Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

δέχομαι: Difference between revisions

From LSJ
1b
(nl)
(1b)
Line 42: Line 42:
{{elnl
{{elnl
|elnltext=δέχομαι Ion. Aeol. praes. δέκομαι, ep. 3 plur. δέχαται, Aeol. imperf. ἐδεκόμην; aor. ἐδεξάμην, poët. δεξάμην, ep. stamaor. 3 sing. ἔδεκτο en δέκτο, imperat. δέξο, plur. δέχθε, inf. δέχθαι, ptc. δέγμενος; perf. 3 plur. (ἀπο)δεδέχαται, imperat. δέδεξο, plur. δέδεχθε, inf. δεδέχθαι, ptc. δεδεγμένος; plqperf. ἐδεδέγμην; fut. δεχθήσομαι; ep. fut. perf. δεδέξομαι krijgen, ontvangen:. δέξατο... σκῆπτρον πατρὼιον hij had de scepter van zijn voorvaderen gekregen Il. 2.186; δέχοντο τὸν φόρον zij ontvingen de belasting Thuc. 1.96.2; τὴν χάριν τοῦ θεου δ. de genade van God ontvangen NT Cor. 2.6.1. aanvaarden, accepteren:; μήτ ’ ἄρ τις νῦν κτήματ ’ Ἀλεξάνδροιο δεχέσθω laat niemand dan nu schatten van Paris accepteren Il. 7.400; χρυσὸν φίλου ἀνδρὸς ἐδέξατο zij accepteerde goud als prijs voor haar eigen man Od. 11.327; δέκομαι τὸν οἰωνόν ik accepteer het voorteken Hdt. 9.91.2; ὅρκους δοὺς καὶ δεξάμενος beloften gevend en aanvaardend Hdt. 6.23.4; met dubb. acc. accepteren als:. Κερκυραίους τούσδε μήτε ξυμμάχους δέχεσθε accepteer deze Cercyraeërs niet als bondgenoten Thuc. 1.43.3. accepteren, instemmen met:; εἰ... μὴ δέχῃ λόγον als je mijn woorden niet accepteert Aeschl. Ag. 1060; τὰ παραγγελλόμενα ὀξέως δεχόμενοι de bevelen nauwgezet opvolgend Thuc. 2.11.9; met μᾶλλον: verkiezen boven:; μᾶλλον ἢ τὸ Δαρείου χρυσίον κτήσασθαι δεξαίμην πολὺ πρότερον ἑταῖρον ik zou veel eerder een vriend verkiezen boven het bezit van het goud van Darius Plat. Lys. 211e; met inf.: οὐδεὶς ἂν δέξαιτο... τὴν αὐτοῦ φεύγειν niemand zou ermee instemmen zijn eigen land prijs te geven Thuc. 1.143.2. ontvangen, opnemen, onthalen:. ἐμέ... δέξεται ἐν μεγάροισι hij zal mij in zijn paleis ontvangen Il. 18.331; δέξαι μ ’ ἐς τὸ σὸν τόδε στέγος neem mij op in uw huis hier Soph. El. 1165; δ. ἀγαθῷ νόῳ welgezind opnemen Hdt. 1.60.5; σφ ’ ἐδεξάμην φίλως ik ontving haar vriendelijk Soph. Tr. 628. wachten, afwachten:; δεδεγμένος εἰς ὅ κεν ἔλθῃς wachtend totdat je komt Il. 10.62; met inf.: αἰεί τινα φῶτα... ἐδέγμην ἐνθαδ ’ ἐλεύσεσθαι ik verwachtte steeds dat een man hier zou komen Od. 9.513. opwachten, opvangen:. τόνδε δ ’ ἐγών ἐπιόντα δεδέξομαι δουρί ik zal hem als hij komt opwachten met mijn speer Il. 5.238; ὑμᾶς... οὔτ ’ ἂν ἐπιόντας δέξαιτο ῥᾳδίως (geen enkele stad) zou jullie aanval gemakkelijk kunnen weerstaan Thuc. 7.77.4. intrans. volgen op, met ἐκ + gen.: ὥς μοι δέχεται κακὸν ἐκ κακοῦ αἰεί zo volgt voor mij steeds kwaad op kwaad Il. 19.290; ἐκ δὲ τοῦ στεινοῦ... ἤδη τὸ Ἀρτεμίσιον δέκεται op die zeeëngte volgt meteen Artemisium Hdt. 7.176.1.
|elnltext=δέχομαι Ion. Aeol. praes. δέκομαι, ep. 3 plur. δέχαται, Aeol. imperf. ἐδεκόμην; aor. ἐδεξάμην, poët. δεξάμην, ep. stamaor. 3 sing. ἔδεκτο en δέκτο, imperat. δέξο, plur. δέχθε, inf. δέχθαι, ptc. δέγμενος; perf. 3 plur. (ἀπο)δεδέχαται, imperat. δέδεξο, plur. δέδεχθε, inf. δεδέχθαι, ptc. δεδεγμένος; plqperf. ἐδεδέγμην; fut. δεχθήσομαι; ep. fut. perf. δεδέξομαι krijgen, ontvangen:. δέξατο... σκῆπτρον πατρὼιον hij had de scepter van zijn voorvaderen gekregen Il. 2.186; δέχοντο τὸν φόρον zij ontvingen de belasting Thuc. 1.96.2; τὴν χάριν τοῦ θεου δ. de genade van God ontvangen NT Cor. 2.6.1. aanvaarden, accepteren:; μήτ ’ ἄρ τις νῦν κτήματ ’ Ἀλεξάνδροιο δεχέσθω laat niemand dan nu schatten van Paris accepteren Il. 7.400; χρυσὸν φίλου ἀνδρὸς ἐδέξατο zij accepteerde goud als prijs voor haar eigen man Od. 11.327; δέκομαι τὸν οἰωνόν ik accepteer het voorteken Hdt. 9.91.2; ὅρκους δοὺς καὶ δεξάμενος beloften gevend en aanvaardend Hdt. 6.23.4; met dubb. acc. accepteren als:. Κερκυραίους τούσδε μήτε ξυμμάχους δέχεσθε accepteer deze Cercyraeërs niet als bondgenoten Thuc. 1.43.3. accepteren, instemmen met:; εἰ... μὴ δέχῃ λόγον als je mijn woorden niet accepteert Aeschl. Ag. 1060; τὰ παραγγελλόμενα ὀξέως δεχόμενοι de bevelen nauwgezet opvolgend Thuc. 2.11.9; met μᾶλλον: verkiezen boven:; μᾶλλον ἢ τὸ Δαρείου χρυσίον κτήσασθαι δεξαίμην πολὺ πρότερον ἑταῖρον ik zou veel eerder een vriend verkiezen boven het bezit van het goud van Darius Plat. Lys. 211e; met inf.: οὐδεὶς ἂν δέξαιτο... τὴν αὐτοῦ φεύγειν niemand zou ermee instemmen zijn eigen land prijs te geven Thuc. 1.143.2. ontvangen, opnemen, onthalen:. ἐμέ... δέξεται ἐν μεγάροισι hij zal mij in zijn paleis ontvangen Il. 18.331; δέξαι μ ’ ἐς τὸ σὸν τόδε στέγος neem mij op in uw huis hier Soph. El. 1165; δ. ἀγαθῷ νόῳ welgezind opnemen Hdt. 1.60.5; σφ ’ ἐδεξάμην φίλως ik ontving haar vriendelijk Soph. Tr. 628. wachten, afwachten:; δεδεγμένος εἰς ὅ κεν ἔλθῃς wachtend totdat je komt Il. 10.62; met inf.: αἰεί τινα φῶτα... ἐδέγμην ἐνθαδ ’ ἐλεύσεσθαι ik verwachtte steeds dat een man hier zou komen Od. 9.513. opwachten, opvangen:. τόνδε δ ’ ἐγών ἐπιόντα δεδέξομαι δουρί ik zal hem als hij komt opwachten met mijn speer Il. 5.238; ὑμᾶς... οὔτ ’ ἂν ἐπιόντας δέξαιτο ῥᾳδίως (geen enkele stad) zou jullie aanval gemakkelijk kunnen weerstaan Thuc. 7.77.4. intrans. volgen op, met ἐκ + gen.: ὥς μοι δέχεται κακὸν ἐκ κακοῦ αἰεί zo volgt voor mij steeds kwaad op kwaad Il. 19.290; ἐκ δὲ τοῦ στεινοῦ... ἤδη τὸ Ἀρτεμίσιον δέκεται op die zeeëngte volgt meteen Artemisium Hdt. 7.176.1.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: <b class="b2">take, accept, receive etc.</b> (Att.)<br />Other forms: <b class="b3">δέκομαι</b> (Ion. Aeol. Cret.), aor. <b class="b3">δέξασθαι</b> (Il.). 3. pl. <b class="b3">δέχαται</b> (Μ 147), ep. aor. ptc. <b class="b3">δέγμενος</b>, ind. <b class="b3">ἐδέγμην</b> etc., (metr. determined), <b class="b3">προτί-δεγμαι προσδέχομαι</b> H. (cf. Debrunner <b class="b3">ΜΝΗΜΗΣ ΧΑΡΙΝ</b> 1, 77ff.; on the analogical aspirata c.q. media s. Schwyzer 772 and 769 n. 6).<br />Dialectal forms: <b class="b3">Μψχ</b>. [[dekasato]] \/[[deksato]]\/; [[rawodoko]] \/[[laodokos]]\/, cf. <b class="b3">Λαόδοκος</b> (Il.)..<br />Compounds: With prefixes: <b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">εἰσ-</b>, etc.<br />Derivatives: <b class="b3">-δόκος</b> as second member in comp. (Il.; also Att.), e. g. <b class="b3">ἰο-δόκος</b> <b class="b2">receiving arrows</b> (ep.), <b class="b3">δωρο-δόκος</b> <b class="b2">accepting presents, corruptable</b> (Att.); also the simplex [[δοκός]] [[beam]] (s. v.); <b class="b3">δοχός</b> [[container]] (Thphr., H.). <b class="b3">δοκάν θήκην</b> H.; also in <b class="b3">ἀν-δοκά</b> [[surety]] (Cret.), <b class="b3">ἐσ-δοκά</b> <b class="b2">taking over</b> (Arc.) etc., (<b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">ἐκ-</b> etc.) <b class="b3">δοχή</b> (Att.) with <b class="b3">δοχαῖος</b> (Nic.), <b class="b3">δοχικός</b> (Pap.); <b class="b3">ἀνδοκεύς</b> [[guarantor]] (H.; Dor., cf. E. Kretschmer Glotta 18, 91); (<b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">ὑπο-</b> etc.)<b class="b3">δοχεύς</b> <b class="b2">receiver etc.</b> (hell. and late); <b class="b3">πανδοκεύς</b> <b class="b2">inn-keeper</b> (retrograde formation, cf. Boßhardt 57); to <b class="b3">δοχεύς</b>: (<b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">ὑπο-</b> etc.)<b class="b3">δοχεῖον</b> [[container]] (hell. and late). (<b class="b3">ἀπό-</b>, <b class="b3">ἔκ-</b> etc.)<b class="b3">δέξις</b> [[reception]] (Hdt.) with <b class="b3">δέξιμος</b> [[acceptable]] (pap.). (<b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">δια-</b> etc.)<b class="b3">δέκτωρ</b> <b class="b2">who undertakes</b> (A.). (<b class="b3">ἀπο-)δεκτήρ</b> [[intaker]], an official (X.) with the fem. <b class="b3">δέκτρια</b> (Archil.). <b class="b3">δέκτης</b> [[beggar]] (δ 248); <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">ὑπο-δέκτης</b> [[intaker]] (Att. hell. and late; with (<b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">ὑπο-</b> etc.)<b class="b3">δεκτικός</b> <b class="b2">prepared to adopt</b> (Arist.); <b class="b3">ὑποδέξιος</b> <b class="b2">id.</b> (Hdt.), <b class="b3">ὑποδεξίη</b> <b class="b2">friendly reception</b> (Ι 73). <b class="b3">ἀρι-δείκετος</b>, <b class="b3">δεξαμενη</b> [[watercollector]] (ptc. <b class="b3">δεξαμένη</b> with oppos. accent) - <b class="b3">δόκιμος</b>, <b class="b3">δόχμη</b> s. v.; <b class="b3">δόκανα</b>, <b class="b3">δοκάνη</b> s. [[δοκός]]. - Deverb. <b class="b3">δοκέω</b> (<b class="b3">δοκεύω</b>, <b class="b3">δοκάζω</b>), <b class="b3">προσ-δοκάω</b> (s. vv.). On <b class="b3">δεκανᾶται</b> <b class="b3">ἀσπάζεται</b> H. s. [[δηδέχαται]]. On <b class="b3">δεκάζω</b> (from <b class="b3">δεκάς</b>) s. [[δέκα]].<br />Origin: IE [Indo-European] [189] *deḱ- [[take]], [[accept]]<br />Etymology: Several forms IE <b class="b2">deḱ-</b>, <b class="b2">doḱ-</b> which can be combined with <b class="b3">δέκομαι</b>. E.g. Lat. [[decet]] <b class="b2">it is fitting</b> with [[decus]] n. (= Skt. <b class="b2">*dáśas-</b> in <b class="b2">daśas-yáti</b> [[honour]], MIr. [[dech]] <b class="b2">the best</b>; cf. also <b class="b3">δεξιός</b>), [[dignus]], [[doceō]] etc.; <b class="b3">δέκομαι</b> therefore prop. <b class="b2">consider something as fitting, gern aufnehmen</b>? - From Armenian here primary [[tesanem]], aor. [[tesi]] [[see]]?; cf. <b class="b3">δοκεύω</b>. - Uncertain Arm. [[ǝncay]] [[gift]], Toch. A <b class="b2">täk-</b> [[judge]], <b class="b2">tāskmāṃ</b> [[similar]], B [[tasemane]] <b class="b2">id.</b>, and Slavic and Germanic words, e. g. OCS <b class="b2">dešǫ</b>, [[desiti]] [[find]] (s. <b class="b3">δήω</b>), OHG <b class="b2">gi-zehōn</b> [[order]]. - Isolated is Skt. <b class="b2">dāś-noti</b>, <b class="b2">dā́ṣṭi</b>, <b class="b2">dā́śati</b> <b class="b2">bring a sacrifice, honour</b>, s. <b class="b3">δηδέχαται</b>. (Impossible is connection with Skt. <b class="b2">átka-</b> [[mantle]].) - From Greek here <b class="b3">δεξιός</b>, from the zero grade of an <b class="b2">s-</b>stem ([[decus]]) <b class="b2">*deḱs-</b> with adverbial loc. <b class="b2">*deḱsi</b> [[right]]; s. <b class="b3">δεξιός</b>. - S. Pok. 189ff.; and Fraenkel Lit. et. Wb. s. <b class="b2">dẽšinas</b>, Vasmer Russ. et. Wb. s. [[desitь]].
}}
}}