αὐδή: Difference between revisions

|Definition=Dor. [[αὐδά]], ἡ,<br><span class="bld">A</span> human [[voice]], [[sound]], [[speech]] (but distinguished from [[φωνή]], ''Stoic.'' 2.44), μέλιτος γλυκίων ῥέεν αὐ. Il.1.249.<br><span class="bld">2</span> generally, [[sound]] or [[twang]] of the [[bow]]-[[string]], καλὸν ἄεισε χελιδόνι εἰκέλη αὐδήν Od.21.411; of a trumpet, E.''Rh.''989; of the [[τέττιξ]], Hes.''Sc.''396; of the [[sound]] emitted by the [[statue]] of [[Memnon]], ''Epigr.Gr.''990.7 (Balbilla).<br><span class="bld">II</span> [[report]], [[account]], ἔργων ἀΐοντες αὐδήν [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''240 (lyr.), cf. [[Euripides|E.]]''[[Supplices|Supp.]]''600 (lyr.), ''Hipp.''567.<br><span class="bld">2</span> [[oracle]], Id.''IT''976.<br><span class="bld">3</span> [[song]], [[ode]], Pi.''N.''9.4. (Cf. Skt. vadati '[[speak]]s', v. [[ἀείδω]].)  

|dgtxt=-ῆς, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> eol. [[αὔδα]] Sapph.1.6, Balbill.28.7; dór. αὐδά A.<i>Pers</i>.575, 942, <i>A</i>.245, Pi.<i>N</i>.9.4, E.<i>Io</i> 1446, <i>Supp</i>.600<br /><b class="num">I</b> humana o divina<br /><b class="num">1</b> [[voz]] [[Ταλθύβιος]] δὲ θεῷ [[ἐναλίγκιος]] αὐδήν <i>Il</i>.19.250, cf. 4.430, 19.418, θεοῦ δέ τιν' ἔκλυον αὐδήν <i>Od</i>.14.89, ἐν δ' ἀνθρώπου θέμεν αὐδήν Hes.<i>Op</i>.61, μέλιτος γλυκίων ῥέεν [[αὐδή]] <i>Il</i>.1.249, cf. Hes.<i>Th</i>.39, 97, τὰς ἐμὰς αὔδας ἀίοισα πήλοι Sapph.1.6, αὐδῇ δ' αὐτίκ' ἔξεστιν μαθεῖν S.<i>OC</i> 323, cf. E.<i>Hipp</i>.567, Theoc.21.21, A.R.3.458<br /><b class="num">•</b>[[canto]] ἐνέπνευσαν δέ μοι αὐδὴν θέσπιν Hes.<i>Th</i>.31, αὐδὰν μανύει (Χρόμιος) Pi.<i>N</i>.l.c., ἔμελψεν ἁγνᾷ ... αὐδᾷ A.<i>A</i>.244<br /><b class="num">•</b>[[lamento]], [[clamor]] τεῖνε τάλαιναν αὐδάν A.<i>Pers</i>.575, ἵετ' αἰανῆ πάνδυρτον ... αὐδάν A.<i>Pers</i>.942, τίν' αὐδὰν ἀύσω, βοάσω; E.<i>Io</i> 1446.<br /><b class="num">2</b> según el significado o la intención [[noticia]] ἔργων ἀκόντων ἀΐοντες αὐδάν S.<i>OC</i> 240, τίν' αὐδὰν τάνδε προσφέρεις νέαν; E.<i>Supp</i>.600<br /><b class="num">•</b>[[oráculo]] αὐδὴν τρίποδος ἐκ χρυσοῦ λακών E.<i>IT</i> 976.<br /><b class="num">II</b> de anim. e inanimados<br /><b class="num">1</b> [[voz]], [[sonido]] de animales ([[τέττιξ]]) χέει αὐδήν Hes.<i>Sc</i>.396, del carnero αὐδὴν ἀνδρομένην προέηκε κακὸν τέρας A.R.1.257<br /><b class="num">•</b>[[sonido]], [[rumor]] ταὶ (las Sirenas) δ' ἄκριτον ἵεσαν αὐδήν A.R.4.911.<br /><b class="num">2</b> de inanimados: la cuerda del arco χελιδόνι εἰκέλη αὐδήν <i>Od</i>.21.411, de instrumentos ὑπὸ λιγυρῶν συρίγγων ἵεσαν αὐδήν Hes.<i>Sc</i>.278, σάλπιγγος αὐ. E.<i>Rh</i>.144, 989, χαλκοῦ τ' αὐδὰν χθονίαν τύμπανά τ' ἔλαβε E.<i>Hel</i>.1346, de los Colosos de Memnón ὡς χάλκοιο τυπέντ[ο] ς ἴη Μέμνων ... αὔδαν ὀξύτονον Balbill.l.c., cf. <i>Col.Memn</i>.93.4 (I d.C.), 101.5.<br /><b class="num">• Etimología:</b> v. [[ᾄδω]].

|btext=ῆς (ἡ) :<br />bruit :<br /><b>I.</b> voix humaine, <i>particul.</i> son de la voix ; parole ; <i>particul.</i><br /><b>1</b> [[récit]];<br /><b>2</b> [[bruit]], [[rumeur]];<br /><b>3</b> [[oracle]];<br /><b>II.</b> [[bruit aigu]] <i>ou</i> sonore, <i>particul.</i><br /><b>1</b> [[cri]];<br /><b>2</b> [[bruit d'une corde d'arc]], [[d'une trompette]].<br />'''Étymologie:''' R. Ὑδ résonner ; cf. [[ἀείδω]].

|ptext=ἡ, <i>Laut, [[Sprache]], [[Stimme]]</i>, bes. <i>[[Redefertigkeit]]</i>, τοῦ καὶ ἀπὸ γλώσσης μέλιτος [[γλυκίων]] ῥέεν [[αὐδή]] <i>Il</i>. 1.249; vgl. Hes. <i>Th</i>. 97; von dem redenden [[Rosse]], <i>Il</i>. 19.418; <i>Od</i>. 21.411 vom [[Schwirren]] der [[Bogensehne]], das mit dem [[Laute]] der [[Schwalben]] [[verglichen]] wird. Pind. <i>N</i>. 9.4 und Tragg.; <i>[[Gerücht]], Ruf</i>, Soph. <i>O.C</i>. 240.

|elrutext='''αὐδή:''' дор. [[αὐδά]] ἡ<br /><b class="num">1</b> [[речь]], [[слова]] (ἀπὸ γλώσσης μέλιτος [[γλυκίων]] ῥέεν αὐ. Hom.; οἱ ἀπὸ στόματος ῥέει αὐ. Hes.);<br /><b class="num">2</b> звук; голос, пение; звон (νευρῆς Hom.; ''[[sc.]]'' τέττιγος Hes.; σάλπιγγος Eur.);<br /><b class="num">3</b> [[весть]], [[рассказ]] (ἔργων Soph.; τῶν [[ἔσωθεν]] Eur.);<br /><b class="num">4</b> [[прорицание]], [[предсказание]] (τρίποδος ἐκ χρυσοῦ Eur.);<br /><b class="num">5</b> [[похвальное слово]], [[прославление]] (τινος Pind.).

|auten=ῆς: [[voice]], [[properly]] the [[human]] [[voice]] [[with]] [[reference]] to its [[pleasing]] [[effects]]; τοῦ καὶ ἀπὸ γλώσσης μέλιτος [[γλυκίων]] ῥέεν [[αὐδή]], of [[Nestor]] as [[orator]], Il. 1.249; θεοῖς [[ἐναλίγκιος]] αὐδήν, [[Phemius]], the [[minstrel]], Od. 1.371; said of a [[bird]], ἣ δ (the [[bowstring]]) ὑπὸ κᾶλὸν ἄεισε, χελῖδόνι εἰκέλη αὐδήν, Od. 21.411.

|mltxt=[[αὐδή]], η (Α)<br /><b>1.</b> [[ομιλία]], ανθρώπινη [[φωνή]]<br /><b>2.</b> (για το [[τόξο]], τη [[σάλπιγγα]], τον τζίτζικα) [[ήχος]], [[τριγμός]], [[κλαγγή]]<br /><b>3.</b> [[φήμη]], [[διάδοση]]<br /><b>4.</b> [[άσμα]], ωδή<br /><b>5.</b> [[φωνή]] του θεού, [[χρησμός]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[αυδή]] (βασική [[σημασία]] «ανθρώπινη [[φωνή]]»), που μαρτυρείται ήδη από τον Όμηρο, χρησιμοποιείται κατ' [[αντιδιαστολή]] [[προς]] τα [[φωνή]] (λ. που [[επίσης]] αναφέρεται στη [[φωνή]] των ζώων) και <i>φθόγγο</i>. Ο τ. <i>αυδ</i>-<i>ή</i> αποτελεί τη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] της ινδοευρ. ρίζας <i>a</i>-<i>wed</i>- / -<i>wed</i>- «[[μιλώ]], [[τραγουδώ]]» (ο [[τύπος]] <i>α</i>-<i>wed</i>- επαυξημένη [[μορφή]] της ρίζας <i>wed</i>- με <i>α</i>- προθεματικό). Από την [[ίδια]] [[ρίζα]] έχουν [[επίσης]] σχηματιστεί οι τύποι [[αηδών]] (στην εκτεταμένη [[μορφή]] <i>αFηδ</i>-), το <i>α</i>(<i>F</i>)[[είδω]], πιθ. το β' συνθετικό του κυρίου ονόματος <i>Ησίοδος</i> (<span style="color: red;"><</span> [[ίημι]] <span style="color: red;">+</span> <i>Foδ</i><i>ā</i>, <i>Fοδή</i> <span style="color: red;"><</span> <i>wod</i>-, ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] της ρίζας <i>wed</i>-) και, [[τέλος]], τα <i>ύδη</i>, [[υδέω]], <i>ύδω</i>, <i>ύδης</i> (<span style="color: red;"><</span> μηδενισμένη [[βαθμίδα]] <i>ud</i>-). Η [[ερμηνεία]] των «<i>γλωσσών</i>» του Ησυχίου «<i>γοδόν</i><br /><i>γόητα</i>» και «<i>γοδάν</i><br /><i>κλαίειν</i>» αντίστοιχα ως <i>Foδόv</i> και <i>Foδάν</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>wod</i>-, [[πρβλ]]. <i>Foδ</i><i>ā</i>) δεν [[είναι]] [[καθολικά]] αποδεκτή. Επιχειρήθηκε [[ακόμη]] η [[ερμηνεία]] της σχέσεως [[αυδή]] - [[αείδω]] με [[βάση]] τη λαρυγγική [[θεωρία]], σύμφωνα με την οποία, και [[κατά]] το [[πρότυπο]] <i>αυγ</i>- / <i>αFεγ</i>- ([[πρβλ]]. [[αύξω]], <i>aFέξω</i>), [[αυδή]] <span style="color: red;"><</span> <i>∂</i>₂<i>eu</i>-<i>d</i>- και <i>aFέδω</i> <span style="color: red;"><</span> <i>∂</i>₂<i>u</i>-<i>ed</i>-. Η [[υπόθεση]] αυτή προκαλεί δυσχέρειες σχετικά με την [[ερμηνεία]] του <i>αFείδω</i>. Τέλος ο τ. [[αυδή]] συσχετίζεται με αρκετούς τύπους άλλων ινδοευρ. γλωσσών, που ανάγονται στη [[ρίζα]] <i>wed</i>-, [[πρβλ]]. αρχ. ινδ. <i>vadati</i> «μιλάω» με τη μτχ. <i>ud</i>-<i>ita</i> (<span style="color: red;"><</span> ασθενή [[βαθμίδα]] <i>ud</i>-), λιθ. <i>vadinu</i> «[[καλώ]], [[ονομάζω]]» κ.ά.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[αυδάζομαι]], [[αυδήεις]], [[αυδώ]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[άναυδος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[έναυδος]]].

|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[(human) voice]], [[sound, speech]] (Il.).<br />Other forms: <b class="b3">*οὐδήεσσα</b> is a suggestion of Aristotle for [[αὐδ]]., meant as [[ἐπίγειος]]; Beekes, Die Spr. 18, 1972, 127f.<br />Derivatives: [[αὐδήεις]] <b class="b2">with (human) voice</b> (Il.); denom. verb [[αὐδάω]], aor. [[αὐδῆσαι]] [[talk]], [[speak]], [[speak to]] (Il.). (Chantr.'s opposition of a god(dess) with a human voice, language as opposed to the language of the gods is wrong. It means <b class="b2">having a voice (to speak with)</b>, which may be [[human]] or [[beautiful]] as the context requires; s. Beekes, [[l.c.]] 128 n.3.<br />Origin: IE [Indo-European] [76] <b class="b2">*h₂ued-</b> [[speak]]<br />Etymology: Long since derived from a root <b class="b2">au̯ed-</b>, seen in [[ἀείδω]], and with long grade in <b class="b3">ἀ(Ϝ)ηδ-ών</b>. An o-grade (<b class="b2">*h₂uod-</b>, perhaps with loss of the laryngeal: De Saussure's law) would be found in `<b class="b3">Ησί-(Ϝ)οδος</b> and in [[Ϝοδόν]] (written [[γοδόν]]) [[γόητα]] and [[Ϝοδᾶν]] (written <b class="b3">γ-</b>) [[κλαίειν]] H. (but Chantr. considers the glosses unreliable). The zero grade was seen in [[ὑδέω]]. The problem is that <b class="b2">*h₂u-ed-</b> beside <b class="b2">*h₂u-ei-d</b> is not easy, and that a long vowel in <b class="b2">*h₂u-ed-</b> [[is also not very probable]]; there is also discussion whether <b class="b2">*h₂ud-</b> gave <b class="b3">ὑδ-</b> (Beekes) or <b class="b3">αὐδ-</b> (Peters, Lar. 65ff, 72). - Outside Greek <b class="b2">*h₂ued-</b> perhaps in Skt. [[vádati]] [[speak]], with zero grade [[ud-]] in [[ud-itá-]]. (Lith. [[vadinù]] [[call]], [[name]], however, has <b class="b2">*-dʰ-</b>: Winter's law). Long grade e. g. Skt. [[vāda-]] m. [[sound]], [[call]], OCS [[vada]] [[calumnia]], OHG [[far-wāʒan]] [[deny]]. Uncertain Toch. A [[wätk-]], B [[watk-]] [[order]]. - S. [[ἀηδών]], [[ἀείδω]], [[ὑδέω]], [[οὐδήεσσα]].

|mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> the [[human]] [[voice]], [[speech]], opp. to [[ὀμφή]] (a [[divine]] [[voice]]), Il.<br /><b class="num">2.</b> the [[sound]] or [[twang]] of the [[bowstring]], Od.; of a [[trumpet]], Eur.; of the [[τέττιξ]], Hes.<br /><b class="num">II.</b> = [[φήμη]], a [[report]], [[account]], Soph., Eur.<br /><b class="num">2.</b> an [[oracle]], Eur.

|ftr='''αὐδή''': {audḗ}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[menschliche Stimme]], [[Stimme]], [[Laut]], [[Rede]] (poet. seit Il.).<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[αὐδήεις]] ‘mit (menschlicher) Stimme begabt’ (poet. seit Il.); denominatives Verb [[αὐδάω]], Aor. αὐδῆσαι [[reden]], [[sprechen]], [[einen anreden]] (vorw. poet. seit Il.) mit der erweiterten Form [[αὐδάζομαι]], -άζω, Aor. [[αὐδάξασθαι]] und αὐδάσασθαι [[ausrufen]] (Hdt., Kall., Lyk. usw.). — Nebenform äol. αὔδω f. (Sapph.), Neubildung nach den Nomina auf -ώ. — Zur Bedeutung und Gebrauch von [[αὐδή]] und Ableitungen s. Fournier Les verbes "dire" 229f.<br />'''Etymology''': [[αὐδή]] geht als Verbalnomen von einer einsilbigen Tiefstufe der Wurzel ''au̯ed''- aus, deren Dehnstufe in ἀ(ϝ)ηδών vorliegen kann und die auch in [[ἀείδω]] erscheint, wenngleich die nähere Analyse strittig bleibt. Eine andere einsilbige Wurzelvariante bildet das Hinterglied in Ἡσί-(ϝ)οδος und findet sich noch in ϝοδόν (geschr. γοδόν)· γόητα und ϝοδᾶν (geschr. γ-)· κλαίειν H.; s. noch οὐδήεσσα. Dazu die Schwundstufe in [[ὑδέω]] usw. — Dieselbe einsilbige Wurzelform erscheint in aind. ''vádati'' [[sprechen]], [[reden]] mit der Schwundstufe ''ud''-, z. B. im Ptz. ''ud''-''itá''-, und in lit. ''vadinù'' [[rufen]], [[nennen]]; Dehnstufe z. B. aind. ''vāda''- m. [[Laut]], [[Ruf]], aksl. ''vada'' [[calumnia]], ahd. ''far''-''wāʒan'' [[verneinen]]. Sehr fraglich dagegen toch. A ''wätk''-, B ''watk''- [[befehlen]]. — Vgl. s. [[ἀηδών]], [[ἀείδω]], [[ὑδέω]], [[οὐδήεσσα]] m. Lit., außerdem WP. 1, 251f., Pok. 76f. m. Lit.<br />'''Page''' 1,184