα]], σε Σοφ. <b>β)</b> έχω το [[μυαλό]] μου στραμμένο σε [[κάτι]]· ἄλλοσ' [[ὄμμα]], [[θητέρᾳ]] δὲ [[νοῦν]] ἔχειν, σε Σοφ.· [[δεῦρο]] [[νοῦν]] ἔχε, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> [[ψυχή]], [[συναίσθημα]], «[[καρδιά]]»· [[χαῖρε]] νόῳ, σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως, [[νόος]] [[ἔμπεδος]], [[ἀπηνής]], σε Όμηρ.· <i>ἐκ παντὸς νόου</i>, με όλη του την [[καρδιά]] και την [[ψυχή]], σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> ο [[νους]] σαν όργανο λήψης αποφάσεων και σχεδιασμών· <i>τί σοι ἐν νόῳ ἐστὶ ποιεῖν;</i> τί σκοπεύεις να κάνεις; στον ίδ.· <i>ἐν νόῳ ἔχειν</i>, με απαρ., [[προτίθεμαι]], [[σκοπεύω]], προδιατίθεμαι να..., στον ίδ.· <i>νόον τελεῖν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">II.</b> [[σημασία]] ή [[νόημα]], [[έννοια]] λέξης ή φράσης, πρότασης ή λόγου, σε Ηρόδ., Αριστοφ. | |lsmtext='''νόος:''' νόου, Αττ. συνηρ. [[νοῦς]], νοῦ, ὁ· στους μεταγεν. συγγραφείς απαντούν πτώσεις της γʹ κλίσης, γεν. <i>νοός</i>, δοτ. <i>νοΐ</i>, αιτ. [[νοῦν]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[μυαλό]], [[διάνοια]], [[αντίληψη]], σε Όμηρ. κ.λπ.· <i>νόῳ</i>, με νου, [[φρόνιμα]], συνετά, σε Ομήρ. Οδ.· <i>παρὲκ νόον</i>, ασυναίσθητα, ανόητα, άκριτα, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>σὺν νόῳ</i>, με [[σωφροσύνη]], σε Ηρόδ.· νόῳ [[λαβεῖν]] τι, [[αντίληψη]] ενός πράγματος, στον ίδ.· <i>νόῳ ἔχειν</i>, έχω στο νου μου, [[σκέπτομαι]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> η [[φράση]] [[νοῦν]] ἔχειν σημαίνει: <b>α)</b> έχω [[συναίσθηση]], είμαι [[λογικός]], [[σώφρων]], [[φρόνιμος]], σε Σοφ., Αριστοφ. κ.λπ.· περισσὰ πράσσειν οὐκἔχει [[νοῦν]] οὐδένα, το να επιδιώκεις τόσο [[πολλά]] δεν έχει [[νόημα]], σε Σοφ. <b>β)</b> έχω το [[μυαλό]] μου στραμμένο σε [[κάτι]]· ἄλλοσ' [[ὄμμα]], [[θητέρᾳ]] δὲ [[νοῦν]] ἔχειν, σε Σοφ.· [[δεῦρο]] [[νοῦν]] ἔχε, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> [[ψυχή]], [[συναίσθημα]], «[[καρδιά]]»· [[χαῖρε]] νόῳ, σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως, [[νόος]] [[ἔμπεδος]], [[ἀπηνής]], σε Όμηρ.· <i>ἐκ παντὸς νόου</i>, με όλη του την [[καρδιά]] και την [[ψυχή]], σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> ο [[νους]] σαν όργανο λήψης αποφάσεων και σχεδιασμών· <i>τί σοι ἐν νόῳ ἐστὶ ποιεῖν;</i> τί σκοπεύεις να κάνεις; στον ίδ.· <i>ἐν νόῳ ἔχειν</i>, με απαρ., [[προτίθεμαι]], [[σκοπεύω]], προδιατίθεμαι να..., στον ίδ.· <i>νόον τελεῖν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">II.</b> [[σημασία]] ή [[νόημα]], [[έννοια]] λέξης ή φράσης, πρότασης ή λόγου, σε Ηρόδ., Αριστοφ. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''νόος:''' стяж. [[νοῦς]] ὁ<br /><b class="num">1)</b> мысль, ум, разум: ἐν νῷ ἔχειν τινά Plat. мысленно представлять себе (т. е. помнить) кого-л.; [[νοῦν]] ἔχειν πρός τι Arph. направить свою мысль (обратить внимание) на что-л.;<br /><b class="num">2)</b> ум, благоразумие, рассудительность, здравый смысл: νόῳ Hom. и σὺν νόῳ Her. разумно, рассудительно, с толком; [[νοῦν]] ἴσχειν περί τι Plat. смыслить (разбираться) в чем-л.; ὅσοι καὶ σμικρὸν νοῦ κέκτηνται Plat. у кого есть хоть немного ума; περισσὰ πράσσειν οὐκ [[ἔχει]] [[νοῦν]] οὐδένα Soph. делать невыполнимое бессмысленно; [[νοῦν]] [[σχές]] Soph. образумься; ἐν τῷ ἰδίῳ νοΐ NT по собственному разумению;<br /><b class="num">3)</b> замысел, намерение, дума: νόον νοεῖν или βουλεύειν Hom. возыметь мысль, вознамериться; ποιεῖν или τρέπειν τινὶ ἐπὶ νόον ποιεῖν τι Hom. внушить кому-л. намерение сделать что-л.; λέξατε πρός με τί ἐν νῷ ἔχετε Xen. скажите мне, что вы имеете в виду;<br /><b class="num">4)</b> перен. душа, сердце, грудь ([[χόλος]] οἰδάνει ἐν στήθεσσι νόον Hom.): μὴ κεῦθε νόῳ Hom. не таи в душе;<br /><b class="num">5)</b> мнение, образ мыслей (οὐκ [[ἔτι]] [[νοῦν]] ἔχειν τὸν αὐτόν Arph.): τῷ νῷ λέγειν Soph. говорить по убеждению; ἀγαθῷ νόῳ Her. благосклонно, радушно;<br /><b class="num">6)</b> желание, воля: [[ταύτῃ]] ὁ [[νόος]] ἔφερε Her., таково же было (и его) желание; εἰ τεθήσεται κατὰ [[νοῦν]] τὰ πράγματα Thuc. если обстоятельства сложатся как желательно;<br /><b class="num">7)</b> смысл, значение (τοῦ ῥήματος Her.);<br /><b class="num">8)</b> филос. (в идеалистич. системах древности) мировой разум (πάντα ὁ ν. διεκόσμησε Diog. L.) или мыслительное начало, принцип мышления: [[λέγω]] δὲ [[νοῦν]] ᾧ διανοεῖται καὶ ὑπολαμβάνει ἡ [[ψυχή]] Arst. я называю умом то, чем душа мыслит и воспринимает. | |||
}} | }} | ||
