κράση: Difference between revisions

|mltxt=η (AM κρᾱσις, -εως, Α ιων. τ. [[κρήσις]])<br /><b>1.</b> [[ανάμιξη]] ή [[συνένωση]], [[σύνθεση]] δύο ή περισσότερων πραγμάτων, από την οποία προκύπτει νέο σύνθετο [[πράγμα]] που έχει τις ιδιότητες τών συνθετικών του (α. «[[κράση]] μετάλλων» β. «κρᾱσις ἡ τοῡ οἴνου πρὸς τὸ [[ὕδωρ]]», <b>Ευστ.</b><br />γ. «τὴν δευτέραν γε κρᾱσιν ἥρωσιν [[νέμω]]», <b>Αισχύλ.</b><br />δ. «χρωμάτων ἀκριβῆ τὴν κρᾱσιν... ποιήσασθαι», <b>Λουκιαν.</b>)<br /><b>2.</b> η ιδιαίτερη [[φυσική]] [[διάθεση]] [[κάθε]] ανθρώπου, η [[ιδιοσυγκρασία]] και η [[ιδιοσυστασία]] (α. «έχει γερή [[κράση]]» β. «[[είναι]] μελαγχολική [[κράση]]» γ. «κρᾱσις σώματος», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>γραμμ.</b> η [[συγχώνευση]] του ληκτικού φωνήεντος ή της ληκτικής διφθόγγου μιας λέξης με το αρκτικό [[φωνήεν]] ή την αρκτική δίφθογγο της επομένης σε ένα μακρό [[φωνήεν]] ή σε μια δίφθογγο με τρόπο ώστε από τις δύο λέξεις [[μετά]] την [[κράση]] να δημιουργείται μόνο μία, π.χ. τὸ <i>ἐλάχιστον</i> - [[τοὐλάχιστον]], <i>ὁ [[ἀνήρ]] - <i>ἁνήρ</i>, <i>τοι ἄρα</i> - [[τἆρα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[κατάσταση]], η [[θερμοκρασία]] του αέρα («κρᾱσιν ὑγρὰν οὐκ ἔχων [[αἰθήρ]]», <b>[[Πολυδ]].</b>)<br /><b>2.</b> [[συνδυασμός]], [[ένωση]] («μουσικῆς καὶ γυμναστικῆς κρᾱσις», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «ἡ κρῆσις τῶν ὡρέων» — το εύκρατο [[κλίμα]] <b>(Ιπποκρ.)</b><br /><b>4.</b> <b>γραμμ.</b> η [[συναίρεση]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> θ. <i>κρᾱ</i>- (<b>[[πρβλ]].</b> <i>ἐ</i>-<i>κρά</i>-<i>θην</i>, παθ. αόρ. του [[κεράννυμι]]), που εμφανίζει μηδενισμένη (στο α' [[φωνήεν]]) και απαθή [[βαθμίδα]] (στο β' [[φωνήεν]]) της δισύλλαβης ΙΕ ρίζας <i>ker</i><i>ā</i>- «[[αναμιγνύω]]» (<b>βλ.</b> και [[κεράννυμι]]) <span style="color: red;">+</span> [[επίθημα]] -<i>σις</i> (<b>[[πρβλ]].</b> <i>θλά</i>-<i>σις</i>, <i>κλά</i>-<i>σις</i>)].