ὑπό: Difference between revisions

{{lsm

|lsmtext='''ὑπό:''' [ῠ], Λατ. [[sub]], πρόθ. με γεν., δοτ. και αιτ. Επικ. [[ὑπαί]] [[πριν]] από <i>δ</i>, <i>π</i>.<br /><b class="num">Α.</b> ΜΕ ΓΕΝ.,<br /><b class="num">I. 1.</b> λέγεται για [[τόπο]], από [[κάτω]], <i>ῥέεικρήνη ὑπὸ σπείους</i>, σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για [[διάσωση]], [[απαλλαγή]] από την [[εξουσία]] κάποιου· ακολουθ. τα ρήματα [[ἐρύεσθαι]], <i>ἁρπάζειν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἵππους λῦσαν ὑπὸ ζυγοῦ</i>, έλυσαν τα άλογα από [[κάτω]] από τον [[ζυγό]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> [[κάτω]] από, από [[κάτω]], μοχλὸν ὑπὸ σποδοῦ [[ἤλασα]], έμπηξα, έχωσα τη ράβδο μέσα και [[κάτω]] από τα αναμμένα κάρβουνα φωτιάς που κοντεύει να σβήσει, [[κάτω]] από τη [[θράκα]], [[χόβολη]], σε Ομήρ. Οδ.· ὑπὸ στέρνοιο [[τυχήσας]], πλήττοντάς τον [[κάτω]] από το [[στήθος]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ὑπὸ χθονός</i>, σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> χρησιμ. για το ποιητ. [[αίτιο]], με Παθ. ρήματα, από/μέσω, Λατ. a ή ab, [[ὑπό]] τινος [[δαμῆναι]], σε Ομήρ. Ιλ.· ὑφ' [[ἑαυτοῦ]], από δική του [[ενέργεια]], δηλ. αφ' [[εαυτού]], σε Θουκ.· επίσης, φεύγειν [[ὑπό]] τινος, δηλ. καταδιώκομαι από κάποιον και [[φεύγω]], σε Ομήρ. Ιλ.· ἔπαινον ἔχειν [[ὑπό]] τινος, σε Ηρόδ.·<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πράγματα και πρόσωπα, ὡς [[διάκειμαι]] ὑπὸ τῆς νόσου, σε Θουκ.· ἐνδακρύειν χαρᾶς [[ὕπο]], σε Αισχύλ.· <i>μαίνεται ὑφ' ἡδονῆς</i>, σε Σοφ.· <i>ὀρύσσειν ὑπὸ μαστίγων</i>, [[σκάβω]], [[εξορύσσω]] [[κάτω]] από το φόβο, υπό [[απειλή]] μαστιγίου, δηλ. [[εξορύσσω]] ενώ μαστιγώνομαι, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για [[μουσική]] [[συνοδεία]], στον ρυθμό ενός πράγματος, <i>κωμάζειν ὑπ' αὐλοῦ</i>, σε Ησίοδ.· <i>πίνειν ὑπὸ σάλπιγγος</i>, σε Αριστοφ.· [[έπειτα]], για οτιδήποτε συνοδεύει [[κάτι]], <i>δαΐδων ὑπὸ λαμπομενάων ἠγίνεον</i>, υπό το φως δαυλών, πυρσών, σε Ομήρ. Ιλ.· ὑπ' εὐφήμου βοῆς [[θῦσαι]], [[προσφορά]] θυσίας που συνοδεύεται από εύφημη [[βοή]], σε Σοφ.· <i>ὑπὸ πομπῆς</i>, σε ή με επίσημη, σοβαρή [[πομπή]], σε Ηρόδ. <b>Β.</b> ΜΕ ΔΟΤ., λέγεται για [[τόπο]] ή για [[θέση]],<br /><b class="num">1.</b> ὑπὸ [[ποσσί]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ὑπὸ πλατανίστῳ</i>, στο ίδ.· <i>ὑπ' Ἰλίῳ</i>, [[κάτω]] από τα τείχη του, σε Ευρ.· <i>ὑφ' ἅρμασι</i>, [[κάτω]] από το [[άρμα]], δηλ. ζευγμένος σε αυτό, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> ὑπὸ [[χερσί]] τινος [[δαμῆναι]], υποταγμένος [[κάτω]] από, δηλ. μέσω της δύναμης των όπλων του, στο ίδ.· ὑπὸ δουρὶ [[δαμῆναι]], στο ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> λέγεται για [[πρόσωπο]] υπό την [[εξουσία]] ή την [[επιρροή]] του οποίου γίνεται [[κάτι]], φέβεσθαι [[ὑπό]] τινι, τρέπομαι σε [[φυγή]] ενώπιόν του, στο ίδ.· ὑπὸ πομπῇ τινος [[βῆναι]], [[ακολουθώ]], κατατάσσομαι, [[συμμετέχω]] σε [[φάλαγγα]], σε [[εφοδιοπομπή]], στη [[νηοπομπή]] κάποιου, στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για [[δήλωση]] υποταγής, [[ὑπό]] τινι, [[κάτω]] από την [[εξουσία]] κάποιου, σε Ομήρ. Οδ.· <i>εἶναιὑπό τινι</i>, είμαι [[υποτελής]] κάποιου, σε Θουκ.· <i>ἔχειν ὑφ' ἑαυτῷ</i>, [[υπόκειμαι]] στην [[εξουσία]] κάποιου, στις διαταγές κάποιου, σε Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> χρησιμ. για πράγματα που έρχονται σε [[μία]] [[τάξη]], <i>ἐργασίαι ὑπὸ ταῖς τέχναις</i>, σε Πλάτ.<br /><b class="num">4.</b> όπως στο<br /><b class="num">Α.</b> II. 3, ὑπ' αὐλητῆρι πρόσθ' [[ἔκιον]], προχωρούσαν στον ρυθμό της μουσικής του αυλητή, σε Ησίοδ.· γενικά, λέγεται για συνακόλουθες περιστάσεις, ἐξ ἁλὸς [[εἶσι]] πνοιῇ [[ὕπο]] Ζεφύροιο, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ὑπὸ σκότῳ</i>, <i>νυκτί</i>, σε Αισχύλ. <b>Γ.</b> ΜΕ ΑΙΤ., λέγεται για [[τόπο]], προς και [[κάτω]] από,<br /><b class="num">I. 1.</b> ὑπὸ [[σπέος]] ἤλασε μῆλα, τα οδήγησε [[κάτω]] από, δηλ. μέσα στη [[σπηλιά]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ὑπὸ ζυγὸν ἤγαγεν</i>, σε Ομήρ. Οδ.· ὑπὸ [[δικαστήριον]] ἄγειν, [[φέρνω]] κάποιον [[κάτω]] από ή ενώπιον των υψηλών εδρών των δικαστών, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το [[ὑπό]] με δοτ. [[χωρίς]] [[έννοια]] κίνησης, <i>ὑπ' ἠῶ τ' ἠέλιόν τε</i>, [[παντού]] [[κάτω]] από τον ήλιο, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ὑπὸτὴν ἄρκτον</i>, σε Ηρόδ.· <i>τὸ ὑπὸ τὴν ἀκρόπολιν</i>, σε Θουκ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για [[υποταγή]], ποιεῖσθαι ὑπὸ [[σφᾶς]], στον ίδ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> λέγεται για χρόνο, όπως το Λατ. [[sub]], [[μόλις]] [[μετά]], [[σχεδόν]] κατά, <i>ὑπὸ [[νύκτα]]</i>, κατά τη [[νύχτα]], σε Ομήρ. Ιλ.· ὑπὸ [[ταῦτα]], [[εκείνη]] [[περίπου]] την περίοδο, σε Ηρόδ.· <i>ὑπὸτὸν νηὸν κατακαέντα</i>, κατά την περίοδο που κάηκε ο [[ναός]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ὑπὸ τὸν σεισμόν</i>, κατά την περίοδο του σεισμού, σε Θουκ.<br /><b class="num">IV.</b>χρησιμ. για [[μουσική]] [[συνοδεία]], <i>ὑπὸ αὐλὸν διαλέγεσθαι</i>, σε Ξεν.<br /><b class="num">V.</b> [[ὑπό]] τι, ως επίρρ., σ' έναν συγκεκριμένο βαθμό, κατά ένα συγκεκριμένο μέτρο, Λατ. [[aliquatenus]], σε Πλάτ. <b>Δ.</b> ΘΕΣΗ, η <i>ὑπὸ</i> μπορεί [[πάντοτε]] να ακολουθεί [[μετά]] την [[πτώση]], [[οπότε]] με [[αναστροφή]] μετατρέπεται σε [[ὕπο]]. <b>Ε.</b> ΩΣ ΕΠΙΡΡ.,<br /><b class="num">1.</b> [[κάτω]] από, από [[κάτω]], από [[κάτω]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> από [[πίσω]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[μυστικά]], απαρατήρητα, ανεπαίσθητα, σε Ομήρ. Ιλ. <b>Ζ.</b> ΣΤΑ ΣΥΝΘ.,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[κάτω]] από, λέγεται για [[στάση]] και [[κίνηση]], όπως στα <i>ὕπ-ειμι</i>, ὑπο-[[βαίνω]].<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για [[περίβλημα]], [[επένδυση]] ή [[περικάλυψη]] ενός πράγματος από ένα [[άλλο]], όπως στο [[ὑπό]]-χρυσος.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για [[δήλωση]] υποταγής, ὑπο-[[δαμνάω]], <i>ὑφ-[[ηνίοχος]]</i>.<br /><b class="num">II.</b> [[μάλλον]], κάπως, [[λιγάκι]], λίγο, ὑπο-[[κινέω]], [[ὑπό]]-λευκος, [[κρυφά]], ανεπαίσθητα, [[μυστικά]], [[ὑποθωπεύω]].

}}