3,277,218
edits
θύω: Difference between revisions
From LSJ
2b
(5) |
(2b) |
||
| Line 42: | Line 42: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''θύω:''' (Α), Επικ. παρατ. [[θῦον]]· μέλ. θύσω [ῡ], Δωρ. <i>θυσῶ</i>, αόρ. αʹ <i>ἔθῡσα</i>, Επικ. <i>θῦσα</i>, παρακ. <i>τέθῠκα</i>· Μέσ., μέλ. <i>θύσομαι</i>, επίσης με Παθ. [[σημασία]]· αόρ. αʹ <i>ἐθυσάμην</i>· Παθ., αόρ. βʹ [[ἐτύθην]] [ῐ], παρακ. <i>τέθῠμαι</i>, χρησιμ. επίσης με Μέσ. [[σημασία]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> Ενεργ., [[προσφέρω]] [[μέρος]] γεύματος στο θεό, σε Όμηρ. (ο [[οποίος]] χρησιμ. τη [[λέξη]] μόνο με τη [[σημασία]] της προσφοράς ή της καύσης, ποτε = [[σφάξαι]], [[σφαγιάζω]] προς [[θυσία]]) [[θύω]] πέλανον, <i>δεῖπνα</i>, σε Αισχύλ.· <i>κριθάς</i>, <i>πυρούς</i>, σε Αριστοφ.·<br /><b class="num">2.</b> [[θυσιάζω]], μέσω της σφαγής θύματος, τῷ ἡλίῳ [[θύω]] ἵππους, σε Ηρόδ.· [[θύω]] [[αὑτοῦ]] παῖδα, σε Αισχύλ.· <i>ἱερεῖα</i>, σε Θουκ.· επίσης κοινώς, [[σφαγιάζω]], [[σφάζω]], φονεύεω, [[σκοτώνω]], σε Ηρόδ.· Παθ., <i>τὰ τεθυμένα</i>, η [[σάρκα]] του θύματος, σε Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> απολ., [[θυσιάζω]], [[προσφέρω]] [[θυσία]], σε Ηρόδ., Αισχύλ., κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> [[γιορτάζω]] με προσφορές ή θυσίες, με αιτ., σε Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">5.</b> με [[διπλή]] αιτ., εὐαγγέλια [[θύω]] ἑκατὸν [[βοῦς]], [[θυσιάζω]] [[εκατό]] βόδια για να γιορτάσω τα χαρμόσυνα [[νέα]], σε Αριστοφ.<br /><b class="num">II.</b> Μέσ., [[προκαλώ]] [[θυσία]], [[σφαγιάζω]] [[θύμα]], και [[επομένως]] [[εκλαμβάνω]] τους οιωνούς, σε Ηρόδ., Αισχύλ., κ.λπ.· σπάνια με απαρ., θύομαι [[ἰέναι]], συμβουλεύομαι τους οιωνούς για να φύγω, για να [[ξέρω]] αν θα φύγω ή όχι, σε Ξεν.· επίσης, <i>θύεσθαι ἐπ' ἐξόδῳ</i>, στον ίδ.· μεταφ., [[σχίζω]] σε κομμάτια, [[κομματιάζω]], [[ξεσχίζω]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">• [[θύω]]:</b> (Β), μέλ. <i>-σω</i>, όπως το [[θύνω]], [[σπεύδω]] [[εμπρός]], λέγεται για τον ορμητικό άνεμο, σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για φουσκωμένο [[ποτάμι]], σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για τη [[θάλασσα]], σε Ομήρ. Οδ.· [[δάπεδον]] αἵματι θῦεν, το [[έδαφος]] «έβραζε» από το [[αίμα]], στον ίδ.· γενικά, [[μαίνομαι]], οργίζομαι, σε Ομήρ. Ιλ., Αισχύλ. | |lsmtext='''θύω:''' (Α), Επικ. παρατ. [[θῦον]]· μέλ. θύσω [ῡ], Δωρ. <i>θυσῶ</i>, αόρ. αʹ <i>ἔθῡσα</i>, Επικ. <i>θῦσα</i>, παρακ. <i>τέθῠκα</i>· Μέσ., μέλ. <i>θύσομαι</i>, επίσης με Παθ. [[σημασία]]· αόρ. αʹ <i>ἐθυσάμην</i>· Παθ., αόρ. βʹ [[ἐτύθην]] [ῐ], παρακ. <i>τέθῠμαι</i>, χρησιμ. επίσης με Μέσ. [[σημασία]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> Ενεργ., [[προσφέρω]] [[μέρος]] γεύματος στο θεό, σε Όμηρ. (ο [[οποίος]] χρησιμ. τη [[λέξη]] μόνο με τη [[σημασία]] της προσφοράς ή της καύσης, ποτε = [[σφάξαι]], [[σφαγιάζω]] προς [[θυσία]]) [[θύω]] πέλανον, <i>δεῖπνα</i>, σε Αισχύλ.· <i>κριθάς</i>, <i>πυρούς</i>, σε Αριστοφ.·<br /><b class="num">2.</b> [[θυσιάζω]], μέσω της σφαγής θύματος, τῷ ἡλίῳ [[θύω]] ἵππους, σε Ηρόδ.· [[θύω]] [[αὑτοῦ]] παῖδα, σε Αισχύλ.· <i>ἱερεῖα</i>, σε Θουκ.· επίσης κοινώς, [[σφαγιάζω]], [[σφάζω]], φονεύεω, [[σκοτώνω]], σε Ηρόδ.· Παθ., <i>τὰ τεθυμένα</i>, η [[σάρκα]] του θύματος, σε Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> απολ., [[θυσιάζω]], [[προσφέρω]] [[θυσία]], σε Ηρόδ., Αισχύλ., κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> [[γιορτάζω]] με προσφορές ή θυσίες, με αιτ., σε Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">5.</b> με [[διπλή]] αιτ., εὐαγγέλια [[θύω]] ἑκατὸν [[βοῦς]], [[θυσιάζω]] [[εκατό]] βόδια για να γιορτάσω τα χαρμόσυνα [[νέα]], σε Αριστοφ.<br /><b class="num">II.</b> Μέσ., [[προκαλώ]] [[θυσία]], [[σφαγιάζω]] [[θύμα]], και [[επομένως]] [[εκλαμβάνω]] τους οιωνούς, σε Ηρόδ., Αισχύλ., κ.λπ.· σπάνια με απαρ., θύομαι [[ἰέναι]], συμβουλεύομαι τους οιωνούς για να φύγω, για να [[ξέρω]] αν θα φύγω ή όχι, σε Ξεν.· επίσης, <i>θύεσθαι ἐπ' ἐξόδῳ</i>, στον ίδ.· μεταφ., [[σχίζω]] σε κομμάτια, [[κομματιάζω]], [[ξεσχίζω]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">• [[θύω]]:</b> (Β), μέλ. <i>-σω</i>, όπως το [[θύνω]], [[σπεύδω]] [[εμπρός]], λέγεται για τον ορμητικό άνεμο, σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για φουσκωμένο [[ποτάμι]], σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για τη [[θάλασσα]], σε Ομήρ. Οδ.· [[δάπεδον]] αἵματι θῦεν, το [[έδαφος]] «έβραζε» από το [[αίμα]], στον ίδ.· γενικά, [[μαίνομαι]], οργίζομαι, σε Ομήρ. Ιλ., Αισχύλ. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''θύω:''' <b class="num">I</b> (fut. θύσω с ῡ, aor. ἔθῡσα, pf. τέθῠκα; pass.: aor. [[ἐτύθην]] с ῠ, pf. τέθῠμαι; в praes. и impf. ῡ или ῠ)<br /><b class="num">1)</b> (тж. θ. θυσίας Lys., Plat.) совершать жертвоприношение, приносить жертву (у Hom. - только о бескровных) (θεοῖς Hom.);<br /><b class="num">2)</b> приносить в жертву, сжигать на алтаре ([[ἄργματα]] θεοῖς Hom.; πέλανον Aesch.; πυρούς Arph.; τινὰ χθονίοις θεοῖς Plut.): (редко с dat.) θ. [[τούτῳ]], ὅ τι ἔχοι [[ἕκαστος]] Her. совершать жертвоприношения тем, что каждый имеет, т. е. по своим возможностям; приносить в жертву (путем заклания и сожжения) (τῷ ἡλίῳ ἵππους - v. l. ἵπποισι Her.; τινὶ ταῦρον Pind.; [[αὑτοῦ]] παῖδα Aesch.): τὰ θυόμενα и τὰ τεθυμένα Xen., Arst. приносимые в жертву части животного;<br /><b class="num">3)</b> преимущ. med. вопрошать богов или молиться богам путем жертвоприношения: θύεσθαι ἐπὶ τῇ ἐφόδῳ Xen. совершать жертвоприношение по случаю выступления в поход; θύεσθαι ἐπί τινα Xen. совершать жертвоприношение в связи с затеянным против кого-л. походом; θύεσθαι [[ὑπὲρ]] τῆς μονῆς Xen. совершать жертвоприношение в связи с решением остаться; ἐθύετο (v. l. ἔθυε) τῷ Διί, πότερά οἱ [[λῷον]] καὶ [[ἄμεινον]] εἴη Xen. (Ксенофонт) принес жертву Зевсу с целью узнать, что для него было бы самое лучшее; ἐμοὶ θυομένῳ [[ἰέναι]] ἐπὶ [[βασιλέα]], οὐκ ἐγίγνετο τὰ [[ἱερά]] Xen. когда я совершал жертвоприношение (чтобы узнать мнение богов) насчет похода против (персидского) царя, внутренности жертвенных животных не дали благоприятного ответа;<br /><b class="num">4)</b> справлять, совершая жертвоприношения, праздновать жертвоприношением ([[σῶστρα]] Her. или [[σωτήρια]] Xen.; [[γενέθλια]] Plat.; Λυκαῖα Xen.; γάμους Plut.): [[εὐχαριστήρια]] θ. Polyb. приносить благодарственную жертву; εὐαγγέλια θ. ἑκατὸν [[βοῦς]] τῇ θεῷ Arph. за счастливую весть принести в жертву богине сто быков;<br /><b class="num">5)</b> закалывать, зарезывать, убивать (τὰ αἰπόλια καὶ τὰς ποίμνας Her.; [[δελφάκιον]] Arph.; [[θῦσαι]] καὶ ἀπολέσαι NT);<br /><b class="num">6)</b> (о хищных животных) разрывать на части, растерзывать (μογερὰν πτάκα Aesch.).<br /><b class="num">II</b> (ῡ) (только praes., impf. ἔθῡον - эп. [[θῦον]] и aor. ἔθῡσα) бурно устремляться, бушевать, неистовствовать: [[ἄνεμος]] (σὺν) λαίλαπι θύων Hom. ураганом бушующий ветер; ὁ ([[πόντος]]) ἔστενεν, οἴδματι θύων Hom. море застонало, высоко вздымаясь; [[δάπεδον]] [[ἅπαν]] αἵματι θῦεν Hom. вся земля была залита потоками крови; ἔγχεϊ θῦεν Hom. (Агамемнон) бешено действовал копьем; ὀλοῇσι φρεσὶ θ. Hom. потеряв рассудок, безумствовать. | |||
}} | }} | ||
