demo: Difference between revisions

{{Georges

|georg=dēmo, dēmpsī, dēmptum, ere (aus dē-[[emo]]), ab-, [[herab]]-, hinwegnehmen (Ggstz. addere, adicere), I) im allg.: 1) eig.: barbam, Cic.: [[caput]], [[abhauen]], Q. Cic.: [[caput]] gladio ([[mit]] usw.), Curt.: [[armamenta]] (naut. t. t.), Ggstz. tollere [[arm]]., Liv. – secures de fascibus, Cic.: clipea de columnis, Liv.: id ([[vinum]]) de viti, [[Varro]] LL. – [[pomum]] ex arbore, [[Cato]]: unionem ex aure altera, Val. Max.: e [[suis]] umeris [[amictus]], Ov. – [[fetus]] ab arbore, Ov.: sucum a vellere, Ov.: [[pomum]], [[fetus]] arbore, Ov.: cacumine [[nidum]], Ov. – [[caput]] statuae, Suet.: iuga [[bobus]], Hor. – 2) übtr., alci [[haud]] mediocre [[onus]] de Scipione cognoscendi, Liv.: alci molestiam, Ter.: alci servitutem, Sall. fr.: sollicitudinem, Cic.: metum, Ov., metum omnem, Ter., metum fratris ([[vor]] dem Br.), Liv.: silentia furto, den D. [[offenbaren]], Ov. – dempto [[fine]], [[ohne]] [[Ende]], Ov.: dempto auctore, [[auch]] [[ohne]] den [[Urheber]], Liv. – m. folg. Acc. u. Infin. = es [[nicht]] [[gelten]] [[lassen]], si demas [[velle]] iuvare deos, Ov. ex Pont. 2, 9, 24. – II) insbes., vermindernd [[von]] einem Ganzen [[etwas]] ([[einen]] [[Teil]]) hinwegnehmen, [[entziehen]] (Ggstz. addere), 1) eig.: partem [[solido]] de die, Hor.: [[exiguum]] pleno de [[mare]] demat aquae, [[einige]] [[Tropfen]], Ov.: [[minimum]] ex osse, Cels.: [[aliquid]] ex [[cibo]], Cels. – cum [[aliquid]] [[minutatim]] et [[gradatim]] additur [[aut]] demitur, Cic.: [[lubet]] scire, [[quantum]] auri [[erus]] [[sibi]] dempsit et [[quid]] [[suo]] reddidit patri, Plaut.: [[illi]], quos [[tibi]] dempserit, apponet annos, Hor. – u. [[von]] [[einer]] [[Summe]] [[wegnehmen]], [[abziehen]], [[unde]] unā unciā demptā [[deunx]]; [[dextans]] dempto sextante etc., [[Varro]] LL.: de capite medimna DC, Cic.: de stipendio equitum [[aera]], Liv. – 2) übtr. (Ggstz. addere, adicere, s. Wölfflin Liv. Krit. S. 23), [[ego]], [[cuius]] aetati [[mors]] [[propior]] est, [[non]] [[deprecor]] (mortem), si [[quid]] eā [[vobis]] incommodi demitur, Sall. fr.: [[plus]] dignitatis comitiis ipsis detractum est patribus ex [[concilio]] submovendis, [[quam]] [[virium]] [[aut]] plebi additum est [[aut]] demptum patribus, Liv.: suae demptum gloriae existimans, [[quidquid]] cessisset (zugefallen [[sei]]) alienae, Curt.: si [[quid]] ad eas (leges) addi demi mutari vellet, Liv.: curasti, ut [[plus]] additum ad memoriam nominis [[nostri]], [[quam]] demptum de [[fortuna]] videretur, Cic.: aliis demptum ex dignitate populi [[quidquid]] maiestati patrum adiectum esset, Liv.: Partiz. subst., ut demptum de vi [[magistratus]] populi libertati adiceret, Liv. 3, 33, 10.

}}