ηγεμονία: Difference between revisions

|mltxt=η (AM [[ἡγεμονία]])<br /><b>1.</b> το να [[είναι]] [[κάποιος]] [[ηγεμόνας]], [[κυριαρχία]], [[αρχηγία]], [[εξουσία]]<br /><b>2.</b> η [[πρωτεύουσα]] [[θέση]], η πρώτη [[θέση]]<br /><b>3.</b> [[πολιτική]] [[κυριαρχία]] («η [[ηγεμονία]] της Αγγλίας [[πάνω]] σε πολλές χώρες»<br /><b>4.</b> [[κράτος]] («τοῑς καλοῑς τῆς ἡγεμονίας νόμοις», Αθην.Μηχ.)<br /><b>5.</b> η [[διακυβέρνηση]] μιας χώρας από έναν άρχοντα κληρονομικό ή αιρετό, όχι βασιλιά<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />[[χώρα]] η οποία διοικείται από δεσπότη ή από ηγεμόνα, [[πριγκιπάτο]] («Παραδουνάβιες Ηγεμονίες»)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />το βασιλικό [[αξίωμα]], η [[βασιλική]] [[εξουσία]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το να προπορεύεται, να δίνει το [[παράδειγμα]], να οδηγεί [[κάποιος]] («τῇ τῶν δυναστευόντων ἡγεμονίᾳ» — με το [[παράδειγμα]] αυτών που βρίσκονται στην [[εξουσία]], <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> η [[εξουσία]] [[αυτού]] που διευθύνει το δικαστήριο («ἡ τοῡ δικαστηρίου [[ἡγεμονία]]», Αισχίν.)<br /><b>3.</b> η [[αρχηγία]] φιλοσοφικής σχολής<br /><b>4.</b> η [[πολιτική]] [[υπεροχή]] μιας ελληνικής πόλης [[πάνω]] σε άλλες<br /><b>5.</b> το [[αξίωμα]] του επάρχου<br /><b>6.</b> η [[διοίκηση]] στρατιωτικού σώματος («μείζονες ἡγεμονίαι» — στρατιωτικές διοικήσεις, Αιλ.)<br /><b>7.</b> στρατιωτικό [[σώμα]]<br /><b>8.</b> το πρώτο και κύριο [[περιεχόμενο]] κάποιου πράγματος («[[ἡγεμονία]] τῆς τέχνης τὸ τῶν ἐδομένων τὰ στόματα προειδέναι», Δίφιλ.)<br /><b>9.</b> ρωμαϊκή [[διοίκηση]] («ἡ τῆς Ἰλλυρίδος [[ἡγεμονία]]», <b>Ηρωδιαν.</b>)<br /><b>10.</b> [[άσκηση]] καθηκόντων ενός κυβερνήτη.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ηγεμών</i>, -<i>όνος</i> <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>ία</i> (<b>[[πρβλ]].</b> <i>κηδεμον</i>-<i>ία</i>, <i>πνευμον</i>-<i>ία</i>)].