3,277,820
edits
εἶμι: Difference between revisions
From LSJ
2
(4) |
(2) |
||
| Line 30: | Line 30: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''εἶμι:''' ([[ibo]]), βʹ ενικ. <i>εἶ</i>, Επικ. και Ιων. <i>εἶς</i>, [[εἶσθα]], γʹ ενικ. [[εἶσι]]· πληθ. [[ἴμεν]], [[ἴτε]], <i>ἴᾱσι</i>, <i>ἶσι</i> ή [[εἶσι]]· προστ. [[ἴθι]], γʹ πληθ. [[ἴτωσαν]], [[ἴτων]], [[ἰόντων]]· υποτ. <i>ἴω</i>, Επικ. βʹ και γʹ ενικ. <i>ἴῃσθα</i>, [[ἴῃσι]]· Επικ. πληθ. [[ἴομεν]] (αντί <i>-ωμεν</i>)· ευκτ. [[ἴοιμι]], [[ἰοίην]]· Επικ. <i>ἰείην</i>· απαρ. [[ἰέναι]], Επικ. [[ἴμεναι]], [[ἴμεν]], [[ἴμμεναι]]· μτχ. [[ἰών]], <i>ἰοῦσα</i>, [[ἰόν]], παρατ. [[ᾔειν]], <i>ᾔεις</i> ή <i>ᾔεισθα</i>, [[ᾔει]] ή <i>-ειν</i>· Επικ. και Ιων. [[ἤϊα]], γʹ ενικ. [[ἤϊε]], συνηρ. <i>ᾖε</i>· δυϊκ. <i>ᾔττην</i>· αʹ και βʹ πληθ. [[ἦμεν]], [[ᾖτε]], γʹ πληθ. Επικ. και Ιων. [[ἤϊσαν]], [[ἴσαν]], Αττ. [[ᾖσαν]]· επίσης γʹ ενικ. [[ἴεν]], <i>ἴε</i>, σε Όμηρ.· Επικ. αʹ πληθ. [[ᾔομεν]], γʹ δυϊκ. [[ἴτην]]· γʹ πληθ. [[ἤϊον]]. Υπάρχει επίσης Επικ. Μέσ. μέλ. [[εἴσομαι]], αόρ. αʹ, γʹ ενικ. [[εἴσατο]], [[ἐείσατο]], γʹ δυϊκ. [[ἐεισάσθην]]. Στον πεζό λόγο το [[εἶμι]] χρησιμ. ως μέλ. του [[ἔρχομαι]], θα πάω, θα έρθω·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[έρχομαι]] ή [[πηγαίνω]], σε Όμηρ. κ.λπ.· με σύστ. αντ., ὁδὸν [[ἰέναι]], [[παίρνω]], [[επιλέγω]] ένα δρόμο, σε Ομήρ. Οδ.· στον Όμηρ. με γεν., <i>ἰὼν πεδίοιο</i>, περνώ, [[διέρχομαι]] μέσω πεδιάδας· χροὸς [[εἴσατο]], πέρασε μέσα από το [[δέρμα]].<br /><b class="num">2.</b> [[μπαίνω]] σ' ένα [[πλοίο]], σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για πουλιά, [[πετώ]], [[φτερουγίζω]], στο ίδ.· λέγεται για πράγματα, [[πέλεκυς]] [[εἶσι]] διὰ [[δουρός]], ο [[πέλεκυς]] περνά μέσα από το [[δοκάρι]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[φάτις]] [[εἶσι]], η [[φήμη]] εξαπλώνεται, διαδίδεται, σε Ομήρ. Οδ.· μεταφ. χρήσεις, [[ἰέναι]] ἐς λόγους τινί, [[μπαίνω]] στη [[συζήτηση]] με κάποιον, [[συζητώ]], [[διασκέπτομαι]], σε Θουκ. κ.λπ.· [[ἰέναι]] ἐς χεῖρας, [[καυγαδίζω]], [[συγκρούομαι]], «[[έρχομαι]] στα χέρια», στον ίδ.· [[ἰέναι]] διὰ δίκης πατρί, [[συζητώ]], [[αντιπαραβάλλω]] το [[θέμα]] μαζί του, σε Σοφ.· [[ἰέναι]] διὰ μάχης, διὰ [[φιλίας]], ζω σε [[διαμάχη]] ή [[σύγκρουση]], σε [[φιλία]] ή φιλικά με άλλους κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> η προστ. [[ἴθι]] χρησιμ. όπως το [[ἄγε]], Λατ. [[age]], έλα, έλα [[λοιπόν]], τις περισσότερες φορές συνοδευόμενη από βʹ ενικ. προστ., [[ἴθι]] [[λέξον]], σε Αριστοφ. κ.λπ.· με αʹ πληθ. [[ἴθι]] ἐπεσκεψώμεθα, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> [[ἴτω]], ας γίνει, [[πάει]] [[καλά]], σε Σοφ., Ευρ.<br /><b class="num">III.</b> [[προσθήκη]] μτχ. από τους Τραγ. σε άλλα ρήματα, φρονείτω [[ἰών]], άφησέ τον να φύγει και να σκεφτεί, σε Σοφ. | |lsmtext='''εἶμι:''' ([[ibo]]), βʹ ενικ. <i>εἶ</i>, Επικ. και Ιων. <i>εἶς</i>, [[εἶσθα]], γʹ ενικ. [[εἶσι]]· πληθ. [[ἴμεν]], [[ἴτε]], <i>ἴᾱσι</i>, <i>ἶσι</i> ή [[εἶσι]]· προστ. [[ἴθι]], γʹ πληθ. [[ἴτωσαν]], [[ἴτων]], [[ἰόντων]]· υποτ. <i>ἴω</i>, Επικ. βʹ και γʹ ενικ. <i>ἴῃσθα</i>, [[ἴῃσι]]· Επικ. πληθ. [[ἴομεν]] (αντί <i>-ωμεν</i>)· ευκτ. [[ἴοιμι]], [[ἰοίην]]· Επικ. <i>ἰείην</i>· απαρ. [[ἰέναι]], Επικ. [[ἴμεναι]], [[ἴμεν]], [[ἴμμεναι]]· μτχ. [[ἰών]], <i>ἰοῦσα</i>, [[ἰόν]], παρατ. [[ᾔειν]], <i>ᾔεις</i> ή <i>ᾔεισθα</i>, [[ᾔει]] ή <i>-ειν</i>· Επικ. και Ιων. [[ἤϊα]], γʹ ενικ. [[ἤϊε]], συνηρ. <i>ᾖε</i>· δυϊκ. <i>ᾔττην</i>· αʹ και βʹ πληθ. [[ἦμεν]], [[ᾖτε]], γʹ πληθ. Επικ. και Ιων. [[ἤϊσαν]], [[ἴσαν]], Αττ. [[ᾖσαν]]· επίσης γʹ ενικ. [[ἴεν]], <i>ἴε</i>, σε Όμηρ.· Επικ. αʹ πληθ. [[ᾔομεν]], γʹ δυϊκ. [[ἴτην]]· γʹ πληθ. [[ἤϊον]]. Υπάρχει επίσης Επικ. Μέσ. μέλ. [[εἴσομαι]], αόρ. αʹ, γʹ ενικ. [[εἴσατο]], [[ἐείσατο]], γʹ δυϊκ. [[ἐεισάσθην]]. Στον πεζό λόγο το [[εἶμι]] χρησιμ. ως μέλ. του [[ἔρχομαι]], θα πάω, θα έρθω·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[έρχομαι]] ή [[πηγαίνω]], σε Όμηρ. κ.λπ.· με σύστ. αντ., ὁδὸν [[ἰέναι]], [[παίρνω]], [[επιλέγω]] ένα δρόμο, σε Ομήρ. Οδ.· στον Όμηρ. με γεν., <i>ἰὼν πεδίοιο</i>, περνώ, [[διέρχομαι]] μέσω πεδιάδας· χροὸς [[εἴσατο]], πέρασε μέσα από το [[δέρμα]].<br /><b class="num">2.</b> [[μπαίνω]] σ' ένα [[πλοίο]], σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για πουλιά, [[πετώ]], [[φτερουγίζω]], στο ίδ.· λέγεται για πράγματα, [[πέλεκυς]] [[εἶσι]] διὰ [[δουρός]], ο [[πέλεκυς]] περνά μέσα από το [[δοκάρι]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[φάτις]] [[εἶσι]], η [[φήμη]] εξαπλώνεται, διαδίδεται, σε Ομήρ. Οδ.· μεταφ. χρήσεις, [[ἰέναι]] ἐς λόγους τινί, [[μπαίνω]] στη [[συζήτηση]] με κάποιον, [[συζητώ]], [[διασκέπτομαι]], σε Θουκ. κ.λπ.· [[ἰέναι]] ἐς χεῖρας, [[καυγαδίζω]], [[συγκρούομαι]], «[[έρχομαι]] στα χέρια», στον ίδ.· [[ἰέναι]] διὰ δίκης πατρί, [[συζητώ]], [[αντιπαραβάλλω]] το [[θέμα]] μαζί του, σε Σοφ.· [[ἰέναι]] διὰ μάχης, διὰ [[φιλίας]], ζω σε [[διαμάχη]] ή [[σύγκρουση]], σε [[φιλία]] ή φιλικά με άλλους κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> η προστ. [[ἴθι]] χρησιμ. όπως το [[ἄγε]], Λατ. [[age]], έλα, έλα [[λοιπόν]], τις περισσότερες φορές συνοδευόμενη από βʹ ενικ. προστ., [[ἴθι]] [[λέξον]], σε Αριστοφ. κ.λπ.· με αʹ πληθ. [[ἴθι]] ἐπεσκεψώμεθα, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> [[ἴτω]], ας γίνει, [[πάει]] [[καλά]], σε Σοφ., Ευρ.<br /><b class="num">III.</b> [[προσθήκη]] μτχ. από τους Τραγ. σε άλλα ρήματα, φρονείτω [[ἰών]], άφησέ τον να φύγει και να σκεφτεί, σε Σοφ. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''εἶμι:''' (Hom. - преимущ. в знач. praes., в ион. и атт. прозе - почти всегда в знач. fut. к [[ἔρχομαι]]; impf. = aor. [[ᾔειν]] и ᾖα - ион. [[ἤϊα]], imper. [[ἴθι]], conjct. ἴω, opt. [[ἰοίην]], inf. [[ἰέναι]], part. [[ἰών]]; med.: fut. [[εἴσομαι]], 3 л. sing. aor. [[εἴσατο]] и [[ἐείσατο]])<br /><b class="num">1)</b> тж. med. идти, ходить ([[οἴκαδε]] Hom.); передвигаться, ехать (ἐπὶ [[νηός]] Hom.); (о дороге или путешествии) совершать (ὁδόν Hom., Plat.; τὴν ὀρεινήν, sc. ὁδόν Xen.): (ἄψ) [[πάλιν]] [[ἰέναι]] Hom. возвращаться;<br /><b class="num">2)</b> входить, вступать; проникать (οἴκους и κατὰ στέγας Soph.; перен. ἐς ξυμμαχίαν и ἐς τοὺς πολέμους Thuc.): [[πέλεκυς]] εἶσιν διὰ [[δουρός]] Hom. топор врезывается в дерево; [[διαπρὸ]] δὲ [[εἴσατο]] [[χαλκός]] Hom. копье прошло насквозь; διὰ μάχης [[ἰέναι]] τινί Plut. вступить в бой с кем-л.; ἐς λόγους [[ἰέναι]] τινί Thuc. вступить в переговоры с кем-л.;<br /><b class="num">3)</b> проходить (ἀγρούς, πεδίοιο Hom.): διὰ δίκης τινὶ [[ἰέναι]] Soph. обвинять кого-л.; διὰ [[φιλίας]] τινὶ [[ἰέναι]] Xen. дружить с кем-л.; [[ἰέναι]] ἐς τὰ παραγγελλόμενα Thuc. повиноваться приказаниям;<br /><b class="num">4)</b> (про)летать, (про)носиться (αἰετὸς εἶσιν διὰ νεφέων Hom.; [[θόρυβος]] διὰ τῶν τάξεων [[ἰών]] Xen.);<br /><b class="num">5)</b> идти, направляться (ἐπί τινα Hom., Arst.; εἰς [[ἄπειρον]] Arst.);<br /><b class="num">6)</b> сходить, спускаться (εἰς Ἀΐδαο ὑπὸ γαῖαν Hom.);<br /><b class="num">7)</b> уходить, уезжать: οἱ δέ τοι αὐτίκ᾽ ἰόντι κακὰ φράσσονται [[ὀπίσσω]] Hom. как только ты уедешь, они натворят тебе бед;<br /><b class="num">8)</b> идти, нападать ([[λέων]] εἶσ᾽ ἐπὶ μῆλα Hom.): ἡ [[μοῖρα]], [[ὅποιπερ]] εἶσιν, [[ἴτω]] Soph. какая бы судьба не надвигалась, пусть придет, т. е. будь что будет; [[ἰέναι]] ἐς χεῖρας Thuc. схватиться врукопашную;<br /><b class="num">9)</b> (о событиях) приходить, наступать, происходить: [[ἤδη]] [[τρίτον]] ἐστὶν [[ἔτος]], [[τάχα]] δ᾽ [[εἶσι]] τέτταρτον Hom. вот уж третий год, скоро наступит и четвертый; [[τοῦτο]] [[ἴτω]] ὅπῃ τῷ θεῷ [[φίλον]] Plat. пусть это идет, как угодно божеству;<br /><b class="num">10)</b> (как вспомогат. глагол намерения) (ср. франц. aller и англ. to go) собираться, намереваться: εἴ τις [[ἴοι]] κακουργήσων Plat. если бы кто-л. намеревался совершить преступление; [[ὅπερ]] ᾖα [[ἐρῶν]] Plat. как я уже сказал;<br /><b class="num">11)</b> imper. [[ἴθι]] (иногда с conjct.) ну-ка, давай: [[ἴθι]] ἐξηγέο Her. расскажи-ка; [[ἴθι]] [[οὖν]] ἐπισκεψώμεθα Xen. давай же рассмотрим; [[ἴτε]] δὴ πρὸς ἀλλήλους [[οὕτως]] εἴπωμεν Plut. так скажем же друг другу вот что. | |||
}} | }} | ||
