3,274,919
edits
καθαρός: Difference between revisions
From LSJ
1b
m (Text replacement - " . ." to "…") |
(1b) |
||
| Line 51: | Line 51: | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=κᾰθᾰρός,<br /><b class="num">1.</b> [[clear]] of [[dirt]], [[clean]], [[spotless]], [[unsoiled]], Od., Hdt., Eur.<br /><b class="num">2.</b> [[clear]], [[open]], [[free]], ἐν καθαρῷ (sc. τόπῳ) in a [[clear]], [[open]] [[space]], Il.; ἐν καθαρῷ [[βῆναι]] to [[leave]] the way [[clear]], Soph.; διὰ καθαροῦ ῥέειν, of a [[river]] whose [[course]] is [[clear]] and [[open]], Hdt.; τὸ ἐμποδὼν [[ἐγεγόνεε]] καθαρόν the [[hindrance]] was cleared [[away]], Hdt.:—c. gen., [[γλῶσσα]] καθαρὴ τῶν σημηΐων [[clear]] of the marks, Hdt.<br /><b class="num">3.</b> in [[moral]] [[sense]], [[clear]] from [[shame]] or [[pollution]], [[pure]], καθαρῷ θανάτῳ Od.: esp. [[clear]] of [[guilt]] or [[defilement]], [[clean]], [[pure]], Theogn., Aesch.; καθαρὸς χεῖρας Hdt.:—so, of persons purified [[after]] [[pollution]], [[ἱκέτης]] προσῆλθες κ. Aesch.; of things, βωμοί, θύματα, δόμοι, μέλαθρα Aesch., Eur.:—c. gen. [[clear]] of or from a [[charge]], κ. ἐγκλημάτων, ἀδικίας, κακῶν, etc., Horace's sceleris [[purus]], Plat., Xen.<br /><b class="num">4.</b> opp. to [[θολερός]], [[clear]] of [[admixture]], [[clear]], [[pure]], of [[water]], Hdt., Eur.; so, κ. [[φάος]], [[φέγγος]] Pind.; κ. [[ἄρτος]] [[χρυσός]] Hdt.; [[ἀργύριον]] Theocr.<br /><b class="num">5.</b> of [[birth]], opp. to [[ξένος]], [[pure]], , [[genuine]], Pind., Eur.; τῶν Ἀθηναίων [[ὅπερ]] ἐστράτευε καθαρὸν ἐξῆλθε, i. e. who were citizens of [[pure]] [[blood]], Thuc.:— καθαρόν a [[real]], [[genuine]] [[saying]], Thuc.<br /><b class="num">6.</b> without [[blemish]], τὸ καθαρὸν τοῦ στρατοῦ the [[sound]] [[portion]] of the [[army]], Hdt.<br /><b class="num">7.</b> [[clear]], [[exact]], ἂν καθαραὶ [[ὦσιν]] αἱ ψῆφοι if the accounts are [[clear]], [[exactly]] [[balanced]], Dem.<br /><b class="num">II.</b> adv. [[καθαρῶς]], Hes.; [[καθαρῶς]] γεγονέναι to be of [[pure]] [[blood]], Hdt.<br /><b class="num">2.</b> with [[clean]] hands, [[honestly]], Theogn., Plat.<br /><b class="num">3.</b> [[clearly]], [[plainly]], λέγειν Ar.; [[γνῶναι]], [[εἰδέναι]] Ar., Plat. | |mdlsjtxt=κᾰθᾰρός,<br /><b class="num">1.</b> [[clear]] of [[dirt]], [[clean]], [[spotless]], [[unsoiled]], Od., Hdt., Eur.<br /><b class="num">2.</b> [[clear]], [[open]], [[free]], ἐν καθαρῷ (sc. τόπῳ) in a [[clear]], [[open]] [[space]], Il.; ἐν καθαρῷ [[βῆναι]] to [[leave]] the way [[clear]], Soph.; διὰ καθαροῦ ῥέειν, of a [[river]] whose [[course]] is [[clear]] and [[open]], Hdt.; τὸ ἐμποδὼν [[ἐγεγόνεε]] καθαρόν the [[hindrance]] was cleared [[away]], Hdt.:—c. gen., [[γλῶσσα]] καθαρὴ τῶν σημηΐων [[clear]] of the marks, Hdt.<br /><b class="num">3.</b> in [[moral]] [[sense]], [[clear]] from [[shame]] or [[pollution]], [[pure]], καθαρῷ θανάτῳ Od.: esp. [[clear]] of [[guilt]] or [[defilement]], [[clean]], [[pure]], Theogn., Aesch.; καθαρὸς χεῖρας Hdt.:—so, of persons purified [[after]] [[pollution]], [[ἱκέτης]] προσῆλθες κ. Aesch.; of things, βωμοί, θύματα, δόμοι, μέλαθρα Aesch., Eur.:—c. gen. [[clear]] of or from a [[charge]], κ. ἐγκλημάτων, ἀδικίας, κακῶν, etc., Horace's sceleris [[purus]], Plat., Xen.<br /><b class="num">4.</b> opp. to [[θολερός]], [[clear]] of [[admixture]], [[clear]], [[pure]], of [[water]], Hdt., Eur.; so, κ. [[φάος]], [[φέγγος]] Pind.; κ. [[ἄρτος]] [[χρυσός]] Hdt.; [[ἀργύριον]] Theocr.<br /><b class="num">5.</b> of [[birth]], opp. to [[ξένος]], [[pure]], , [[genuine]], Pind., Eur.; τῶν Ἀθηναίων [[ὅπερ]] ἐστράτευε καθαρὸν ἐξῆλθε, i. e. who were citizens of [[pure]] [[blood]], Thuc.:— καθαρόν a [[real]], [[genuine]] [[saying]], Thuc.<br /><b class="num">6.</b> without [[blemish]], τὸ καθαρὸν τοῦ στρατοῦ the [[sound]] [[portion]] of the [[army]], Hdt.<br /><b class="num">7.</b> [[clear]], [[exact]], ἂν καθαραὶ [[ὦσιν]] αἱ ψῆφοι if the accounts are [[clear]], [[exactly]] [[balanced]], Dem.<br /><b class="num">II.</b> adv. [[καθαρῶς]], Hes.; [[καθαρῶς]] γεγονέναι to be of [[pure]] [[blood]], Hdt.<br /><b class="num">2.</b> with [[clean]] hands, [[honestly]], Theogn., Plat.<br /><b class="num">3.</b> [[clearly]], [[plainly]], λέγειν Ar.; [[γνῶναι]], [[εἰδέναι]] Ar., Plat. | ||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''καθαρός''': {katharós}<br />'''Forms''': dor. (herakl. u. a.) [[κοθαρός]], äol. (Alk.) κόθαρος<br />'''Meaning''': ‘rein, frei von, unbefleckt, ungemischt, weiß (von Brot, Leinwand)’ (seit Il.); [[καθάρειος]] (-ιος) [[reinlich]], [[nett]], [[elegant]] (Arist., Men., Plb. usw.), Adv. [[καθαρείως]] (X., mittl. Kom. usw.), nach [[ἀστεῖος]] u. a.; [[καθάρυλλος]] ([[ἄρτος]] usw., Kom.; vgl. Leumann Glotta 32, 219 A. 3).<br />'''Derivative''': Adjektivabstraktum [[καθαρότης]] [[Reinheit]] (Hp., Pl. usw.), καθαρ(ε)ιότης [[Reinlichkeit]], [[Verfeinerung]] (Hdt., X. usw.). — Denominative Verba: 1. [[καθαίρω]] (κοθ- herakl.), oft mit Präfix, z. B. ἀνα-, ἀπο-, δια-, ἐκ-, περι- usw., Aor. [[καθῆραι]] (-ᾶραι) [[reinigen]] (seit Il.) mit [[κάθαρσις]] (ion. att.), κόθ- (el.) [[Reinigung]], [[καθαρμός]] [[Reinigung]], [[Sühnung]] (Hdt., Trag. usw.), [[κάθαρμα]], oft im Plur. [[Reinigung]], [[Ausleerung]], [[Kehricht]] (Att.); [[καθαρτής]] [[Reiniger]], [[Sühner]] (Hp., S. u. a.), -τήρ ib. (Man., Plu.), -τήριος (D. H.); [[καθάρσιος]] (: [[καθαρτής]], [[κάθαρσις]], καθαρτός) [[zur Reinigung gehörig]], [[reinigend]], [[sühnend]] (Hdt., Trag. usw.), [[καθαρτικός]] ib. (Hp., Pl., Arist. usw.). — 2. [[καθαρίζω]], auch mit Präfix, ἀπο-, δια-, ἐκ-, περι-, [[reinigen]] (LXX, NT, Pap.) mit [[καθαρισμός]] (LXX, NT, Pap.), [[καθάρισις]] (Pap.) u. a. — 3. [[καθαρεύω]] [[rein sein]], [[sich rein erhalten]] (Ar., Pl., hell. u. spät) mit [[καθάρευσις]] (H., ''EM''); auch [[καθαριεύω]] (Paus., Gramm. u. a.). — 4. [[καθαριόω]] [[reinigen]] (LXX).<br />'''Etymology''' : Zur Bildung vgl. u. a. das Oppositum [[μιαρός]]. Ob κοθ- (oder καθ-) das ursprüngliche darstellt oder ob sie etwa ebenbürtige Parallelformen sind, bleibt ungewiß. Nach Solmsen KZ 37, 7A. ist [[καθαρός]] aus [[κοθαρός]] assimiliert (-α- zunächst in [[καθαίρω]] wegen Assoziation mit [[κατά]]?); dagegen hält Schwyzer 344 [[κοθαρός]] für äolisch. — Eine annehmbare Etymologie fehlt. Mehrere vergebliche Versuche sind bei Bq referiert (u. a. zu aind. ''śudhyati'' [[rein sein]]; lautlich unmöglich). Nicht besser Schwyzer 260: zu lit. ''krečiù'' [[schütteln]] mit Dissimilation für *κραθ-, äol. *κροθ-. Pelasgische Etymologie bei v. Windekens Le Pélasgique 95f. Nach Debrunner in Eberts Reallexikon 4, 2, 526 religiöser Terminus vorgriechischen Ursprungs.<br />'''Page''' 1,752-753 | |||
}} | }} | ||
