γλαυκός: Difference between revisions

|Definition=γλαυκή, γλαυκόν, orig. without any notion of colour,<br><span class="bld">A</span> [[gleaming]] (cf. [[γλαύσσω]], [[γλαυσός]]), once in Hom., γλαυκὴ δέ σε τίκτε θάλασσα Il.16.34 (hence <b class="b3">γλαυκὴ δυσπέμφελος</b>, = the sea, Hes. ''Th.''440): so in Trag. (not A.), γ. λίμνα [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''371,476; ἅλς E.''Cyc.''16; οἶδμα Id.''Hel.''1501 (lyr.); later γ. σελάνα Mesom.''Sol.''21; πλήθοντα πυρὸς γλαυκοῖο σελήνη Tryph.514; ἀστέρες Him.''Ecl.''13.37; γ. ἠώς Theoc.16.5; also γ. δράκων Pi.''O.''8.37 (expld. by Sch.as, = [[γλαύκωψ]], [[γλαυκῶπις]]).<br><span class="bld">II</span> later, of colour (κυανοῦς λευκῷ κεραννύμενος Pl.''Ti.''68c; cf. <b class="b3">γλαυκότερον κυάνοιο φαείνεται</b> Hegesianax 1), [[bluish green]] or [[grey]], of the olive, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''701, E.''IT''1101, ''Tr.''802 (all lyr.), etc.; of the elder, Emp.93; [[ὀπώρα]], of grapes, S.''Tr.''703; of vine leaves, ''AP''9.87 (Marc. Arg.); of the beryl and topaz, D.P.1119 sq.; μάραγδος [[Nonnus Epicus|Nonn.]] ''[[Dionysiaca|D.]]'' 5.178.<br><span class="bld">2</span> freq. of the eye, [[light blue]], [[grey]], opp. [[μέλας]], [[χαροπός]], Arist.''GA''779b13, ''HA''492a3, cf. Paus.1.14.6; ἔθνος γ. ἰσχυρῶς καὶ πυρρόν [[Herodotus|Hdt.]]4.108, cf. Hp.Aër.14, Arist.''Pr.''892a3, etc.; γ. Ἀθάνα E.''Heracl.''754 (lyr.), Theoc.28.1, cf. Plot.4.4.19; cf. [[γλαυκῶπις]]: —this colour was not admired, Luc.''DMeretr.''2.1, Philostr. ''VA''7.42.

{{DGE

|dgtxt=-ή, -όν<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. fem. -ά S.<i>Fr</i>.371, Ar.<i>Au</i>.1339; lesb. γλαύκα Alc.115.8<br /><b class="num">I</b> c. ref. sobre todo al brillo [[que despide reflejos]], [[resplandeciente]], [[luminoso]] como epít. del mar [[brillante]], [[rutilante]] γλαυκὴ δέ σε τίκτε θάλασσα <i>Il</i>.16.34, κῦμα δὲ πόντου ... γλαυκόν Ar.<i>Th</i>.44, λίμνα S.l.c., ὕδωρ Triph.218, cf. E.<i>Hel</i>.400, <i>Cyc</i>.16, Ar.l.c., A.R.1.182, Theoc.11.43, γλαυκαῖς Νηρηίσι Theoc.7.59<br /><b class="num">•</b>como subst. γλαυκή [[el mar]] γλαυκὴ [[δυσπέμφελος]] el mar intransitable</i> Hes.<i>Th</i>.440, γλαυκῆς ... πέλας <i>Lyr.Alex.Adesp</i>.10.3<br /><b class="num">•</b>epít. de diosas, ref. a la [[resplandeciente]] claridad de su semblante γλαυκέων Χαρίτων Ibyc.7.1, y más concr. de sus ojos γλαυκῶν βλεφάρων σέλας Colluth.133, cf. Callistr.14.5 (pero v. II 2), de ahí γλαυκὰν ... ὑπ' ἠῶ bajo la brillante luz del día</i> Theoc.16.5<br /><b class="num">•</b>esp. de Atenea [[de aspecto resplandeciente]] o quizá [[de ojos brillantes y claros]] γλαυκᾶς ... [[Ἀθάνας]] E.<i>Heracl</i>.754, Theoc.28.1, γλαυκὴ ... Τριτογένεια Orph.<i>L</i>.586, γλαυκὴ θεός la diosa de ojos claros</i> Ant.Lib.15.2, cf. [[γλαυκῶπις]]<br /><b class="num">•</b>de la luna, aplicado a su pálida luminosidad γλαυκὰ ... Σελάνα Mesom.2.21, πλήθουσα πυρὸς γλαυκοῖο σελήνη Triph.514, cf. Hegesian.<i>SHell</i>.466, y a su brillo, Sch.Pi.<i>O</i>.6.76d<br /><b class="num">•</b>de las estrellas c. el sent. de [[titilante]] γλαυκοὶ δὲ ἀστέρες Him.12.37<br /><b class="num">•</b>de anim. [[de ojos claros y brillantes]] γλαυκοὶ δὲ δράκοντες Pi.<i>O</i>.8.37, de una fiera, prob. el tigre, Ctes.45d, explicado como signo de fiereza (cf. [[γλαυκιάω]]): τῶν θηρίων τὰ ἀλκιμώτατα ... γλαυκά εἰσι Corn.<i>ND</i> 20, cf. Orph.<i>A</i> 933.<br /><b class="num">II</b> c. ref. sobre todo al color, de diversos tonos de [[verde]], [[azulado]], [[gris]], [[blanquecino]]<br /><b class="num">1</b> de plantas c. ref. al color [[verde blanquecino]] de sus hojas: del olivo γλαυκὸν ... ἄνδημ' ἐλαίας B.8.29, γλαυκᾶς ... φύλλον ἐλαίας S.<i>OC</i> 701, cf. B.11.29, E.<i>Supp</i>.258, <i>Tr</i>.802, <i>IT</i> 1101<br /><b class="num">•</b>de la vid, Alc.115a.8, <i>AP</i> 9.87 (Marc.Arg.), 249 (Maec.), y de las uvas γλαυκῆς ὀπώρας ... Βακχίας ἀπ' ἀμπέλου S.<i>Tr</i>.703.<br /><b class="num">2</b> de pers. y anim.:<br /><b class="num">a)</b> ref. al aspecto o color de la piel [[de tez clara]] op. [[μέλας]] y muy frec. junto a πυρρός caracterizando a pueblos del Norte Θρῇκες Xenoph.B 16, [[Βουδῖνοι]] Hdt.4.108, cf. Arist.<i>Pr</i>.910^a13<br /><b class="num">•</b>de anim. [[de pelo o plumaje gris]] (σκῶπες) εἰσὶ δὲ γλαυκοί Call.<i>Fr</i>.418, ὁ γ. ἵππος <i>PCair.Zen</i>.376.10 (III a.C.);<br /><b class="num">b)</b> ref. al color de sus ojos (pero v. I) [[de ojos claros]] bien sea [[azul claro]], [[gris azulado o verdoso]] en una estatua de Atenea γλαυκοὺς ἔχον τοὺς ὀφθαλμούς Paus.1.14.6, en pers., gener. como rasgo peculiar ἐκ γλαυκῶν γλαυκοί Hp.<i>Aër</i>.14.5, de un esclavo <i>PCair.Zen</i>.76.10 (III a.C.), ὁ γ. [[ἄνθρωπος]] Plot.4.4.19, en Arist. como signo de debilidad física por falta de agua y frec. de los ojos de los niños γλαυκότερα δὲ τὰ ὄμματα τῶν παιδίων Arist.<i>GA</i> 779^a26, 779^b<i>passim</i>, 780^a15, rasgo común al de la tez o piel clara, Arist.<i>Pr</i>.892^a3, <i>PPetr</i>.3.4.2.20 (III a.C.), de los nacidos bajo el signo de Leo junto a πυρρός Hippol.<i>Haer</i>.4.19, Heph.Astr.2.2.32, como rasgo poco apreciado y desfavorable, Hp.<i>Epid</i>.2.6.1, Adam.1.6, 2.31, Luc.<i>DMeretr</i>.2.1, Philostr.<i>VA</i> 7.42, asociado a la homosexualidad <i>Cat.Cod.Astr</i>.7.91.<br /><b class="num">3</b> gener. y ref. a cosas: como n. de color [[azul pálido]] κυανοῦ δὲ λευκῷ κεραννυμένου γλαυκόν (χρῶμα ἀποτελεῖται) Pl.<i>Ti</i>.68c<br /><b class="num">•</b>del color [[gris azulado]] de la baya de saúco, Emp.B 93<br /><b class="num">•</b>de la atmósfera [[azul claro como el lapislázuli]] γλαυκοῖο κελαινότεραι κυάνοιο Eratosth.16.4, [[αἰθήρ]] Corn.<i>ND</i> 20<br /><b class="num">•</b>[[verde brillante]] o más prob. [[verde y con destellos]] (cf. I) de algunas piedras preciosas γλαυκῆς βηρύλλοιο Triph.70, de la esmeralda, Nonn.<i>D</i>.5.178, cf. D.P.1119, Epiph.Const.<i>Gemm</i>.M.43.297C<br /><b class="num">•</b>[[verde amarillento]] [[ἔλαιον]] Archestr.<i>SHell</i>.144.7, 154.5.<br /><b class="num">4</b> medic., ref. a ojos enfermos [[que tiene cataratas, glaucoma o algún tipo de ceguera]] Gal.1.330, 638, Prud.<i>Apoth</i>.20<br /><b class="num">•</b>tb. en anim. [[oculum claucum]] Claud.Herm.<i>Mul</i>.753.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De la r. *<i>gelH^u̯</i>3 ‘[[brillar]]’, en grado ø/ø <i>*gl°H^u̯°3</i>- > γλαυ- como [[ἀγλαός]] pero c. suf. -κ-.

|btext=<span class="bld">1</span>ή, όν :<br /><b>1</b> <i>primit.</i> brillant, étincelant, éclatant (sans idée de couleur déterminée), <i>en parl. de la mer (d'où subst.</i> ἡ [[γλαυκή]] <i>la mer), de l'aurore, de races d'hommes aux yeux clairs</i>;<br /><b>2</b> [[de couleur glauque]], [[d'un vert pâle]] <i>ou</i> gris.<br />'''Étymologie:''' R. Γαλ, briller.<br /><span class="bld">2</span><i>gén. de</i> [[γλαύξ]].

|mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> in Hom., prob. without any [[notion]] of [[colour]], [[gleaming]], silvery, of the sea, Il., Trag.<br /><b class="num">II.</b> [[later]], [[certainly]], with a [[notion]] of [[colour]], bluish [[green]], [[gray]], Lat. [[glaucus]], of the [[olive]], Soph., Eur.:—esp. of the eyes [[light]] [[blue]] or [[gray]], Lat. [[caesius]], Hdt., Eur..

|sltr=[[γλαυκός]] (cf. [[γλαυκώψ]]) <br /><b>1</b> [[blue]]-[[grey]] cf. Leumann, Hom. Wörter, 152. γλαυκοὶ δὲ δράκοντες (contra Σ. φοβεροί) (O. 8.37)

|mltxt=-ή, -ό (AM [[γλαυκός]], -ή, -όν)<br /><b>1.</b> αυτός που έχει ανοιχτό γαλάζιο [[χρώμα]] («και τα χρώματ' αναδίνει του γλαυκότατου ουρανού», Δ. Σολωμός)<br /><b>2.</b> ο [[γαλανομάτης]]·|| <b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[λαμπρός]], [[στιλπνός]] (α. «γλαυκὴ [[θάλασσα]]», Όμ.<br />β. «γλαυκὴ ἠώς», <b>Θεόκρ.</b>)<br /><b>2.</b> αποδίδεται σε διάφορους χρωματικούς τόνους του γαλάζιου ή του γκρίζου (για σταφύλια, αμπελόφυλλα, σμαράγδια).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Υποστηρίχτηκε ότι το επίθ. [[γλαυκός]] προήλθε από το συνθ. [[γλαυκώπις]], το οποίο αρχικά θα σήμαινε «αυτή που έχει μάτια [[γλαυκός]] (κουκουβάγιας») — δεδομένου ότι το [[σύμβολο]] της Αθηνάς ήταν η [[κουκουβάγια]] — και αργότερα «αυτή που έχει λαμπερά μάτια», [[πράγμα]] που οδήγησε στο να θεωρηθεί το α' συνθετικό ως [[επίθετο]], δηλ. [[γλαυκός]]. Όμως η [[υπόθεση]] αυτή αίρεται από το ότι το όνομα <i>Γλαύκος</i> απαντά ήδη στη Μυκηναϊκή [[καθώς]] και στον Όμηρο ως ανθρωπωνύμιο. Η [[σύνδεση]] εξάλλου με τα [[γαλήνη]], [[γελάω]] κ.λπ. ([[πρβλ]]. και το συνών. [[αγλαός]]) δεν [[είναι]] πειστική. Πάντως κάποια [[σχέση]] με το [[γλαυξ]], αν θεωρηθεί ότι τα μάτια του πουλιού [[είναι]] λαμπερά και σπινθηροβόλα, δεν μπορεί να αποκλειστεί. Στον Όμηρο απαντά μία [[φορά]] ως [[χαρακτηρισμός]] της θάλασσας και στους μτγν. ποιητές για τη [[θάλασσα]], τη [[λίμνη]], το [[φεγγάρι]], την [[ελιά]]. Η αρχική σημ. του επιθέτου ήταν πιθ. «[[λαμπρός]], [[στιλπνός]]» και αργότερα «[[ανοιχτός]] [[γαλάζιος]]». Στην ιων. αττική χρησιμοποιήθηκε για το [[χρώμα]] τών ματιών [[κυρίως]] αντιπαρατιθέμενο στα [[μέλας]] και [[χαροπός]]. Ο [[Πλάτων]] το διακρίνει από το [[κυάνεος]]. Η λ. χρησιμοποιήθηκε [[επίσης]] στον σχηματισμό κυρίων ονομάτων ([[πρβλ]]. <i>Γλαύκειος</i>, <i>Γλαυκέτης</i>, <i>Γλαύκη</i>, <i>Γλαυκία</i>, <i>Γλαυκίας</i>, <i>Γλαυκίδης</i>, <i>Γλαυκίππη</i>, <i>Γλαύκιππος</i>, <i>Γλαυκίς</i>, <i>Γλαυκίων</i>, <i>Γλαυκοθέα</i>, <i>Γλαυκόν</i>, <i>Γλαυκονόμη</i>, <i>Γλαυκόπιον</i>, <i>Γλαύκος</i>, [[Γλαυκώ]], <i>Γλαύκων</i>, <i>Γλαυκωνιανός</i>, <i>Γλαυκωνίδης</i>, <i>Γλαυκώπις</i>].

{{ls

|lstext='''γλαυκός''': -ή, -όν, Αἰολ. [[γλαῦκος]], α, ον·‒ κατὰ πρῶτον πιθ. [[ἄνευ]] ἐννοίας τινὸς χρώματος, ἀπαστράπτων, ἀργυρόχρους, λάμπων, παρ’ Ὁμ. μόνον [[ἅπαξ]] (ἂν καὶ εὑρίσκονται παρ’ αὐτῷ τὰ παράγωγα [[γλαυκιάω]], -ῶπις) ἐπὶ τῆς θαλάσσης, γλαυκὴ δέ σε τίκτε [[θάλασσα]] Ἰλ. Π. 34 ([[ὁπόθεν]] ὁ Ἡσ. Θ. 440 καλεῖ τὴν θάλασσαν [[ἁπλῶς]] γλαυκήν)· οὕτω παρὰ Τραγ., γλ. [[λίμνη]], ἅλς [[οἶδμα]], [[κῦμα]], κτλ.· [[οὕτως]] [[ὡσαύτως]], γλ. [[σελήνη]] Ἐμπεδ. 176· γλ. ἀὼς Θεόκρ. 16. 5· καὶ συχν. παρὰ μεταγεν. Ἐπ.· [[ὡσαύτως]] γλ. [[δράκων]] Πίνδ. Ο. 8. 48, [[ἔνθα]] ὁ Σχολ. λαμβάνει αὐτὸ ὡς = [[γλαυκώψ]], γλαυκῶπις. ΙΙ. βραδύτερον βεβαίως μετ’ ἐννοίας χρώματος ([[κυανοῦς]] λευκῷ καραννύμενος Πλάτ. Τιμ. 68C), κυανόφαιος ἢ κυανοπράσινος, Λατ. glaucus, ἐπὶ τῆς ἐλαίας, Πίνδ. Ο. 3. 23, Σοφ. Ο. Κ. 701, Εὐρ. Ι. Τ. 1101, Τρῳ. 799, κτλ. (πρβλ. [[γλαυκόχροος]])· ἐπὶ τῆς ἰτέας καὶ τῆς λύγου, Βεργ. Γ. 4. 182, Αἰν. 6. 416· παρὰ Σοφ. Τρ. 703 [[ὡσαύτως]] ἐπὶ σταφυλῶν· ἐπὶ πολυτίμων τινῶν λίθων, [[οἷον]] τῆς βηρύλλου καὶ τοπαζίου, Διον. Π. 1119, κ ἑξ.· τῆς σμαράγδου Νόνν., Πλίν. 2) συχν. ἐπὶ τοῦ ὀφθαλμοῦ, ὁ ἔχων [[χρῶμα]] ἐλαφρῶς κυανοῦν ἢ φαιόν, Λατ. caecius, παριστάνον, τὸν ἀνοικτότερον χρωματισμὸν ὀφθαλμῶν ἐκ τῶν παρὰ τοῖς Ἕλλησι γνωστῶν, ὑφ’ ὧν διεκρίνετο: [[μέλας]] ἐπὶ τοῦ σκοτεινοτάτου χρώματος, μετὰ τοῦτο [[χαροπός]], [[εἶτα]] [[γλαυκός]], Ἀριστ. π. Γεν. Ζ. 5. 1, 20 κέξ., Ἱ. Ζ. 1. 10, 1, πρβλ. Foës. Οἰκον. Ἱππ. ἐν λ. γλαυκώσιες· [[οὕτως]] ὁ Ἡροδ. 4. 108. ὁμιλεῖ [[περί]] τινος ἔθνους ὅτι ἦτο γλαυκὸν ἰσχυρῶς καὶ πυρρόν, εἶχε δηλ. [[κυανοῦς]] ὀφθαλμοὺς καὶ ξανθοκοκκίνην [[τρίχα]], πρβλ. Ἱππ. Ἀέρ. 289, Ἀριστ. Προβλ. 10. 11· οὕτω, γλ. [[Ἀθάνα]] Εὐρ. Ἡρακλ. 754, κτλ.· πρβλ. Φιλόστρ. 321· ἴδε γλαυκῶπις· ‒ τὸ [[χρῶμα]] τοῦτο δὲν ἐθαυμάζετο, Λουκ. Ἑτ. Δ. 2. 1. (Ὅτι τὸ [[γλαυκός]], ἔτι καὶ ἐνῷ ἀνεφέρετο εἰς τοὺς ὀφθαλμούς, ἐσήμαινε: βλοσυρῶς βλέπων, ἀκτινοβολῶν, ὡς ἐν τοῖς Ὁμηρικοῖς [[γλαυκῶπις]], [[γλαυκιάω]], φαίνεται ἐκ τῆς ἀναλογίας τοῦ χαροπὸς ([[ὅπερ]] [[ὡσαύτως]] μετέβη εἰς τὴν ἔννοιαν χρώματος), ὡς καὶ ἐκ τοῦ ὅτι οἱ ὀφθαλμοὶ τῆς γλαυκὸς δὲν [[εἶναι]] κυανοῖ, οὐδὲ φαιοί. Αὕτη ἡ σειρὰ τῶν σημασιῶν τῆς λέξεως συμφωνεῖ καὶ πρὸς τὴν παρατήρησιν ὅτι συγγενεύει πλησιέστατα πρὸς τὸ [[γλαύσσω]] = [[λάμπω]], γλαυσὸς =λαμπρὸς (Ἡσύχ.).)

{{FriskDe

|ftr='''γλαυκός''': {glaukós}<br />'''Meaning''': bei Hom. (Π 34) und späteren Dichtern (Trag. usw.) vom Meere, nachhom. entweder auf die Farbe [[hellblau]], [[blaugrau]] oder auf Lichterscheinungen [[funkelnd]], [[leuchtend]] bezogen.<br />'''Derivative''': Mehrere Ableitungen: [[γλαῦκος]] N. eines Fisches (Kom. usw.; zum Benennungsmotiv Strömberg Fischnamen 23f., zum Sachlichen auch Thompson Fishes 48) mit den Deminutiven [[γλαυκίδιον]] und [[γλαυκίσκος]] (Kom.); [[γλαυκία]] ἢ γλαυκίον· [[βοτάνη]] [[τις]] H. (Plin.); auch [[Mohnsaft]] (Dsk., Gal.) und N. einer Entenart (Ath.), beide nach der Farbe; [[γλαυκίδανον]] N. einer Augensalbe (Gal.), nach den mannigfachen Gerätenamen auf -ανον (Chantraine Formation 198f.), anscheinend über *γλαυκίς; [[γλαύκινος]] Attr. von [[ἱμάτιον]] (Plu.) mit [[γλαυκινίδιον]] = [[γλαυκίδιον]] (Amphis); [[γλαυκειοῦς]] ([[χιτωνίσκος]], Attika IV^a). — [[γλαυκότης]] (Arist., Plu., Corn.). — Denominative Verba: 1. ep. Part. [[γλαυκιόων]] [[funkelnd]], [[glänzend]] (nach [[μειδιόων]]? Leumann Hom. Wörter 151); 2. [[γλαυκίζω]] ‘γ. sein’ mit [[γλαυκισμός]] (''PHolm''.); 3. [[γλαυκόω]] ‘γ. färben’ (''PHolm''.), [[γλαυκόομαι]] [[den Star bekommen]] (Hp., J.) mit [[γλαύκωσις]] (Hp., Gal.) und [[γλαύκωμα]] [[grüner Star]] (Arist., Mediz.), das indessen auch direkt von [[γλαυκός]] ausgehen kann (vgl. Chantraine 186f.; [[γλαυκόομαι]] dann sekundär?); 4. [[γλαύσσω]] [[leuchten]] (H., ''EM''), [[διαγλαύσσω]] A. R. 1, 1281; vgl. [[λευκός]]: [[λεύσσω]]. — Mehrere Eigennamen: Γλαῦκος, Γλαύκη (seit Il.), Γλαύκων, -ίων usw.; auch als Vorderglied. — Zu [[γλαυκῶπις]] s. unten.<br />'''Etymology''': Die gewöhnliche Anknüpfung an [[γαλήνη]], [[γελάω]] usw. (s. dd.) kommt (auch mit Hilfe von *ἀγλαϝός) über eine allgemeine Ähnlichkeit nicht hinaus. Da das ep. Attribut der Athens [[γλαυκῶπις]], nach [[βοῶπις]] zu schließen, als ‘die Eulen-äugige’ bzw. ‘die Eulen-antlitzige’ zu verstehen ist, kann γλαῦξ [[Eule]] schon aus diesem Grunde schwerlich eine hypokoristische Kürzung von [[γλαυκῶπις]] (Prellwitz) sein. — Nach Leumann Hom. Wörter 148ff. erwuchs [[γλαυκός]] auf rein literarischem Wege aus dem mißverstandenen Vorderglied in [[γλαυκῶπις]], das schon von den epischen Dichtern als adjektivisch (mit wechselnder Bedeutung) aufgefaßt wurde.<br />'''Page''' 1,310-311

{{WoodhouseReversedUncategorized

|woodrun=[[blue-grey]]

{{mantoulidis

|mantxt=(=[[ἀσραφτερός]], [[γαλαζοπράσινος]]). Ρίζα: γλα-. Συγγενεύει μέ τό [[γλαύσσω]] (=[[λάμπω]]). Ἴσως σχετίζεται μέ τό γελῶ.<br><b>Παράγωγα:</b> [[γλαυκιάω]] (=ρίχνω ἄγρια βλέμματα), [[γλαυκόμματος]], [[γλαυκότης]], [[γλαυκῶπις]] (=[[αὐτή]] πού [[ἔχει]] ἀκτινοβόλα μάτια), [[γλαῦξ]] -κός (=[[κουκουβάγια]]).