3,277,759
edits
παύω: Difference between revisions
From LSJ
3b
(5) |
(3b) |
||
| Line 36: | Line 36: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''παύω:''' Ιων. παρατ. [[παύεσκον]], μέλ. <i>παύσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἔπαυσα</i>, παρακ. <i>πέπαυκα</i> — Μέσ. και Παθ., γʹ ενικ. Ιων. παρατ. [[παυέσκετο]], μέλ. <i>παύσομαι</i>, <i>πεπαύσομαι</i>, <i>παυθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐπαυσάμην</i>, [[ἐπαύθην]], παρακ. [[πέπαυμαι]]· Ενεργ.,<br /><b class="num">I.</b> [[διακόπτω]]·<br /><b class="num">1.</b> λέγεται για ανθρώπους, [[φέρνω]] σ' ένα [[τέλος]], [[ανακόπτω]], [[τελειώνω]] [[κάτι]] (με το θάνατο), σε Όμηρ. κ.λπ. — Παθ. και Μέσ., [[ανακουφίζω]], [[ανακόπτω]], [[σταματώ]], [[διακόπτω]], [[παύω]], σε Ομήρ. Ιλ.· επίσης λέγεται για πράγματα, [[τελειώνω]], [[σταματώ]], [[ελαττώνω]], στο ίδ. κ.λπ.· [[παύω]] [[τόξον]], [[αφήνω]] το [[τόξο]] μου να ξεκουραστεί, σε Ομήρ. Οδ.· [[παύω]] τὸν νόμον, τον [[καταργώ]], σε Ευρ.· [[παύω]] [[τυραννίδα]], την [[καταστέλλω]], σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. προσ. και γεν. πράγμ., κάνω [[κάτι]] να παύσει, [[σταματώ]], [[εμποδίζω]], [[απωθώ]] κάποιον από [[κάτι]], [[παύω]] Ἕκτορα μάχης κ.λπ., σε Όηρ.· [[παύω]] τινὰ τῆς βασιλείας, [[εκθρονίζω]], σε Ηρόδ. κ.λπ. — Παθ. και Μέσ., [[σταματώ]] από, <i>πολέμου</i>, σε Όμηρ. κ.λπ.· <i>τῆς μάχης</i>, σε Ηρόδ. κ.λπ.· <i>ἐκ τρόχων πεπαυμένοι</i>, στην [[ανάπαυση]] από το [[παιχνίδι]], σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> [[σπανίως]] με γεν. πράγμ. μόνο, αἴ κέ ποθι [[Ζεὺς]] παύσῃ ὀϊζύος, ο Δίας θα δώσει [[τέλος]] στη [[συμφορά]]! σε Ομήρ. Οδ.· φάρμαχ' ἅ κεν [[παύσῃσι]] ὀδυνάων, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">4.</b> με μτχ. ενεστ., [[παύω]] κάποιον από το να κάνει ή να είναι, [[παύω]] τινὰ ἀριστεύοντα, [[σταματώ]] κάποιον από το να είναι [[πρώτος]], στο ίδ., Αττ. — Παθ. και Μέσ., [[διακόπτω]] από το να κάνω ή να είμαι, [[ἄνεμος]] μὲν ἐπαύσατο θύων, σταμάτησε να φυσά, σε Ομήρ. Οδ.· η μτχ. παραλείπεται, [[αἷμα]] ἐπαύσατο, το [[αίμα]] σταμάτησε (να τρέχει), σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> απαρ. αντί μτχ., <i>ἔμ' ἔπαυσας μάχεσθαι</i>, στο ίδ.· με <i>μὴ</i> μαζί, <i>θνητοὺς γ' ἔπαυσα μὴ προδέρκεσθαι</i>, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II.</b> αμτβ. στην προστ. <i>παῦε</i>, σταμάτα, πάψε, σε Σοφ., Αριστοφ.· ομοίως, <i>παῦε</i>, <i>παῦε τοῦ λόγου</i>, σε Αριστοφ. | |lsmtext='''παύω:''' Ιων. παρατ. [[παύεσκον]], μέλ. <i>παύσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἔπαυσα</i>, παρακ. <i>πέπαυκα</i> — Μέσ. και Παθ., γʹ ενικ. Ιων. παρατ. [[παυέσκετο]], μέλ. <i>παύσομαι</i>, <i>πεπαύσομαι</i>, <i>παυθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐπαυσάμην</i>, [[ἐπαύθην]], παρακ. [[πέπαυμαι]]· Ενεργ.,<br /><b class="num">I.</b> [[διακόπτω]]·<br /><b class="num">1.</b> λέγεται για ανθρώπους, [[φέρνω]] σ' ένα [[τέλος]], [[ανακόπτω]], [[τελειώνω]] [[κάτι]] (με το θάνατο), σε Όμηρ. κ.λπ. — Παθ. και Μέσ., [[ανακουφίζω]], [[ανακόπτω]], [[σταματώ]], [[διακόπτω]], [[παύω]], σε Ομήρ. Ιλ.· επίσης λέγεται για πράγματα, [[τελειώνω]], [[σταματώ]], [[ελαττώνω]], στο ίδ. κ.λπ.· [[παύω]] [[τόξον]], [[αφήνω]] το [[τόξο]] μου να ξεκουραστεί, σε Ομήρ. Οδ.· [[παύω]] τὸν νόμον, τον [[καταργώ]], σε Ευρ.· [[παύω]] [[τυραννίδα]], την [[καταστέλλω]], σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. προσ. και γεν. πράγμ., κάνω [[κάτι]] να παύσει, [[σταματώ]], [[εμποδίζω]], [[απωθώ]] κάποιον από [[κάτι]], [[παύω]] Ἕκτορα μάχης κ.λπ., σε Όηρ.· [[παύω]] τινὰ τῆς βασιλείας, [[εκθρονίζω]], σε Ηρόδ. κ.λπ. — Παθ. και Μέσ., [[σταματώ]] από, <i>πολέμου</i>, σε Όμηρ. κ.λπ.· <i>τῆς μάχης</i>, σε Ηρόδ. κ.λπ.· <i>ἐκ τρόχων πεπαυμένοι</i>, στην [[ανάπαυση]] από το [[παιχνίδι]], σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> [[σπανίως]] με γεν. πράγμ. μόνο, αἴ κέ ποθι [[Ζεὺς]] παύσῃ ὀϊζύος, ο Δίας θα δώσει [[τέλος]] στη [[συμφορά]]! σε Ομήρ. Οδ.· φάρμαχ' ἅ κεν [[παύσῃσι]] ὀδυνάων, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">4.</b> με μτχ. ενεστ., [[παύω]] κάποιον από το να κάνει ή να είναι, [[παύω]] τινὰ ἀριστεύοντα, [[σταματώ]] κάποιον από το να είναι [[πρώτος]], στο ίδ., Αττ. — Παθ. και Μέσ., [[διακόπτω]] από το να κάνω ή να είμαι, [[ἄνεμος]] μὲν ἐπαύσατο θύων, σταμάτησε να φυσά, σε Ομήρ. Οδ.· η μτχ. παραλείπεται, [[αἷμα]] ἐπαύσατο, το [[αίμα]] σταμάτησε (να τρέχει), σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> απαρ. αντί μτχ., <i>ἔμ' ἔπαυσας μάχεσθαι</i>, στο ίδ.· με <i>μὴ</i> μαζί, <i>θνητοὺς γ' ἔπαυσα μὴ προδέρκεσθαι</i>, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II.</b> αμτβ. στην προστ. <i>παῦε</i>, σταμάτα, πάψε, σε Σοφ., Αριστοφ.· ομοίως, <i>παῦε</i>, <i>παῦε τοῦ λόγου</i>, σε Αριστοφ. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''παύω:''' (fut. παύσω и παύσομαι; aor. ἔπαυσα - эп. παῦσα, conjct.: 3 л. sing. παύσῃ - эп. [[παύσῃσι]], 1 л. pl. παύσωμεν - эп. [[παύσομεν]]; pf. πέπαυκα; fut. 3 πεπαύσομαι; pass.: fut. παυθήσομαι, aor. [[ἐπαύθην]] - реже ἐπαύσθην, pf. [[πέπαυμαι]])<br /><b class="num">1)</b> сдерживать, обуздывать, укрощать, смирять ([[ἄγριον]] ἄνδρα Hom.): ἐπαύσατο, χωόμενός περ Hom. (Зевс) сдержался, хотя и был разгневан; π. ῥαψῳδοὺς ἀγωνίζεσθαι Her. запретить рапсодам состязания; π. τινὰ τῆς βοῆς Soph. помешать кому-л. кричать; π. τινὰ μὴ προδέρκεσθαι [[μόρον]] Aesch. заставить кого-л. не думать о предстоящей смерти;<br /><b class="num">2)</b> останавливать, прерывать, заставлять умолкнуть (ἐνθέους γυναῖκας Soph.): [[Μαρδόνιος]] ἐπέπαυτο Her. Мардоний умолк; [[παῦσαι]] [[τόξον]] Hom. отложить лук в сторону;<br /><b class="num">3)</b> подавлять, приканчивать: πεπαύμεθ᾽ [[ἡμεῖς]], οὐχ [[ὅπως]] σὲ [[παύσομεν]] Soph. мы (сами) погибли и (следовательно) не сможем погубить тебя (слова Электры, обращенные к матери);<br /><b class="num">4)</b> прекращать, унимать, успокаивать (πόλεμον, [[νεῖκος]] Hom.; λύπας ᾠδαῖς, π. πόντου σάλον Eur.): π. τοὺς γαμους Soph. предотвращать женитьбу; ταῦτ᾽ εἰπὼν [[τότε]] μὲν ἔπαυσε λόγον Xen. сказав это, он умолк; π. ὀδυνάων Hom. утолять боли; γελῶντας ἐχθροὺς [[παύσομεν]] Soph. мы прекратим ликование врагов; παύεσθαι τῆς ὀργῆς Lys. унять свой гнев; med.-pass. прекращаться, утихать ([[αἷμα]] ἐπαύσατο Hom.; καὶ ἐπαύσαντο, sc. ὁ [[ἄνεμος]] καὶ ὁ [[κλύδων]] NT);<br /><b class="num">5)</b> удерживать (τινὰ μάχης Hom.; τὴν γλῶσσαν ἀπὸ κακοῦ καὶ χείλη τοῦ μὴ λαλῆσαι δόλον NT);<br /><b class="num">6)</b> смещать, отстранять (τινὰ τῆς βασιλείας Her.): στρατηγοῦντά τινα π. Dem. отстранить кого-л. от командования;<br /><b class="num">7)</b> спасать, избавлять (ἐκ κακῶν τινα Soph.); med.-pass. избавляться (ἐκ μεγάλων [[ἀχέων]] Arph.);<br /><b class="num">8)</b> переставать (παῦε ὀρχούμενος Arph.; παῦε, μὴ λέξῃς [[πέρα]] Soph.): παῦε τοῦ λόγου! Arph. довольно слов!, замолчи!; παύεται διψῶν Xen. у него больше нет жажды; [[πέπαυμαι]] λέγων Plat. я кончил говорить. | |||
}} | }} | ||
