3,273,006
edits
ἕως: Difference between revisions
From LSJ
2b
(4) |
(2b) |
||
| Line 30: | Line 30: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ἕως:''' Αττ. [[τύπος]] και Ιων. [[ἠώς]].<br /><b class="num">• [[ἕως]]:</b> Επικ. [[εἵως]] και [[εἷος]], σύνδ., ως,<br /><b class="num">I. 1.</b> έως, ώσπου, [[μέχρι]], Λατ. [[donec]], [[dum]], σε Όμηρ.· στον Όμηρ. μερικές φορές χρησιμ. το [[τέως]], για λίγο, για κάποιο [[χρονικό]] [[διάστημα]]· <b>α)</b> για να εκφράσει [[γεγονός]] στο [[παρελθόν]], το [[ἕως]] ακολουθ. από οριστ., [[εἵως]] φίλον ὤλεσε θυμόν, σε Ομήρ. Ιλ.· όταν το [[γεγονός]] είναι αβέβαιο στο [[παρελθόν]], ακολουθ. από ευκτική, [[ἕως]] ὅ γε μιγείη, [[μέχρι]] να έφτανε, σε Ομήρ. Οδ. <b>β)</b> [[ἕως]] ἄν ή <i>κε</i>, με υποτ., σε [[σχέση]] με αβέβαιο μελλοντικό [[γεγονός]], [[μαχήσομαι]], [[εἵως]] κε [[κιχείω]], [[μέχρι]] να βρω, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> ενώ, κατά τη [[διάρκεια]] που, εφόσον, ενόσω, [[εἵως]] πολεμίζομεν, σε Ομήρ. Οδ.· [[ἕως]] [[ἔτι]] ἐλπὶς (<i>ἦν</i>), σε Θουκ.<br /><b class="num">II.</b> ως επίρρ., Λατ. [[usque]], [[κυρίως]] με επιρρ. χρόνου, [[ἕως]], [[ὅτε]], Λατ. [[usque]] [[dum]], [[μέχρι]] τη [[στιγμή]] όπου, σε Ξεν.· ομοίως, [[ἕως]] οὗ, σε Ηρόδ.· [[ἕως]] [[ὀψέ]], [[μέχρι]] [[αργά]], σε Θουκ.· με γεν., [[ἕως]] τοῦ ἀποτῖσαι, [[μέχρις]] ότου πληρώσει, Νόμ. παρ' Αισχίν. | |lsmtext='''ἕως:''' Αττ. [[τύπος]] και Ιων. [[ἠώς]].<br /><b class="num">• [[ἕως]]:</b> Επικ. [[εἵως]] και [[εἷος]], σύνδ., ως,<br /><b class="num">I. 1.</b> έως, ώσπου, [[μέχρι]], Λατ. [[donec]], [[dum]], σε Όμηρ.· στον Όμηρ. μερικές φορές χρησιμ. το [[τέως]], για λίγο, για κάποιο [[χρονικό]] [[διάστημα]]· <b>α)</b> για να εκφράσει [[γεγονός]] στο [[παρελθόν]], το [[ἕως]] ακολουθ. από οριστ., [[εἵως]] φίλον ὤλεσε θυμόν, σε Ομήρ. Ιλ.· όταν το [[γεγονός]] είναι αβέβαιο στο [[παρελθόν]], ακολουθ. από ευκτική, [[ἕως]] ὅ γε μιγείη, [[μέχρι]] να έφτανε, σε Ομήρ. Οδ. <b>β)</b> [[ἕως]] ἄν ή <i>κε</i>, με υποτ., σε [[σχέση]] με αβέβαιο μελλοντικό [[γεγονός]], [[μαχήσομαι]], [[εἵως]] κε [[κιχείω]], [[μέχρι]] να βρω, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> ενώ, κατά τη [[διάρκεια]] που, εφόσον, ενόσω, [[εἵως]] πολεμίζομεν, σε Ομήρ. Οδ.· [[ἕως]] [[ἔτι]] ἐλπὶς (<i>ἦν</i>), σε Θουκ.<br /><b class="num">II.</b> ως επίρρ., Λατ. [[usque]], [[κυρίως]] με επιρρ. χρόνου, [[ἕως]], [[ὅτε]], Λατ. [[usque]] [[dum]], [[μέχρι]] τη [[στιγμή]] όπου, σε Ξεν.· ομοίως, [[ἕως]] οὗ, σε Ηρόδ.· [[ἕως]] [[ὀψέ]], [[μέχρι]] [[αργά]], σε Θουκ.· με γεν., [[ἕως]] τοῦ ἀποτῖσαι, [[μέχρις]] ότου πληρώσει, Νόμ. παρ' Αισχίν. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἕως:''' <b class="num">I</b> (gen. и acc. ἕω, dat. ἕῳ), эп.-ион. [[ἠώς]] (gen. ἠοῦς, ἡόος и [[ἠῶθι]], dat. [[ἠοῖ]], acc. ἠῶ и ἠόα), дор. [[ἀώς]], эол. [[αὔως]] ἡ<br /><b class="num">1)</b> утренняя заря, денница, рассвет: ἡ [[φωσφόρος]] ἕ. διώκουσα ἄστρα Eur. светоносная денница, прогоняющая звезды; πρὸ τῆς ἕω Thuc. и [[ἠῶθι]] [[πρό]] Hom. до рассвета; πρὸς πρώτην ἕω Soph. или [[ἐπειδὴ]] ἕ. ἔμελλε γίγνεσθαι Thuc. когда стала заниматься заря, когда забрезжило утро; [[ἅμα]] (τῇ) ἕῳ и ἐπὶ τὴν ἕω Thuc., εἰς τὴν ἐπιοῦσαν ἕω, [[ἐπειδὴ]] ἕ. ἐγένετο Xen. с наступлением зари, ранним утром; ἠοῦς Hom. с самого рассвета; [[μέχρι]] ἕ. ἐγένετο Plat. до (появления) зари; ἀπ᾽ ἠοῦς [[μέχρι]] δείλης Plat. от зари до вечера; ἔξ ἕω [[μέχρι]] τῆς ἐτέρας ἕω Plat. от одной утренней зари до другой; [[ὅσον]] τ᾽ ἐπικίδναται [[ἠώς]] Hom. где только сияет заря, т. е. по всему свету;<br /><b class="num">2)</b> день, сутки: [[ὅτε]] ἐκ [[τοῖο]] δυωδεκάτη γένετ᾽ [[ἠώς]] Hom. когда с этой поры настал двенадцатый день, т. е. на двенадцатый день после этого; [[ἠοῖ]] τῇ προτέρῃ Hom. накануне, вчера;<br /><b class="num">3)</b> восток (ἀπὸ ἠοῦς πρὸς ἑσπέρην Her.): πρὸς ἕω βλέπειν Xen. быть обращенным на восток; τὰ πρὸς τὴν ἠῶ Her. восточные области; πρὸς ἕω τῆς πόλεως Xen. к востоку от города.<br /><b class="num">II</b> эп. тж. [[εἵως]] (у Hom. двухсложно ‒∪ или односложно, редко ∪‒) conj.<br /><b class="num">1)</b> пока не, до тех пор пока: 1.1) с conjct. + ἄν (эп. κε) для выраж. будущего или обусловленного действия: εἵωςκεν Ἀχιλῆϊ πελάσσῃ Hom. (Гермес будет провожать Приама), пока не приведет (его) к Ахиллу; иногда без ἄν: ἕ. ἀνῇ τὸ [[πῆμα]] [[τοῦτο]] Soph. пока не утихнет это страдание; 1.2) с opt. в косвенной речи для выраж. прошедшего действия: περιεμένομεν [[ἑκάστοτε]], ἕ. ἀνοιχθείη τὸ [[δεσμωτήριον]] Plat. мы всякий раз ожидали, пока не откроется тюрьма (Сократа); иногда с ἄν (κε): οὐκ ἀποκρίναιο, ἕ. ἂν τὰ ἀπὸ τῆς ὑποθέσεως ὁρμηθέντα σκέψαιο Plat. ты (ведь) не пожелал бы отвечать, пока не разобрался бы в том, что следует из (выставленного тобой) положения; 1.3) редко с inf.: ἐντειλάμενος ἐς τὸ [[ὀπίσω]] διεκπλώειν, ἕ. ἐς Αἴγυπτον ἀπικνέεσθαι Her. предложив (им) плыть обратно, пока не прибудут в Египет;<br /><b class="num">2)</b> пока, в то время как, покуда: 2.1) с ind. для выраж. одновременности: ἤσθιε, ἕ. ὅ τ᾽ ἀοιδὸς ἄειδεν Hom. (Одиссей) ел в то время, как пел певец; иногда без глагола: ἕ. [[ἔτι]] σοι [[σχολή]] Xen. покуда у тебя есть еще время; οἱ δ᾽ [[εἵως]] [[σῖτον]] ἔχον καὶ [[οἶνον]], [[τόφρα]] [[βοῶν]] ἀπέχοντο Hom. пока у них были хлеб и вино, они не трогали быков (Гелиоса); 2.2) с conjct. + ἄν для будущего действия: ἕ. ἂν αἴθῃ [[πῦρ]] Aesch. пока (Эгист) будет разжигать пламя (на очаге Клитемнестры), т. е. пока будет длиться их союз; 2.3) с opt. для выраж. вневременно-постоянного действия: μηδὲν ἂν [[μεῖζον]] [[μηδὲ]] [[ἔλαττον]] [[γενέσθαι]], ἕ. [[ἴσον]] (ἂν) εἴη αὐτὸ ἑαυτῷ Plat. (мы скажем, что) ничто не становится ни большим, ни меньшим, пока оно равно себе самому;<br /><b class="num">3)</b> (с тем) чтобы, для того, чтобы с opt.: [[πέμπε]] πρὸς δώματα Ὀδυσσῆος, [[εἵως]] Πηνελόπειαν παύσειε κλαυθμοῖο Hom. (призрак Ифтимы Афина) послала в дом Одиссея, чтобы унять плач Пенелопы.<br /><b class="num">III</b> эп. [[εἵως]] praep. [[cum]] gen. (тж. с другими предлогами и наречиями)<br /><b class="num">1)</b> (вплоть) до (ἕ. Ἡρακλέους στηλῶν Arst.; ἕ. τοῦ [[νῦν]] NT): ἕ. οὗ ἀπέδεξαν ἁπάσας αὐτάς Her. до тех пор, пока не показали всех (изображений); ἕ. τοῦ ἀποτῖσαι Aeschin. пока не заплатит; ἀπ᾽ [[ἄνωθεν]] ἕ. [[κάτω]] NT сверху донизу; ἕ. [[ἔσω]] εἰς τὴν αὐλήν NT внутрь самого двора; ἕ. εἰς τὸν χάρακα Polyb. до вала; ἕ. πρὸς ἑῷον ἀστέρα Anth. до восточной звезды; οὐκ ἔστιν ἕ. [[ἑνός]] NT нет (решительно) ни одного;<br /><b class="num">2)</b> к ([[διελθεῖν]] ἕ. τινος NT).<br /><b class="num">IV</b> эп. тж. [[εἵως]] adv.<br /><b class="num">1)</b> в течение некоторого времени, вначале, сначала: τὼ δ᾽ ἕ. ἐπέτοντο [[μετὰ]] πνοιῇς ἀνέμοιο Hom. оба (орла) сначала летели (словно) дуновением ветра;<br /><b class="num">2)</b> постоянно, всегда: [[εἵως]] ἐγὼ καὶ Ὀδυσσεὺς οὐ [[δίχα]] ἐβάζομεν Hom. мы с Одиссеем никогда не говорили по-разному. | |||
}} | }} | ||
