3,277,300
edits
m (Text replacement - " . ." to "…") |
(2b) |
||
Line 48: | Line 48: | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> to [[pass]] [[over]], ἅλα πρήσσοντες Od.; πρ. κέλευθον to [[accomplish]] a [[journey]], Hom.; also c. gen., ἵνα πρήσσωμεν ὁδοῖο Il.<br /><b class="num">II.</b> to [[achieve]], [[bring]] [[about]], [[effect]], [[accomplish]], Il.; [[οὔτι]] πρ. to [[avail]] [[naught]], Il.; πρ. δεσμόν to [[cause]] one's [[bondage]], [[bring]] it on [[oneself]], Pind.; πρ. [[ὥστε]], Lat. efficere ut, Aesch.: —Pass., πέπρακται [[τοὖργον]] Aesch.; τὰ πεπραγμένα, Lat. [[acta]], Pind., [[attic]]<br /><b class="num">2.</b> absol. to [[effect]] an [[object]], be [[successful]], Hom.<br /><b class="num">3.</b> to make so and so (cf. [[ποιέω]] III), Νηρηίδων τινὰ πρ. ἄκοιτιν Pind.<br /><b class="num">4.</b> to [[have]] to do, be [[busy]] with, τὰ [[ἑαυτοῦ]] πράττειν to [[mind]] one's own [[business]], Soph., etc.<br /><b class="num">5.</b> πράττειν τὰ πολιτικά, τὰ τῆς πόλεως to [[manage]] [[state]]-affairs, [[take]] [[part]] in the [[government]], Plat.:—then, absol., without any [[addition]], ἱκανὸς πράττειν, of a [[statesman]], Xen.<br /><b class="num">6.</b> [[generally]], to [[transact]], [[negotiate]], [[manage]], πρ. Θηβαίοις τὰ πράγματα to [[manage]] matters for [[their]] [[interest]], Dem.; and in Pass., τῶι Ἱπποκράτει τὰ πράγματα ἐπράττετο matters were negotiated with him, Thuc.;—but τὰ πράγματα may be omitted, οἱ πράσσοντες αὐτῶι those who were treating with him, Dem.; so, πράσσειν πρός τινα Dem.; ἔς τινα Dem.; also, πρ. περὶ εἰρήνης Xen.; οἱ πράσσοντες the traitors, Thuc.; also, πρ. [[ὅπως]] [[πόλεμος]] γένηται Thuc.; c. acc. et inf., τὴν ναῦν μὴ [[δεῦρο]] [[πλεῖν]] ἔπραττεν Dem.:—Pass., of [[secret]] practices, [[εἰ μή]] τι σὺν ἀργύρωι ἐπράσσετο [[unless]] [[some]] [[bribery]] was a-practising, Soph.; ἐπράσσετο προδόσιος [[πέρι]] Thuc.<br /><b class="num">III.</b> to [[practise]], Lat. agere, ἀρετάς Pind.; δίκαια ἢ ἄδικα Plat.: absol. to act, Plat., etc.<br /><b class="num">IV.</b> intr. to be in a [[certain]] [[state]] or [[condition]], to do or [[fare]] so and so, ὁ [[στόλος]] [[οὕτω]] ἔπρηξε Hdt., etc.; εὖ or [[κακῶς]] πράττειν to do or [[fare]] well or ill, Hdt., etc.; πρ. [[καλῶς]] Aesch.; [[εὐτυχῶς]] Soph.; πρ. ὡς ἄριστα καὶ [[κάλλιστα]] Thuc.; the perf. 2 πέπρᾱγα is [[mostly]] used in [[this]] [[sense]], Hdt., Ar., etc.<br /><b class="num">V.</b> c. dupl. acc. pers. et rei, πράττειν τινά τι to do [[something]] to one, Eur., etc.<br /><b class="num">2.</b> πράττειν τινὰ [[ἀργύριον]] to [[exact]] [[money]] from one, Hdt.: often in [[attic]], of [[state]] officers, who [[collected]] the taxes (cf. [[εἰσπράσσω]], [[ἐκπράσσω]] III), Plat., etc.; also, πρ. τι [[παρά]] τινος to [[obtain]] or [[demand]] from [[another]], Hdt.:—metaph., φόνον πρ. to [[exact]] [[punishment]] for [[murder]], to [[avenge]], [[punish]], Aesch.:—Pass., πεπραγμένος τὸν [[φόρον]] called on to pay up the [[tribute]], Thuc.:—Mid., πράξασθαί τινα [[ἀργύριον]], χρήματα, μισθόν, τόκους to [[exact]] for [[oneself]], Hdt., etc.; φόρους πράσσεσθαι ἀπό or ἐκ τῶν [[πόλεων]] Thuc.:—perf. and plup. [[pass]]. are used in mid. [[sense]], εἰ μὲν ἐπεπράγμην τοῦτον τὴν [[δίκην]] if I had exacted from him the [[full]] [[amount]], Dem. | |mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> to [[pass]] [[over]], ἅλα πρήσσοντες Od.; πρ. κέλευθον to [[accomplish]] a [[journey]], Hom.; also c. gen., ἵνα πρήσσωμεν ὁδοῖο Il.<br /><b class="num">II.</b> to [[achieve]], [[bring]] [[about]], [[effect]], [[accomplish]], Il.; [[οὔτι]] πρ. to [[avail]] [[naught]], Il.; πρ. δεσμόν to [[cause]] one's [[bondage]], [[bring]] it on [[oneself]], Pind.; πρ. [[ὥστε]], Lat. efficere ut, Aesch.: —Pass., πέπρακται [[τοὖργον]] Aesch.; τὰ πεπραγμένα, Lat. [[acta]], Pind., [[attic]]<br /><b class="num">2.</b> absol. to [[effect]] an [[object]], be [[successful]], Hom.<br /><b class="num">3.</b> to make so and so (cf. [[ποιέω]] III), Νηρηίδων τινὰ πρ. ἄκοιτιν Pind.<br /><b class="num">4.</b> to [[have]] to do, be [[busy]] with, τὰ [[ἑαυτοῦ]] πράττειν to [[mind]] one's own [[business]], Soph., etc.<br /><b class="num">5.</b> πράττειν τὰ πολιτικά, τὰ τῆς πόλεως to [[manage]] [[state]]-affairs, [[take]] [[part]] in the [[government]], Plat.:—then, absol., without any [[addition]], ἱκανὸς πράττειν, of a [[statesman]], Xen.<br /><b class="num">6.</b> [[generally]], to [[transact]], [[negotiate]], [[manage]], πρ. Θηβαίοις τὰ πράγματα to [[manage]] matters for [[their]] [[interest]], Dem.; and in Pass., τῶι Ἱπποκράτει τὰ πράγματα ἐπράττετο matters were negotiated with him, Thuc.;—but τὰ πράγματα may be omitted, οἱ πράσσοντες αὐτῶι those who were treating with him, Dem.; so, πράσσειν πρός τινα Dem.; ἔς τινα Dem.; also, πρ. περὶ εἰρήνης Xen.; οἱ πράσσοντες the traitors, Thuc.; also, πρ. [[ὅπως]] [[πόλεμος]] γένηται Thuc.; c. acc. et inf., τὴν ναῦν μὴ [[δεῦρο]] [[πλεῖν]] ἔπραττεν Dem.:—Pass., of [[secret]] practices, [[εἰ μή]] τι σὺν ἀργύρωι ἐπράσσετο [[unless]] [[some]] [[bribery]] was a-practising, Soph.; ἐπράσσετο προδόσιος [[πέρι]] Thuc.<br /><b class="num">III.</b> to [[practise]], Lat. agere, ἀρετάς Pind.; δίκαια ἢ ἄδικα Plat.: absol. to act, Plat., etc.<br /><b class="num">IV.</b> intr. to be in a [[certain]] [[state]] or [[condition]], to do or [[fare]] so and so, ὁ [[στόλος]] [[οὕτω]] ἔπρηξε Hdt., etc.; εὖ or [[κακῶς]] πράττειν to do or [[fare]] well or ill, Hdt., etc.; πρ. [[καλῶς]] Aesch.; [[εὐτυχῶς]] Soph.; πρ. ὡς ἄριστα καὶ [[κάλλιστα]] Thuc.; the perf. 2 πέπρᾱγα is [[mostly]] used in [[this]] [[sense]], Hdt., Ar., etc.<br /><b class="num">V.</b> c. dupl. acc. pers. et rei, πράττειν τινά τι to do [[something]] to one, Eur., etc.<br /><b class="num">2.</b> πράττειν τινὰ [[ἀργύριον]] to [[exact]] [[money]] from one, Hdt.: often in [[attic]], of [[state]] officers, who [[collected]] the taxes (cf. [[εἰσπράσσω]], [[ἐκπράσσω]] III), Plat., etc.; also, πρ. τι [[παρά]] τινος to [[obtain]] or [[demand]] from [[another]], Hdt.:—metaph., φόνον πρ. to [[exact]] [[punishment]] for [[murder]], to [[avenge]], [[punish]], Aesch.:—Pass., πεπραγμένος τὸν [[φόρον]] called on to pay up the [[tribute]], Thuc.:—Mid., πράξασθαί τινα [[ἀργύριον]], χρήματα, μισθόν, τόκους to [[exact]] for [[oneself]], Hdt., etc.; φόρους πράσσεσθαι ἀπό or ἐκ τῶν [[πόλεων]] Thuc.:—perf. and plup. [[pass]]. are used in mid. [[sense]], εἰ μὲν ἐπεπράγμην τοῦτον τὴν [[δίκην]] if I had exacted from him the [[full]] [[amount]], Dem. | ||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''πράσσω''': [[πράττω]] {prássō}<br />'''Forms''': att. -ττω, kret. -δδω, ep. ion. [[πρήσσω]], Fut. πράξω, ion. -ήξή, Aor. πρα̃ξαι, -ῆξαι (alles seit Il.), Pass. πραχθῆναι (S., Th. u.a.), Perf. [[πέπραγα]], -ηγα (Pi., Hdt. usw.), -αχα, -ηχα (att., Hdt.), Pass. πέπραγμαι (A. usw.),<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[durchfahren]], [[zurücklegen]] (nur ep.), [[ans Ziel bringen]], [[vollbringen]], [[tun]], [[eintreiben]], intr. [[zu Ende kommen]], [[Erfolg haben]], [[sich verhalten]].<br />'''Composita''' : oft m. Präfix, z.B. δια-, εἰσ-, κατα-, συν-,<br />'''Derivative''': Ableitungen (gedrängte Übersicht). Nom. actionis : 1. [[πρᾶξις]], [[πρῆξις]] (auch m. δια-, κατα- u.a.) f. [[Durchführung]], [[Vollendung]], [[Förderung]], [[Handlung]], [[Eintreibung]] (seit Il.) mit [[πραξείδιον]] n. Demin. (''EM''), -ιμος [[durchführbar]] (Kypros II-III<sup>p</sup>), [[eintreibbar]] (Delos I-II<sup>p</sup> u.a.), auch [[πράκτιμος]] (von dor. *πρᾶκτις od. nach [[πρακτικός]]?) [[mit einer Geldstrafe belegt]] (Delphi II<sup>a</sup>). Dazu noch, mit Bildung nach den Adj. abstr. (vgl. Schwyzer 468 f.), die Kompp. [[προπραξία]] f. [[Vorrecht im Verhandeln]] (akarnan. Inschr. V-IV<sup>a</sup>), [[ὑπερπράξιον]] n. [[übergroße Beitreibung]], [[Erpressung]] (Mylasa V<sup>p</sup>); vgl. auch 10. unten. — 2. [[πρᾶγμα]] (nachhom.), ion. [[πρῆχμα]] (< -κσμ-; Inschr.), [[πρῆγμα]] (Hdt.; für [[πρῆχμα]]?, s. Schulze Festschr. Kretschmer 217 ff. = Kl. Schr. 409ff.) n. [[durchgeführte Tat]], [[Tatsache]], [[Geschäft]], pl. [[Tatsachen]], [[Staatsangelegenheiten]]; als Hinterglied in ἀ-, [[πολυπράγμων]] usw.; davon [[πραγμάτιον]], -τικός, -τίας, -[[τᾶς]], -τώδης, -τεύομαι mit -τευμα, -τεία, -τειώδης, -τευτής, -τευτικός. — 3. [[πρᾶγος]] n. poet. Ersatz für das abgenutzte [[πρᾶγμα]] (Pi., Trag.; Schwyzer 512). — 4. [[πρακτύς]] dor. = [[πρᾶξις]] (''EM''). — Nom. agentis : 5. [[πρακτήρ]], [[πρηκτήρ]], -ῆρος m. [[Vollstrecker]], [[Geschäftsmann]] (Hom.), [[Eintreiber]] (hell. u. sp.) mit -τήριος [[wirksam]], [[entscheidend]] (A.). — 6. [[πράκτωρ]], -ορος m. [[Vollstrecker]], [[Rächer]] (A., S., Antiph.), [[Eintreiber]], [[Steuerbeamter]] (att., Pap.) mit -τορικός, -ειος, -εύω mit -εῖον, -εία (-ία?); zur Bed. usw. von [[πράκτωρ]] Fraenkel Nom. ag. 1, 220f., 2, 8 f. u. 49 f., Benveniste Noms d’agent 32; Versuch einer semant. Differenzierung von [[πρακτήρ]] und [[πράκτωρ]] ebd. 47. —7. εἰσ-, [[ἐκπράκτης]] m. [[Beitreiber]], [[Steuerbeamter]] (Aq.). — 8. [[πρηξών]] = [[ἀγοραῖος]], d.h. [[Notar]] (Sizil.; Theognost.); wohl von [[πρῆξις]] (Schwyzer 517). — 9. Adj. [[πρακτικός]] [[das Handeln betreffend]], [[gewandt]], [[praktisch]] (att. usw.; Chantraine Études 140). — 10. Zusammenbildungen, z.B. εὐ-, [[κακοπραγία]] f. [[Wohlstand]], [[Erfolg]], bzw. [[Unfall]], [[Unglück]] (Pi., att.) mit εὐ-, [[κακοπραγέω]] (att.); anal. [[δυσ-]], [[κακοπραγής]] (Vett. Val., H., nicht von [[πρᾶγος]]); auch [[εὐπραξία]], ion. -πρηξίη f. u.a., nach [[πρᾶξις]], [[πρᾶξαι]].<br />'''Etymology''' : Sämtliche Formen gehen auf einen gemeinsamen Stamm πρακ- (analog. πραγ-; Schwyzer 715) zurück, der eine κ-Erweiterung des schwundstufigen πρα- in πραθῆναι, [[πέπραμαι]], πιπράσκομαι usw. (s. [[πέρνημι]]) darstellt mit weiterem Anschluß an [[πέρα]], [[πείρω]] (s. dd.) u.a.m. Die Funktion des Gutturals (vgl. [[πλήσσω]] : πληγ-ή, τμήγ-ω : τέμν-ω, [[τέμαχος]] u.a.) läßt sich als terminativ auffassen (Schwyzer 702 m. A. 5 u. Lit.). Die Ansetzung eines nominalen *πρακ- (Schw. 496) ist überflüssig und wenig glaubhaft. Für den primären Charakter von [[πράσσω]], [[πρᾶξαι]] spricht auch die alte Ableitung [[πρᾶξις]], [[πρῆξις]]; darüber Schw. 505 (wo A. 6 mit einem "abgeleiteten [[πρήσσω]]" gerechnet wird). — Über Bed. und Gebrauch von [[πράσσω]] s. Snell Phil. 85, 141 ff., Braun Stud. itfilcl. N. S. 15, 243ff.<br />'''Page''' 2,589-591 | |||
}} | }} |